Ο ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΒΛΑΓΚΑΛΗΣ ΚΑΙ Η ΕΝ ΝΕΩ ΦΑΛΗΡΩ ΟΙΚΙΑ ΤΟΥ

Η οικία του Αλέξανδρου Κ. Βλάγκαλη (Κωνσταντινούπολη 1873 - Αθήνα 1955), επί σειρά ετών Γενικού Διευθυντή των Σιδηροδρόμων Αθηνών Πειραιώς, κατασκευάστηκε στο νέο Φάληρο στις αρχές του 20ου αιώνα. Μετά την αποπεράτωση του κτιρίου κατά το έτος 1907, οι άνω όροφοι χρησιμοποιήθηκαν ως μόνιμη οικογενειακή κατοικία του Αλέξανδρου Κ. Βλάγκαλη, ενώ το ισόγειο τμήμα του αρχοντικού χρησίμευσε ως σταθμαρχείο, εκδοτήριο εισιτηρίων και χώρος αναμονής των επιβατών. 

Φάληρον - Σταθμός Ν. Φαλήρου (Οικία Βλάγκαλη)

Η διώροφη οικία Βλάγκαλη, ευρισκόμενη σε κομβικό σημείο επί του πολυσύχναστου σταθμού του κοσμικού προαστίου του νέου Φαλήρου καταγράφηκε σε πληθώρα φωτογραφιών και επιστολικών δελταρίων των πρώτων δεκαετιών του 20ου αιώνα:

Το ισόγειο της οικίας Α. Βλάγκαλη με την αποβάθρα του σταθμού του νέου Φαλήρου και το χαρακτηριστικό ευμέγεθες στρογγυλό ωρολόγιον, όπως καταγράφηκε δια χειρός του γνωστού φωτογράφου του Μεσοπολέμου Πέτρου Πουλίδη, κατά τη δεκαετία του 1920:

Έτερη φωτογραφική ασπρόμαυρη φωτογραφική καταγραφή του σταθμού του νέου Φαλήρου και της οικίας Α. Βλάγκαλη από τη δεκαετία του 1920:

Στις αρχές της δεκαετίας του 1930, ο σταθμός του νέου Φαλήρου ανακαινίστηκε ριζικά από τους Ελληνικούς Ηλεκτρικούς Σιδηροδρόμους (ΕΗΣ) - τη διάδοχο εταιρεία των ΣΑΠ. Βάσει των σχεδίων μετατοπίστηκαν οι σιδηροδρομικές γραμμές, δημιουργήθηκαν τρεις αποβάθρες επιβίβασης / αποβίβασης, υπόγεια διάβαση πεζών και αμαξοστάσιο για τα οχήματα. Ως αποτέλεσμα αυτών των αλλαγών, η χρήση του ισογείου της οικίας Α. Βλάγκαλη ως σταθμαρχείο, χώρος έκδοσης εισιτηρίων και αναμονής επιβατών καταργήθηκε, αφού τα νέα εκδοτήρια εισιτηρίων λειτούργησαν στο υπόγειο του νέου σταθμού. Λίγα χρόνια αργότερα, στις αρχές της δεκαετίας του 1940, η οικογένεια του Αλέξανδρου Κ. Βλάγκαλη εγκατέλειψε το νεοφαληριώτικο αρχοντικό και μετοίκησε στην Αθήνα. 

Ο σταθμός του Ηλεκτρικού στο νέο Φάληρο, η υπό εξέτασιν οικία Βλάγκαλη και σε δεύτερο πλάνο το Ξενοδοχείο του Σταθμού και το θέατρο του Φαλήρου όπως καταγράφηκαν στα χρόνια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και της Κατοχής:

Μια μεταπολεμική καταγραφή ενός συρμού του Ηλεκτρικού Σιδηροδρόμου στο νέο Φάληρο με φόντο την υπό εξέτασιν οικία Αλέξανδρου Βλάγκαλη και το Ξενοδοχείο του Σταθμού:

Έτερη μεταπολεμική φωτογραφική καταγραφή της υπό εξέτασιν οικίας του Αλέξανδρου Κ. Βλάγκαλη, στην οποία εικονίζονται ο σταθμός του Ηλεκτρικού στο νέο Φάληρο και το Θέατρο του Φαλήρου, μετά την κατεδάφιση του ξενοδοχείου του Σταθμού:

Η οικία του Αλέξανδρου Βλάγκαλη όπως καταγράφηκε στα μέσα της δεκαετίας του 1960, δια χειρός του ερασιτέχνη φωτογράφου Γεωργίου Σαματούρα. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως σε πρώτο πλάνο διακρίνεται ένα ξύλινο περίπτερο - φωτογραφείο, ενώ στο βάθος, όπισθεν της υπό εξέτασιν οικίας, καταγράφονται οι πυλώνες φωτισμού του Σταδίου "Γεώργιος Καραϊσκάκης". 

Οικία Βλάγκαλη (Πηγή ΕΛΙΑ - Φωτογράφος Γ. Σαματούρας)

Μια από τις τελευταίες φωτογραφικές καταγραφές της οικίας Α. Βλάγκαλη, από τα τέλη της δεκαετίας του 1960. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως το υπό εξέτασιν κτίριο, μετά την μετοίκηση της οικογενείας Βλάγκαλη και μέχρι την κατεδάφισή του χρησιμοποιήθηκε για την εξυπηρέτηση του προσωπικού της εταιρίας των σιδηροδρόμων στεγάζοντας τα ιατρεία, τον προμηθευτικό συνεταιρισμό αλλά και την παιδική στέγη για τα τέκνα του προσωπικού των ΕΗΣ και της Εμπορικής Τραπέζης της Ελλάδος.  

Η κατεδάφιση της οικίας Βλάγκαλη έλαβε χώρα κατά τον μήνα Μάρτιο του έτους 1969, στα πλαίσια της ριζικής αναμορφώσεως της παραλίας του νέου Φαλήρου. Όπως προκύπτει από το κάτωθι σχετικό αρχειακό τεκμήριο, ως τελευταία χρήση της πάλαι ποτέ μόνιμης κατοικίας της οικογενείας του Αλέξανδρου Βλαγκάλη στέγασε την Υγειονομική Υπηρεσία των ΕΗΣ. 

Το πάλαι ποτέ αρχοντικό του Αλέξανδρου Βλάγκαλη λίγες μέρες προ της κατεδαφίσεώς του:

• Αλέξανδρος Κ. Βλάγκαλης

Ο Αλέξανδρος Κ. Βλάγκαλης γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1873. Μετά τον θάνατο του πατρός του Κωνσταντίνου, την κηδεμονία του σε ηλικία ενός μόλις έτους ανέλαβε ο θείος του, ο μηχανικός και επιχειρηματίας Νικόλαος Θ. Βλάγκαλης. Έτσι λοιπόν, ο Αλέξανδρος Κ. Βλάγκαλης μεγάλωσε στον ραγδαία αναπτυσσόμενο Πειραιά των τελευταίων δεκαετιών του 19ου αιώνα. Με την αρωγή του θείου του, Νικολάου Θ. Βλάγκαλη, κατά την περίοδο 1891-1896, ο Αλέξανδρος σπούδασε μηχανολόγος μηχανικός στο Πολυτεχνείο της Ζυρίχης, στην Ελβετία. Εν συνεχεία, επιστρέφοντας στην Ελλάδα (έτος 1897), καθοδηγούμενος πάντοτε από τον θείο του, εργάστηκε αρχικά ως μηχανικός και μετέπειτα αρχιμηχανικός στο μηχανουργείο Βασιλειάδη (σσ. στο οποίο συνιδιοκτήτης ήταν ο Νικόλαος Θ. Βλάγκαλης). Ειρήσθω εν παρόδω, στα χρόνια της απασχόλησής του στο προαναφερθέν ιστορικό εν Πειραεί μηχανουργείο, ο Αλέξανδρος Κ. Βλάγκαλης, μεταξύ των άλλων, συμμετείχε ενεργά στην κατασκευή της ατμάμαξας "Ελληνίς" υπό τον αρχιμηχανικό Νικόλαο Κωνσταντινίδη, η οποία παραγγέλθηκε στο ως άνω μηχανουργείο τον Ιούλιο του 1898 και παραδόθηκε προς χρήση δυο χρόνια αργότερα (έτος 1900), αποτελώντας για αρκετά χρόνια αποτέλεσε το κύριο μέσο έλξης των συρμών του σιδηροδρόμου Αθηνών-Κηφισιάς. Κατά τον Ελληνοτουρκικό Πόλεμο του 1897, ο ίδιος στρατεύτηκε με τον βαθμό του ταγματάρχη. 

Στις αρχές του 20ου αιώνα, ο Αλέξανδρος Κ. Βλάγκαλης ανέλαβε την εργολαβία των μεταλλείων στη Σέριφο (σσ. μέσω της Γενικής Εταιρίας Εργοληψιών στην οποία συνιδρυτής ήταν ο θείος του Νικόλαος Θ. Βλάγκαλης). Την ίδια χρονική περίοδο (1903), παντρεύτηκε την Ραλλού, θυγατέρα του εκ Κωνσταντινούπολης εφοπλιστή Ανδρέα Νομικού, με την οποία εγκαταστάθηκε στο κοσμικό προάστιο του νέου Φαλήρου. Ένα χρόνο αργότερα, το καλοκαίρι του 1904, κατόπιν σχετικής εισηγήσεως του θείου του Νικολάου Θ. Βλάγκαλη ο οποίος είχε κληθεί να αναλάβει τη θέση του διαχειριστή της Εταιρίας του Σιδηροδρόμου Αθηνών-Πειραιώς (ΣΑΠ), ο Αλέξανδρος Κ. Βλάγκαλης, παρά το νεαρόν της ηλικίας του και τις αμφιβολίες άλλων μελών της διοικήσεως της ως άνω εταιρίας, αναβαθμίστηκε από υποδιευθυντής σε διευθυντής / διαχειριστής αυτής. Παράλληλα με την ενασχόλησή του με την διοίκηση του Σιδηροδρόμου, ο Αλέξανδρος Κ. Βλάγκαλης ανέλαβε επίσης διευθυντική θέση στην Ελληνική Ηλεκτρική Εταιρία (έτος 1904) και λίγο αργότερα έγινε σύμβουλος της Α.Ε. της Διώρυγος της Κορίνθου (σσ. μετέπειτα έγινε αντιπρόεδρος (1919) και τέλος πρόεδρος (1926) της εν λόγω εταιρίας). 

Η συμβολή του Αλέξανδρου Κ. Βλάγκαλη στον εξηλεκτρισμό του σιδηροδρόμου ως υποδιευθυντής/διευθυντής της Εταιρίας του Σιδηροδρόμου Αθηνών-Πειραιώς (στο διάστημα 1903-1926) και μετέπειτα ως διευθυντής των Ελληνικών Ηλεκτρικών Σιδηροδρόμων Α.Ε. (από το 1926), θεωρείται καθοριστική. Ο ίδιος άλλωστε υπήρξε υπέρμαχος της διάδοσης του ηλεκτρισμού, όχι μονάχα στον σιδηρόδρομο και τον τροχιόδρομο, πιέζοντας με κάθε μέσο για τον εξηλεκτρισμό της Αττικής και άλλων περιοχών της χώρας προς βελτίωση των συνθηκών ζωής του τόπου αλλά και προς εξυπηρέτηση των συμφερόντων του, συμμετέχοντας ο ίδιος στην Ελληνική Ηλεκτρική Εταιρία η οποία υπήρξε ο κύριος παραγωγός ηλεκτρικού ρεύματος της χώρας έως το 1925-1926 (σσ. η Ελληνική Ηλεκτρική Εταιρία (ΕΗΕ) είχε προκύψει μετά την εξαγορά των ηλεκτρικών εγκαταστάσεων της προαναφερθείσης Γενικής Εταιρίας Εργοληψιών (ΓΕΕ) από την Thomson-Houston της Μεσογείου (Thomson-Houston of the Mediterranean) κατά το έτος 1898 με τον Νικόλαο Θ. Βλάγκαλη να διατελεί διευθύνων σύμβουλος της νέας εταιρίας).

Στις αρχές της δεκαετία του 1920, ο Αλέξανδρος Κ. Βλάγκαλης, ο οποίος πολιτικά ουδέποτε πήρε ανοιχτή θέση υπέρ του Ελευθερίου Βενιζέλου ή των Ανακτόρων, φέρεται να οργάνωσε τις μεταφορές δια σιδηροδρόμου στη Μικρά Ασία. Μετά την σύσταση της Εταιρίας των Ελληνικών Ηλεκτρικών Σιδηροδρόμων (ΕΗΣ), ο Αλέξανδρος Κ. Βλάγκαλης διατήρησε τη θέση του ως διευθυντής, ενώ ταυτόχρονα, σε συνεργασία με την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος υπό την προεδρία Εμμανουήλ Τσουδερού συνεπικουρούμενου από επιφανή στελέχη όπως ο Αλέξανδρος Ν. Διομήδης και ο Ιωάννης Α. Δροσόπουλος, πρωταγωνίστησε στην επιλογή / επιβολή των αποικιοκρατικών συμβάσεων μεταξύ Κράτους και της αγγλικών συμφερόντων εταιρίας Power and Traction Finance Company ("Πάουερ"), η οποία, ως γνωστόν, ανέλαβε με ληστρικούς όρους μεταξύ των άλλων την παραγωγή, μεταφορά, μετασχηματισμό (εκμετάλλευση) και διανομή της ηλεκτρικής ενέργειας (σσ. ο Α. Βλάγκαλη να διατελεί σύμβουλος και αργότερα αντιπρόεδρος αυτής). Για την ακρίβεια, κατά το δεύτερο μισό της δεκαετίας του 1920, ο Βλάγκαλης, ευρισκόμενος εν πλήρη ακμή, καταγραφόταν στα διοικητικά συμβούλια πλήθους εταιριών που πρωταγωνιστούσαν επιχειρηματικά στα δρώμενα εκείνη την εποχή (Ηλεκτρική Εταιρίας Διανομής Α.Ε., Ηλεκτρική Εταιρία Παραγωγής Α.Ε., Ανθρακωρυχεία Αλιβερίου, Εταιρία Αεριόφωτος, Διώρυγα της Κορίνθου, Εργοληπτική Διαμαντόπουλος, Ελληνικά Οπλουργεία και Οβιδουργεία, Σιδηρόδρομος Αθηνών-Πειραιώς), όπως επίσης και ως μέλος της διοικήσεως του Τεχνικού Επιμελητηρίου της Ελλάδος (ΤΕΕ). 

Αρχειακό τεκμήριο μέσα από τις σελίδες του τύπου του 1926 με αναφορά στα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της Γενικής Εργοληπτικής Εταιρίας Μ.Α. Διαμαντόπουλος και Σια Α.Ε. στην οποία συμμετείχαν, μαζί με τον Αλέξανδρο Κ. Βλάγκαλη (σσ. ο οποίος είχε διατελέσει και διευθύνων σύμβουλος αυτής), διάφοροι άλλοι ισχυροί οικονομικοί παράγοντες εκείνης της εποχής. 

Η εμφανής πολυθεσία του Αλέξανδρου Κ. Βλάγκαλη ο οποίος είχε εξελιχθεί σε εξέχοντα θεσμικό και επιχειρηματικό παράγοντα του τόπου δεν πρέπει να ξενίζει, καθώς αυτή η πρακτική υπήρξε σύνηθες φαινόμενο της εποχής εκείνης. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως ο Βλάγκαλης συμμετείχε μέχρι το τέλος της ζωής του σε διάφορες επιχειρησιακές θέσεις (λ.χ. πρόεδρος της Ελληνικής Χαρτοποιίας "Ερμής", σύμβουλος της Ανωνύμου Ελληνικής Τηλεφωνικής Εταιρίας, σύμβουλος της Ανωνύμου Ελληνικής Εταιρίας Χημικών Προϊόντων και Λιπασμάτων (Α.Ε.Ε.Χ.Π.Λ.), σύμβουλος στους ΣΕΚ/ΣΠΑΠ, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου στον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό κ.ο.κ.).

Στα τέλη της δεκαετίας του 1920, ο Αλέξανδρος Κ. Βλάγκαλης πιστώθηκε τόσο την ολοκλήρωση και λειτουργία του επιβλητικού εν Πειραιεί Μεγάρου των ΕΗΣ όσο και την έναρξη, διενέργεια και ολοκλήρωση των έργων υπογειοποίησης του σταθμού της Ομονοίας (1928-1930). Ο λόγος του Βλάγκαλη ενώπιον του Ελευθερίου Βενιζέλου στα εγκαίνια του σταθμού της πλατείας Ομονοίας στις 21 Ιουλίου 1930 υπήρξε ενδεικτικός των ιδεών και επιδιώξεων που ο ίδιος είχε: "Yπάρχουν τινές φρονούντες ότι παρόμοια έργα είναι διά τον τόπον πρόωρα. Kαι βεβαίως, εκ πρώτης όψεως, πρόωρα φαίνονται. Aλλά αι ανάγκαι αι οποίαι τα επιβάλλουν δεν έχουν την αξίαν της επικαιρότητος απλώς εις ορισμένον χρονικόν όριον. Eάν, ούτως εκρίνοντο όλα τα μεγάλα έργα, ήθελον ευρεθή, κατά την πρώτην των εμφάνισιν, απολύτως πρόωρα, διότι ουδείς θα ελάμβανεν υπόψιν ότι είναι προορισμένα να εξυπηρετήσουν, επί μακρόν χρόνον, τας ανακυπτούσας ανάγκας και ότι, πριν ή καταστώσι απηρχαιωμένα ή άχρηστα, θα έπρεπε να τα διαδεχθούν άλλα, τα οποία και εκείνα, κατά την πρώτην εμφάνισιν, θα εκρίνοντο πρόωρα, ενώ ουδέν άλλο θα ήσαν ειμή η συνέχεια των παλαιών".

Αλέξανδρος Κ. Βλάγκαλης

Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1930, ο Βλάγκαλης πιστός στην τήρηση διπλωματικών στάσεων, τάχθηκε υπέρ του καθεστώτος της 4ης Αυγούστου του 1936 του Ιωάννη Μεταξά, όπως άλλωστε ανάλογα είχε πράξει κατά την περίοδο του στρατιωτικού κινήματος / δικτατορίας του στρατηγού Θεόδωρου Πάγκαλου μια δεκαετία νωρίτερα (1925-1926), υποστηρίζοντας κυρίως τα προσωπικά συμφέροντά του και επιτυγχάνοντας να παραμείνουν αλώβητες όλες οι δραστηριότητές του. Λίγο πριν τον Πόλεμο (1937-1938), επί ημερών δικτατορίας Ι. Μεταξά, επετεύχθη η ηλεκτροκίνηση του σιδηροδρόμου της Κηφισιάς. 

Μετά τον Πόλεμο, κατά το έτος 1946, ο Αλέξανδρος Κ. Βλάγκαλης αποσύρθηκε από την ενεργό δράση, πλην όμως παρέδωσε τη διοίκηση των ΕΗΣ στον υιό του Νικόλαο Α. Βλάγκαλη, ακολουθώντας πιστά την τακτική του νεποτισμού και της οικογενειοκρατίας, μέσα από την οποία άλλωστε και ο ίδιος είχε αναδειχθεί με την αμέριστη συμπαράσταση και αρωγή του θείου του Νικολάου Θ. Βλάγκαλη. Ένα από τα τελευταία του έργα ως γενικός διευθυντής του Σιδηροδρόμου Αθηνών-Πειραιώς υπήρξε η δημιουργία ενός γηπέδου αθλοπαιδιών για τον Εθνικό Πειραιώς το οποίο περιλάμβανε χώρους για μπάσκετ-μπολ και βόλεϋ, σε μια γραφική και κατάφυτη με δέντρα τοποθεσία, στα αριστερά του σταθμού του Ηλεκτρικού στο νέο Φάληρο.  

Ο Αλέξανδρος Κ. Βλάγκαλης αποβίωσε στην Αθήνα, την Δευτέρα 23η Μαΐου του 1955, δυο χρόνια πριν την λειτουργία της ηλεκτροκίνητης γραμμής Πειραιάς - Κηφισιά την οποία ο ίδιος φέρεται να είχε οραματιστεί. 

Αλέξανδρος Κ. Βλάγκαλης

Διαβάστε σχετικά θέματα με την οικογένεια Βλάγκαλη:

Νικόλαος Θ. Βλάγκαλης

Διαβάστε σχετικά με το νέο Φάληρο θέματα:

Νέο Φάληρο: Ιστορία και Οδωνυμικά

Ο σιδηροδρομικός σταθμός του νέου Φαλήρου

Ακταίον Palace Hotel

Το Μέγα Ξενοδοχείο του Φαλήρου (Grand Hotel du Phalere)

Η εξέδρα του νέου Φαλήρου

Η Ταραντέλλα του νέου Φαλήρου

Ένας Τσελεμεντές στο νέο Φάληρο

Το Περίπτερο του Ναυτικού Ομίλου νέου Φαλήρου

Η Σούδα του νέου Φαλήρου

Ο "Διεθνής" Σταθμάρχης του νέου Φαλήρου

Οι εκκλησίες του νέου Φαλήρου

Οι αλιείς του νέου Φαλήρου - Τζιτζιφιών

Η Αύρα του Φαλήρου (La Brise du Phalere)

Στο νέο Φάληρο στα 1880

Το "αυτόνομο" νέο Φάληρο

Ο Ατμό-Ηλεκτρικός Σταθμός (ΑΗΣ) του νέου Φαλήρου

Το Μνήμα του Γάλλου (Μέρος Α')

Το Μνήμα του Γάλλου (Μέρος Β')

Ο νεοφαληριώτης Αττίκ

Τα Λουτρά του νέου Φαλήρου

"Αι πρωιναί ώραι εις τα φαληρικά ύδατα"

Το Θέατρο του νέου Φαλήρου

Η Έπαυλις του Ευθυμίου Κεχαγιά

Το Αστυνομικό Τμήμα του νέου Φαλήρου

Φωτογραφικό Οδοιπορικό στην οδό Σμολένσκυ (Νέο Φάληρο).

Φωτογραφικό Οδοιπορικό στην οδό Δαβάκη-Πίνδου (Νέο Φάληρο).

Φωτογραφικό Οδοιπορικό στην οδό Δημητρίου Φαληρέως (Νέο Φάληρο).

Φωτογραφικό Οδοιπορικό στην οδό Ελευθερίου Βενιζέλου (πρώην Κεχαγιά) (Νέο Φάληρο).

Φωτογραφικό Οδοιπορικό στην οδό Θρασύβουλου Ζαΐμη (Νέο Φάληρο).

Η εξοχική οικία του Γεωργίου Σουρή στο νέο Φάληρο

Η οικία Χρ. Χριστοφή στο νέο Φάληρο

Η οικία του στρατηγού Σμολένσκυ στο νέο Φάληρο

Τα ξενοδοχεία του νέου Φαλήρου στα 70s και στα 80s

Κείμενο - Πηγές:

Το κείμενο είναι πρωτότυπο, προϊόν προσωπικής έρευνας, προσωπικής εργασίας και προσωπικών εκτιμήσεων. Στοιχεία και πληροφορίες έχουν ληφθεί από τις κάτωθι πηγές:

"Οι Μηχανικοί Στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου: Σπουδές, Επαγγελματικές Σταδιοδρομίες, Διασυνδέσεις", Λήδα Παπαστεφανάκη

"Μέγα Ελληνικόν Βιογραφικόν Λεξικόν", Σπύρος Αντ. Βοβολίνης, Κωνστ. Αντ. Βοβολίνης, Βιομηχανική Επιθεώρησις

Ελληνικό και Λογοτεχνικό Ιστορικό Αρχείο (ΕΛΙΑ)

Αρχείο ΕΡΤ

https://www.ekdoseiskerkyra.gr/vlagalis/

Τύπος Εποχής

Φωτογραφίες: 

• Όλες οι φωτογραφίες του αφιερώματος ανήκουν στον γράφοντα το ιστολόγιο και διέπονται από κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας.
• Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο.
• Όσοι παρανομούν διώκονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.