Ήταν Κυριακή, 25η Μαρτίου του έτους 1945
Μετά από τέσσερα σκληρά και απάνθρωπα χρόνια Κατοχής, ο ελληνικός λαός πανηγύριζε την επέτειο της Εθνικής Παλιγγενεσίας με έναν παλλαϊκό συναγερμό και με εκδηλώσεις εθνικής ανατάσεως που θύμιζαν τις αλησμόνητες ημέρες των επικών νικών του ελληνικού στρατού στην Αλβανία! Το δίχως άλλο, η Ελλάς η οποία είχε απελευθερωθεί προ ολίγων μηνών από τον ναζιστικό ζυγό, βρισκόταν στη δίνη των εμφυλίων συγκρούσεων, στον απόηχο των αιματηρών γεγονότων του Δεκεμβρίου του '44. Ο λαός ζούσε από τις διανομές τροφίμων με κουπόνια και δελτία, αναμένοντας τα είδη ρουχισμού και υπόδησης της UNRRA, την ίδια στιγμή που σε ημερησία βάση λάμβαναν χώρα δίκες δοσίλογων, διώξεις κομμουνιστών, συλλήψεις ΕΛΑΣιτών, ενώ οι απολυθέντες δημόσιοι υπάλληλοι επί ημερών I. Μεταξά και Κατοχής ανέμεναν την επιστροφή στις θέσεις τους. Χαρακτηριστικό των συνθηκών πλήρους ένδειας που επικρατούσαν στην κοινωνία, το γεγονός πως τα ραφεία έκαναν "χρυσές δουλειές" αναλάμβαναν τα περίφημα "μανταρίσματα" (επιδιορθώσεις και μεταποιήσεις) παλαιών και φθαρμένων ενδυμασιών!
Παρά τις δυσχερείς συνθήκες όμως, η πρωτεύουσα Αθήνα αφυπνίστηκε από τα σαλπίσματα χαράς, πλημμυρισμένη από το φως μιας λαμπρής ανοιξιάτικης ημέρας, με τον γαλάζιο ουρανό να αλληλοσυμπληρώνεται με τις γαλανόλευκες σημαίες. Από τις πρώτες πρωινές ώρες, κύματα κόσμου ξεχύθηκαν προς όλα τα σημεία του κέντρου των Αθηνών καταλαμβάνοντας πεζοδρόμια, παρόδους, πλατείες, εξώστες, ταράτσες και σκεπές, προκειμένου να παρακολουθήσουν την στρατιωτική παρέλαση. Ο ελληνικός λαός, παρά τις προαναφερθείσες τεράστιες δυσκολίες και αντιξοότητες της καθημερινότητας, επιθυμούσε μετά από τέσσερα χρόνια να χειροκροτήσει και να επευφημήσει τις ένοπλες δυνάμεις της χώρας, το απόλυτο σύμβολο ελευθερίας και ισχύος του Έθνους και Κράτους, τις οποίες είχε στερηθεί επί τετραετία. Άλλωστε κοινή παραδοχή όλων των εγχώριων και ξένων παρατηρητών που κάλυψαν τα γεγονότα υπήρξε πως τα κίνητρα των λαϊκών εκδηλώσεως υπήρξαν αυθόρμητα και απολύτως πατριωτικά, δίχως ουδεμία πολιτική χροιά και παραφωνία. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια, καταγράφονται από τον Τύπο οι έντονες επευφημίες υπέρ του Βασιλέως Γεωργίου Β' ο οποίος βρισκόταν στο εξωτερικό.
Από νωρίς το πρωί, τα πεζοπόρα τμήματα της στρατιωτικής δυνάμεως Αθηνών κατέλαβαν τις καθορισθείσες θέσεις. Την ίδια στιγμή, τμήματα της εθνοφυλακής τοποθετήθηκαν κατά μήκος της λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας, επί της οδού Γεωργίου Α', επί της πλατείας Συντάγματος, επί των οδών Ερμού, Αγίου Μάρκου και Ευαγγελιστρίας. Στην πλατεία Μητροπόλεως είχε παραταχθεί ο λόχος της φρουράς του Αγνώστου Στρατιώτου, διλοχία ναυτών, σμηνιτών και χωροφυλακής, όπως επίσης η μουσική της Φρουράς Αθηνών προς απόδοση τιμών στους επισήμους. Όπισθεν των στρατιωτικών δυνάμεων, είχαν τοποθετηθεί τα σωματεία και οι οργανώσεις με τις χαρακτηριστικές σημαίες και τα λάβαρά τους. Σε ιδιαίτερη δε θέση τοποθετήθηκαν οι ανάπηροι του αλβανικού μετώπου, τους οποίους το πλήθος υποδέχθηκε με συγκίνηση και θερμές εκδηλώσεις.
 |
| Άποψις της πλατείας Μητροπόλεως κατά την ώρα της δοξολογίας |
Στις 10.30 π.μ., στον Μητροπολιτικό Ναό εψάλη η καθιερωμένη δοξολογία, υπό συνεχείς χαρμόσυνες κωδωνοκρουσίες, παρουσία του Υπουργικού Συμβουλίου με επί κεφαλής τον πρόεδρο της κυβερνήσεως Νικόλαο Πλαστήρα, των πολιτικών αρχηγών Θεμιστοκλέους Σοφούλη και Στυλιανού Γονατά, των πρεσβευτών Μεγάλης Βρετανίας, Ηνωμένων Πολιτειών, Γαλλίας, Γιουγκοσλαβίας και άλλων συμμαχικών κρατών, του Βρετανού Αρχιστρατήγου Ronald MacKenzie Scobie με την ταινία του Μεγαλόσταυρου μετά του επιτελείου του και του επίσης Βρετανού Ναυάρχου Rωobert Ross Turner. Μετά την δοξολογία, ο Αντιβασιλεύς και Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Δαμασκηνός υποδέχθηκε στον Οίκο του τον Πρόεδρο και τα μέλη της κυβερνήσεως, τους ξένους πρεσβευτές, τις ελληνικές και συμμαχικές στρατιωτικές αρχές, οι οποίοι υπέβαλαν τα συγχαρητήριά τους για την Εθνική Εορτή.
 |
| Ο Αρχιεπισκόπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Δαμασκηνός και Αντιβασιλεύς |
Την ίδια στιγμή, προ του Μνημείου του Αγνώστου Στρατιώτου είχαν παραταχθεί τμήμα του προτύπου τάγματος ευζώνων, νεάνιδες του Λυκείου των Ελληνίδων με εθνικές ενδυμασίες, η μουσική του Δήμου Αθηναίων και αντιπροσωπείες του Στρατού, του Ναυτικού και της Αεροπορίας. Για την τήρηση της τάξεως υπήρχε ισχυρή δύναμη της Αστυνομίας όπως επίσης τμήματα των προσκόπων. Στα πέριξ του Μνημείου και κατά μήκος των λεωφόρων Πανεπιστημίου και Αμαλίας είχε συγκεντρωθεί δεκάδες χιλιάδων λαού που παρακολουθούσε με συγκίνηση και ενθουσιασμό την τελετή.
 |
| Άποψη της ανθρωποθάλασσας που είχε κατακλύσει το Σύνταγμα και τους γύρω δρόμους |
 |
| Κορίτσια του Λυκείου Ελληνίδων με μακεδονικές φορεσιές |
Στις 11 π.μ. ακριβώς, οι αθλητές που συμμετείχαν σε μια συμβολική σκυταλοδρομία κατέθεσαν στέφανο στον Άγνωστο Στρατιώτη. Είκοσι λεπτά αργότερα, στο σημείο μεταφέρθηκε το λάβαρο της Μονής της Αγίας Λαύρας, το οποίο κρατούσε ο ηγούμενος της Μονής συνοδεία απογόνων των Ηρώων του 1821. Στις 11.55 στο σημείο προσήλθε ο στρατηγός Scobie, ο Πρόεδρος και τα μέλη της κυβερνήσεως, το διπλωματικό σώμα και οι ανώτατοι αξιωματικοί των διαφόρων Όπλων. Αμέσως μετά την προσέλευση του Αντιβασιλέως Δαμασκηνού, στις 12 το μεσημέρι ακριβώς, ο ίδιος κατέθεσε στεφάνι στον Άγνωστο Στρατιώτη υπό τους ήχους του Εθνικού Ύμνου. Μετά την κατάθεση του στεφάνου, μια νεαρή κοπέλα με ηπειρώτικη ενδυμασία προσέφερε στον Αντιβασιλέα λευκή περιστέρα με γαλανόλευκες ταινίες και την επιγραφή "Ελευθερία".
 |
| Σκυταλοδρομία αθλητών με επικεφαλής τον παλαίμαχο δρομέα Κράνη |
 |
| Ο Πλαστήρας ασπάζεται το λάβαρο της Αγίας Λαύρας μπροστά στο Μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτου |
Ένα τέταρτο αργότερα, στις 12.15, ξεκίνησε η παρέλαση ενώ ταυτόχρονα δυο σμήνη ελαφρών βομβαρδιστικών τύπου Martin Baltimore και δυο σμήνη Spitfire πετούσαν πάνω από το κέντρο της πόλεως. Αρχικά, ενώπιον του συγκεντρωμένου λαού παρέλασαν η μουσική του Δήμου Αθηναίων, οι πρόσκοποι, οι ναυτοπρόσκοποι και το σώμα των αλκίμων, για να ακολουθήσουν οι διάφορες οργανώσεις με τα λάβαρά τους, οι επονίτες, τμήματα της χωροφυλακής με νέες στολές και κράνης, η Αστυνομία Πόλεως, τμήματα του Βασιλικού Ναυτικού, η Αεροπορία, τμήματα ευζώνων και ταξιαρχιών, τμήματα του πεζικού, το σώμα των αλεξιπτωτιστών, οι Κρήτες, οι ανάπηροι Πολέμου, οι ενώσεις των Παλαιών Πολεμιστών και τέλος τα μηχανοκίνητα τμήματα της Ορεινής Ταξιαρχίας και της 1ης Μεραρχίας.
 |
| Η παρέλαση της Αεροπορίας |
 |
| Ένα από τα μηχανοκίνητα που έλαβαν μέρος στην μάχη του Αλαμέϊν |
 |
| Το τμήμα της χωροφυλακής που είχε συσταθεί στην Αίγυπτο |
 |
| Ομάδα Βορειοηπειρωτών η οποία προκάλεσε φρενίτιδα ενθουσιασμού στα πλήθη |
Στις 5 το απόγευμα, στην μεγάλη αίθουσα του Πανεπιστημίου Αθηνών, έλαβε χώρα μετά μεγάλης επισημότητος ο πανηγυρισμός της Εθνικής εορτής, παρουσία του Αντιβασιλέως, του Προέδρου της Κυβερνήσεως, Υπουργών, των καθηγητών του Πολυτεχνείου και του Πανεπιστημίου, πολλών ανώτερων υπαλλήλων, φοιτητών και πλήθους κόσμου.
Κατά τις βραδινές ώρες η πόλη φωταγωγήθηκε. Τα πλήθη, τα οποία είχαν κατακλύσει τα δημόσια θεάματα, επευφημούσαν με ενθουσιασμό τα απαγγελθέντα πατριωτικά ποιήματα στα θέατρα ή / και την ανάκρουση του Εθνικού Ύμνου. Αξιοσημείωτο το γεγονός πως σε όλα τα θέατρα ο πανηγυρισμός της μεγάλης ημέρας ξεκίνησε με την τήρηση ενός λεπτού σιγής στην μνήμη όσων είχαν θυσιάσει τη ζωή τους κατά την τετραετή Κατοχή, υπέρ της Εθνικής ελευθερίας!
- Ο εορτασμός της 25ης Μαρτίου στον Πειραιά και τους γύρω δήμους και κοινότητες
Στον Πειραιά η εθνική επέτειος επίσης εορτάστηκε με εξαιρετική λαμπρότητα. Κατά τις πρωινές ώρες, η μουσική του Δήμου βρισκόταν στους δρόμους της πόλεως παιανίζοντας ενώ στο Ηρώον της Τερψιθέας έλαβε χώρα η έπαρση της σημαίας. Στις 10.30 εψάλη η επίσημος δοξολογία στον ιερό ναό του Αγίου Κωνσταντίνου, έξω από τον οποίον είχαν παραταχθεί τμήματα του Ναυτικού και του Στρατού, πρόσκοποι και άλκιμοι, οι παλαιοί πολεμιστές, οι ανάπηροι Πολέμου κ.α. Παρόντες στην δοξολογία μεταξύ των άλλων οι αρχές της πόλεως, τα προεδρεία των εργατικών σωματείων και των πατριωτικών οργανώσεων με τα σχετικά λάβαρα και τις σημαίες, οι υπουργοί Θεόδωρος Π. Κουντουριώτης και Ιωάννης Γκλαβάνης και χιλιάδες κόσμου. Μετά την δοξολογία ακολούθησε νέα τελετή στο Ηρώον των πεσόντων Πειραιωτών στην Τερψιθέα, όπου κατατέθηκαν στέφανοι εκ μέρους της Κυβερνήσεως, του Δήμου και πλείστων των οργανώσεων, ενώ ο διορισμένος τότε δήμαρχος της πόλεως Παύλος Ντεντιδάκης (1895 - 19 Ιουνίου 1970) εκφώνησε τον πανηγυρικό της ημέρας. Το απόγευμα της ιδίας ημέρας, κατατέθηκαν στέφανοι στο μνημείο του Καραϊσκάκη στο νέο Φάληρο όπως επίσης στον τάφο του Ανδρέα Μιαούλη στον πειραϊκό προλιμένα. Στο κέντρο της πόλεως, δόθηκε πατριωτική παράσταση στο Δημοτικό Θέατρο ενώ ο ιερός ναός της Ευαγγελιστρίας Πειραιώς πραγματοποίησε λιτανεία την οποία ακολούθησαν ο Δήμαρχος και οι αρχές της πόλεως, τμήματα του Στρατού και του Ναυτικού, οι πρόσκοποι, η μουσική του Εργατικού Κέντρου Πειραιώς και χιλιάδες κόσμου. Κατά τις βραδινές ώρες, στους δρόμους της πόλης οργανώθηκε μεγάλη λαμπαδηφορία και η πόλη φωταγωγήθηκε.
Με ανάλογη επιβλητικότητα εορτάστηκε η 25η Μαρτίου στους πέριξ του Πειραιώς Δήμους και Κοινότητες όπως λ.χ. στη Νέα Κοκκινιά και στον Άγιο Γεώργιο Κερατσινίου. Επίσημες δοξολογίες καταγράφηκαν επίσης στο Νέο Φάληρο, στον Άγιο Ιωάννη Ρέντη, στο Μοσχάτο, στο Πέραμα και στην κοινότητα του Κορυδαλλού.
- Ο εορτασμός της 25ης Μαρτίου στα προάστια των Αθηνών
Παρομοίως, στα γύρω των Αθηνών προάστια (Πεντέλη, Μελίσσια, Φραγκοκλησιά) η επέτειος εορτάστηκε με λαμπρότητα και ενθουσιασμό. Στους Δήμους Χαλανδρίου, Κηφισίας, Αμαρουσίου, Νέας Ιωνίας όπως επίσης στο Ηράκλειο και στην Φιλαδέλφεια τελέστηκαν σχετικές δοξολογίες και έλαβαν χώρα παρελάσεις, παρουσία των τοπικών αρχών, μαθητών και ομάδων νέων με εθνικές ενδυμασίες, συλλόγων και οργανώσεων με σημαίες και λαβάρα, για να ακολουθήσει η φωταγώγηση των προαναφερομένων περιοχών κατά τις βραδινές ώρες.
Διαβάστε σχετικά θέματα:
Κείμενο - Πηγές:
Το κείμενο είναι πρωτότυπο, προϊόν προσωπικής έρευνας, προσωπικής εργασίας και προσωπικών εκτιμήσεων Στοιχεία και πληροφορίες έχουν ληφθεί από τις κάτωθι πηγές:
Τύπος Εποχής
- Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο.
- Όσοι παρανομούν διώκονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου