Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΙΑΤΡΩΝ ΠΑΠΑΤΕΣΤΑ

Ο Άγγελος Ν. Παπατέστας (1866-1933) υπήρξε ένας εκ των κορυφαίων ιατρών του Πειραιά των αρχών του 20ου αιώνα, ιδιαίτερα γνωστός για την φιλανθρωπική του δράση. 

Με καταγωγή από γνωστή οικογένεια της νήσου της Κέας, ο Άγγελος Ν. Παπατέστας αφού ολοκλήρωσε τις βασικές σπουδές του στην Σύρο, γράφτηκε στην Ιατρική Σχολή του εν Αθήναις Πανεπιστημίου. Μετά την απόκτηση του διπλώματος του διδάκτορος, μετέβη στην Ευρώπη όπου παρέμεινε για δυο χρόνια προς τελειοποίηση και συμπλήρωση των γνώσεών του. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα, εγκαταστάθηκε οριστικά στον Πειραιά όπου εξάσκησε για δεκαετίες το ιατρικό επάγγελμα ως παθολόγος, έχοντας κατά κοινή ομολογία ως γνώμονα την ανακούφιση των πασχόντων και όχι το κέρδος.

Όπως προκύπτει από πρωτογενή έρευνα, στις αρχές του 20ου αιώνα ο ιατρός Άγγελος Ν. Παπατέστας με την οικογένειά του κατοικούσε στην οδό Κουντουριώτου 133 - γεγονός το οποίο τεκμηριώνεται και από σχετική αναφορά στον Πλήρη Οδηγό του Πειραιώς του 1906-1907. Λίγα χρόνια αργότερα, στις αρχές της δεκαετίας του 1910, ο ιατρός παθολόγος Α. Παπατέστας καταγραφόταν επί της οδού Πραξιτέλους ενώ στα τέλη της δεκαετίας του '20, ο ίδιος καταγραφόταν ξανά στον κατάλογο με τους παθολόγους της πόλεως, με διεύθυνση πλέον επί της λεωφόρου Ελευθερίου Βενιζέλου 121 (σσ. πρόκειται για την σημερινή Γρηγορίου Λαμπράκη), πλησίον του λιμένος της Ζέας.

Άγγελος Ν. Παπατέστας

Σε προσωπικό επίπεδο, ο Άγγελος Ν. Παπατέστας παντρεύτηκε την Ευφημία, γόνο της έγκριτης πειραϊκής οικογενείας Ρέστη, την εποχή που διατελούσε Πρόεδρος της Μαθητικής Πολυκλινικής του Πατριωτικού Ιδρύματος Προστασίας του Παιδιού (Π.Ι.Π.Π.)

Διατέλεσε δημοτικός σύμβουλος τόσο επί ημερών δημαρχίας Παύλου Δαμαλά (1903-1907) όσο και επί ημερών δημαρχίας Τάκη Παναγιωτόπουλου (1925-1931), Πρόεδρος του εν Πειραιεί Ιατρικού Συλλόγου (1924-1930), Αντιπρόεδρος του εν Αθήναις Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου, μέλος του Αδελφάτου του Ζαννείου Νοσοκομείου, Πρόεδρος της Αντιφθισικής Εταιρίας, Αντιπρόεδρος του εν Πειραιεί τμήματος του Ερυθρού Σταυρού και μέλος του Συνδέσμου των Κείων.

Μετά τον θάνατό του, την Πέμπτη 19η Ιανουαρίου του έτους 1933, στις σελίδες του πειραϊκού Τύπου κοινοποιήθηκαν διάφορα συλλυπητήρια ψηφίσματα του Δήμου Πειραιώς, της Αντιφθισικής Εταιρίας, του Ιατρικού Συλλόγου Πειραιώς, του εν Πειραιεί Ερυθρού Σταυρού, της Σχολικής Εφορίας του Διδασκαλείου Πειραιώς, του Πειραϊκού Συνδέσμου, του Συλλόγου των Δημοτικών Υπαλλήλων Πειραιώς, του Πατριωτικού Ιδρύματος Προστασίας του Παιδιού, του Ζαννείου Νοσοκομείου κ.α. ενώ στην μνήμη του πραγματοποιήθηκαν διάφορες δωρεές.

Ενδεικτικό αρχειακό τεκμήριο αναγγελίας της κηδείας του Άγγελου Ν. Παπατέστα, του οποίου η οικία καταγραφόταν επί της λεωφόρου Βενιζέλου 123.

Η νεκρώσιμος ακολουθία του Άγγελου Ν. Παπατέστα έλαβε χώρα την Παρασκευή 20η Ιανουαρίου του 1933 στον Μητροπολιτικό Ναό της Αγίας Τριάδος, χοροστατούντος του Αρχιεπισκόπου Αθηνών, παρουσία του Δημάρχου Πειραιώς Μ. Ρινόπουλου τον οποίον συνόδευαν μέλη της Δημαρχιακής Επιτροπείας και δημοτικοί σύμβουλοι, του ηγέτη του Προέδρου των Προοδευτικών Φιλελευθέρων Καφαντάρη, του Υπουργού των Ναυτικών Ιωσήφ Κούντουρου, των προεδρείων δεκάδων επιστημονικών και φιλανθρωπικών συλλόγων, οργανώσεων, εκπροσώπων του δικαστικού κόσμου, του εμπορικού και βιομηχανικού κλάδου και πλήθους κόσμου.

Οι δυο υιοί του Άγγελου Ν. Παπατέστα, ο Νικόλαος και ο Ηλίας, σπούδασαν επίσης την ιατρική επιστήμη. 

Στα τέλη της δεκαετίας του 1920, σύμφωνα με τα αναφερόμενα σε σχετικό Οδηγό, ο γυναικολόγος - μαιευτήρας Ν. Παπατέστας καταγραφόταν επί της οδού Βενιζέλου 121. Αντιστοίχως, στις αρχές της δεκαετίας του 1930, ο μαιευτήρας - γυναικολόγος Νικόλαος Α. Παπατέστας καταγραφόταν ως διευθυντής της μαιευτικής κλινικής του Ζαννείου Νοσοκομείου ενώ δεχόταν και κατ'ιδίαν, επί της λεωφόρου Ελευθερίου Βενιζέλου 123 (σσ. εκείνη την εποχή, η σημερινή λεωφόρος Γρηγορίου Λαμπράκη έφερε το ονοματεπώνυμο του Ελευθερίου Βενιζέλου):

Έτερο ενδεικτικό προπολεμικό αρχειακό τεκμήριο από τα μέσα της δεκαετίας του '30 στο οποίο ο Ηλίας Α. Παπατέστας, γεννηθείς εν Πειραιεί το έτος 1905, ειδικευθείς στην φυματιολογία στη Γαλλία και στην Ελβετία επί σειρά ετών, καταγραφόταν ως ιατρός ειδικός επί νοσημάτων των πνευμόνων και μεταξύ των άλλων ως διευθυντής του εν Πειραιεί διαγνωστικού Ινστιτούτου της Αντιφθισικής Εταιρίας (από το 1933), δεχόμενος ασθενείς τόσο στην Αθήνα (οδός Πατησίων 61), όσο και στον Πειραιά (λεωφόρος Ελευθερίου Βενιζέλου 123). 

Έτος 1937

Παρόμοια διαφημιστική καταχώρηση του ιατρού - φυματιολόγου Ηλίας Παπατέστα μέσα από τις σελίδες του πειραϊκού Τύπου του έτους 1940. Ειρήσθω εν παρόδω, ο ίδιος κατά την περίοδο 1937-1941 διατέλεσε μεταξύ των άλλων γραμματέας του Ιατρικού Συλλόγου Πειραιώς και δημοτικός σύμβουλος ενώ κατά την διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου του 1940-1941 υπηρέτησε ως έφεδρος υπίατρος του Βασιλικού Ναυτικού.

Στα δύσκολα χρόνια της Κατοχής καταγράφεται η στενή σχέση του ιατρού / φυματιολόγου Ηλία Α. Παπατέστα με την τότε νεαρή μετέπειτα πασίγνωστη Μαρία Κάλλας (γεννημένη ως Sophie Cecelia Kalos, βαπτισμένη Maria Anna Cecilia Sofia Kalogeropoulos, 2 Δεκεμβρίου 1923, Νέα Υόρκη – 16 Σεπτεμβρίου 1977, Παρίσι) η οποία κατοικούσε στο ίδιο κτίριο της οδού Πατησίων (σσ. πολυκατοικία Παπαλεονάρδου, σημερινή διεύθυνση Πατησίων 61) με τον Ηλία Παπατέστα. Ο Ηλίας Παπατέστας, παρά τη διαφορά ηλικίας που είχε με την Μαρία Κάλλας, καταγράφεται σε βιογραφίες της διάσημης υψιφώνου ως ένα πρόσωπο που την βοήθησε και την προστάτεψε κατά την περίοδο της Κατοχής. 

Μετά τον Πόλεμο και την Κατοχή, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στον Οδηγό της Ελλάδος Ιγγλέση της περιόδου 1947-1948, η Μαιευτική Κλινική του Νικολάου Α. Παπατέστα λειτουργούσε επί της λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας 138 (σσ. βάσει της νέας ονομασίας και αρίθμησης της εν λόγω οδού), με αριθμό τηλεφώνου 41170. 

H εν λόγω γυναικολογική και μαιευτική κλινική, στην οποία γεννήθηκαν μεταπολεμικά αρκετοί Πειραιώτες και Πειραιώτισσες, παρέμεινε εν λειτουργία, πάντοτε επί της λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας 138, κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του '50 και τουλάχιστον μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του '60.

Ειρήσθω εν παρόδω, μεταπολεμικά, ο κάτωθι εικονιζόμενος Ηλίας Α. Παπατέστας διατέλεσε μεταξύ των άλλων ξανά δημοτικός σύμβουλος (1952) και πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου Πειραιώς επί τριετία (1952-1955), μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου, Πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του Ζαννείου Νοσοκομείου (από το 1956) και πρόεδρος της περιφερειακής επιτροπής προσκόπων του Σαρωνικού (από το 1958). 

Ηλίας Α. Παπατέστας

Επίσης άξιο μνείας είναι το γεγονός πως ο υιός του τελευταίου, Άγγελος Η. Παπατέστας (1949-1989), έγινε επίσης ιατρός χειρουργός, με αξιοσημείωτη επαγγελματική σταδιοδρομία στις ΗΠΑ (σσ. αναφέρεται στην ιατρική βιβλιογραφία ως Dr. Angelos E. Papatestas). 

Στις μέρες μας (21ος αιώνας), στη συνοικία του Χατζηκυριακείου πλησίον των εγκαταστάσεων της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων υφίσταται οδός που φέρει το όνομα του Άγγελου Ν. Παπατέστα.

Κείμενο - Πηγές:

Το κείμενο είναι πρωτότυπο, προϊόν προσωπικής έρευνας, προσωπικής εργασίας και προσωπικών εκτιμήσεων.

Στοιχεία και πληροφορίες ελήφθησαν από τις κάτωθι πηγές:

Τύπος Εποχής - Οδηγοί Πόλεως

• Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο.
• Όσοι παρανομούν διώκονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.