ΝΙΚΟΛΑΟΣ Θ. ΒΛΑΓΚΑΛΗΣ

Ο Νικόλαος Θ. Βλάγκαλης γεννήθηκε στην ελληνόφωνη Οδησσό κατά το πρώτο μισό της δεκαετίας του 1840 (περίοδο 1840 - 1845). Ο πατέρας του, Θωμάς Βλάγκαλης, υπήρξε έμπορος και καταγραφόταν σχετικούς Οδηγούς και καταλόγους εμπορευομένων της Μαύρης Θάλασσας της δεκαετίας του 1830 και του 1840 με έδρα την Οδησσό. Στα τέλη της δεκαετίας του 1860, μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του ως μηχανολόγος / μηχανικός, ο Νικόλαος Θ. Βλάγκαλης μετοίκησε στον ραγδαία αναπτυσσόμενο Πειραιά, αναλαμβάνοντας αρχικά τη διεύθυνση του γνωστού μηχανοποιείου Βασιλειάδη (έτος 1868), το οποίο έως τότε βρισκόταν υπό τη διεύθυνση Γάλλων μηχανικών. Με το πέρασμα των χρόνων, ο κάτωθι εικονιζόμενος Νικόλαος Θ. Βλάγκαλης, ο οποίος έγινε αργότερα συνιδιοκτήτης του ιστορικού εν Πειραιεί μηχανουργείου Βασιλειάδη, δραστηριοποιήθηκε με αξιοσημείωτη επιτυχία ως επιχειρηματίας σε διάφορους βιομηχανικούς κλάδους κατά το τελευταίο τέταρτο του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα.

Ο Μιλτιάδης Μπούκας, μέσα στις σελίδες του Εμπορικού Γεωγραφικού και Ιστορικού Οδηγού των Πλείστων Κυριωτέρων Πόλεων της Ελλάδος του έτους 1875, καταγράφει τον μηχανικό και διευθυντή του Μηχανουργείου Γ. Βασιλειάδου Νικόλαο Θ. Βλάγκαλη ως έμπορο ραπτικών μηχανών, σημειώνοντας τα εξής: "συνέστησε προ μικρού αποθήκη ραπτικών μηχανών παντός είδους προς χονδρικήν και λιανικήν πώλησιν καθ' άπασαν την Ελλάδα. Πληροφορίαι και τιμοκατάλογοι αποστέλλονται προθύμως. Ζητούνται ανταποκριταί εν ταις επαρχίας προς σύστασιν υποκαταστημάτων. Επισκευή αυτών και προμήθεια παντός εργαλείου, οδός Φίλωνος, όπισθεν Τινάνειου Κήπου."

Ακολούθως παρατίθενται ορισμένες ενδεικτικές διαφημιστικές καταχωρήσεις μέσα από τις σελίδες του πειραϊκού Τύπου του έτους 1875, σχετικά με την Μεγάλη Αποθήκη Ραπτικών Μηχανών του Ν.Θ. Βλάγκαλη, η οποία βρισκόταν επί της οδού Φίλωνος, άνωθεν του Τινανείου Κήπου:

Γνωστοποίηση του Μεγάλου Καταστήματος Ραπτικών Μηχανών και Χρηματοκιβωτίων του Ν.Θ. Βλάγκαλη μέσα από τις σελίδες του Τύπου του ιδίου έτους.

Ενδεικτικές διαφημιστικές καταχωρήσεις των προϊόντων (χρηματοκιβώτια, κοσμηματοκιβώτια, ραπτικές μηχανές) που εμπορευόταν ο Νικόλαος Θ. Βλάγκαλης στην εν Πειραιεί αποθήκη του αλλά και στο εν Αθήναις κατάστημά του στην οδό Ερμού, κατά το έτος 1876:

Στις 2 Νοεμβρίου του έτους 1876, σύμφωνα με τα καταγραφόμενα από τον Π. Καμπούρογλου στο έργο του "Ιστορία του Πειραιώς από του 1833-1882 έτους", ο Νικόλαος Θ. Βλάγκαλης σύναψε με τον Δήμο Πειραιώς συμβόλαιο αποκλειστικής εκμετάλλευσης 50 ετών του δικτύου αερίου φωτισμού, για να ακολουθήσει η εκχώρηση εκείνων των αποκλειστικών δικαιωμάτων εκμετάλλευσης σε μια νεοσύστατη ανώνυμη εταιρία με έδρα στον Πειραιά υπό την επωνυμία Εταιρία Αεριόφωτος Πειραιώς στην οποία εκτός από τον Ν.Θ. Βλάγκαλη, συμμετείχαν κι άλλοι ισχυροί οικονομικοί παράγοντες εκείνων των καιρών (Στέφανος Σκουλούδης, Μιχαήλ Μελάς, Ανάργυρος Σιμόπουλος). Ο Νικόλαος Θ. Βλάγκαλης μάλιστα ανέλαβε τη διεύθυνση και την διαχείριση της Εταιρίας Αεριόφωτος Πειραιώς ενώ ο Δήμος Πειραιώς παραχώρησε στην εν λόγω εταιρία οικόπεδο για την κατασκευή του εργοστασίου φωταερίου.

Ενδεικτικό τεκμήριο από τους δρόμους του Πειραιώς του 21ου αιώνα - ένα μεταλλικό καπάκι του δικτύου αεριόφωτος (φωταερίου) με το ονοματεπώνυμο του Ν.Θ. Βλάγκαλη το οποίο είναι άγνωστο το πως έχει διασωθεί μέχρι τις μέρες μας:

Περίπου μια δεκαετία αργότερα (έτος 1888), το καταστατικό της προαναφερθείσης Εταιρίας Αεριόφωτος Πειραιώς τροποποιήθηκε με όλες τις υποχρεώσεις και τα προνόμιά της να εκχωρούνται στην Γενική Εταιρεία Εργοληψιών (ΓΕΕ) - στην οποία βεβαίως ο ίδιος ο Νικόλαος Θ. Βλάγκαλης διατέλεσε μέλος του Δ.Σ. 

Αξιοσημείωτο είναι πως η προαναφερθείσα ΓΕΕ επέδειξε πλούσια εργολαβική δραστηριότητα κυρίως εντός των ελληνικών συνόρων (ίδρυση της πρώτης εν Ελλάδι μονάδας παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος, κατασκευή σιδηροδρόμου Πελοποννήσου, κατασκευή διώρυγας Κορίνθου, κατασκευή διώρυγας Λευκάδας, εκμετάλλευση ορυχείων στη Μήλο, λιμενικά έργα εντός Ελλάδος - σε Σύρο, Καλαμάτα, Κυπαρισσία, Κατάκωλο, Κυλλήνη, Κύμη κ.α. - αλλά και στην Τουρκία, κατασκευή και εκμετάλλευση τροχιοδρόμων στην Πάτρα κ.ο.κ.).

Σύμβασις της Στυμφαλίας: ο Ν.Θ. Βλάγκαλης ως διευθυντής και νόμιμος εκπρόσωπος της ΓΕΕ (1899)

Μετά την εξαγορά των ηλεκτρικών εγκαταστάσεων της ΓΕΕ από την Thomson-Houston της Μεσογείου (Thomson-Houston of the Mediterranean) και την ίδρυση της Ελληνικής Ηλεκτρικής Εταιρίας (ΕΗΕ) κατά το έτος 1898, ο Νικόλαος Θ. Βλάγκαλης διατέλεσε διευθύνων σύμβουλος της νέας εταιρίας της οποίας η δραστηριότητα επεκτάθηκε στον ηλεκτροφωτισμό διαφόρων πόλεων ανά την ελληνική επικράτεια και στην παροχή ρεύματος στους τροχιοδρόμους καθώς και στον (Ηλεκτρικό) Σιδηρόδρομο Αθηνών - Πειραιώς. 

Εκτός των παραπάνω, ο Νικόλαος Θ. Βλάγκαλης ασχολήθηκε επίσης με την εκμετάλλευση  των μεταλλείων της Σερίφου και εν γένει με τον μεταλλευτικό κλάδο (λ.χ. εκμετάλλευση ορυχείων σιδήρου στον Δήμο Ωρωπίων), συμμετείχε σε διάφορα τεχνικά έργα και εγχειρήματα υπό διάφορα εταιρικά σχήματα και πρωτοβουλίες, διατέλεσε διαχειριστής και σύμβουλος στην Εταιρία των Σιδηροδρόμων ενώ συμμετείχε ως μέτοχος στην ίδρυση της Ανωνύμου Ελληνικής Εταιρίας Χημικών Προϊόντων και Λιπασμάτων (Α.Ε.Ε.Χ.Π.Λ.) κατά το έτος 1909, διατελώντας μάλιστα πρόεδρος του Δ.Σ. αυτής κατά την περίοδο 1910-1921

Ο Ν.Θ. Βλάγκαλης ως αντιπρόεδρος της Ελληνικής Βιοτεχνικής Εταιρίας (1898)

Ενδεικτικό αρχειακό τεκμήριο με αναφορά στην Ελληνική Εταιρία Οίνων και Οινοπνευμάτων, την οποίαν είχε ιδρύσει ο Νικόλαος Θ. Βλάγκαλης μαζί με τους Ν. Κανελλόπουλο, Α. Ζάννο και Ζ. Μάτσα.

Δυο ενδεικτικά αρχειακά τεκμήρια της Ανωνύμου Ελληνικής Εταιρίας Χημικών Προϊόντων και Λιπασμάτων (Α.Ε.Ε.Χ.Π.Λ.) από την περίοδο 1912-1913, με τον Νικόλαο Θ. Βλάγκαλη να καταγράφεται ως Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου.

Σε προσωπικό επίπεδο, ο Νικόλαος Θ. Βλάγκαλης υπήρξε παντρεμένος με την Ελένη Βλάγκαλη, με την οποίαν απέκτησε μια κόρη, την Σοφίκα. Η Σοφίκα Ν. Βλάγκαλη αργότερα παντρεύτηκε τον Ζαφείριο Μάτσα, ανιψιό του Αντωνίου Ζ. Μάτσα, επί πολλά έτη συνεταίρου και συνεργάτη του Ν.Θ. Βλάγκαλη. Το ζεύγος Ν. Βλάγκαλη υπήρξε ιδιαίτερα ενεργό ως προς την προσφορά στον συνάνθρωπο με δωρεές, συμμετοχή σε διάφορες κοινωφελείς δράσεις και εράνους. 

Δωρεά Ελένης Ν. Βλάγκαλη προς τον ιερό ναό του Αγίου Νικολάου (Πευκάκια) - Έτος 1895

Στο δε Μέγαρο της οικογενείας Βλάγκαλη επί της οδού Πατησίων στην Αθήνα, λάμβαναν χώρα πολλά κοσμικά γεγονότα (εορτές, χοροεσπερίδες κτλ.), που καταγράφονταν στις στήλες των κοσμικών νέων της πρωτευούσης στα τέλη της δεκαετίας του 1890 κ στις αρχές της δεκαετίας 1900

Προσωπογραφία του Ν.Θ. Βλάγκαλη δια χειρός του εικαστικού Γεωργίου Ιακωβίδη

Τέλος, αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως ο Νικόλαος Θ. Βλάγκαλης ανέλαβε κατά το έτος 1874 την ανατροφή του ανιψιού του Αλέξανδρου Κ. Βλάγκαλη (Κωνσταντινούπολη 1873 - Αθήνα 1955), ο οποίος σε ηλικία μόλις ενός έτους έμεινε ορφανός μετά τον θάνατο του πατρός του Κωνσταντίνου. Ο Αλέξανδρος Κ. Βλάγκαλης τέθηκε υπό την κηδεμονία του θείου Νικολάου Θ. Βλάγκαλη, μεγαλώνοντας στον Πειραιά, σπουδάζοντας εν συνεχεία μηχανικός στην Ελβετία με την αρωγή του θείου του και εν συνεχεία εργαζόμενος μαζί του σε διάφορες θέσεις και εταιρίες, εξελισσόμενος σε μια πολυσχιδή επιχειρηματική προσωπικότητα. Επιγραμματικά ας αναφέρουμε πως ο Αλέξανδρος Κ. Βλάγκαλης, καθοδηγούμενος από τον θείο του Νικόλαο, διατέλεσε μηχανικός και αρχιμηχανικός στο μηχανουργείο Βασιλειάδη, εργολάβος μεταλλείων, διευθυντής της Εταιρείας Σιδηροδρόμου Αθηνών-Πειραιώς (1903-1926) και από το 1926 διευθυντής των "Ελληνικών Ηλεκτρικών Σιδηροδρόμων ΑΕ" (ΕΗΣ). 

Στο σημείο αυτό κρίνεται σκόπιμο να υπογραμμιστεί πως ο Νικόλαος Θ. Βλάγκαλης, στον οποίον αφιερώθηκε το παρόν θέμα του ιστολογίου, δεν θα πρέπει να συγχέεται με τον συνονόματό του Νικόλαο Α. Βλάγκαλη (1907-1978), υιό του Αλέξανδρου Κ. Βλάγκαλη, ο οποίος επίσης διατέλεσε Τεχνικός Διευθυντής των Ελληνικών Ηλεκτρικών Σιδηροδρόμων (ΕΗΣ) επί τρεις δεκαετίες.

Διαβάστε σχετικά θέματα:

Εταιρία Αεριόφωτος Πειραιώς

Κείμενο - Πηγές:

Το κείμενο είναι πρωτότυπο, προϊόν προσωπικής έρευνας, προσωπικής εργασίας και προσωπικών εκτιμήσεων. 

Στοιχεία και πληροφορίες έχουν ληφθεί από τις κάτωθι πηγές:

"Ιστορία του Πειραιώς από του 1833-1882 έτους" υπό Παντολέοντος Καμπούρογλου, Βιβλιοθήκη Ιστορικών Μελετών

Wikipedia

Αρχείο Α.Ε.Ε.Χ.Π.Λ.

Τύπος Εποχής

Οδηγοί Πόλεως - Εμπορικοί Οδηγοί

• Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο.
• Όσοι παρανομούν διώκονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.