O Giancolombo, του οποίου το πλήρες ονοματεπώνυμο υπήρξε Gian Battista Colombo, γεννήθηκε στη Βενετία της Ιταλίας το 1921. Εκεί στη γενέτειρά του πέρασε τα παιδικά του χρόνια επιδεικνύοντας μεγάλο ενδιαφέρον για την τέχνη της φωτογραφίας, με την οποία φέρεται να πρώτο-ασχολήθηκε σε ηλικία μόλις 11 ετών! Όπως συνέβη σε πολλούς συνομηλίκους του, ο Πόλεμος αποτέλεσε τροχοπέδη για κάθε απόπειρα περαιτέρω σπουδών, καθώς ο ίδιος στρατεύτηκε και στάλθηκε στο μέτωπο. Μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, ο Gian Battista Colombo αποφάσισε να εγκαταλείψει την πατροπαράδοτη ζωή προς αναζήτηση μιας ασχολίας η οποία του προκαλούσε ενθουσιασμό. Έτσι λοιπόν, η αγάπη του προς την φωτογραφία τον οδήγησε στο κοσμοπολίτικο Μιλάνο.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως η ονομασία Giancolombo προέκυψε εντελώς τυχαία, έπειτα από ένα τυπογραφικό λάθος του πραγματικού πλήρους ονοματεπώνυμου, κάτω από μια δική του φωτογραφία η οποία δημοσιεύτηκε στην τότε δημοφιλή απογευματινή εφημερίδα του Μιλάνο Corriere Lombardo κατά το έτος 1946. Ο διευθυντής της εφημερίδας Angelo Magliano, ο οποίος είχε μόλις "χάσει" τον φωτογράφο Federico Patellani, προσέλαβε αμέσως τον Gian Battista Colombo υπό την ιδιότητα του "δημοσιογράφου με φωτογραφική μηχανή" (φωτορεπόρτερ).
Την επόμενη χρονιά (1947), ο Giancolombo απαθανάτισε τον Ιταλό πολιτικό, ιδρυτή του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος και πολλάκις εκλεγμένο Πρωθυπουργό της Ιταλίας Alcide De Gasperi (1881-1954), με την συγκεκριμένη φωτογραφία να γίνεται ιδιαίτερα δημοφιλής ανά τον κόσμο. Ακολούθως, η αμερικανική εταιρία United Press Photos ανέθεσε στον Giancolombo τη διενέργεια ενός δημοσιογραφικού / φωτογραφικού οδοιπορικού στη Βόρειο Ιταλία. Την ίδια περίοδο, ο ίδιος, ανέλαβε καθήκοντα επίσημου φωτορεπόρτερ του Ομίλου Gruppo Editoriale Palazzi (ο οποίος περιλάμβανε τις εφημερίδες Corriere Lombardo, Corriere di Milano και το εβδομαδιαίο περιοδικό Tempo).
Ένα χρόνο πριν το τέλος της δεκαετίας του 1940, ο Giancolombo αποχώρησε από την United Press Photos ιδρύοντας τη δική του εταιρία με την επωνυμία "Giancolombo News Photos" (1950). Κατά των δεκαετιών του 1950 και του 1960, ακολούθησε μια περίοδος μεγάλης ακμής και σπουδαίων συνεργασιών της εταιρίας του Giancolombo με διάφορα πρακτορεία και μέσα ενημέρωσης. Παράλληλα, ο Giancolombo εκπαίδευσε μια νέα φουρνιά Ιταλών φωτορεπόρτερ οι οποίοι έμαθαν το επάγγελμα θητεύοντας στο πλάι του (λ.χ. Gianfranco Moroldo, Gillo Faedi, Luigi Tonali, Vittorio Sparviero, Giorgio Lotti, Giannino Gelmi, Lucio Berzioli, Gabriele Milani, Luigi Vacchi και άλλοι). Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφέρουμε ενδεικτικά ορισμένα από τα έντυπα, ιταλικά και ξένα, τα οποία συνεργάζονταν με την εταιρία του Giancolombo: από την Ιταλία: Tempo, Panorama, Settimo Giorno, Oggi, Gente, Grazia, Epoca, Visto, Le Ore όπως επίσης τα γαλλικά έντυπα Paris Match και Jours de France, το γνωστό αμερικανικό περιοδικό Life, το αγγλικό περιοδικό Picture Post αλλά και η εφημερίδα Daily Express, το ελβετικό περιοδικό Schweizer Illustriert, το γερμανικό περιοδικό Stern κ.α. Την ίδια στιγμή, φωτογραφικά πρακτορεία από όλο τον κόσμο διοχέτευαν τις φωτογραφίες τους στην Ιταλία μέσω της εταιρίας του Giancolombo.
Εκείνα τα χρόνια, η εταιρία του Giancolombo κάλυψε σε αποκλειστικότητα διάφορα σπουδαία γεγονότα της εποχής (λ.χ. το έγκλημα Bellentani, τον Churchill να κάνει μπάνιο στο Lido της Βενετίας, το γάμο του Νικολάου Romanov της Ρωσία με την κόμισα Gherardesca κ.α). Παράλληλα, συνεχίστηκαν με αμείωτη ένταση τα εκτενή φώτο-ρεπορτάζ, καλύπτοντας από μικρά ιταλικά χωριά μέχρι κοσμοπολίτικες μεγαλουπόλεις της Ευρώπης, ενώ αξιομνημόνευτα υπήρξαν διάφορα φωτογραφικά πορτρέτα διάσημων προσωπικοτήτων εκείνης της εποχής από τον χώρο της τέχνης, της πολιτικής, του αθλητισμού και της showbiz.
Στα μέσα της δεκαετίας του 1960, ο Giancolombo μαζί με φίλους και συναδέλφους του πρωτοστάτησε στην ίδρυση του πρώτου ιταλικού σωματείου φωτορεπόρτερ (Associazione di Fotoreporters - F.I.A.) του οποίου διατέλεσε πρώτος πρόεδρος επί μια δεκαετία. Δέκα χρόνια αργότερα (1974), ο Giancolombo τιμήθηκε για την προσφορά του στον Τύπο εγγραφόμενος τιμής ένεκεν στην Ένωση Ιταλών Δημοσιογράφων. Αργότερα, συμμετείχε τόσο στην ίδρυση τόσο του Σωματείου των Επαγγελματιών Ιταλών Φωτογράφων (FIP - Associazione Fotografi Italiani Professionisti) όσο και του Σωματείου των Ιταλών Φώτο-Ρεπόρτερ (AIRF - Associazione Italiana Reporters Fotografici). O Gian Battista Colombo αποβίωσε κατά το έτος 2005.
Στο αρχείο του Giancolombo υφίσταται μια σειρά φωτογραφιών από την Ελλάδα και εξ αυτών, αρκετές αφορούν τον Πειραιά. Σύμφωνα με την πηγή προέλευσης, το έτος λήψεως των συγκεκριμένων φωτογραφικών καταγραφών είναι το 1957, δίχως όμως να υπάρχει κάποια άλλη τεκμηρίωση ή επιπρόσθετη πληροφόρηση σχετικά με τον φωτογράφο ή την ακριβή ημερομηνία λήψεως των φωτογραφιών.
Στο παρόν αφιέρωμα, πέραν από την παράθεση των "πειραϊκού ενδιαφέροντος" φωτογραφιών του αρχείου Giancolombo, επιχειρούμε μια ομαδοποίηση και ταυτοποίηση των συγκεκριμένων πολύτιμων αρχειακών λήψεων:
Ας αρχίσουμε λοιπόν από την ακτή Μιαούλη, έναντι του ιερού ναού του Αγίου Νικολάου και του Τελωνείου, με τους πλανόδιους - υπαίθριους φωτογράφους με τις χαρακτηριστικές λευκές ποδιές τους και τις "τεράστιες" φωτογραφικές μηχανές και τα τρίποδα, να αναμένουν υπομονετικά τον επόμενο πελάτη, ενώ όπισθεν αυτών περνάει ο "κόκκινος" τροχιόδρομος (τραμ) της παραλίας λιμένος Πειραιώς.
Ο προαναφερθείς ιερός ναός του Αγίου Νικολάου των Υδραίων και τα καταστήματα της ομώνυμης δημοτικής αγοράς που υπήρχαν κάτωθεν αυτού:
Τέσσερις ανθρώπινες φιγούρες, δυο γυναικείες και δυο παιδικές, παραπλεύρως του Ωρολογίου με φόντο το κεντρικό λιμάνι και τα κτίρια της πλατείας Καραΐσκάκη στο βάθος.
Στην ακτή Μιαούλη, έναντι του Τινάνειου Κήπου, με φόντο τα κτίρια της ακτής Ποσειδώνος, ενώ στο βάθος, επί της πλατείας Καραΐσκάκη ξεχωρίζει το Μέγαρο της Ιονικής Ατμοπλοΐας των αδελφών Γιαννουλάτου, όπως επίσης το γειτονικό Μέγαρο Τυπάλδου στην ακτή Τζελέπη:
Σκηνές καθημερινότητας, στην ακτή Μιαούλη, στο κεντρικό λιμάνι της πόλεως, στην προκυμαία των πλοίων για Αίγινα με το κτίριο του Χατζηκυριάκειου Ορφανοτροφείου άνωθεν της ακτής Ξαβερίου και του Σιλό στην Ηετιώνεια ακτή να ξεχωρίζουν στο φόντο των φωτογραφιών:
Στην ακτή Ποσειδώνος, τα ναυτάκια σουλατσάρουν με τις λευκές θερινές στολές στην προκυμαία όπου βρίσκεται πλαγιοδετημένο το ρυμουλκό "Άγιος Γεράσιμος" της εταιρίας Μάτσα, ενώ στο βάθος, στην ακτή Τζελέπη, διακρίνεται ξανά το Μέγαρο της Ατμοπλοΐας των Τυπάλδων.
Καθημερινότητα στην ακτή Ποσειδώνος, σε πρώτο πλάνο ανάμεσα στους περαστικούς ξεχωρίζουν δυο μαυροφορεμένες γυναικείες φιγούρες με τσεμπέρια στο κεφάλι, μια εκ των οποίων κρατούσε από το χέρι ένα μικρό παιδί. Στο βάθος, επί της ακτής Μιαούλη, με μια προσεκτική ματιά διακρίνονται ο ιερός ναός του Αγίου Σπυρίδωνα, η οικία κληρονόμων Χατζόπουλου (πρώην οικία Μιαούλη), το Μέγαρο "ΕΛ-ΠΕ", το γωνιακό κτίριο του ξενοδοχείου "Πειραιεύς", το Μέγαρο Βάττη, το Μέγαρο ΤΑΝΠΥ μετά τη διασταύρωση με την οδό Μπουμπουλίνας και το Μέγαρο Λυκιαρδόπουλου στη συμβολή ακτής Μιαούλη και Δευτέρας Μεραρχίας.
Παραμένοντας πάντοτε επί της ακτής Ποσειδώνος, ο φωτογράφος καταγράφει δυο ανθρώπους της σκληρής βιοπάλης, έναν ξερακιανό αχθοφόρο και έναν πλανόδιο έμπορο.
Οι επόμενες τρεις φωτογραφικές καταγραφές του αρχείου Giancolombo έχουν ληφθεί πιθανότατα εν πλω. Στην πρώτη ακόλουθη φωτογραφική καταγραφή διακρίνεται τμήμα του λιμένος Πειραιώς, η ακτή Ποσειδώνος, η ακτή Τζελέπη αλλά και μέρος του λιμένα των Αλών:
Κίνηση στο λιμάνι του Πειραιά - στο βάθος η ακτή Ξαβερίου άνωθεν της οποίας ξεχωρίζει ο όγκος του Ορφανοτροφείου Θηλέων του Χατζηκυριάκου:
Δεξιά η Ηετιώνεια ακτή με τις αποθήκες του λιμανιού και τους γερανούς φόρτο-εκφόρτωσης και αριστερά, στο βάθος η ακτή Ξαβερίου.
Μεταφερόμαστε στην πλατεία Λουδοβίκου ή πλατεία Ρούσβελτ όπως ονομαζόταν τότε (νυν πλατεία Οδησσού), στην είσοδο του Μεγάρου του Ηλεκτρικού, όπου βρίσκονταν οι αφετηρίες του τροχιοδρόμου του Περάματος και του τροχιοδρόμου προς Αγία Σοφία.
Εντός του επιβλητικού σταθμού του Ηλεκτρικού:
Κόσμος επιβιβάζεται στους παλαιούς ξύλινους συρμούς της Εταιρίας των Ηλεκτρικών Σιδηροδρόμων (ΕΗΣ):
Καθημερινότητα στον εν Πειραιεί σταθμό του Ηλεκτρικού στο εσωτερικό του οποίου ξεχωρίζουν οι διαφημιστικές πινακίδες της σοκολατοβιομηχανίας "Ίρις", των λαμπτήρων "Volfram" και των Ασφαλειών "Φοίνιξ":
Εκείνη την ημέρα ο άγνωστος φωτογράφος χρησιμοποίησε τον Ηλεκτρικό σιδηρόδρομο καθώς αποθανάτισε τοπία από τα παράθυρα του βαγονιού, άλλους σταθμούς καθώς και σκηνές από τους επιβάτες των ξύλινων οχημάτων όπως οι ακόλουθες:
Στην καρδιά του Πειραιά, η στάση των λεωφορείων των ΚΤΕΛ επί της τότε λεωφόρου Βασιλέως Κωνσταντίνου, στο ύψος της πλατείας Κοραή, επί της οποίας διακρίνεται μεταξύ των άλλων το Μέγαρο αδελφών Παπακώστα (Χάϊ Λάϊφ) και η διαφημιστική πινακίδα της εριοβιομηχανίας Μηναϊδη - Φωτιάδη στην οροφή του Μεγάρου Κατσίνη. Στο βάθος, αριστερά, τα κωδωνοστάσια του ιερού ναού του Αγίου Κωνσταντίνου.
Έτερη φωτογραφική καταγραφή με τον φωτογράφο να στέκεται στη συμβολή της οδού Ιακώβου Δραγάτση με την λεωφόρο Βασιλέως Κωνσταντίνου. Εκτός από την προαναφερθείσα στάση των λεωφορείων, στο κάδρο καταγράφεται και το περίπτερο δίπλα στη στάση, με διαφήμιση των εργοστασίων υποκαμίσων "Ελλάς" των αδελφών Χ. Δούμα. Στα δεξιά του φωτογραφικού κάδρου διακρίνεται ευκρινέστερα σε σχέση με την προηγούμενη λήψη η εκκλησία του Αγίου Κωνσταντίνου. Αξιοσημείωτο επίσης το γεγονός πως τόσο επί της λεωφόρου Βασιλέως Κωνσταντίνου όσο και επί της οδού Αγίου Κωνσταντίνου δεν είχε ξεκινήσει ακόμα η κατασκευή πολυώροφων κτιρίων (σσ. μονάχα μια πολυκατοικία διακρίνεται στο φωτογραφικό κάδρο, επί της λεωφόρου Βασιλέως Κωνσταντίνου).
Η "αγνώριστη" λεωφόρος Δευτέρας Μεραρχίας μεταξύ των οδών Αγίου Σπυρίδωνος και Φίλωνος. Στη συμβολή Δευτέρας Μεραρχίας και Φίλωνος, το καφενείο "Άνδρος" και παραπλεύρως αυτού, το εστιατόριο "Αιγαίον".
Το προαναφερθέν εστιατόριο "Αιγαίον", αρχικής ιδιοκτησίας Κ. Παντελιού και αργότερα ιδιοκτησίας Σπανού, σε μια νυχτερινή φωτογραφική καταγραφή:
Πάντοτε επί της λεωφόρου Δευτέρας Μεραρχίας, το εστιατόριο "Λιόπεσι" (Restaurant "Liopesi") των αδελφών Παπακωνσταντίνου.
Στα στενά της Τρούμπας και πιο συγκεκριμένα στη συμβολή των οδών Γ. Σκουζέ και Φίλωνος, ο φωτογράφος καταγράφει στα αριστερά το ισόγειο ακίνητο που αργότερα κατεδαφίστηκε για να οικοδομηθεί το πολυόροφο κτίριο στο οποίο στεγάζονται τα Δικαστήρια Πειραιώς ενώ στα δεξιά, στο ισόγειο του Μεγάρου Μ. Ποτόγλου, διακρίνεται η επωνυμία του γνωστού "Tony's Bar", παραπέρα το ξενοδοχείο "Γαλλία" και το ξενοδοχείο "Λουξ".
Επί της οδού Μεγάλης Βρετανίας, ο άγνωστος φωτογράφος κατέγραψε το κάτωθι εικονιζόμενο διώροφο νεοκλασικό κτίριο (κατεδαφισμένο) στο οποίο λειτουργούσαν ισόγεια καταστήματα (πρακτορείο της καπνοβιομηχανίας των Αδελφών Ν. Ματσάγγου, Τεχνικό Γραφείο Λαδά, Αποθήκη Υφασμάτων Προδρ. Χανιαλίδη και Σια) ενώ στον άνω όροφο σύμφωνα με τις πινακίδες βρίσκονταν τα γραφεία του Συνδέσμου ιδιοκτητών αυτοκινήτων ταξί και το ραφείο του εμπορορράπτη Ηλία Μουργινάκη. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως στα αριστερά του φωτογραφικού κάδρου διακρίνεται ελάχιστα τμήμα του Μεγάρου Οικονόμου το οποίο διασώζεται μέχρι τις μέρες μας επί της οδού Εθνικής Αντιστάσεως 8, γεγονός το οποίο βοήθησε στην ταυτοποίηση της συγκεκριμένης φωτογραφίας.
Λίγα μέτρα παραπέρα, ένα αυτοκίνητο των ΚΤΕΛ κατέρχεται από την οδό Καθολικής Εκκλησίας (σσ. όπου υπήρχαν αφετηρίες) και στρίβει στην οδό Μεγάλης Βρετανίας (νυν Εθνικής Αντιστάσεως) με κατεύθυνση προς την πλατεία Ιπποδάμειας. Επί της οδού Καθολικής Εκκλησίας, στο τέλος της οποίας διακρίνεται ο ιερός ναός του Αγίου Παύλου, βρίσκονταν οι αφετηρίες των ΚΤΕΛ που εξυπηρετούσαν τις περιοχές της Παλαιάς Κοκκινιάς, της Νίκαιας και του Κορυδαλλού. Αξιοσημείωτο το καφενείο στη συμβολή των οδών Μεγάλης Βρετανίας και Καθολικής Εκκλησίας καθώς και η διαφήμιση της "Ατζίπ Γκαζ" στο περίπτερο.
Παράλληλα με την οδό Μεγάλης Βρετανίας (νυν Εθνικής Αντιστάσεως), μια τυχαία φωτογραφική καταγραφή επί της οδού Δημητρίου Γούναρη (πρώην οδός Μακράς Στοάς), στο ύψος των αριθμών "30" και "32". Αξιοσημείωτο είναι πως όλα τα κτίρια που καταγράφονται στην παρακάτω λήψη διασώζονται μέχρι τις μέρες μας (21ος αιώνας). Στο διώροφο διατηρητέο επί της οδού Δημητρίου Γούναρη 30 διακρίνονται οι πινακίδες των Οινολογικών Εργαστηρίων του Χρ. Κωτσάκη και του Εθνικού Ιδρύματος Ασφαλειών της Ελλάδος.
Ο φωτογράφος που βρέθηκε στον Πειραιά του 1957, κατέγραψε σκηνές καθημερινότητας, όπως λ.χ. η κάτωθι εικονιζόμενη, από τα πέριξ της Αγοράς του Πειραιώς, πιθανότατα στην οδό Λυκούργου (σσ. στο βάθος διακρίνεται μερικώς το Μέγαρο του Ναυτικού Απομαχικού Ταμείου):
Στα "παντοφλάδικα", πιθανότατα επί της ακτής Ποσειδώνος, στο ύψος της Κεντρικής Δημοτικής Αγοράς.
Υπαίθριος πωλητής γυαλιών οράσεως και ηλίου, πιθανότατα πλησίον της Αγοράς, στην ακτή Ποσειδώνος ή στην οδό Γούναρη:
Σκηνή καθημερινότητας σε μια άγνωστη διασταύρωση της πόλεως (ίσως λ.χ. στη συμβολή Εθνικής Αντιστάσεως και Τσαμαδού).
Σαράφηδες (αργυραμοιβοί) με την κλασική ξύλινη βιτρίνα που επιδίδονταν σε αγοραπωλησίες χρυσαφικών, χρυσών λιρών κ.α., σε κάποιον κεντρικό δρόμο του Πειραιώς - πιθανόν στην οδό Δημητρίου Γούναρη.
Το κατάστημα των παλαιών βιομηχανικών και ναυτιλιακών ειδών του Γ.Ι. Θεοδοσίου. Ειρήσθω εν παρόδω, στα τέλη της δεκαετίας του 1940, το εν λόγω κατάστημα καταγραφόταν επί της οδού Φωκίωνος 1.
Κείμενο - Πηγές:
Το κείμενο που συνοδεύει τις φωτογραφίες είναι πρωτότυπο, προϊόν προσωπικής έρευνας, προσωπικής εργασίας και προσωπικών εκτιμήσεων. Στοιχεία και πληροφορίες ελήφθησαν από τις κάτωθι πηγές:
Οδηγοί Πόλεως
- Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο.
- Όσοι παρανομούν διώκονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου