ΣΤΟΥΣ ΤΑΦΟΥΣ ΤΩΝ ΒΕΝΙΖΕΛΩΝ

Οι Τάφοι των Βενιζέλων, ένα τοπόσημο χαρακτηρισμένο ως ιστορικό από το αρμόδιο Υπουργείο, αποτελεί μείζων αξιοθέατο της πόλεως των Χανίων, ευρισκόμενο πλησίον του τόπου διαμονής της γνωστής οικογενείας πολιτικών Βενιζέλου (Χαλέπα), στην αρχή του Ακρωτηρίου Χανίων, στη θέση "Φρούδια" ή "Φρύδια", στο δρόμο προς τα Κουνουπιδιανά. Τα μνήματα του Ελευθερίου Κ. Βενιζέλου (Μουρνιές Χανίων, 11/23 Αυγούστου 1864 – Παρίσι, 18 Μαρτίου 1936) και του δευτερότοκου υιού του, Σοφοκλέους Ε. Βενιζέλου (Χανιά, 3 Νοεμβρίου 1894 – εν πλω, 7 Φεβρουαρίου 1964) βρίσκονται σε ένα πλάτωμα εντός μιας ειδυλλιακής τοποθεσίας, περιτριγυρισμένα από πεύκα, με προνομιακή θέα προς την πόλη των Χανίων. Εντός της ιδίας εκτάσεως, ο επισκέπτης θα συναντήσει επίσης τον ιστορικό ιερό ναό του Προφήτη Ηλία, όπως επίσης τον ανδριάντα του Σπύρου Καγιαλέ.

Η είσοδος στον χώρο των Τάφων των Βενιζέλων είναι δωρεάν και μπορεί να επιτευχθεί είτε από την οδό Αλέξη Μινωτή, όπου υπάρχει ευρύς χώρος στάθμευσης για τουριστικά λεωφορεία και ΙΧ, είτε εναλλακτικά από την είσοδο που υφίσταται πάλι επί της οδού Α. Μινωτή στο ύψος του ιερού ναού του Προφήτη Ηλία, είτε τέλος από την πλευρά της οδού Αγοραστάκη, όπου μπορεί κάποιος είτε να εισέλθει στο χώρο από την σιδερένια θύρα που βρίσκεται στο ύψος των λαοφιλών καφέ "Κουκουβάγια" και "Νύμφες", είτε από τις κλίμακες / σκαλάκια που βρίσκονται στα δυτικά του χώρου.

Εισερχόμενοι στους Τάφους των Βενιζέλων από την κεντρική πύλη, επί της οδού Α. Μινωτή.

 

 

 

 

Το μεγάλο πλάτωμα όπου βρίσκονται οι Τάφοι των Βενιζέλων, με την γαλανόλευκη να κυματίζει επί υψηλού ιστού στα αριστερά, στο σημείο όπου μέχρι τον Φεβρουάριο του 1968 υφίστατο το "Άγαλμα της Ελευθερίας", το οποίο επλήγη από κεραυνό και αργότερα απομακρύνθηκε.

Στο πλάι του μνήματος του Ελευθερίου Κ. Βενιζέλου, πρωθυπουργού της Κρητικής Πολιτείας και επτάκις πρωθυπουργού της Ελλάδας, με μεταλλικά γράμματα υφίσταται το κείμενο του κάτωθι επικήδειου λόγου που ο ίδιος είχε εκφωνήσει στη Βουλή των Ελλήνων, την Μεγάλη Πέμπτη 28 Απριλίου του 1932, ήτοι τέσσερα χρόνια προ του θανάτου του:

"Ο προκείμενος νεκρός ήτο αληθινός άνδρας με θάρρος και αυτοπεποίθησιν και δι’ εαυτόν και διά τον λαόν τον οποίον εκλήθη να κυβερνήση. Ίσως έκανε πολλά σφάλματα αλλά ποτέ δεν του απέλειψε το θάρρος, ποτέ δεν υπήρξε μοιρολάτρης διότι ποτέ δεν επερίμενεν από την μοίραν να ίδη την χώραν του προηγμένην, αλλά έθεσεν εις την υπηρεσίαν της όλο το πυρ που είχε μέσα του, κάθε δύναμιν ψυχικήν και σωματικήν".

 

Ο τάφος του Ελευθερίου Κ. Βενιζέλου, με την γενέτειρά του, πόλη των Χανίων στο βάθος:

 

Παραπλεύρως, το μνήμα του Σοφοκλέους Ε. Βενιζέλου, ο οποίος επίσης διατέλεσε τρις πρωθυπουργός της χώρας για μικρά χρονικά διαστήματα, μεταπολεμικά. 

 

Στον τοίχο ο οποίος βρίσκεται όπισθεν των δυο μνημάτων, διακρίνονται οι κάτωθι στίχοι τους οποίους είχε αφιερώσει ο μέγας Έλλην ποιητής Κωστής Παλαμάς (Πάτρα, 13 Ιανουαρίου 1859 - Αθήνα, 27 Φεβρουαρίου 1943) προς τον Ελευθέριο Βενιζέλο:

"Αν του πρέπουν του τάφου στολίδια. 

Στηστ' επάνω του ολόρθη λαμπάδα. 

Με την άσβυστη φλόγα την ίδια την Ελλάδα."

Οι Τάφοι των Βενιζέλων, όπως καταγράφηκαν ένα ήσυχο πρωινό του μηνός Σεπτεμβρίου του έτους 2023:

Όπως ήδη αναφέρθηκε, εντός του ιδίου χώρου όπου βρίσκονται τα ως άνω μνήματα των δυο Ελλήνων πολιτικών ανδρών, υφίσταται ο ιστορικός ιερός ναός του Προφήτη Ηλία, πιθανολογούμενης αρχικής κατασκευής των αρχών του 16ου αιώνα, με σαφείς ενετικές επιρροές (περίοδος Ενετοκρατίας). Εν πρώτοις, σύμφωνα με τις πηγές, καταγράφεται η κατασκευή μικρού απλού ιερού ναού υπέρ του Προφήτη Ελισσαίου, ενώ αργότερα προστέθηκε ο μεγαλύτερος ιερός ναός του Προφήτη Ηλία.

Κατά τα νεώτερα χρόνια, ο εν λόγω ιερός ναός ανακαινίστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα μετά τους βομβαρδισμούς του 1897 (σσ. στα γεγονότα του 1897, η σημαία της Κρητικής Επανάστασης ανέμιζε στο καμπαναριό της υπό εξέτασιν εκκλησίας) με δαπάνες του τότε Τσάρου της Ρωσίας Νικολάου Β' (Никола́й II, 18 Μαΐου 1868 – 17 Ιουλίου 1918). Κατά το έτος 1936, χρονιά του θανάτου και ενταφιασμού του Ελευθερίου Βενιζέλου σε τούτο το σημείο, ο επιστήθιος φίλος και συνεργάτης του τελευταίου Ιωάννης Κ. Ηλιάκης, ανέλαβε την επισκευή υπό εξέτασιν ιερού ναού, όπως άλλωστε καταγράφεται στην κάτωθι επιγραφή. Λίγα χρόνια αργότερα, κατά την περίοδο της Κατοχής, ο χώρος επιτάχθηκε από τους Γερμανούς κατακτητές, ενώ ο ιερός ναός φέρεται να χρησιμοποιήθηκε ως ιδιαίτερος χώρος διαμονής του τοπικού Γερμανού διοικητή. 

Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφέρουμε πως κατά την δεκαετία του 1960, μετά την απαλλοτρίωση της εκτάσεως από το ελληνικό κράτος, ο χώρος των Τάφων των Βενιζέλων διαμορφώθηκε παίρνοντας την σημερινή όψη. Η σύγχρονη όψη του ιερού ναού του Προφήτη Ηλία, προέκυψε κατόπιν σχετικών παρεμβάσεων και εργασιών αποκατάστασης που έλαβαν χώρα στα μέσα της δεκαετίας του 1980.

   

Ελάχιστα μέτρα βορειότερα των Τάφων των Βενιζέλων, συναντούμε τον κάτωθι εικονιζόμενο ανδριάντα του Σπύρου Καγιαλέ ή Καγιαλεδάκη, ο οποίος τοποθετήθηκε στο εν λόγω σημείο το καλοκαίρι του έτους 1997 (επίσημα αποκαλυπτήρια 21.07.1997).  

 

Κατά την περίοδο της τελευταίας χρονικά Κρητικής Επανάστασης, τον Φεβρουάριο του 1897, αρκετοί εξεγερμένοι Κρητικοί είχαν οχυρωθεί στο Ακρωτήρι, ως επακόλουθο των τουρκικών φρικαλεοτήτων που είχαν λάβει χώρα στην πόλη των Χανίων στα τέλη Ιανουαρίου του ιδίου έτους. Στις 9 Φεβρουαρίου, κατά την διάρκεια βομβαρδισμού του στρατοπέδου του Ακρωτηρίου από τα πλοία των Μεγάλων Δυνάμεων που δεν αποδέχονταν τα αιτήματα και τα ψηφίσματα των επαναστατημένων Κρητικών, μια οβίδα κατέστρεψε τον ιστό της ελληνικής σημαίας. Η αντίδραση του νεαρού Σπύρου Καγιαλέ υπήρξε ακαριαία, αρπάζοντας την σημαία και κάνοντας το ίδιο του το κορμί κοντάρι, σε μια πράξη ηρωισμού η οποία κέρδισε τον θαυμασμό των ξένων ναυάρχων που παρακολουθούσαν με τα κιάλια τους το σημείο του βομβαρδισμού, με αποτέλεσμα να διαταχθεί παύση του πυρός. Μάλιστα, ο Ιταλός υποναύαρχος Felice Napoleone Canevaro (7 Ιουλίου 1838 – 30 Δεκεμβρίου 1926), διοικητής της διεθνούς ηνωμένης μοίρας πλοίων (σσ. αρχικά με την συμμετοχή της Γαλλίας, της Γερμανικής Αυτοκρατορίας, της Αυστρουγγαρίας, του Βασιλείου της Ιταλίας, της Ρωσικής Αυτοκρατορίας και του Ηνωμένου Βασιλείου) που είχαν αναλάβει στις αρχές του 1897 την εποπτεία του Κρητικού ζητήματος, έγραψε στα απομνημονεύματά του σχετικά: "Η ανύψωση της σημαίας με αυτόν τον τόσο ηρωικό τρόπο, αποτέλεσε μια στιγμή της ζωής μου που δεν θα λησμονήσω ποτέ". 

 

Ο δήμος Χανίων τιμά την επέτειο του βομβαρδισμού της 9ης Φεβρουαρίου του 1897 και την ηρωική πράξη του Σπύρου Καγιαλέ σε ετήσια βάση, με την κατάθεση στεφάνων στη βάση του ανδριάντα. 

Επίλογος, με μια πανοραμική φωτογραφική καταγραφή των Χανίων Κρήτης, όπως διακρίνονται από την προνομιακή τοποθεσία των Τάφων των Βενιζέλων.

Διαβάστε σχετικά θέματα:

Η αναγγελία του θανάτου του Ελευθερίου Βενιζέλου μέσα από τον πειραϊκό Τύπο

Κείμενο - Πηγές:

Το κείμενο είναι πρωτότυπο, προϊόν προσωπικής έρευνας, προσωπικής εργασίας και προσωπικών εκτιμήσεων. Στοιχεία και πληροφορίες ελήφθησαν από τις κάτωθι πηγές:

Wikipedia

https://www.profitis-elias-chania.gr/

Φωτογραφίες:

• Όλες οι σύγχρονες φωτογραφίες του αφιερώματος ανήκουν στον γράφοντα το ιστολόγιο, διέπονται από κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας και προέρχονται από την προσωπική μου φωτογραφική σελίδα (ALL RIGHTS RESERVED).
• Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο.
• Όσοι παρανομούν διώκονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.