Ο ΚΗΠΟΣ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΟΠΑΙΔΟΣ ΜΑΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΧΑΛΕΠΑ ΤΩΝ ΧΑΝΙΩΝ

Ο κήπος της Βασιλόπαιδος Μαρίας βρίσκεται στο σπουδαίο ιστορικό προάστιο της Χαλέπας Χανίων, εκεί όπου στις 15 Οκτωβρίου του 1878 υπεγράφη η ομώνυμη διμερής "Συμφωνία της Χαλέπας" μεταξύ της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και αντιπροσωπείας συνέλευσης Κρητών. Ο υπό εξέτασιν κήπος, ο οποίος βρίσκεται εντός του οικοδομικού τετραγώνου που ορίζεται από τις οδούς Χαλέπας (Ελευθερίου Βενιζέλου), Δαγκλή, Μαχητών και Σκρα, καταγράφεται απέναντι από την πάλαι ποτέ θερινή οικία της οικογενείας του Ελευθερίου Βενιζέλου (νυν μουσείο) και την έπαυλη (ανάκτορο) του αρμοστή Πρίγκιπα Γεωργίου της Ελλάδας και της Δανίας (24 Ιουνίου 1869 - 25 Νοεμβρίου 1957), δευτερότοκου υιού του Βασιλέα Γεωργίου Α'. 

Η μια εκ των δυο εισόδων στον Κήπο της Βασιλόπαιδος Μαρίας επί της οδού Δαγκλή (σσ. η έτερη είσοδος βρίσκεται επί της οδού Σκρα):

Εντός του κήπου, ευρίσκεται ο "ηγεμονικός ιερός ναός" της Αγίας Μαρίας Μαγδαληνής, ο οποίος κατασκευάστηκε στα χρόνια που ο προαναφερθείς πρίγκιπας Γεώργιος διατέλεσε Ύπατος Αρμοστής της Κρήτης (1898 - 1906), σε ανάμνηση της διαμονής στα Χανιά της αδελφής του, της Πριγκίπισσας Μαρίας της Ελλάδας και της Δανίας (3 Μαρτίου 1876 - 14 Δεκεμβρίου 1940), συζύγου του Μεγάλου Δούκα της Ρωσίας Γεωργίου Μιχαήλοβιτς (Георгий Михайлович, 23 Αυγούστου 1863 – 28 Ιανουαρίου 1919).

Μαρία, Πριγκίπισσα της Ελλάδας και της Δανίας και Μεγάλη Δούκισσα της Ρωσίας

Γεώργιος Μιχαήλοβιτς της Ρωσίας

Σε ορισμένες πηγές αναφέρεται πως για την ανέγερση της εν λόγω εκκλησίας, ο πρίγκιπας Γεώργιος, προσέφερε κατά το έτος 1901 το ποσό των 10.000 ρωσικών ρουβλιών, το οποίο αντιστοιχούσε στις αποδοχές που είχε λάβει από την Ρωσία για τις υπηρεσίες του ως ναύαρχος του αυτοκρατορικού στόλου. Ειρήσθω εν παρόδω, ο κάτωθι εικονιζόμενος πρίγκιπας Γεώργιος υπήρξε ο μοναδικός στην παγκόσμια ιστορία αξιωματούχος, που έφερε ταυτόχρονα το βαθμό του ναυάρχου τριών στόλων, της Ρωσίας, της Ελλάδας και της Δανίας.

Ο ιερός ναός της Αγίας Μαρίας της Μαγδαληνής κατασκευάστηκε κατά την περίοδο 1901-1903 βάσει σχεδίων που εκπονήθηκαν στην Ρωσία και απεστάλησαν στην Κρήτη, όπου παραδόθηκαν στον τότε διευθυντή Δημοσίων Έργων της Κρητικής Πολιτείας Νικόλαο Παντζείρη, ο οποίος με τη σειρά του ανέθεσε την επίβλεψη του έργου στον μηχανικό Χρήστο Τσολίνα.

Ο εν Χαλέπα Ηγεμονικός Ναός όπως καταγράφηκε σε δίγλωσσο επιστολικό δελτάριο εποχής των εκδόσεων Περάκης, Φορτσάκης και Σια.

Τα εγκαίνια του ιερού ναού έλαβαν χώρα σε στενό κύκλο στις 6 Ιανουαρίου του έτους 1903 - ημέρα των Θεοφανίων - παρουσία του Ύπατου Αρμοστή πρίγκιπα Γεωργίου (τον οποίον συνόδευαν ο υπασπιστής του πλοίαρχος Λεμπέσης και ο γενικός γραμματέας του Α. Παπαδιαμαντόπουλος), της Βασίλισσας Όλγας, μελών της βασιλικής Αυλής και του τότε Μητροπολίτη Κρήτης Ευμενίου Β' (κατά κόσμον Νικολάος Ξηρουδάκης, 1850 - 1920). 

Η είσοδος της εκκλησίας της Αγίας Μαρίας της Μαγδαληνής όπως καταγράφηκε φωτογραφικά τον Σεπτέμβριο του έτους 2023. Ο αρχιτεκτονικά ιδιόρρυθμος μπαρόκ ιερός ναός, χωρητικότητας περίπου 80 ατόμων, διαθέτει έναν χαρακτηριστικό διακοσμητικό τρούλο ρωσικής μορφής και περιβάλλεται περιμετρικά από στοά. Αξιομνημόνευτο είναι επίσης το γεγονός πως το τέμπλο του ιερού ναού φέρει αγιογραφίες δια χειρός Φώτη Κόντογλου. 

Πάντως, η κάτωθι μαρμάρινη επιγραφή στην είσοδο του υπό εξέτασιν ιερού ναού της Αγίας Μαρίας της Μαγδαληνής, σε αντίθεση με τα προαναφερόμενα περί συμμετοχής του πρίγκιπα Γεωργίου στο κόστος κατασκευής, αναφέρει πως οι δαπάνες ανέγερσης της εκκλησίας καλύφθηκαν από τον Μέγα Δούκα Γεώργιο (Μιχαήλοβιτς), σύζυγο της πριγκίπισσας Μαρίας. 

Ο ιερός προσκυνηματικός ναός της Αγίας Μαγδαληνής Χαλέπας περιτριγυρισμένος από τα δέντρα του καταπράσινου Κήπου της Βασιλόπαιδος Μαρίας.

Λεπτομέρειες της εξωτερικής διακόσμησης του ιερού ναού και του ρωσικής τεχνοτροπίας μικρού τρούλου:

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως μετά την αποχώρηση του πρίγκιπα Γεωργίου από τα Χανιά, ο ίδιος, με επιστολή του κατά τον μήνα Μάιο του έτους 1909, δώρισε την ιδιόκτητη εκκλησία στην κοινότητα Χαλέπας. Αρκετές δεκαετίες αργότερα, σύμφωνα με το Βασιλικό Διάταγμα 46 της 21ης Δεκεμβρίου του 1964, "περί εξαιρέσεως των διατάξεων της εκάστοτε ισχυούσης περί Ιερών Ναών και εφημερίων Νομοθεσία του εν Χαλέπα Χανίων Ιερού Ναού Αγίας Μαρίας Μαγδαληνής (Ε.Κ.Α' 11/22.01.165)", ο εν λόγω ναός κατέστη Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου, υπαγόμενος στη δικαιοδοσία της Ιεράς Μητροπόλεως Κυδωνίας και Αποκορώνου και στον έλεγχο της Νομαρχίας Χανίων. Έκτοτε, τη διοίκηση / διαχείριση του ιερού ναού ασκεί πενταμελής επιτροπή η οποία αποτελείται από τον οικείο Ιεράρχη ως πρόεδρο, τον εκάστοτε εφημέριο του Ναού (που διορίζεται από τον οικείο αρχιερέα) ως αντιπρόεδρο και από 3 λαϊκά μέλη.

Ο καλαίσθητος, περιποιημένος και ήσυχος κήπος, ιδανικό σημείο αναψυχής για τους κατοίκους της συνοικίας, είναι ανοιχτός στο κοινό:

Επίλογος με μια τελευταία φωτογραφική καταγραφή από τον Κήπο της Βασιλόπαιδος Μαρίας στην Χαλέπα των Χανίων, με τον ιερό ναό της Αγίας Μαρίας Μαγδαληνής στο φόντο:

Κείμενο - Πηγές:

Το κείμενο είναι πρωτότυπο, προϊόν προσωπικής έρευνας, προσωπικής εργασίας και προσωπικών εκτιμήσεων. Στοιχεία και πληροφορίες ελήφθησαν από τις κάτωθι πηγές:

https://www.royalchronicles.gr/

Αρχείο Εφημερίδας "Πατρίς"

Wikipedia

Τύπος Εποχής

Φωτογραφίες:

• Όλες οι σύγχρονες φωτογραφίες του αφιερώματος ανήκουν στον γράφοντα το ιστολόγιο, διέπονται από κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας και προέρχονται από την προσωπική μου φωτογραφική σελίδα (ALL RIGHTS RESERVED).
• Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο.
• Όσοι παρανομούν διώκονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.