ΤΟ ΝΕΟ ΦΑΛΗΡΟ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ

Το ένδοξο κοσμικό προάστιο του νέου Φαλήρου των τελών του 19ου και των αρχών του 20ου αιώνα αποτέλεσε πηγή δημιουργικότητας για αρκετούς εικαστικούς οι οποίοι εμπνεύστηκαν από την ιστορία του, από τα κτίριά του και από την μοναδικότητά του.

Ακολούθως παρουσιάζουμε ορισμένα ενδεικτικά έργα τέχνης, γνωστών Ελλήνων ζωγράφων, με θέμα το νέο Φάληρο.

Ο Σταύρος Ιωάννου (1945-2009) γεννήθηκε στην μεταπολεμική Αθήνα, σπούδασε ζωγραφική στην  Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών με καθηγητή τον Γιάννη Μόραλη και παρουσίασε την πρώτη του ατομική έκθεση την χρονιά της αποφοιτήσεώς του (1976). Ανάμεσα στα διάφορα έργα του Σταύρου Ιωάννου που βρίσκονται σήμερα σε μουσεία, πινακοθήκες και ιδιωτικές συλλογές, ξεχωρίζει ο κάτωθι πίνακας στον οποίον ο καλλιτέχνης κατόρθωσε να καταγράψει σχεδόν όλα τα σημεία αναφοράς του νέου Φαλήρου της εποχής του Μεσοπολέμου (Ακταίον, τροχιόδρομο, ηλεκτρικό σιδηρόδρομο, Οικία Βλάγκαλη (σταθμός σιδηροδρόμου), εξέδρα, παραλία νέου Φαλήρου, Ταραντέλλα, θέατρο του νέου Φαλήρου) σε ένα μοναδικό κάδρο!

Η εικαστικός Νίκη Καραγάτση, το γένος Καρυστινάκη (Άνδρος, 27 Ιανουαρίου 1914 – Αθήνα, 9 Δεκεμβρίου 1986), παρότι έμεινε για αρκετό διάστημα στη σκιά του συζύγου της, του γνωστού πεζογράφου Μ. Καραγάτση (23 Ιουνίου 1908 − 14 Σεπτεμβρίου 1960 - πραγματικό όνομα Δημήτριος Ροδόπουλος) κατέγραψε την μεταπολεμική παραλία του νέου Φαλήρου, των τελών της δεκαετίας του 1950, προ την εκτέλεση των έργων που άλλαξαν δια παντός την μορφή του άλλοτε λαοφιλούς προαστίου. Στο κάτωθι εικονιζόμενο έργο τέχνης, εκτός από την παραλία του νέου Φαλήρου διακρίνονται συν τοις άλλοις το "αποψιλωμένο" από τους άνω ορόφους του ξενοδοχείου "Ακταίον Παλάς", το παλαιό εστιατόριο του Τσελεμεντέ με το χαρακτηριστικό πρόστυλο, την πλατεία του νέου Φαλήρου και την Ταραντέλλα.

Ο βραβευμένος ζωγράφος, χαράκτης, φωτογράφος, συγγραφέας, εικονογράφος σχολικών βιβλίων και φυσιολάτρης - στοχαστής Γιώργος Μανουσάκης (Ηράκλειο Κρήτης, 1914 – Φεβρουάριος 2003), εκπρόσωπος της καλλιτεχνικής γενιάς του '30, κατέγραψε με τον δικό του ιδιαίτερο πλην όμως ρεαλιστικό τρόπο, το μεταπολεμικό νέο Φάληρο στο οποίο ακόμη κυριαρχούσαν τα προπολεμικά σημεία αναφοράς. Στον κάτωθι εικονιζόμενο πίνακα των τελών της δεκαετίας του 1950, ο Μανουσάκης κατέγραψε σε πρώτο πλάνο την φημισμένη Ταραντέλλα του νέου Φαλήρου, με τα τραπεζοκαθίσματα επί της παραλιακής οδού ενώ σε δεύτερο πλάνο διακρίνονται το κτίριο του εστιατορίου του Τσελεμεντέ, το Μέγα Ξενοδοχείο του Φαλήρου αλλά και ο πυργίσκος του Θεάτρου του νέου Φαλήρου. Στο βάθος δε, ευδιάκριτα τα κτίρια της ακτής Πρωτοψάλτη (μετέπειτα ακτή Αθηνάς Δηλαβέρη) και ο υπερκείμενος λόφος της Καστέλλας.

Ο ίδιος καλλιτέχνης κατέγραψε με τον χρωστήρα του το Θέατρο του νέου Φαλήρου στα τέλη της δεκαετίας του 1960, προ της κατεδαφίσεώς του.

Η γεννηθείσα στο νέο Φάληρο (σσ. ελεγχόμενη πληροφορία) Μαρία Πωπ (1925 - 2009), κόρη του κορυφαίου μουσικού, δασκάλου βιολιού και μαέστρου Ιωσήφ Μπουστίντουϊ και της Ελένης Γεωργαντοπούλου, αντλώντας ερεθίσματα από την παραδοσιακή αρχιτεκτονική και τα προσωπικά της βιώματα, δεν παρέλειψε να καταγράψει το νέο Φάληρο μέσα από πίνακες ζωγραφικής όπως λ.χ. ο κάτωθι, με τίτλο "Σπίτι στο νέο Φάληρο". (σσ. πρόκειται για την κατεδαφισμένη οικία Κουντουριώτη η οποία βρισκόταν στη συμβολή των οδών Δημητρίου Φαληρέως και Μοσχοπούλου - ταυτοποίηση MLP Blog)

Στις αρχές της δεκαετίας του 1960 (έτος 1963), η Μαρία Πωπ αποτύπωσε με τον χρωστήρα της "Το θεατράκι του νέου Φαλήρου, ένα καλοκαιρινό απόγευμα, λίγο καιρό πριν την κατεδάφισή του":

Ο γεννημένος στην Νέα Υόρκη των ΗΠΑ Φίλιππος Τάρλοου (Philip Tarlow, 1940-), φίλος του προαναφερομένου Γεωργίου Μανουσάκη, έζησε στην Ελλάδα από το 1963 έως το 1978, κατά τη διάρκεια του έγγαμου βίου του με την Μαρίνα Καραγάτση (κόρη του Μ. Καραγάτση και της προαναφερθείσης Νίκης Καραγάτση), καταγράφοντας τα πάμπολλα ερεθίσματα που του προσέφερε η τότε ελληνική πραγματικότητα. Στο κάτωθι εικονιζόμενο έργο τέχνης, ο Φίλιππος Τάρλοου κατέγραψε με τη δική του ιδιαίτερη ματιά το υπό αναμόρφωση νέο Φάληρο των μέσων της δεκαετίας του 1960 στο οποίο ξεχώριζε το στάδιο "Γεώργιος Καραϊσκάκης", τα φουγάρα των παρακείμενων εργοστασιακών μονάδων, την εκκλησία της Παναγίας της Μυρτιδιώτισσας στην αρχή της ακτής Πρωτοψάλτη (μετέπειτα ακτή Αθηνάς Δηλαβέρη), το ξύλινο περίπτερο του Ναυτικού Ομίλου του νέου Φαλήρου, καθώς και το Θέατρο του νέου Φαλήρου και την οικία Βλάγκαλη (σταθμός του Ηλεκτρικού) προτού κατεδαφιστούν λίγα χρόνια αργότερα (στα τέλη της δεκαετίας του '60).

Διαβάστε σχετικά θέματα:

Ο Πειραιάς μέσα από την τέχνη της ζωγραφικής

Κείμενο - Πηγές:

Το κείμενο είναι πρωτότυπο, προϊόν προσωπικής έρευνας, προσωπικής εργασίας και προσωπικών εκτιμήσεων.

• Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο.
• Όσοι παρανομούν διώκονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.