Ο Πειραιάς των αρχών του 20ου αιώνα αποκαλύπτεται μέσα από μια σειρά ασπρόμαυρων φωτογραφιών ενός ακόμη Γάλλου φωτογράφου με το επώνυμο Chenu όπως αυτές έχουν διασωθεί μέσα από τις ψηφιοποιημένες συλλογές της Société des Antiquaires de Picardie η οποία ιδρύθηκε το 1836.
Οι περισσότερες φωτογραφίες του Πειραιώς οι οποίες παρουσιάζονται διεξοδικά στο παρόν αφιέρωμα προέρχονται από γυάλινες πλάκες διαστάσεων 9 επί 12 εκατοστών και τοποθετούνται χρονικά - από το ίδιο το μουσειακό ίδρυμα που διατηρεί την προαναφερομένη συλλογή - κατά την περίοδο 1900-1910. Εντύπωση προκαλεί το γεγονός πως στη βάση δεδομένων όπου ευρέθηκαν άνευ ταυτοποίησης οι εν λόγω φωτογραφίες, δεν αναφέρεται το μικρό όνομα του φωτογράφου (ούτε καν το αρχικό του μικρού του ονόματος) παρά μόνον το επώνυμό του (Chenu). Επίσης, αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως όλες οι φωτογραφίες του Πειραιά συνοδεύονται από την περιγραφή "Vue d'un port en Turquie ou en Grèce", ήτοι "Άποψη ενός λιμένα στην Τουρκία ή στην Ελλάδα" ενώ στις λέξεις-κλειδιά περί τοποθεσίας της φωτογραφίας υπάρχει μονάχα η ένδειξη "Lieu inconnu" (ήτοι "τόπος άγνωστος"). Βέβαια, ανάμεσα στις φωτογραφίες που φέρουν την ένδειξη περί ενός λιμένα στην Τουρκία ή στην Ελλάδα υπάρχουν και φωτογραφίες οι οποίες δεν απεικονίζουν τον Πειραιά αλλά πιθανότατα καταγράφουν κάποιο λιμάνι στη Μικρά Ασία ή αλλού.
Σχετικά με τον άγνωστο φωτογράφο, αρκούμαστε στο να αναφέρουμε πως ίσως να πρόκειται για τον Gustave Chenu, έναν επαγγελματία Γάλλο φωτογράφο ο οποίος διατηρούσε φωτογραφείο στο Παρίσι περί τα μέσα του 19ου αιώνα (1860). Ο Gustave Chenu, μαζί με τον φωτογράφο Disdéri, είχε παρουσιάσει μια συλλογή πορτρέτων Γάλλων διπλωματών και πολιτικών της περιόδου της Δεύτερης Γαλλικής Αυτοκρατορίας (περίοδος 1852-1870) υπό τον Ναπολέοντα Γ'. Το εν λόγω αlbum που περιέχει 141 φωτογραφίες, φέρει τον τίτλο "Recueil. Diplomates français et étrangers, parlementaires et personnalités politiques du Second Empire" και φυλάσσεται στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας. Επιστρέφοντας πάντως στα του σημερινού θέματος, δεν αποκλείεται πάντως ο δημιουργός των φωτογραφιών να είναι κάποιος συνεπώνυμος του Gustave Chenu ή κάποιος απόγονος αυτού ο οποίος ταξίδεψε μέχρι την Ελλάδα περνώντας από το λιμάνι του Πειραιά.
Ακολούθως παρουσιάζονται οι φωτογραφίες του παρόντος αφιερώματος:
Οι περισσότερες φωτογραφίες του Πειραιώς οι οποίες παρουσιάζονται διεξοδικά στο παρόν αφιέρωμα προέρχονται από γυάλινες πλάκες διαστάσεων 9 επί 12 εκατοστών και τοποθετούνται χρονικά - από το ίδιο το μουσειακό ίδρυμα που διατηρεί την προαναφερομένη συλλογή - κατά την περίοδο 1900-1910. Εντύπωση προκαλεί το γεγονός πως στη βάση δεδομένων όπου ευρέθηκαν άνευ ταυτοποίησης οι εν λόγω φωτογραφίες, δεν αναφέρεται το μικρό όνομα του φωτογράφου (ούτε καν το αρχικό του μικρού του ονόματος) παρά μόνον το επώνυμό του (Chenu). Επίσης, αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως όλες οι φωτογραφίες του Πειραιά συνοδεύονται από την περιγραφή "Vue d'un port en Turquie ou en Grèce", ήτοι "Άποψη ενός λιμένα στην Τουρκία ή στην Ελλάδα" ενώ στις λέξεις-κλειδιά περί τοποθεσίας της φωτογραφίας υπάρχει μονάχα η ένδειξη "Lieu inconnu" (ήτοι "τόπος άγνωστος"). Βέβαια, ανάμεσα στις φωτογραφίες που φέρουν την ένδειξη περί ενός λιμένα στην Τουρκία ή στην Ελλάδα υπάρχουν και φωτογραφίες οι οποίες δεν απεικονίζουν τον Πειραιά αλλά πιθανότατα καταγράφουν κάποιο λιμάνι στη Μικρά Ασία ή αλλού.
Σχετικά με τον άγνωστο φωτογράφο, αρκούμαστε στο να αναφέρουμε πως ίσως να πρόκειται για τον Gustave Chenu, έναν επαγγελματία Γάλλο φωτογράφο ο οποίος διατηρούσε φωτογραφείο στο Παρίσι περί τα μέσα του 19ου αιώνα (1860). Ο Gustave Chenu, μαζί με τον φωτογράφο Disdéri, είχε παρουσιάσει μια συλλογή πορτρέτων Γάλλων διπλωματών και πολιτικών της περιόδου της Δεύτερης Γαλλικής Αυτοκρατορίας (περίοδος 1852-1870) υπό τον Ναπολέοντα Γ'. Το εν λόγω αlbum που περιέχει 141 φωτογραφίες, φέρει τον τίτλο "Recueil. Diplomates français et étrangers, parlementaires et personnalités politiques du Second Empire" και φυλάσσεται στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας. Επιστρέφοντας πάντως στα του σημερινού θέματος, δεν αποκλείεται πάντως ο δημιουργός των φωτογραφιών να είναι κάποιος συνεπώνυμος του Gustave Chenu ή κάποιος απόγονος αυτού ο οποίος ταξίδεψε μέχρι την Ελλάδα περνώντας από το λιμάνι του Πειραιά.
Ακολούθως παρουσιάζονται οι φωτογραφίες του παρόντος αφιερώματος:
Άποψη του κεντρικού λιμένος Πειραιώς με τα ιστιοφόρα πλοία στις προκυμαίες του (οι φωτογραφίες αριθμούνται για ευκολία στην περαιτέρω ανάλυσή τους):
Φωτογραφία υπ'αριθμόν 1
Φωτογραφία υπ'αριθμόν 2:
Φωτογραφία υπ'αριθμόν 3:
Εστιάζοντας στην φωτογραφία υπ'αριθμόν 3 πίσω από τα ιστία των πλοίων διακρίνονται το Ωρολόγιον, ο ιερός ναός της Αγίας Τριάδος Πειραιώς (με το μονό καμπαναριό) περί το κέντρο της ακόλουθης φωτογραφίας ενώ προς τα δεξιά διακρίνονται τα δυο καμπαναριά του ιερού ναού του Πολιούχου Αγίου της πόλεως (Άγιος Σπυρίδωνας) αλλά και η οροφή του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιώς:
Φωτογραφία υπ'αριθμόν 4:
Ακόμα μια άποψη του κεντρικού λιμένος Πειραιώς και πιο συγκεκριμένα της αποβάθρας της Τρούμπας:
Εστιάζοντας διαδοχικά στο δεξί μισό της παραπάνω φωτογραφίας υπ'αριθμόν 4 του Chenu διακρίνουμε ξεκάθαρα τον ιερό ναό του Αγίου Σπυρίδωνα με τα δυο καμπαναριά και τον τρούλο του, όπισθεν αυτού την οροφή του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιώς, σε πρώτο πλάνο το παλαιό ξενοδοχείο "Πειραιεύς" με το χαρακτηριστικό τριγωνικό αέτωμα επί της οδού Μπουμπουλίνας, κάποια κτίρια της ακτής Μιαούλη ενώ στο βάθος διακρίνονται και τα δυο καμπαναριά του ιερού ναού του Αγίου Κωνσταντίνου:
Λεπτομέρεια: Έναντι του κτιρίου όπου στεγαζόταν το παλαιό ξενοδοχείου "Πειραιεύς" (του Μελετόπουλου), στη συμβολή της ακτής Μιαούλη με την οδό Μπουμπουλίνας, δεν έχει ακόμα οικοδομηθεί το επίσης σωζόμενο μέχρι τις μέρες μας Μέγαρο των Αδελφών Βάττη (περίοδος κατασκευής 1925-1929).
Εστιάζοντας στο δεύτερο μισό της προαναφερόμενης φωτογραφίας υπ'αριθμόν 4, διακρίνουμε εκ νέου τον χαρακτηριστικό πυργίσκο του Ωρολογίου, τον ιερό ναό της Αγίας Τριάδος Πειραιώς ενώ στο δεξί άκρο της φωτογραφικής λεπτομέρειας εμφανίζεται ξανά η οροφή του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιώς.
Φωτογραφία υπ'αριθμόν 5:
Ο φωτογράφος, ευρισκόμενος εν πλω, καταγράφει την περιοχή πέριξ του ιερού ναού του Αγίου Νικολάου των Υδραίων. Στα δεξιά της φωτογραφίας καταγράφονται τα κτίρια της ακτής Μιαούλη προ της συμβολής με την οδό Σαχτούρη ενώ στα δεξιά διακρίνεται το κτίριο του Τελωνείου:
Μια λεπτομέρεια της φωτογραφίας υπ'αριθμόν 5: Η ακτή Μιαούλη και τα ισόγεια κτίρια (καφενεία, εστιατόρια, γραφεία, πρακτορεία κλπ.) στο ύψος της συμβολής αυτής με την οδό Σαχτούρη. Στο δεξί άκρο της φωτογραφίας διακρίνονται τα ισόγεια καταστήματα της δημοτικής αγοράς του Αγίου Νικολάου.
Φωτογραφία υπ'αριθμόν 6:
Ο ιερός ναός του Αγίου Νικολάου των Υδραίων, το κτίριο του Τελωνείου (με την ελληνική σημαία) και πλήθος από βάρκες και μαούνες μπροστά σε αυτό. Στα αριστερά της εκκλησίας καταγράφεται μεγάλο γωνιαίο κτίριο που βρισκόταν στη συμβολή των οδών Σαχτούρη και Χαριλάου Τρικούπη (σήμερα πολυκατοικία):
Εστιάζοντας στην ως άνω φωτογραφία υπ'αριθμόν 6, παρατηρούμε πίσω από τον ιστό με την ελληνική σημαία που υψώνεται στη οροφή του κτιρίου του Τελωνείου πως διακρίνεται το κτίριο των παλαιών αποθηκών της οδού Ευπλοίας. Ευδιάκριτα και σε τούτη τη λήψη τα κατεδαφισμένα εδώ και δεκαετίες ισόγεια καταστήματα της δημοτικής αγοράς του Αγίου Νικολάου.
Φωτογραφία υπ'αριθμόν 7:
Μια ακόμα λήψη από το θαλάσσιο χώρο έναντι του Τελωνείου Πειραιώς και του ιερού ναού του Αγίου Νικολάου των Υδραίων.
Εστιάζοντας στο μέσον της προηγούμενης φωτογραφίας υπ'αριθμόν 7 "αποκαλύπτουμε" μια άποψη της ανηφορικής λεωφόρου Χαριλάου Τρικούπη (προηγούμενη ονομασία λεωφόρος Αρτέμιδος):
Φωτογραφία υπ'αριθμόν 8:
Ο Γάλλος φωτογράφος Chenu μας προσφέρει μια σπάνια καταγραφή του τέλους της ακτής Ξαβερίου, στα όρια λιμένος και προλιμένος Πειραιώς, με το "Παλατάκι" να διακρίνεται στο βάθος, στο μέσον μιας ερημικής έκτασης (κήπος) όπου επρόκειτο να κατασκευαστούν τα θερινά ανάκτορα του Γεωργίου του Α':
Εστιάζοντας στην παραπάνω φωτογραφία υπ'αριθμόν 8:
Φωτογραφία υπ'αριθμόν 9:
Η θαλάσσια περιοχή στο ύψος του νεόδμητου τότε Ορφανοτροφείου Θηλέων του Χατζή-Κυριάκου με την τα κτίρια και τις ναυπηγοεπισκευαστικές εγκαταστάσεις (καρνάγια, ταρσανάδες) στου Ξαβέρη.
Εστιάζοντας στην παραπάνω φωτογραφία υπ'αριθμόν 9:
Μια ακόμη ψηφιακή λεπτομέρεια της παραπάνω φωτογραφίας υπ'αριθμόν 9. Αξιοσημείωτος το σχεδόν ολοκληρωτικά ερημικό τοπίο γύρω από το κτίριο του Ορφανοτροφείου:
Φωτογραφία υπ'αριθμόν 10:
Το πλοίο που μετέφερε τον Γάλλο φωτογράφο Chenu έχει πιθανότατα προσεγγίσει έχοντας αγκυροβολήσει "πρυμάτσα" δένοντας πλησίον της αποβάθρας του Αγίου Νικολάου και ο φωτογραφικός φακός βρίσκεται στραμμένος προς την ερημική Πειραϊκή Χερσόνησο όπου δεσπόζει το κτίριο του Ορφανοτροφείου Θηλέων του Χατζή-Κυριάκου.
Μια λεπτομέρεια της ως άνω υπό εξέταση ψηφιοποιημένης φωτογραφίας στην οποία καταγράφεται το οικοδόμημα του Ορφανοτροφείου Θηλέων (πιο συγκεκριμένα οι όψεις του κτιρίου επί των σημερινών οδών Κλεισόβης και Οικονόμου) ενώ προς την ακτή Μιαούλη, ακτή Ξαβερίου και τα παλιά Καρβουνιάρικα καταγράφεται χαμηλή δόμηση επί των σημερινών οδών Σοφοκλέους, Θουκυδίδου, Ηροδότου κλπ.
Ο Πειραιάς του Pascal Sebah
Ο Πειραιάς του 1903 (Petit)
Ο Πειραιάς του Bruno Belling
Πηγές - Φωτογραφίες:
- Όλες οι φωτογραφίες του αφιερώματος προέρχονται από τις ψηφιοποιημένες συλλογές της Société des Antiquaires de Picardie / Archives départementales de la Somme
- Η ταυτοποίηση όλων των παρουσιαζόμενων φωτογραφιών έγινε από τον γράφοντα το ιστολόγιο.
- Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση του υλικού που παρουσιάζεται στο ιστολόγιο με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο.
- Επιτρέπεται η κοινοποίηση του υπερσυνδέσμου (hyperlink)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου