ΤΟ ΝΟΣΤΑΛΓΙΚΟ ΤΡΑΜ TΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΟΔΟΥ ΤΟΥ ΠΕΡΑΝ

Η πάλαι ποτέ Μεγάλη Οδός του Πέρα(ν) - κάποτε γνωστή ως Grande Rue de Péra για τους δυτικούς / Ευρωπαίους και μετέπειτα İstiklâl Caddesi, ήτοι οδός Ανεξαρτησίας, για τους Τούρκους - ξυπνά μοιραία μνήμες από τις εποχές της ακμής του ελληνισμού της Πόλης με τα εναπομείναντα επιβλητικά και συνάμα ιστορικά κτίρια και τις σκόρπιες επιγραφές στα ελληνικά που στέκουν αδιάψευστοι και σιωπηλοί μάρτυρες του ενδόξου παρελθόντος.  

Ένα μοναχικό ερυθρόλευκο ηλεκτροκίνητο τροχιοδρομικό όχημα κυλά αργά πάνω στη μονή σταθερή τροχιά του προαναφερόμενου κοσμοπολίτικου και πολυσύχναστου εμπορικού πεζόδρομου, από τις πρώτες στιγμές της αυγής μέχρι τα μεσάνυχτα, συνδέοντας, όχι μονάχα την κεντρική Taksim Meydanı (πλατεία Ταξίμ) με την ιστορική συνοικία του Γαλατά, αλλά και το παρελθόν με το παρόν. 

Δεν είναι άλλο από το "νοσταλγικό τραμ" της οδού İstiklâl όπως το αποκαλούν και οι ίδιοι οι Τούρκοι ("nostaljik tramvay"), μια άκρως ρομαντική και ρετρό πινελιά η οποία "δένει" αρμονικά με την συνολική ατμόσφαιρα και το ύφος του πασίγνωστου δρόμου που αυτό διατρέχει. Άλλωστε, κατά κοινή ομολογία, τα φορτωμένα με ιστορικές μνήμες κτίρια της Μεγάλης Οδού του Πέραν φαντάζουν ακόμα πιο "μνημειακά" όταν κάποιος τα παρατηρεί μέσα από τα παράθυρα του ανακαινισμένου παλαιού βαγονιού, είτε υπό το φως του ήλιου, είτε και μετά τη δύση αυτού. 

Τα οχήματα του "νοσταλγικού τραμ" της Κωνσταντινούπολης, τα οποία πλέον θεωρούνται σημείο αναφοράς της Πόλης, διατηρήθηκαν μέχρι και το έτος 1989 εντός μουσειακών εγκαταστάσεων και εν συνεχεία συντηρήθηκαν/αποκαταστάθηκαν κατά τέτοιο τρόπο ώστε να είναι εφικτή η επαναλειτουργία τους και χρησιμοποίησή τους μεταφέροντας πάνω από 2.500 επιβάτες ημερησίως αρχής γενομένης από το έτος 1990. Επί του προκειμένου, το "νοσταλγικό τραμ" της οδού Ιστικλάλ ανεβοκατεβαίνει τον εμπορικό πεζόδρομο μήκους περίπου τριών χιλιομέτρων κάθε 20 λεπτά, με το πρώτο δρομολόγιο να λαμβάνει χώρα τις 7 το πρωί και το τελευταίο στις ένδεκα παρά τέταρτο τη νύχτα. 

Το νέο σύγχρονο δίκτυο τροχιοδρόμου το οποίο καλύπτει και εξυπηρετεί την Κωνσταντινούπολη του σήμερα - με οχήματα ιδίας τεχνολογίας με αυτά του σύγχρονου αθηναϊκού τραμ - έρχεται βεβαίως σε αντίθεση με το παραδοσιακό κόκκινο ηλεκτροκίνητο βαγόνι το οποίο καλύπτει με σταθερή ταχύτητα τον πλέον πολυσύχναστο δρόμο της Πόλης. Εκτός όμως από το "νοσταλγικό τραμ" της οδού İstiklâl, ένα αντίστοιχο - όχι ιδιαίτερα τουριστικό αλλά εξίσου γραφικό τροχιοδρομικό όχημα - κινείται στη γραμμή Kadıköy – Moda, στην ασιατική πλευρά της Κωνσταντινούπολης, από το έτος 2003.

Όπως είναι φυσικό, το "νοσταλγικό τραμ" της Κωνσταντινούπολης, όντας δημοφιλές και πολύ αγαπητό τόσο στους ντόπιους κατοίκους της Πόλης (και ιδιαίτερα στα μικρά παιδιά) όσο και στους τουρίστες, αποτελεί ένα εξέχων σημείο αναφοράς το οποίο κυριαρχεί στα καταστήματα πώλησης τουριστικών ειδών (souvenirs) όπου οι επισκέπτες μπορούν να αγοράσουν από πιστά αντίγραφα του τροχιοδρομικού οχήματος (σε διάφορα μεγέθη) μέχρι μαγνήτες, καρτ-ποστάλ, φωτογραφίες, posters κ.α. με θέμα πάντοτε το "νοσταλγικό τραμ".

Ακόμα και οι πάγκοι των υπαίθριων πωλητών στην Κωνσταντινούπολη (λ.χ. κουλουράδες, καστανάδες κτλ.) έχουν τη μορφή του κόκκινου νοσταλγικού τραμ, δημιουργώντας κατ'αυτόν τον τρόπο μια εικόνα ομοιομορφίας και καλαισθησίας όσον αφορά τους πλανόδιους εμπόρους στην οδό İstiklâl και όχι μόνον. 

• Η ιστορία των τροχιοδρόμων της Κωνσταντινούπολης

Ακριβώς όπως συνέβη σε αρκετές ευρωπαϊκές πόλεις κατά τη διάρκεια του δευτέρου μισού του 19ου αιώνα (λ.χ. Παρίσι, Λονδίνο, Γενεύη, Κοπεγχάγη, Βερολίνο, Βιέννη, Βρυξέλλες, Λίβερπουλ κ.ο.κ.), η Κωνσταντινούπολη ξεκίνησε να αποκτά το δικό της ιππήλατο τροχιοδρομικό δίκτυο στις αρχές της δεκαετίας του 1870. Τα ιππήλατα τραμ, τα οποία αρχικά διένυαν και κάλυπταν μικρές αποστάσεις, έγιναν σύντομα ευρέως αποδεκτά από τους  κατοίκους της Πόλης σε μια εποχή που η Οθωμανική Αυτοκρατορία επιχειρούσε ένα "άνοιγμα" προς τη Δύση, τον δυτικό τρόπο ζωής και τις ευρωπαϊκές ιδέες. Στα τέλη της δεκαετίας του 1860 λοιπόν καταγράφονται τουλάχιστον τρεις αποτυχημένες προσπάθειες ανάθεσης του σχετικού έργου (στον Rustem Bey το 1868, στον Monsieur Dion και στον Αμερικάνο στρατηγό Monsieur Mott το 1869) για να φθάσουμε στην πρόταση του (ελληνικής καταγωγής) Κωνσταντίνου Καραπάνου (Konstantin KarapanoEfendi) στις 20 Αυγούστου του 1869 για την κατασκευή ενός δικτύου ιππήλατου τροχιοδρόμου (τραμ) που θα κάλυπτε τις διαδρομές από τον Galata στο Ortaköy, από το Eminönü στο Aksaray και από το Aksaray στο Topkapi και στο Yedikule μέσω διαφόρων διακλαδώσεων. Μετά την υπογραφή της σχετικής συμφωνίας στις 30 Αυγούστου του 1869, ο KarapanoEfendi προχώρησε στη σύσταση μιας εταιρίας (Istanbul Tram Company) στις 18 Φεβρουαρίου του 1870, με μετοχικό κεφάλαιο 400.000 τουρκικών λιρών, διαιρούμενο σε 20.000 μετοχές των 20 τουρκικών λιρών η καθεμία. Τον επόμενο μήνα (Μάρτιος 1870) εγκρίθηκαν τα σχέδια και οι τέσσερις γραμμές του υπό κατασκευή δικτύου και ξεκίνησαν τα έργα (τα οποία είχε αναλάβει να φέρει εις πέρας η κυβέρνηση). Τον Ιούνιο του επόμενου έτους (1871) η προβλεπόμενη μονή τροχιοδρομική γραμμή ήταν έτοιμη και τα δοκιμαστικά δρομολόγια μεταξύ των πρώτων τριών στάσεων (Karaköy, Kabataş και Beşiktaş) ξεκίνησαν. Σύμφωνα με τα σχέδια, το τραμ θα σταματούσε αρχικά μόνο σε τρεις σταθμούς καθώς σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές συνήθειες εκείνων των καιρών, οι επιβάτες θα μπορούσαν να επιβιβάζονται ή και να αποβιβάζονται από τον τροχιόδρομο εν κινήσει σε οποιοδήποτε σημείο της διαδρομής. Τα οχήματα εκείνου του πρώτου ιππήλατου τραμ της Πόλης κατασκευάστηκαν στη Βιέννη ενώ τα άλογα ήταν ουγγρικής προελεύσεως, ειδικά για αυτόν τον σκοπό. Το πρώτο ιππήλατο τραμ της Κωνσταντινούπολης ξεκίνησε τελικά τη λειτουργία του στις 31 Ιουλίου του έτους 1871 (γραμμή Azapkapi - Beşiktaş) και στα επίσημα εγκαίνια - που έγιναν στο Tophane - παρευρέθηκαν, παρά την μεγάλη καλοκαιρινή ζέστη, πλήθος κόσμου, επίσημοι, αξιωματούχοι, πρέσβεις ξένων χωρών, ισχυροί εμπορικοί και οικονομικοί παράγοντες της εποχής αλλά όχι και ο Μέγας Βεζίρης λόγω ασθένειας. Εκείνο το πρώτο δρομολόγιο ξεκινούσε κάθε πρωί στις 06.30 από τη συνοικία του Beşiktaş (και ανά 20 λεπτά της ώρας) ενώ κάθε απόγευμα - στις 19.20  - ξεκινούσε το τελευταίο δρομολόγιο από το Azapkapi. Ο κόσμος υποδέχθηκε το τραμ με φυσική περιέργεια αλλά και ενθουσιασμό. Συν τοις άλλοις, το νεοσύστατο μέσο μεταφοράς ήταν φθηνότερο από τα προϋπάρχοντα (40 παράδες η διαδρομή στην πρώτη θέση, 80 παράδες για ολόκληρη τη διαδρομή επίσης στην πρώτη θέση με τις τιμές να μειώνονται κατά 50% στη δεύτερη θέση). Πολύ γρήγορα το πρώτο ιππήλατο τραμ έγινε τόσο δημοφιλές που σε συγκεκριμένους σταθμούς (λ.χ. στο Tophane ή στο Kabataş) δημιουργείτο το αδιαχώρητο και ήταν αδύνατον κάποιος να βρει θέση (σσ. υπήρχαν χωριστές θέσεις για τις γυναίκες στο μπροστινό τμήμα του οχήματος με ένα πανί που τις κρατούσε μακρυά από τα ανδρικά βλέμματα). Τους επόμενους μήνες ολοκληρώθηκε η κατασκευή ολόκληρου του προβλεπόμενου τροχιοδρομικού δικτύου των τεσσάρων γραμμών και μάλιστα αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως τα έργα τελείωσαν 6 μήνες νωρίτερα από το προβλεπόμενο! Ο ιππήλατος τροχιόδρομος αποτελούσε πλέον μέρος της καθημερινότητας στην Κωνσταντινούπολη και πολλές χιλιάδες κόσμου μετακινείτο με αυτόν κάθε μήνα παρά τα όποια παράπονα υπήρχαν (για τη συχνότητα των δρομολογίων, για τις αργοπορίες, για τη χαμηλή ταχύτητα όταν ενώνονταν δυο οχήματα μαζί, για την απόδοση των αλόγων σε ανηφόρες ιδιαίτερα κατά τις βροχερές ημέρες κ.α.).

Ο τροχιόδρομος της Κωνσταντινούπολης εξαπλώθηκε περαιτέρω μετά την υπογραφή ενός νέου συμβολαίου με την κοινοπραξία (Dersaadet Tram Company) που εκμεταλλευόταν το υπό εξέταση μέσο μεταφοράς στις 28 Ιουλίου του 1881 και μια νέα γραμμή εγκαινιάστηκε το 1883. Το ξέσπασμα των Βαλκανικών Πολέμων έμελλε να σηματοδοτήσει την ηλεκτροδότηση του τροχιοδρομικού δικτύου της Πόλης καθώς τα άλογα των τραμ κατασχέθηκαν από το κράτος προς εξυπηρέτηση στρατιωτικών σκοπών. Μοιραία λοιπόν ξεκίνησε ο εξηλεκτρισμός των τραμ και ένα νέο συμβόλαιο - επέκταση του υφισταμένου υπεγράφη με την κοινοπραξία εκμετάλλευσης και διαχείρισης του τραμ. Εν μέσω πολλών προβλημάτων και καθυστερήσεων (εγκατάσταση νέων τροχιών, κατασκευή ηλεκτρικών σταθμών, παραλαβές νέων οχημάτων κ.α.) και αφού η Πόλη έμεινε χωρίς τραμ για αρκετούς μήνες, τα νέα ηλεκτροκίνητα οχήματα ξεκίνησαν να κινούνται στους δρόμους της τον Αύγουστο του 1913 και πιο συγκεκριμένα στο δρομολόγιο Sisli - Tünel. Οι νέες γραμμές που κατασκευάστηκαν αύξησαν κατακόρυφα την κίνηση στο Beyoğlu ενώ το νέο χρωματιστό μονό ή διπλό όχημα που ξεκίνησε να διασχίζει την κοσμοπολίτικη, πολυσύχναστη και εμπορική İstiklâl Caddesi πρόσθεσε επιπλέον λάμψη και γοητεία στο ήδη υφιστάμενο "ευρωπαϊκό" σκηνικό με τους εύπορους αστούς (εμπόρους, τραπεζίτες κτλ.) και τις κυρίες με τις ομπρέλες, τα μεγάλα καπέλα και τα μακρυά φορέματα.

Κατά τις επόμενες δεκαετίες, ο εξ-ηλεκτρισμένος πλέον τροχιόδρομος της Κωνσταντινούπολης εξελίχθηκε στο πιο αξιόπιστο διαθέσιμο μέσο μεταφοράς δίχως να εκλείπουν βέβαια τα ατυχήματα - συχνά και θανατηφόρα - ούτε τα παράπονα που αφορούσαν κυρίως τον συνωστισμό που παρατηρούταν (ο οποίος συχνά οδηγούσε και σε εξάπλωση ασθενειών/επιδημιών), τις αιτήσεις του κοινού για βραδινά δρομολόγια κατά την περίοδο του Ραμαζανιού, τα κρούσματα αισχροκέρδειας από κάποιους οδηγούς / εισπράκτορες καθώς και τις σεξιστικές λεκτικές επιθέσεις που δέχονταν συχνά οι "απομονωμένες" στο μπροστινό τμήμα του οχήματος γυναίκες από τους ίδιους τους οδηγούς! 

Τα παλιά ηλεκτροκίνητα τραμ της Μεγάλης Οδού του Πέρα (Grande Rue de Pera) από φώτο-κάρτα της εποχής του Μεσοπολέμου:

Οχήματα του τροχιόδρομου στην İstiklâl Caddesi με τα αρχοντικά γεμάτα ιστορία κτίρια της:

Η κεντρική πλατεία Ταξίμ και όχημα του τροχιόδρομου:

Μετά τη διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και την ίδρυση της πρώτης Τουρκικής δημοκρατίας το 1923 υπό τον Κεμάλ, οι υπάρχουσες συμφωνίες με τις κοινοπραξίες εκμετάλλευσης του διαρκώς επεκτεινόμενου τροχιοδρομικού δικτύου της Κωνσταντινούπολης αναθεωρήθηκαν. Σε απόλυτους αριθμούς το τραμ παρέμενε το πλέον χρηστικό και δημοφιλές μέσο μεταφοράς εκείνης της εποχής - την περίοδο 1924 - 1931 υπολογίζεται ότι περίπου 60 εκατομμύρια επιβάτες μετακινούνταν σε ετήσια βάση με τον τροχιόδρομο στους δρόμους της Πόλης! Επόμενος σημαντικός σταθμός στην ιστορία του τροχιόδρομου της Κωνσταντινούπολης είναι το έτος 1939, οπότε και οι εταιρίες διαχείρισης και εκμετάλλευσης του τραμ κρατικοποιήθηκαν. Τριάντα περίπου χρόνια αργότερα, κατά τη διάρκεια του πρώτου μισού της δεκαετίας του 1960, η παρουσία των παλαιών οχημάτων του τραμ δημιουργούσαν πλέον σοβαρά προβλήματα στην καθημερινότητα της Κωνσταντινούπολης με αποτέλεσμα να ξεκινήσει η σταδιακή απόσυρσή τους και αντικατάσταση με νέα οχήματα. 

• Το κόκκινο τραμ της Μεγάλης Οδού του Πέρα(ν)

Όπως προείπαμε στην εισαγωγή του αφιερώματος, το "νοσταλγικό τραμ" της οδού Ιστικλάλ επανέφερε στο προσκήνιο τις αναμνήσεις των παλαιών Κωνσταντινουπολιτών με την επαναφορά του στην κυκλοφορία το έτος 1990. Στην επιτυχία του όλου εγχειρήματος βοήθησε βέβαια η πλήρης πεζοδρόμηση της οδού Ιστικλάλ η οποία ολοκληρώθηκε την ίδια περίοδο. 

Το "νοσταλγικό τραμ" της οδού Ιστικλάλ στην αφετηρία / τέρμα κοντά στο Tünel: 

Είτε με καλό καιρό, είτε με βροχή, είτε με χιόνι, οι άνθρωποι και το ερυθρόλευκο όχημα που περνάει υπό τον διαρκή ήχο της μικρής καμπάνας την οποία κρούει ο οδηγός προειδοποιώντας για το πέρασμα του τραμ συνυπάρχουν αρμονικά: 

"Σκαλομαρία" από πιτσιρίκια που μετακινούνται κρεμασμένα από τις πόρτες ή στερεωμένα σε άλλα σημεία του οχήματος δίχως να πληρώσουν εισιτήριο αναβιώνοντας δημοφιλείς πρακτικές παλαιών καιρών: 

Η συχνή χιονόπτωση - τουλάχιστον σε επίπεδα όπως αυτό της φωτογραφίας - δεν μπορεί να ανακόψει την πορεία του όμορφου "νοσταλγικού τραμ": 

Οι βραδινές βόλτες στη φωτισμένη και στολισμένη - για τα Χριστούγεννα - οδό Ιστικλάλ αποκτούν άλλη αίσθηση κάθε φορά που το "νοσταλγικό τραμ" την ανεβοκατεβαίνει: 

Το ερυθρόλευκο όχημα με τα φώτα του αναμμένα, έτοιμο προς αναχώρηση, στην αφετηρία / τερματικό σταθμό της πλατείας Ταξίμ (με φόντο το μνημείο της Δημοκρατίας που βρίσκεται στο κέντρο της προαναφερόμενης πλατείας) και με τον κόσμο να σπεύδει να φωτογραφηθεί με ένα από τα σύμβολα της Πόλης: 

Βράδυ στον πολυσύχναστο εμπορικό πεζόδρομο παρέα με το "νοσταλγικό τραμ" σε ένα από τα τελευταία δρομολόγια της ημέρας πάνω στην μονή τροχιά του: 

Ένα ξεχωριστό έκτακτο δρομολόγιο με το δεύτερο ειδικά διαμορφωμένο όχημα να φιλοξενεί μια πολυμελή ορχήστρα η οποία σκορπά τις νότες και τις μελωδίες της στην οδό Ιστικλάλ με τους διερχόμενους περαστικούς να σταματούν για να ακούσουν: 

• Μια νυχτερινή βόλτα με το "νοσταλγικό τραμ" της οδού Ιστικλάλ

Μια νυχτερινή βόλτα με το "νοσταλγικό τραμ" της οδού Ιστικλάλ χαζεύοντας τόσο τις εικόνες της βραδινής φωτισμένης εμπορικής οδού μέσα από τα παράθυρα του οχήματος αλλά και τις μικρές λεπτομέρειες από το εσωτερικό αυτού: 

Ορισμένα αξιοσημείωτα στοιχεία που αφορούν το "νοσταλγικό τραμ" της οδού Ιστικλάλ: 

• Όλα τα μέρη του τροχιόδρομου είναι αυθεντικά και η ηλικία τους είναι άνω των 100 ετών. 

• Τα οχήματα του τροχιοδρόμου - τα οποία παίρνουν ρεύμα από τις εναέριες κεραίες τους - ξεκινούν ταυτόχρονα από την πλατεία Ταξίμ (Taksim Meydanı) και το Τούνελ (Tünel) και συναντιούνται επί της μονής γραμμής περίπου στη μέση της διαδρομής, στο Galatasaray, όπου υπάρχει σημείο αλλαγής τροχιών. 

• Το νοσταλγικό τραμ έχει πέντε στάσεις, τρεις κύριες (Tünel, Galatasaray και Taksim) και δυο προαιρετικές (Odakule, Agacami).

• Οι τροχιόδρομοι της γραμμής Tünel-Taksim μεταφέρουν καθημερινώς περί τους 1.500 επιβάτες σε 46 δρομολόγια μεταξύ 07.00 π.μ. και 10.00 μ.μ.

• Υπό φυσιολογικές συνθήκες κάθε όχημα (βαγόνι) του τροχιοδρόμου μπορεί να μεταφέρει μέχρι 25 επιβάτες. Όταν χρησιμοποιούνται δυο οχήματα, ο αριθμός αυτός διπλασιάζεται. 

• Τα τροχιοδρομικά οχήματα ξεκινούν από τις δυο αφετηρίες κάθε 20 λεπτά και η διαδρομή από το Taksim μέχρι το Tünel και αντίστροφα διαρκεί - υπό κανονικές συνθήκες - είκοσι (20) λεπτά της ώρας. Όμως, ανάλογα με τη συσσώρευση και τον όγκο του κόσμου στην οδό Ιστικλάλ, μπορεί να υπάρξουν καθυστερήσεις. 

• Η συντήρηση και η επισκευή των τροχιοδρομικών οχημάτων λαμβάνει χώρα στο ειδικά διαμορφωμένο συνεργείο στο Taksim. 

Εικόνες από τη νευραλγική θέση του οδηγού:

Στο εσωτερικό του ιστορικού ξύλινου τροχιοδρομικού οχήματος με τις ρετρό λεπτομέρειες:

Οι Τούρκοι έχουν εμφανέστατα αντιληφθεί όχι μονάχα την ιδιαιτερότητα και σημασία που έχει η παρουσία του γραφικού παλαιού τραμ για τους ντόπιους αλλά και τον αντίκτυπό της ύπαρξής του στους εκατομμύρια επισκέπτες που επισκέπτονται σε ετήσια βάση την Κωνσταντινούπολη αφήνοντας σημαντική πρόσοδο στην τοπική οικονομία και με γνώμονα τα παραπάνω στηρίζουν, προβάλλουν και προωθούν κατάλληλα αυτό το τραμ-σύμβολο του τόπου τους. Όλες οι ιστορικές πληροφορίες που παρουσιάζονται στο παρόν αφιέρωμα προέρχονται από ένα καλαίσθητο πολυσέλιδο έγχρωμο περιοδικό - με σελίδες οι οποίες παραπέμπουν σε πλούσια και πολυέξοδη εκτύπωση - πλήρως αφιερωμένο στο "νοσταλγικό τραμ της οδού Ιστικλάλ" το οποίο εκδίδεται λογικά ανά τακτά χρονικά διαστήματα και διανέμεται δωρεάν. Μέσα στις σελίδες του εν λόγω περιοδικού το εξώφυλλο του οποίου εικονίζεται ακολούθως υπάρχει πλούσιο και ενδιαφέρον εικονογραφημένο, κυρίως στην τουρκική γλώσσα αλλά και με ορισμένα άρθρα / αφιερώματα μεταφρασμένα και στα αγγλικά. 

• Το νοσταλγικό τραμ της οδού İstiklâl το Δεκέμβριο του έτους 2018

Φωτογραφίες από τη δεύτερη επίσκεψή στην Κωνσταντινούπολη, το Δεκέμβριο του έτους 2018:

Διαβάστε τα παρακάτω ιστορικά / φωτογραφικά θέματα από τις επισκέψεις μου στην Πόλη:

Το νοσταλγικό τραμ της Μεγάλης Οδού του Πέραν

Οι τοιχογραφίες της Αγίας Σοφίας

Η υπόγεια βασιλική δεξαμενή του Ιουστινιανού

Στο Τζαμί του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπή

Ο Ιερός Ναός της Αγίας Τριάδας Σταυροδρομίου

Ο Πύργος του Γαλατά

Στην φωτόλουστη Αγία Ειρήνη

Επίσκεψη στο Gulhane Parki

Στην οδό Kumbaraci

Η στοά του Χρηστάκη Ζωγράφου

Το υπόγειο Tunel από το Karakoy στο Beyoglu

Η έπαυλις της οικογένειας Sarica

Η αιγυπτιακή αγορά των μπαχαρικών

Η στοά της Συρίας

Μια βραδιά στους δερβίσηδες

Το Ναυτικό Μουσείο της Κωνσταντινούπολης (Deniz Musezi)

Οι γάτες της Κωνσταντινούπολης

Με ποδήλατο στην Πρίγκηπο

Κρουαζιέρα στα Πριγκηπόνησα

Το νοσταλγικό τραμ Kadikoy-Moda

Φωτογραφίες:

• Όλες οι φωτογραφίες του αφιερώματος ανήκουν στον γράφοντα το ιστολόγιο, διέπονται από κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας και προέρχονται από την προσωπική μου φωτογραφική σελίδα (ALL RIGHTS RESERVED).
• Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο.
• Όσοι παρανομούν διώκονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.