Η ιστορία μπορεί μεν να γράφει ότι το πρωινό της 12ης Οκτωβρίου του 1944 οι φάλαγγες των Γερμανών Ναζί - κατακτητών εγκατέλειπαν από νωρίς την Αθήνα - μέσω της Ιεράς Οδού - επιβεβαιώνοντας την οριστική αποχώρηση των δυνάμεων του ηττημένου Άξονα από την Ελλάδα και το τέλος μιας δραματικής περιόδου Κατοχής της χώρας διάρκειας 1.624 ημερών (ήτοι περί τα 3,5 έτη, από τον Απρίλιο του 1941 μέχρι τον Οκτώβριο του 1944), όμως στον πολύπαθο και δοκιμασμένο από τους βομβαρδισμούς και την πείνα Πειραιά, η Απελευθέρωση άργησε μια μέρα. Οι Γερμανοί κατακτητές αποχώρησαν μεν από την πρωτεύουσα Αθήνα καταθέτοντας στεφάνι στο μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτου και υποστέλλοντας από τον Ιερό Βράχο της Ακροπόλεως τη χυδαία σημαία με τη σβάστικα, πλην όμως στον Πειραιά τα σχέδια ήταν διαφορετικά και προέβλεπαν την ανατίναξη σημαντικών εγκαταστάσεων στον κεντρικό λιμένα της πόλεως και σε άλλα στρατηγικά σημεία.
Κατά την 13η Οκτωβρίου του 1944, η ηρωική πεντάωρη "Μάχη της Ηλεκτρικής" μεταξύ αντιστασιακών οργανώσεων του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ με την υποστήριξη ενόπλων πολιτών της περιοχής του Κερατσινίου και εργατών του ομώνυμου εργοστασίου (σσ. του ΑΗΣ - Ατμο-Ηλεκτρικού Σταθμού του Αγίου Γεωργίου Κερατσινίου) και των αποχωρούντων Γερμανών κατακτητών άφησε πίσω της νεκρούς εκατέρωθεν, όμως απετράπη η ανατίναξη του προαναφερομένου σταθμού, η οποία θα είχε ως αποτέλεσμα να μείνει όλο το Λεκανοπέδιο δίχως ηλεκτροδότηση. Την ίδια στιγμή που στην Αθήνα ο κόσμος - έστω και μουδιασμένα αρχικά - πανηγύριζε την Απελευθέρωση της χώρας από τον Κατοχικό ζυγό, στον Πειραιά οι Γερμανοί ανατίναζαν μεγάλο μέρος του κεντρικού λιμανιού, προκαλώντας μεγάλες ζημίες και δολιοφθορές.
Δυο ημέρες αργότερα, στις 15 Οκτωβρίου του 1944, τα πρώτα βρετανικά στρατεύματα αποβιβάζονταν σε διάφορα σημεία του Πειραιά ενώ στην πρωτεύουσα Αθήνα, οι διαδηλώσεις που διοργανώνονταν κατέληγαν σε συγκρούσεις μεταξύ Ελλήνων, προδιαγράφοντας το "μαύρο" μέλλον των Δεκεμβριανών και του Εμφυλίου Πολέμου που αργότερα θα επακολουθούσε. Αξιοσημείωτο δε το γεγονός πως μερικές ημέρες νωρίτερα, στις 9 Οκτωβρίου του 1944, είχε προηγηθεί η περίφημη Διάσκεψη της Μόσχας και η συνάντηση του Βρετανού πρωθυπουργού Winston Churchill με τον Joseph Stalin, όπου είχε ήδη συμφωνηθεί ότι η επιρροή στην Ελλάδα θα διαμοιραζόταν κατά 90%-10% υπέρ των Βρετανών, στα πλαίσια των διαφόρων αποφάσεων/συμφωνιών περί "ζωνών επιρροής" που έλαβαν χώρα μεταξύ των προαναφερομένων πολιτικών ηγετών. Λαμβάνοντας όμως υπόψη τη δύναμη του ΚΚΕ και του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ και δίχως να εμπιστεύεται απόλυτα τον Στάλιν, ο Τσώρτσιλ είχε ήδη προετοιμάσει ένοπλες βρετανικές δυνάμεις (στα πλαίσια του σχεδίου ΜΑΝΝΑ) οι οποίες προσέγγισαν τον ελλαδικό χώρο μόλις τρεις ημέρες μετά την αποχώρηση των ναζιστικών στρατευμάτων με σκοπό τη διασφάλιση των συμφωνηθέντων στην ως άνω αναφερόμενη συμφωνία.
Η παρακάτω φωτογραφία, δια χειρός του Ουκρανικής καταγωγής φωτογράφου Dmitri Kessel, είναι η πλέον γνωστή και διαρκώς αναδημοσιευόμενη φωτογραφία στην οποία καταγράφεται η αποβίβαση των βρετανικών δυνάμεων στον απελευθερωμένο Πειραιά. Στην πάλαι ποτέ Βασιλική Αποβάθρα του κεντρικού λιμένος Πειραιώς, στη σκιά του Ωρολογίου, πλήθος κόσμου υποδέχεται τους Βρετανούς στρατιώτες, με φόντο την βομβαρδισμένη Αγία Τριάδα.
Με τη βοήθεια της τεχνολογίας, "εμβαθύνουμε" στην άνω φωτογραφία για να παρατηρήσουμε καλλίτερα τον κατεστραμμένο ιερό ναό της Αγίας Τριάδας, ο οποίος είχε πληγεί ανεπανόρθωτα από τον ατυχέστατο "συμμαχικό" βομβαρδισμό του Πειραιώς μερικούς μήνες νωρίτερα, στις 11 Ιανουαρίου του 1944. Όπισθεν της Αγίας Τριάδας, διακρίνεται και το βομβαρδισμένο πολυόροφο Μέγαρο των αδελφών Ζερβού, στη συμβολή των οδών Φίλωνος και Τσαμαδού, το ισόγειο τμήμα του οποίου διασώζεται μέχρι σήμερα.
Το κτίριο-σύμβολο του Πειραιά, το Ωρολόγιον (Δημαρχείο, πρώην Χρηματιστήριο):
Βρετανοί στρατιώτες και Έλληνες πολίτες σε απόσταση αναπνοής, στο κεντρικό λιμάνι του Πειραιά:
Στις ψηφιοποιημένες συλλογές του Βρετανικού Πολεμικού Μουσείου υπάρχουν πλήθος φωτογραφιών από τις ημέρες που προηγήθηκαν της 15ης Οκτωβρίου του 1944. Βρετανοί στρατιωτικοί φωτογράφοι κάλυπταν τις επιχειρήσεις των βρετανικών πολεμικών σκαφών τα οποία ερχόμενα από τον Πόρο προσέγγισαν το λιμανάκι του Αγίου Γεωργίου στο Κερατσίνι:
Το βρετανικό καταδρομικό ARGONAUT φεύγοντας από τον Πόρο:
Το βρετανικό καταδρομικό BLACK PRINCE λίγο έξω από τον Πόρο προτού ξεκινήσει το ταξίδι του για τον Πειραιά.
Φωτογραφίες από το κατάστρωμα του βρετανικού πολεμικού πλοίου HMS AURORA στις 14-15.10.1944 καθώς έπλεε με προορισμό τον Πειραιά:
Φωτογραφίες από την αποβίβαση Βρετανών στρατιωτών, οχημάτων και προμηθειών στον όρμο του Αγίου Γεωργίου στο Κερατσίνι στις 14.10.1944:
Άμεσα και δίχως χρονοτριβή ξεκινούσαν επιδιορθωτικές εργασίες στις κατεστραμμένες προκυμαίες του λιμένος Ηρακλέους (Αγίου Γεωργίου Κερατσινίου) ώστε να είναι δυνατή η προσέγγιση των μεγάλων βρετανικών πολεμικών πλοίων.
Στην επιχείρηση αποβίβασης βρετανικών στρατευμάτων βοήθησαν ντόπιοι ψαράδες με τα καΐκια τους:
Όπως επίσης και πλοία του Ελληνικού Βασιλικού Πολεμικού Ναυτικού:
Την ίδια ακριβώς μέρα (14.10.1944), σε άλλα μέρη της Ελλάδος, όπως λ.χ. στα Μέγαρα, οι Βρετανοί δεν έφθαναν από θαλάσσης αλλά από αέρος. Στην παρακάτω φωτογραφία, Βρετανοί αλεξιπτωτιστές της 2ης ανεξάρτητης μοίρας (Paratroops of 2nd Independent Parachute Brigade):
Οι Βρετανοί στρατιωτικοί φωτογράφοι δεν παρέλειψαν να απαθανατίσουν τους "χαρούμενους" κατοίκους του Πειραιά που υποδέχονταν τον συμμαχικό Στόλο (λεζάντα φωτογραφίας: "Happy people of Piraeus lining the shore to welcome the Allied liberation fleet."):
Στα ανοιχτά, ναρκαλιευτικά σκάφη του βρετανικού πολεμικού ναυτικού, όπως το κάτωθι εικονιζόμενο, επί το έργον:
Ελάχιστες ημέρες αργότερα, στις 18 Οκτωβρίου του 1944, η Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας υπό τον πρωθυπουργό Γεώργιο Παπανδρέου έφθανε στην απελευθερωμένη Αθήνα, συνοδεία βρετανικών δυνάμεων υπό τον Στρατηγό Ronald Scobie, με τον ήδη βαριά δοκιμαζόμενο επί χρόνια ελληνικό λαό να πανηγυρίζει στους δρόμους.
Φωτογραφίες:
- Imperial War Museums
Κείμενο:
- Το κείμενο που συνοδεύει τις φωτογραφίες είναι πρωτότυπο, προϊόν προσωπικής έρευνας και τεκμηρίωσης.
- Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο.
- Όσοι παρανομούν διώκονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου