Ο ΠΥΡΓΟΣ ΤΟΥ ΤΖΑΝΝΕΤΑΚΗ [ΚΡΑΝΑΗ - ΓΥΘΕΙΟ]

Κτισμένος το 1829 στο μέσον της νησίδας Κρανάη (Μαραθονήσι) προ της ενώσεως της με το Γύθειο Λακωνίας (1898), ο κάτωθι εικονιζόμενος ιστορικός πύργος της οικογενείας Τζαννετάκη, εξαίρετο δείγμα παραδοσιακής αρχιτεκτονικής της Μάνης, ανήκων πλέον στο ελληνικό Δημόσιο, στεγάζει το "Ιστορικό - Εθνολογικό Μουσείο της Μάνης" όπου - από το 1993 - φιλοξενείται η μόνιμη έκθεση "Περιηγητές στη Μάνη: 15ος-19ος αιώνας" του Κέντρου Νεοελληνικών Ερευνών του ΕΙΕ (Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών) με πλούσιο υλικό από χειρόγραφα, ιστορικά κειμήλια, γκραβούρες, σπάνια έντυπα και χάρτες εποχής. 

Σαφέστατα συνδεδεμένος με την ιστορία της ευρύτερης περιοχής και της Μάνης, ο υπό εξέταση πύργος (κάστρο), ο οποίος έχει ανακηρυχθεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο, φέρεται να οικοδομήθηκε από τον αγωνιστή του 1821 - υποστράτηγο Τζαννετάκη Γρηγοράκη (1785-1868). Ο Τζαννετάκης Γρηγοράκης πήρε μέρος στην Επανάσταση του 1821 πρωτοστατώντας στην πολιορκία της Μονεμβασίας και ορίστηκε πρώτος Φρούραρχος αυτής. Αργότερα, κατηγορήθηκε για συνεννοήσεις με τους Οθωμανούς και παρόλο που αποδείχθηκε η αθωότητά του, ο ίδιος αποσύρθηκε από τον ενεργό πολεμικό Αγώνα μέχρι και την εποχή της αποβάσεως του Ιμπραήμ. Μετά την Απελευθέρωση, ο Τζαννετάκης Γρηγοράκης έλαβε μέρος ως πληρεξούσιος σε Εθνικές Συνελεύσεις, διατέλεσε Γερουσιαστής επί Καποδίστρια (1830-1832), αργότερα Βουλευτής Γυθείου (1844-1847) και Γερουσιαστής (1847-1862). Ως στρατιωτικός, αφού έλαβε αρχικά το βαθμό του ακολούθου Συνταγματάρχη (1834), δέκα χρόνια αργότερα προβιβάστηκε σε Υποστράτηγο (1844). Μέχρι το τέλος της ζωής του, ο Τζαννετάκης ο οποίος υπηρέτησε σε διάφορα μέρη της Ελλάδος (Λακωνία, Κυκλάδες) ως Νομοεπιθεωρητής, τιμήθηκε με μετάλλια και αριστεία για την προσφορά του. 

Η ιστορία της σπουδαίας μανιάτικης οικογένειας Τζαννετάκη (ως οικογένεια Γρηγοράκη) χάνεται στα βάθη των χρόνων με την ανίχνευση του ιστορικού παρελθόντος να είναι εξαιρετικά δύσκολη τόσο λόγω του πλήθους των μελών της εν λόγω οικογενείας αλλά κυρίως λόγω του γεγονότος πως πολλά από τα μέλη της υιοθετούσαν ως νέο επώνυμο το πατρικό τους όνομα με αποτέλεσμα να υπάρχουν συνεχείς αλλαγές επωνύμων πέραν από τις συχνότατες ενδοοικογενειακές συρράξεις. Κατά τα χρόνια της Τουρκοκρατίας πάντως, η οικογένεια Γρηγοράκη αποδεδειγμένα ανέδειξε τρεις μπέηδες της Μάνης (Τζα(ν)νετμπέης Καπετανάκης Γρηγοράκης, Αντώνμπέης Γρηγοράκης και Θεοδωρόμπεης Γρηγοράκης), πολλούς αρχικαπετάν(ι)ους (μπας-καπετάν), καπετάν(ι)ους αλλά και απλούς πολεμιστές οι οποίοι συμμετείχαν σε διάφορα κινήματα και εξεγέρσεις που έλαβαν χώρα προ της Επαναστάσεως του 1821. 

Ο προαναφερόμενος Τζα(ν)νέτμπεης Καπετανάκης Γρηγοράκης ή απλά Τζαν(ν)ετάκης ή Τζαν(ν)έτος ή Τζαν(ν)ής Γρηγοράκης (1742-1813), υιός του Δημητρίου Καπετανάκη, γόνος ήδη πλούσιας και ισχυρής οικογενείας της περιοχής, διατέλεσε μπέης της Μάνης κατά την περίοδο 1782-1798 έχοντας να επιδείξει πολύπλευρη δράση: ίδρυση τους συνοικισμούς του Μαυρόβουνου και του Μαραθονησίου στο λιμάνι του Γυθείου οχυρώνοντάς τους κατάλληλα, παρείχε καταφύγιο και στήριξη σε διάφορους Κλέφτες της προεπαναστατικής περιόδου, προσπάθησε να οργανώσει επαναστατικό κίνημα με την υποστήριξη του Ναπολέοντα Βοναπάρτη και του γαλλικού στρατού ερχόμενος σε επαφή μαζί του μέσω τρίτων (γεγονός το οποίο μαθεύτηκε και οδήγησε στην αντικατάσταση του Τζαν(ν)ετμπέη και αργότερα σε αντίποινα εναντίον του και καταστροφή μεγάλου μέρους των περιουσιακών του στοιχείων στις αρχές του 19ου αιώνα). 

Η οικογένεια Τζαννετάκη (Γρηγοράκη) πέραν των δυο προαναφερομένων έχει να επιδείξει κι άλλους αξιόλογους γόνους αυτής. Ο πλέον σύγχρονος γνωστός απόγονος δεν είναι άλλος από τον αξιωματικό του Πολεμικού Ναυτικού και πολιτικό Τζαννή Τζαννετάκη (13 Σεπτεμβρίου 1927-1 Απριλίου 2010) ο οποίος διατέλεσε συν τοις άλλοις και Πρωθυπουργός της χώρας από την 2α Ιουλίου του 1989 έως την 11η Οκτωβρίου του 1989. Ο Τζαννής Τζανετάκης, ο οποίος διατέλεσε Γενικός Γραμματέας του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού (Ε.Ο.Τ.) αμέσως μετά την πτώση της Χούντας (περίοδος 1974-1977) και αργότερα Υπουργός Πολιτισμού (περίοδος 11.04.1990-08.08.1991), υπήρξε εκείνος που αποφάσισε τη δωρεά του υπό εξέταση οικογενειακού πύργου στον Ε.Ο.Τ. προς εκμετάλλευση. 

Επισκεπτόμενοι τη μικρή νησίδα Κρανάη - η οποία σύμφωνα με τον μύθο έλαβε το όνομά της από το κράνος που ξέχασε ο Πάρις ο οποίος είχε καταφύγει εκεί μετά την αρπαγή της Ωραίας Ελένης - δίχως άλλο αρνητική εντύπωση προκαλεί τόσο το παραμελημένο φυσικό τοπίο, η ύπαρξη απορριμμάτων και μπαζών και η γενικότερη αίσθηση εγκατάλειψης και παρακμής όσο και το γεγονός πως το "Ιστορικό - Εθνολογικό Μουσείο Μάνης" το οποίο στεγάζεται όπως προαναφέραμε στον Πύργο Τζαννετάκη ήταν κλειστό, ενώ και η προβολή του - με μια και μοναδική παλαιά πινακίδα η οποία δεν αναφέρει καμία πληροφορία, ούτε ώρες λειτουργίας κτλ. - κρίνεται το λιγότερο απαράδεκτο επιεικής. 

Αντί επιλόγου παραθέτουμε ένα παλαιότερο έγχρωμο επιστολικό δελτάριο (καρτ-ποστάλ) των εκδόσεων Ι. Βουρλίτη με τίτλο "Γύθειον: Πύργος Νήσου Κρανάης (Gythio: Castle of the island Kranai)".

Διαβάστε σχετικά θέματα:

Ο Φάρος του Γυθείου

Κείμενο - Πηγές:

Το κείμενο είναι πρωτότυπο, προϊόν προσωπικής έρευνας, προσωπικής εργασίας και προσωπικών εκτιμήσεων. Στοιχεία και πληροφορίες ελήφθησαν από τις κάτωθι πηγές:

Wikipedia

Φωτογραφίες:

• Όλες οι φωτογραφίες του αφιερώματος ανήκουν στον γράφοντα το ιστολόγιο, διέπονται από κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας και προέρχονται από την προσωπική μου φωτογραφική σελίδα (ALL RIGHTS RESERVED).
• Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο.
• Όσοι παρανομούν διώκονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.