ΕΝΑ ΜΕΣΗΜΕΡΙ ΣΤΟΝ ΓΆΙΟ [ΠΑΞΟΙ]

Ο Γάιος ή Γάης, η γραφική πρωτεύουσα των Παξών, είναι ένα παραθαλάσσιο χωριό με λιμάνι, το οποίο "προστατεύεται" κατά τρόπο φυσικό από δυο μικρές νήσους, τον Άγιο Νικόλαο και την Παναγία (που βρίσκεται απέναντι από το σύγχρονο λιμάνι). Οι Παξοί, όντας το μικρότερο εκ των επτά κυρίων νήσων των Επτανήσων, ανήκει διοικητικά στον Νομό Κέρκυρας και απέχει επτά (7) μίλια από την νήσο Κέρκυρα, οκτώ (8) μίλια από τις ακτές της Ηπείρου και δώδεκα (12) μίλια από την Πάργα. Παλαιότερα, οι Παξοί συνιστούσαν ξεχωριστή επαρχία (Επαρχία Παξών), με πρωτεύουσα τον Γάιο, αποτελούμενη από τέσσερις κοινότητες και τριάντα-τέσσερις οικισμούς. 

Το μικρό ταχύπλοο από τα Σύβοτα προσεγγίζει - μετά από μια απαραίτητη στάση για βουτιά στα γαλάζια νερά του Ιονίου Πελάγους στα ανοιχτά της παραλίας Βουτούμι των Αντίπαξων - το παλιό λιμάνι του Γάιου. Ένα καταπράσινο από βλάστηση φυσικό θαλάσσιο κανάλι οδηγεί με ασφάλεια το ταχύπλοο σκάφος ονόματι "Δελφίνι ΙΙ" στις αποβάθρες του Γάιου. 

Ένας απέραντος ελαιώνας είναι οι Παξοί - και αντίστοιχα ένας μεγάλος αμπελώνας οι Αντίπαξοι - αποτέλεσμα της μακροχρόνιας παρουσίας Ενετών στο νησί.

Στο δεξί μας χέρι, όπως μπαίνουμε στο λιμάνι του Γάιου, το προαναφερόμενο πευκόφυτο νησάκι του Αγίου Νικολάου, με τα υπολείμματα ενετικών οχυρώσεων (φρούριο) και την ομώνυμη εκκλησία:

Καθώς πλησιάζουμε την αποβάθρα του παλαιού λιμένος της πρωτεύουσας των Παξών, είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για φωτογραφική αποτύπωση της ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής και των χρωμάτων των κτιρίων του Γάιου:

Σύμφωνα με την παράδοση, η μικρή γραφική πρωτεύουσα - λιμήν με την επτανησιακή όψη οφείλει την ονομασία της στον μαθητή του Αποστόλου Παύλου Γάιο, ο οποίος φέρεται να διέδωσε τον Χριστιανισμό στη νήσο, με τον τάφο του να βρίσκεται κάτω από την παλαιά εκκλησία των Αγίων Αποστόλων. 

Στα αξιοθέατα του Γάιου κατατάσσεται δίχως αμφιβολία ο κάτωθι εικονιζόμενος ιερός ναός της Αναλήψεως του Κυρίου, οικοδομημένος στην κεντρική πλατεία της Χώρας, καθώς επίσης οι εκκλησίες των Αγίων Αποστόλων (όπου υπάρχει εικόνα-αντίγραφο της "Σταυρώσεως του Ιησού" του Ραφαήλ - δια χειρός του επτανησίου ζωγράφου Γαζή), των Αγίων Ανάργυρων, της Αγίας Τριάδος, του Αγίου Ανδρέα κ.α. Αξιομνημόνευτο είναι δε το γεγονός πως στο μικρό νησάκι των Παξών υφίστανται συνολικά εξήντα τέσσερις (64) εκκλησίες - εκ των οποίων δυο παλαιοχριστιανικές - με αξιόλογα αρχιτεκτονικά στοιχεία. 

Επί της παραλίας του λιμένος, το Λαογραφικό Μουσείο των Παξών, το οποίο στεγάζεται σε ένα χαρακτηριστικό νεοκλασικό κτίριο (παλαιότερη χρήση ως δημοτικό σχολείο) και εντός του οποίου οι επισκέπτες μπορούν να δουν ευρήματα από την προϊστορική εποχή και τα κλασικά χρόνια μέχρι και την περίοδο του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, όπως επίσης και το ψήφισμα της Ιονίου Βουλής για την προσάρτηση των Επτανήσων στο ελληνικό κράτος το 1864.

Το εικονιζόμενο στην επόμενη φωτογραφία επιβλητικό πλην όμως εγκαταλειμμένο στην φθορά του χρόνου παλαιό βρεταννικό κυβερνείο επί της παραλίας του Γάιου θυμίζει με την παρουσία του τις αλλεπάλληλες κατακτήσεις που υπέστησαν οι Παξοί λόγω της στρατηγικής θέσης του στο Ιόνιο Πέλαγος. Για πολλά χρόνια οι Παξοί, υπό την κυριαρχία των Ενετών, ανήκαν σε διάφορες αριστοκρατικές οικογένειες οι οποίοι εκμεταλλεύονταν την παραγωγή αμυγδάλων και αργότερα τα ελαιόδεντρα που οι ίδιοι οι Ενετοί φύτεψαν. Στο πέρασμα των χρόνων, οι Παξοί λεηλατήθηκαν από τους Οθωμανούς και ακολουθώντας τη μοίρα όλων των Επτανήσων παραδόθηκαν σε Τούρκους, Γάλλους, Ρώσους και Άγγλους μέχρι την ημερομηνία της προσαρτήσεώς τους στην Ελλάδα κατά το έτος 1864. 

Τοπικός ήρωας των Παξών θεωρείται ο Γιώργος Ανεμογιάννης (Παξοί 1798, Ναύπακτος 1821), γνωστός και ως "Γιώργος από τους Παξούς", ένας εκ των πρώτων πυρπολητών του ελληνικού στόλου κατά τη διάρκεια του Εθνικοαπελευθερωτικού Αγώνα του 1821, ο οποίος βρήκε μαρτυρικό θάνατο στα χέρια των Τούρκων. Ο ανδριάντας του Γιώργου Ανεμογιάννη, επί του παραλιακού δρόμου που οδηγεί από τον Γάιο προς την παραλία των Παξών:

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως παρόμοιος ανδριάντας του Γιώργου Ανεμογιάννη υπάρχει και στην είσοδο του λιμένος της Ναυπάκτου:

Το έμβλημα του Δήμου των Παξών αποτελείται από μια τρίαινα, εκ δεξιών και αριστερών της οποίας στέκονται από ένα δελφίνι. Σύμφωνα με τον θρύλο, ο σχηματισμός των Παξών οφείλεται στον πόθο του θεού της θάλασσας Ποσειδώνα για την Αμφιτρίτη: ο Ποσειδών χτύπησε με την τρίαινά του το νότιο άκρο της Κέρκυρας δημιουργώντας το σύμπλεγμα των Παξών όπου στέγασε τον έρωτά του με την προαναφερόμενη νηρηίδα χάνοντας όμως την τρίαινά του η οποία έγινε σύμβολο της νήσου:

Συλλεκτικό γραμματόσημο με την προαναφερόμενη τρίαινα - σύμβολο των Παξών, από το έτος 1964, με την ευκαιρία του εορτασμού για τα 100 χρόνια από την προσάρτηση των Επτανήσων στην Ελλάδα (21 Μαΐου του 1864): 

Κατά τη διάρκεια της Κατοχής, οι Παξοί πέρασαν ξανά σε ιταλικά χέρια, όπως μαρτυρεί και η σφραγίδα με την ένδειξη "isola italiana di Paxo" επί του παρακάτω εικονιζόμενου ελληνικού γραμματοσήμου αξίας 40 λεπτών της δραχμής: 

Επιστρέφοντας στα γραφικά σοκάκια του Γάιου, ο επισκέπτης μπορεί να παρατηρήσει ψήγματα νεοκλασικής αλλά και λαϊκής επτανησιακής αρχιτεκτονικής βαδίζοντας προς τα ενδότερα της Χώρας. Κάτω από τον ζεστό αυγουστιάτικο ήλιο, ο φωτογραφικός φακός επιχειρεί να απαθανατίσει όσον το δυνατόν περισσότερα από τα όμορφα χρώματα με τα οποία είναι βαμμένα τόσο τα καλοφτιαγμένα κατοικήσιμα κτίρια όσο και τα εγκαταλειμμένα. 

Τοίχοι στα γήινα χρώματα της ώχρας με πράσινα ξύλινα πολυκαιρισμένα παραθυρόφυλλα, γαλάζιοι τόνοι σε ανοίγματα και στέγες με φόντο το λευκό, προσόψεις κτιρίων σε διάφορους τόνους του κίτρινου και του κόκκινου, κεραμίδια στις σκεπές και πολλά όμορφα λουλούδια συνθέτουν ένα ελκυστικό σκηνικό: 

Στα σοκάκια του Γάη, πλήθος μικρών και μεγάλων επιχειρήσεων: μοντέρνες καφετέριες και παραδοσιακά καφενεία, εστιατόρια, ταβέρνες και σουβλατζίδικα, καταστήματα πώλησης παραδοσιακών προϊόντων (ελαιόλαδο, κρασί, σαπούνι κτλ.), τοπικών εργόχειρων και σουβενίρ, μικρά σούπερ-μάρκετ, ξενοδοχεία και καταλύματα / ενοικιαζόμενα δωμάτια κ.α.

Η ώρα όμως περνάει και το πλοίο της επιστροφής περιμένει:

Μια τελευταία βόλτα στην παραλιακή οδό και μερικές ακόμη φωτογραφίες από τον κοσμοπολίτικο Γάιο ο οποίος πλημμυρίζει κάθε καλοκαίρι με κόσμο από κάθε γωνιά της γης, υπέρ-πολλαπλασιάζοντας τον μόνιμο πληθυσμό του (σσ. οι Παξοί σύμφωνα με την τελευταία απογραφή έχουν περί τους 2.300 μόνιμους κατοίκους ενώ κάθε καλοκαίρι πάνω από 200.000 επισκέπτες περνούν από το νησί):

Αντί επιλόγου, μια ασπρόμαυρη και δυο έγχρωμες φωτογραφίες από το παρελθόν της πρωτεύουσας των Παξών:

Κείμενο - Πηγές:

Το κείμενο είναι πρωτότυπο, προϊόν προσωπικής έρευνας, προσωπικής εργασίας και προσωπικών εκτιμήσεων.

Στοιχεία και πληροφορίες ελήφθησαν από τις κάτωθι πηγές:

• Επίσημος Ιστότοπος Δήμου Παξών
• "Γεωγραφία Άτλας Παγκόσμιος - Ελλάς", υπό Σπύρου Δημητράκου, Εκδόσεις ΔΕΛΤΑ, 1967

Φωτογραφίες:

• Όλες οι φωτογραφίες του αφιερώματος ανήκουν στον γράφοντα το ιστολόγιο, διέπονται από κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας και προέρχονται από την προσωπική μου φωτογραφική σελίδα (ALL RIGHTS RESERVED).
• Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο.
• Όσοι παρανομούν διώκονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.