ΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΣΤΗΝ COLONIA DEL SACRAMENTO ΤΗΣ URUGUAY

H Colonia del Sacramento (προφέρεται Κολόνια δελ Σακραμέντο), κοινώς γνωστή απλά ως Colonia, είναι μια μικρή τουριστική πόλη της νοτιοδυτικής Ουρουγουάης, κτισμένη στις όχθες του Río de la Plata (ποταμού Λα Πλάτα), απέναντι από την πρωτεύουσα της Αργεντινής Buenos Aires με την οποία υπάρχει καθημερινή ακτοπλοϊκή σύνδεση. Τα μόλις 50 χιλιόμετρα απόστασης μεταξύ Buenos Aires και Colonia del Sacramento καθιστούν την εν λόγω πόλη ένα δημοφιλές προορισμό απόδρασης κυρίως για τους Αργεντινούς, πολλοί εκ των οποίων διαθέτουν εξοχικά στην Colonia και καταφεύγουν εκεί κατά τη διάρκεια Σαββατοκύριακων, εορτών και αργιών. 

Κατά τη διάρκεια της αυθημερόν επισκέψεώς μου στην Colonia είχα την ευκαιρία να μάθω ότι η πόλη διαθέτει μια σύντομη πλην όμως αξιοσημείωτη και ταραχώδη ιστορική διαδρομή καθώς ιδρύθηκε στα τέλη του μηνός Ιανουαρίου του 1680 (ως Nova Colônia do Santíssimo Sacramento) από Πορτογάλους αποικιοκράτες υπό τον Manuel Lobo. Η Colonia del Sacramento λοιπόν, η τοποθεσία της οποίας επιλέχθηκε με γεωπολιτικά κριτήρια για εμπορικούς λόγους, αποτελεί την παλαιότερη πόλη της σημερινής Ουρουγουάης καθώς και την πρώτη ευρωπαϊκή αποικία που υπήρξε ποτέ επί των εδαφών της εν λόγω χώρας (σσ. άλλωστε "colonia" στα ισπανικά σημαίνει "αποικία"). Μετά την ίδρυση της πόλης, οι Ισπανοί έποικοι που βρίσκονταν στην απέναντι όχθη (στο σημερινό Buenos Aires) αντέδρασαν στην κίνηση των Πορτογάλων και το καλοκαίρι του ιδίου χρόνου (1680) κατέλαβαν την Colonia υπερνικώντας και διώχνοντας τους Πορτογάλους από το νέο-ιδρυθέν λιμάνι-οχυρό. Μετά από σχετικές διαμαρτυρίες της Πορτογαλίας, στις 7 Μαΐου του 1681 υπεγράφη η προσωρινή συνθήκη της Λισαβώνας με την οποία αποφασιζόταν η επιστροφή της Colonia στους Πορτογάλους με την επίσημη παράδοση της πόλης να λαμβάνει χώρα τον Φεβρουάριο του 1683. Στις 18 Ιουνίου του 1701, η υπογραφή της τελικής Συνθήκης της Λισαβώνας ήρθε να επισφραγίσει την οριστική παράδοση / επιστροφή της Colonia del Sacramento στους Πορτογάλους. Όμως το Νοέμβριο του 1704, η πόλη της Colonia del Sacramento δέχθηκε νέα επίθεση ισπανικών δυνάμεων υπό τον Juan de Lacoizqueta ο οποίος κατόπιν πεντάμηνης πολιορκίας κατέκτησε την πόλη η οποία παρέμεινε υπό ισπανική κατοχή μέχρι το 1715, έτος κατά το οποίο επεστράφη εκ νέου στο πορτογαλικό στέμμα χάρις στην Συνθήκη της Ουτρέχτης. Εν τω μεταξύ, το λιμάνι της Colonia εξελίχθηκε γρήγορα σε σπουδαίο εμπορικό κέντρο λόγω της σημαντικής θέσεώς του, γεγονός το οποίο δικαιολογεί τις συνεχείς εναλλαγές στο καθεστώς κυριαρχίας της πόλης. Μετά την ίδρυση της πόλεως του Montevideo (ως Forte de Montevidéu), ήτοι της σημερινής πρωτεύουσας της Ουρουγουάης, από τους Πορτογάλους στις 22 Νοεμβρίου του 1723, ισπανικές αποικιοκρατικές δυνάμεις ορμώμενες όπως πάντα από το γειτονικό Buenos Aires κατέλαβαν εκ νέου την Colonia και το Montevideo. Τις επόμενες δεκαετίες ακολούθησαν, αρχικά η υπογραφή της Συνθήκης της Μαδρίτης του 1750 - με την οποία οριζόταν πως η Ισπανία θα κατείχε την Colonia del Sacramento δίδοντας εδαφικά ανταλλάγματα στην Πορτογαλία σε άλλες περιοχές - και, στην συνέχεια, η Συνθήκη των Παρισίων του 1763 με την οποία η πολύπαθη Colonia άλλαζε και πάλι χέρια περνώντας εκ νέου υπό πορτογαλική κυριαρχία. Παρόλα ταύτα, το 1777, οι Ισπανοί ανακατέλαβαν οριστικά την Colonia del Sacramento καταλήγοντας μάλιστα στην υπογραφή της Συμφωνίας του San Ildefonso με την οποία ορίζονταν τα νέα Ίσπανο-πορτογαλικά σύνορα στην επίμαχη περιοχή. Στις αρχές του 19ου αιώνα, η παρουσία των Βρετανών ενίσχυσε τις τάσεις ανεξαρτητοποίησης των ντόπιων κατοίκων με την πόλη να παραμένει πάντοτε υπό ισπανική κατοχή μέχρι το 1818, έτος κατά το οποίο επανακτήθηκε από τους Πορτογάλους. Η τελευταία σπουδαία πράξη της ιστορίας της πόλεως έλαβε χώρα δέκα χρόνια αργότερα, στις 2 Δεκεμβρίου του 1828, οπότε και η πόλη πέρασε στην κυριαρχία του υπό σύσταση κράτους της Ουρουγουάης (τότε ως Estado Oriental del Uruguay). 

Σήμερα, το πάλαι ποτέ κραταιό και σπουδαίο λιμάνι της Colonia del Sacramento έχει χάσει το μεγαλύτερο μέρος της παλαιάς αίγλης του καθώς έχει αντικατασταθεί πλήρως από το λιμάνι του Montevideo το οποίο βρίσκεται σε απόσταση μόλις 177 χιλιομέτρων. Στο μικρό terminal του λιμανιού της Colonia καταφθάνουν καθημερινά ταχύπλοα και ferry boats που εκτελούν το δρομολόγιο Buenos Aires-Colonia. Ανάλογα με την ακτοπλοϊκή εταιρία υπάρχουν δρομολόγια που συνδέουν τις δυο πόλεις μέσα σε μόλις μια ώρα ενώ άλλα δρομολόγια είναι (αρκετά φθηνότερα) αλλά και πολύ πιο αργά (μέχρι και 3 ώρες).

Η σύγχρονη πόλη της Colonia del Sacramento έχει εξαπλωθεί προς τα ανατολικά, πλην όμως κύριο σημείο αναφοράς για τουρίστες και επισκέπτες αποτελεί το διάσημο ιστορικό κέντρο (Casco Antiguo / Barrio Historico) της παλαιάς πόλης - οχυρού το οποίο μάλιστα έχει ανακηρυχθεί Μνημείο Πολιτιστικής Κληρονομιάς από την Unesco (1995). Περπατώντας κάποιος στους δρόμους και τα πέτρινα σοκάκια του ιστορικού κέντρου και αναλογιζόμενος την ιστορία του τόπου μπορεί να διακρίνει τις αποικιοκρατικές αρχιτεκτονικές επιρροές καθώς και τα σημάδια που άφησαν πίσω τους τόσο οι Ισπανοί όσο και οι Πορτογάλοι. Τα συχνά έντονα χρωματισμένα κτίρια που φανερώνουν την μίξη της ισπανικής και της πορτογαλικής επιρροής διαδέχονται το ένα το άλλο δένοντας αρμονικά με τα λιθόστρωτα δρομάκια με τις παραδοσιακές χαρακτηριστικές λάμπες αλλά και με τα παλαιά κλασικά αυτοκίνητα τα οποία βρίσκονται "παρατημένα" σαν εκθέματα σε διάφορες γωνιές του ιστορικού κέντρου.

Ένα μικρό "ταξίδι στο χρόνο" μέσα από φωτογραφίες από τα στενά του ιστορικού κέντρου της Colonia:

Το εισιτήριο της ακτοπλοϊκής μετάβασης από το Buenos Aires στην Colonia del Sacramento περιελάμβανε στην τιμή μια σύντομη ισπανόφωνη οργανωμένη ξενάγηση στα κύρια σημεία αναφοράς του ιστορικού κέντρου. Πρώτος σταθμός της ξενάγησης η "Puerta ο Portón de Campo" ή "Puerta de la Ciudadela", μια οχυρωματική κατασκευή μετά κεντρικής πύλης και τάφρου η οποία εγκαινιάστηκε το 1745 επί πορτογαλικής κυριαρχίας. 

Περνώντας από την προαναφερόμενη πύλη "εντός των τειχών" παρατηρώ πως τα οχυρωματικά τείχη βρίσκονται σε απόσταση αναπνοής από την κεντρική πλατεία (Plaza Mayor). Η Plaza Mayor υπήρξε η πρώτη πλατεία της Colonia del Sacramento, όντας ουσιαστικά ένας μεγάλος υπαίθριος χώρος την εποχή της ιδρύσεως της πόλης, ένας χώρος ο οποίος έζησε κατά το παρελθόν από παρελάσεις και στρατιωτικές εκδηλώσεις μέχρι τουφεκισμούς, εκτελέσεις φυλακισμένων και πολεμικές μάχες. Γύρω από την πλατεία υπάρχουν διάφορα καφέ και εστιατόρια αλλά αξιομνημόνευτο είναι ένα μικρό χαρακτηριστικό στενάκι, που φέρει την ονομασία "Η οδός των αναστεναγμών"(Calle de los Suspiros), το οποίο άρχεται από την προαναφερόμενη πλατεία καταλήγοντας στην ακρογιαλιά.

Σχετικά με την ονομασία αυτού του στενού λιθόκτιστου δρόμου (Calle de los Suspiros), τυπικό δείγμα πορτογαλικής οδοποιίας, υφίστανται διάφοροι μύθοι και εικασίες: κάποιοι υποστηρίζουν πως το συγκεκριμένο στενό χρησίμευε ως πέρασμα από όπου περνούσαν οι μελλοθάνατοι φυλακισμένοι οι οποίοι εκτελούνταν στην Plaza Mayor ενώ κάποιοι άλλοι θεωρούν πως οι "αναστεναγμοί" δεν προέρχονταν από τους προαναφερόμενους κατάδικους αλλά από τις ιερόδουλες που σύχναζαν στο εν λόγω δρομάκι. Όπως και να έχει, ακόμα και σήμερα, λέγεται πως όταν ο αέρας δυναμώνει, στο μικρό στενάκι ακούγονται σφυρίγματα που ομοιάζουν με αναστεναγμούς.

 

Λίγα βήματα μακρύτερα, στο ακρωτήριο San Pedro (Punta de San Pedro) βρίσκεται ο εν λειτουργία φάρος σήμα κατατεθέν της πόλης, ένα λευκό κτίσμα του 1857 το οποίο έχει οικοδομηθεί στα ερείπια παλαιότερων εγκαταστάσεων ενός μοναστηριού: 

Επόμενος σταθμός της ξενάγησης η καθολική εκκλησία (Βασιλική) Basílica del Santísimo Sacramento η οποία, παρότι έχει ανακατασκευαστεί διάφορες φορές, θεωρείται ως η αρχαιότερη εκκλησία ολόκληρης της χώρας (Ουρουγουάη).

Παραπλεύρως της προαναφερόμενης ιστορικής εκκλησίας βρίσκεται η (πλατεία) Plaza de Armas επί της οποίας βρίσκονται τα θεμέλια του παλαιού πορτογαλικού διοικητηρίου το οποίο είχε οικοδομηθεί επί ημερών του πρώτου Πορτογάλου διοικητή της πόλεως Manuel Lobos. Το εν λόγω κτίριο καταστράφηκε από τις ισπανικές δυνάμεις το 1777.

Απομακρυνόμενος από την Basílica del Santísimo Sacramento και βαδίζοντας προς τα δυτικά καταλήγω στο Paseo de San Gabriel:

Από εκεί, ακολουθώντας την παραθαλάσσια διαδρομή προσεγγίζω μια μικρή μαρίνα ελλιμενισμού ιστιοπλοϊκών σκαφών και ψαρόβαρκων με έναν χαρακτηριστικό ξύλινο μώλο.

Επιστρέφοντας προς την κεντρική λεωφόρο (Avenida) General Flores, σε ένα τοίχο κάποιος δηλώνει έμμετρα την αφοσίωσή του στη μουσική rock'n'roll και στην ποδοσφαιρική ομάδα Peñarol.

Απόψεις, χρώματα και κτίρια της κεντρικής λεωφόρου General Flores όπου ανάμεσα στα ομοιόμορφα κτίρια λειτουργούν εστιατόρια, καφέ, καταστήματα πώλησης souvenir, ξενοδοχεία, τράπεζες και πάσης φύσεως καταστήματα και επιχειρήσεις:

Το μεγαλοπρεπές γωνιαίο κτίριο - έδρα της κρατικής Τραπέζης της Ουρουγουάης (Banco Republica de Uruguay - BROU), του μεγαλύτερου χρηματοπιστωτικού ιδρύματος της χώρας:

Σε απόσταση αναπνοής από την προαναφερόμενη τράπεζα, ένα από τα αξιολογούμενα ως καλλίτερα ξενοδοχεία της πόλεως, το Posada del Virrey, το οποίο στεγάζεται σε ένα ανακαινισμένο αποικιακής αρχιτεκτονικής αρχοντικό του 18ου αιώνα:

Αξιομνημόνευτο είναι το γεγονός πως η πόλη διαθέτει πλήθος μικρών μουσείων, τα οποία είναι διαθέσιμα προς επίσκεψη έναντι μικρών αντιτίμων σε όσους επιθυμούν να εμβαθύνουν στην ιστορία και στα διάφορα χαρακτηριστικά της πόλης. Ενδεικτικά αναφέρουμε το Museo Archivo Regional de Colonia del Sacramento (Ιστορικό Αρχείο - το οποίο εδρεύει σε ένα κτίριο πορτογαλικής κατασκευής του πρώτου μισού του 18ου αιώνα και συγκεντρώνει πάσης φύσεως έγγραφα σχετικά με την ιστορία της πόλης), το Museo Casa de Nacarello (οι συλλογές του οποίου περιλαμβάνουν παλαιά αντικείμενα καθημερινής χρήσης, έπιπλα, κεραμικά, εργαλεία, κουζινικά κ.α.), το Museo del Azulejo (Μουσείο Πλακιδίων - το οποίο διαθέτει συλλογή χαρακτηριστικών πλακιδίων γαλλικής και ισπανικής κατασκευής), το Museo Indigena (το οποίο εδρεύει σε ένα κτίριο ισπανικής κατασκευής, στις αίθουσες του οποίου φυλάσσονται αρχαιολογικά ευρήματα τα οποία προέρχονται από τους αυτόχθονες πληθυσμούς που έζησαν στην περιοχή πέριξ της Colonia), το Museo Municipal Dr. Bautista Rebuffo (το Δημοτικό Μουσείο), το Museo Portugues (το Πορτογαλικό Μουσείο - στη συλλογή του οποίου περιλαμβάνονται το αρχικό έμβλημα της Portón de Campo, έπιπλα, όπλα και χειροτεχνίες της πορταγαλικής περιόδου, ανατυπώσεις παλαιών χαρτών κ.α.), το Museo Español (Ισπανικό Μουσείο - πρώην οικία του Ισπανού εμπόρου Juan del Águila), το Museo Naval (Ναυτικό Μουσείο) και το Museo Paleontológico (Παλαιοντολογικό Μουσείο).

Ελλείψει αρκετού διαθέσιμου χρόνου, το τουριστικό λεωφορείο τύπου hop-on/hop-off (Bus Turistico Colonia) αποτέλεσε μια καλή λύση για να δω - έστω και από το παράθυρο του οχήματος - κάτι παραπάνω από την υπόλοιπη πόλη της Colonia del Sacramento - πλην του ιστορικού κέντρου:

Το εξώφυλλο του δωρεάν διανεμομένου φυλλαδίου με τα δρομολόγια του τουριστικού λεωφορείου (ωράρια, στάσεις κτλ.), πληροφορίες και χάρτες της περιοχής: 

Η αφετηρία και το τέρμα του τουριστικού λεωφορείου βρίσκονταν εντός του ιστορικού κέντρου της πόλης, με την δεύτερη στάση στο λιμάνι και την τρίτη στάση στο shopping center με την ονομασία Colonia Shopping το οποίο λειτουργεί στις εγκαταστάσεις μια παλαιάς υφαντουργικής βιομηχανίας. 

Οι επόμενες στάσεις λαμβάνουν χώρα επί της μεγάλης παραλιακής Rambla (Rambla Costanera ή Rambla de las Americas) η οποία ενδείκνυται για περίπατο ή ποδηλασία. 

Επόμενη στάση, η εγκαταλειμμένη πλέον αρένα ταυρομαχιών, μια κατασκευή αραβικής τεχνοτροπίας η οποία λειτούργησε ελάχιστα στις αρχές του προηγούμενου αιώνα (έτος 1910) και η παρουσία της οποίας δίδει το έναυσμα για την εξιστόρηση ακόμα μιας ενδιαφέρουσας ιστορίας από το παρελθόν της πόλεως:

Ο Nicolás Mihanovich  (Nikola Mihanović - Κροατία, 1848 - Buenos Aires, Argentina, 1929) λοιπόν, υπήρξε ένας Κροάτης ναυτικός ο οποίος μετανάστευσε στο Montevideo κατά τη δεκαετία του 1860 όπου δραστηριοποιήθηκε στον τομέα των θαλασσίων μεταφορών, αρχικά στην Παραγουάη (Alto Parana) και εν συνεχεία στο Buenos Aires. Αργότερα, με την βοήθεια του αδερφού του Miguel Mihanovich (Miho Mihanović) και δυο συνεταίρων, ο Nicolás Mihanovich ίδρυσε ατμοπλοϊκή εταιρία η οποία δρομολόγησε πλοία συνδέοντας το Buenos Aires με κάποιες τοποθεσίες της μακρινής Παταγονίας. Ακολούθησε, το 1887, η ίδρυση και λειτουργία της πρώτης σταθερής ακτοπλοϊκής σύνδεσης του Buenos Aires με τα χωριά Carmelo και Colonia del Sacramento της Ουρουγουάης. Προς τα τέλη του 19ου αιώνα, η ατμοπλοϊκή εταιρία του Mihanovich συνέχισε να γιγαντώνεται απορροφώντας άλλες ναυτιλιακές εταιρίες που χρεοκοπούσαν με αποτέλεσμα στις αρχές του 20ου αιώνα να θεωρείται η ισχυρότερη της χώρας. Κατά την πρώτη δεκαετία του 20ου αιώνα, οι επιχειρηματικές δραστηριότητες του Mihanovich ξέφυγαν από την ακτοπλοΐα (μολονότι η πετυχημένη εταιρία του μετατράπηκε σε Α.Ε. και ξεκίνησε δρομολόγια σύνδεσης του Buenos Aires με τους θαυμαστούς καταρράχτες του Iguazú) επενδύοντας στον ξενοδοχειακό τομέα (κατασκευή του Palace Hotel στο Buenos Aires), αγοράζοντας μετοχές του τραπεζικού κλάδου καθώς και ένα σφαγείο. Το 1909, ο Mihanovich αντιλαμβανόμενος τους περιορισμούς της τοπικής αγοράς της Αργεντινής αποφάσισε να συνεταιριστεί με Άγγλους επενδυτές ιδρύοντας την εταιρία Argentine Navigation (Nicolás Mihanovich) Company Ltd., συνολικού κεφαλαίου 2.100.000 λιρών / στερλινών, με τον ίδιο να διατηρεί την πλειοψηφία των μετοχών και τη διοίκηση της εταιρίας. Εκείνη την εποχή η προαναφερόμενη εταιρία διέθετε έναν στόλο που περιλάμβανε περί τα 250 πλοία, μεταξύ των οποίων 68 ρυμουλκά, 200 μικρότερα πλεούμενα και 82 ατμόπλοια. Την ίδια εποχή ο Nicolás Mihanovich αναλάμβανε με την συναίνεση του κράτους την εκμετάλλευση μιας ολόκληρης περιοχής, λίγο έξω από την πόλη της Colonia del Sacramento. Στο Real de San Carlos o Mihanovich "έστησε" ένα ολόκληρο τουριστικό θέρετρο το οποίο περιελάμβανε ξενοδοχείο, γήπεδο αθλοπαιδιών, καζίνο, προκυμαία, αρένα ταυρομαχιών και άλλες υποστηρικτικές εγκαταστάσεις. Ο ίδιος μάλιστα αναλάμβανε με τα δικά του πλοία να μεταφέρει επισκέπτες που φιλοξενούνταν στο δικό του ξενοδοχείο, έπαιζαν στο δικό του καζίνο και χρησιμοποιούσαν εν γένει τις δικές του εγκαταστάσεις σε μια εποχή όπου τα τυχερά παίγνια απαγορεύονταν στην γειτονική Αργεντινή. 

Ακόμα μια άποψη της εγκαταλειμμένης αρένας ταυρομαχιών (τα εγκαίνια της οποίας έλαβαν χώρα τις 9 Ιανουαρίου του 1909 με ταύρους που είχαν μεταφερθεί αποκλειστικά για αυτόν τον σκοπό από την Ισπανία), δημιούργημα όπως προείπαμε, της εποχής της επιχειρηματικής ακμής του Nicolás Mihanovich:

Πλησίον της παραπάνω εικονιζόμενης εγκαταλειμμένης αρένας ταυρομαχιών ο επισκέπτης μπορεί να επισκεφθεί το άκρως ενδιαφέρον Μουσείο Σιδηροδρόμων. 

Το τουριστικό λεωφορείο ολοκληρώνει την διαδρομή του περνώντας πλησίον των εγκαταστάσεων του πολυτελούς Sheraton Colonia Golf & Spa Resort και διαμέσου της παραλιακής λεωφόρου επιστρέφει στο ιστορικό κέντρο της πόλης. 

Επιστρέφοντας για μια τελευταία βόλτα στους δρόμους του ιστορικού κέντρου της Colonia del Sacramento είναι αδύνατον να μην παρατηρήσει κάποιος τα χαρακτηριστικά παραδοσιακά πλακάκια - πινακίδες ονοματοδοσίας οδών και αρίθμησης κτιρίων.

Τα χρώματα του φθινοπώρου βρίσκονται διάσπαρτα γύρω μου και ταιριάζουν με το συχνά δυνατό δροσερό αεράκι που συνοδεύει την επίσκεψή μου και κάνει το περπάτημα στους δρόμους της πόλης μια ευχάριστη υπόθεση. Είναι άλλωστε ήδη τέλη Μαΐου και στο νότιο ημισφαίριο ετοιμάζονται για τον χειμώνα: 

Μικρές φωτογραφικές λεπτομέρειες μου υπενθυμίζουν πως βρίσκομαι στην Ουρουγουάη όπου οι ρυθμοί των ντόπιων κατοίκων είναι εξαιρετικά αργοί πάντοτε με το χαρακτηριστικό θερμός με το ζεστό νερό παραμάσχαλα για το παραδοσιακό mate το οποίο πίνεται κάθε στιγμή της ημέρας.  

Επιστρέφοντας πεζός προς το λιμάνι για το πλοίο της επιστροφής στο Buenos Aires, τα βήματά μου με φέρνουν στον εγκαταλειμμένο σιδηροδρομικό σταθμό της πόλης:

Ο μουντός και συννεφιασμένος φθινοπωρινός ουρανός και οι λιγοστές σταγόνες της βροχής που έκαναν την εμφάνισή τους δεν επέτρεψαν τη θέαση της φημισμένης δύσης του ηλίου πάνω από το ποτάμι (Rio) de La Plata με τα φώτα του Buenos Aires να αχνοφαίνονται στο βάθος. Το συγκεκριμένο ηλιοβασίλεμα αποτελεί επίσης σημείο αναφοράς και αγαπημένο φωτογραφικό θέμα για φωτογράφους, ερασιτέχνες και μη, οι οποίοι επισκέπτονται την Colonia για αυτόν τον σκοπό.

Πηγές:

• Colonia del Sacramento - Wikipedia
• Unesco
• Uruguay 360
• Nicolás Mihanovich
• Complejo Turístico Nicolás Mihanovich

Φωτογραφίες:

• Όλες οι φωτογραφίες του αφιερώματος ανήκουν στον γράφοντα το ιστολόγιο, διέπονται από κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας και προέρχονται από την προσωπική μου φωτογραφική σελίδα (ALL RIGHTS RESERVED).
• Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο.
• Όσοι παρανομούν διώκονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.