ΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ [ΠΡΩΗΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΠΕΙΡΑΙΩΣ]

Λίγο πριν το ξέσπασμα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, στην Αθήνα του 1938, ιδρύθηκε κατόπιν σχετικής πρωτοβουλίας του Συνδέσμου Βιομηχάνων και Βιοτεχνών και του Συνδέσμου Ανωνύμων Εταιριών η "Σχολή Βιομηχανικών Σπουδών", ο προπομπός ουσιαστικά του σημερινού σύγχρονου Πανεπιστημίου Πειραιώς. Για την ιστορία, η πρώτη έδρα της Σχολής Βιομηχανικών Σπουδών βρισκόταν σε μια αίθουσα του Σ.Ε.Β., στην οδό Βουκουρεστίου, στην Αθήνα. 

Η σύγκρουση με το καθεστώς του Ιωάννη Μεταξά και ο Β' Παγκόσμιος "σημάδεψαν" την πρώτη περίοδο λειτουργίας της Σχολής η οποία κατά τη διάρκεια της Κατοχής προσπάθησε να ανασυγκροτηθεί, μεταφερόμενη μάλιστα κατά το έτος 1941 σε διδακτήριο επί της οδού Κύπρου, στην πλατεία Αμερικής. 

Μετά την Απελευθέρωση, κατά το έτος 1945, η Σχολή μετονομάστηκε σε Ανωτέρα Σχολή Βιομηχανικών Σπουδών και ως σκοπός της ορίστηκε η "συστηματική, θεωρητική και πρακτική κατάρτιση διοικητικών στελεχών". Κατά τη διετία 1948 - 1949 ολοκληρώθηκε η συγκρότησή της, επιτυγχάνοντας παρ'όλες τις αντίθετες πιέσεις τη διατήρηση του χαρακτήρα της Σχολής ως Ιδρύματος Νομικού Προσώπου Ιδιωτικού Δικαίου. Στο παρακάτω ιστορικό τεκμήριο από τον Ημερήσιο Τύπο του 1948, παρουσιάζεται το δεκαπενταμελές Διοικητικό Συμβούλιο της Ανωτάτης Σχολής Βιομηχανικών Σπουδών:

Έτος 1948

Ακολουθεί μια περίοδος από το 1949 έως τα τέλη της δεκαετίας του 1950, οπότε αποφασίστηκε η μεταφορά της Σχολή στον Πειραιά και η μετονομασία της σε Ανωτάτη Βιομηχανική Σχολή παρά τις σφοδρές αντιδράσεις και τον "πόλεμο" από άλλα βιομηχανικά εκπαιδευτικά σχήματα των οποίων τα συμφέροντα θίγονταν από τη λειτουργία της εν λόγω Σχολής.

Έτος 1950

Κατά την προαναφερθείσα περίοδο (1949-1958), ξεκίνησε η λειτουργία του Γραφείου Ερευνών της Σχολής καθώς και πέντε ειδικών κέντρων εκπαίδευσης: α. Κέντρο Στατιστικής Εκπαίδευσης, πρόδρομος της σχολής Στατιστικής, β. Κέντρο Οργανώσεως και Διοικήσεως, γ. Κέντρο Κοινωνικών Σπουδών, πρόδρομος του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών, δ. Κέντρο Ναυτιλιακών Σπουδών και ε. Κέντρο Τουριστικών Σπουδών.

Έτος 1953

Με την μεταφορά στον Πειραιά (Ν.Δ. 3876/58), ξεκίνησε μια νέα εποχή της ιστορίας της Α.Β.Σ. η οποία παρέμενε Ίδρυμα Ιδιωτικού Δικαίου αλλά υπό την αιγίδα πλέον του Υπουργείου Παιδείας. Η Ανωτάτη Βιομηχανική Σχολή Πειραιώς (Α.Β.Σ.Π.) στεγάστηκε στο κτίριο μιας παλαιάς κλινικής, ιδιοκτησίας Πάϊκου και Ελένης Πετρόπουλου, στη συμβολή των οδών Αλκιβιάδου 97-99, Καραολή - Δημητρίου 40-42 και Πραξιτέλους 98-100, με τη φοίτηση να είναι πλέον τετραετής και τα πτυχία ισότιμα των υπόλοιπων Ανώτερων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (ΑΕΙ). 

Κατά τα πρώτα έτη λειτουργίας, η Σχολή αντιμετώπισε αρκετά προβλήματα ως προς τη διαρρύθμιση των εγκαταστάσεων, όπως προκύπτει άλλωστε από την μελέτη σχετικών ιστορικών τεκμηρίων μέσα από τις σελίδες του ημερήσιου Τύπου της δεκαετίας του 1960 (σσ. οι Αρχές και οι Υπηρεσίες της Σχολής βρίσκονταν εγκαταστημένες στο κτίριο της οδού Καραϊσκου 153).

Ανακοίνωσις της Ανώτατης Βιομηχανικής Σχολής Πειραιώς - Έτος 1960

Προκύρηξις Εισαγωγικών Εξετάσεως για το Ακαδ. Έτος 1960-1961

Παρόλο που το Κεντρικό Διδακτήριο της Σχολής είχε μεταφερθεί στο ως άνω εικονιζόμενο κτίριο στον Πειραιά από το έτος 1958, το Κέντρο Στατιστικής Εκπαιδεύσεως, τα Κέντρα Οργανώσεως και Διοικήσεως και Κοινωνικών Σπουδών καθώς και το Κέντρον Τουριστικής Εκπαιδεύσεως και η Αίθουσα Διαλέξεων παρέμεναν στην Αθήνα, όπως προκύπτει και από το παρακάτω ιστορικό τεκμήριο του έτους 1961:

Έτος 1961

Τα τηλέφωνα της Ανωτάτης Βιομηχανικής Σχολής Πειραιώς κατά το έτος 1961:

Κατά το πρώτο μισό της δεκαετίας του 1960, το φοιτητικό κίνημα διεκδίκησε την κατάργηση των διδάκτρων στα ΑΕΙ αλλά στην περίπτωση της Βιομηχανικής του Πειραιά, όπως γινόταν πλέον ευρύτερα γνωστή η Σχολή, οι αγώνες των φοιτητών αφορούσαν και το ζήτημα της "δημοσιοποίησης" της Σχολής. Παρά τις αντιδράσεις μέρους του τότε εκπαιδευτικού προσωπικού, εν τέλει το αίτημα των φοιτητών ικανοποιήθηκε κατά το έτος 1966 από την κυβέρνηση του Γεωργίου Παπανδρέου και η Βιομηχανική Σχολή Πειραιώς μετατράπηκε σε Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου (Ν.Δ. 4578/66).

Έτος 1965

Έτος 1965

Κατά την περίοδο της Δικτατορίας, η λειτουργία της Σχολής, όπως άλλωστε και όλων των Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων της χώρας, υπήρξε ελεγχόμενη και "προβληματική", δίχως να εκλείπουν οι διώξεις φοιτητών αλλά και εκπαιδευτικών. Εκείνη την εποχή πάντως, η Σχολή απέκτησε Πρυτανεία ενώ από αρχής γενομένης από το ακαδημαϊκό έτος 1971-1972, οι σπουδές διαχωρίστηκαν από το δεύτερο έτος σε σπουδές Οικονομικών Επιστημών και Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων. 

Μετά τη Δικτατορία, αναθερμάνθηκαν οι προσπάθειες για την κατασκευή ενός νέου κτιρίου, αίτημα το οποίο απασχολούσε την εκπαιδευτική κοινότητα της Α.Β.Σ.Π. από τις αρχές της δεκαετίας του 1960. Ενώ οι προσπάθειες για την κατασκευή του νέου κτιρίου έδειχναν σιγά-σιγά να καρποφορούν, από το ακαδημαϊκό έτος 1977-1978 ξεκίνησε η λειτουργία του Τμήματος Στατιστικής και Ασφαλιστικής Επιστήμης. Αργότερα, κατά το έτος 1982, η Σχολή οργανώθηκε ως μονοτμηματικό ΑΕΙ αλλά με το Π.Δ. 43/1984 ορίστηκε η λειτουργία τριών τμημάτων: Τμήμα Οικονομικών Επιστημών, Τμήμα Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων και Τμήμα Στατιστικής και Ασφαλιστικής Επιστήμης.

Η είσοδος του πάλαι ποτέ κτιρίου - έδρας της παλιάς Ανωτάτης Βιομηχανικής Σχολής Πειραιώς επί της οδού Καραολή και Δημητρίου 40-42 όπως καταγράφηκε στις αρχές της δεκαετίας του 2010: 

Η μαρμάρινη επιγραφή στην είσοδο αναγράφει "Ιδιοκτησία Πάϊκου και Ελένης Πετρόπουλου, Ανηγήρθη το 1958":

Κατά το έτος 1988, η Α.Β.Σ.Π. μεταστεγάστηκε στο νέο σύγχρονο κτίριο στο οικόπεδο που ορίζεται από τις οδούς Δεληγιώργη, Καραολή-Δημητρίου, Θεάτρου και Τσαμαδού. Τον Ιούνιο της επόμενης χρονιάς (1989), η Α.Β.Σ.Π. μετονομάστηκε επίσημα σε Πανεπιστήμιο Πειραιώς ενώ προστέθηκαν στα ήδη υπάρχοντα τα εξής τρία τμήματα: Χρηματοοικονομικής και Τραπεζικής Διοικητικής, Ναυτιλιακών Σπουδών και Τεχνολογίας και Συστημάτων Παραγωγής. Τα δυο πρώτα τμήματα λειτούργησαν άμεσα, αρχής γενομένης από το ακαδημαϊκό έτος 1990-1991 ενώ το Τμήμα Βιομηχανικής Διοίκησης και Τεχνολογίας άρχισε να λειτουργεί από το ακαδημαϊκό έτος 1991-1992 ως Τμήμα Τεχνολογίας και Συστημάτων. 

Αργότερα, στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς (Πα.Πει.) ξεκίνησε η λειτουργία του Τμήματος Πληροφορικής (1992-1993), το Τμήμα Τεχνολογικής Εκπαίδευσης (1999-2000) το οποίο αργότερα μετονομάστηκε αρχικά σε Τμήμα Διδακτικής της Τεχνολογίας και Ψηφιακών Συστημάτων και εν τέλει σε Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων ενώ το 2000-2001 ξεκίνησε η λειτουργία του Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών. 

Εκτός όλων των υπολοίπων ζητημάτων που απασχολούν το σύνολο σχεδόν των δημοσίων ΑΕΙ της χώρας (έλλειψη αξιολόγησης διδακτικού προσωπικού, παρουσία και δράση πολιτικών κομμάτων εντός του Πανεπιστήμιου, αιώνιοι φοιτητές, ρουσφέτια κ.α.), το Πανεπιστήμιο Πειραιώς αντιμετώπισε ήδη από τις τελευταίες δεκαετίες του 20ου αιώνα σοβαρότατο ζήτημα σχετικά με την έλλειψη διαθέσιμων χώρων και υποδομών. Οι νέες σχολές που προστέθηκαν με το πέρασμα των χρόνων και ο μεγάλος αριθμός φοιτητών που φοιτούσαν σε ετήσια βάση στο Πα.Πει κατέστησαν το νέο κτίριο (κατασκευής 1988) ανεπαρκές και ακατάλληλο. Κατά συνέπεια, πολλές υπηρεσίες, γραφεία και τμήματα του Πανεπιστημίου στεγάζονταν σε άλλα μισθωμένα από το Πα.Πει κτίρια (λ.χ. κτίριο Δεληγιώργη 107 και Τσαμαδού 80, κτίριο Γρηγορίου Λαμπράκη και Διστόμου, κτίριο στην οδό Ανδρούτσου 150, κτίριο επί της λεωφόρου Γρηγορίου Λαμπράκη 126, κτίριο στην οδό Ζέας 82)  καθώς και στο παλαιό κτίριο της οδού Καραολή-Δημητρίου, με αποτέλεσμα το σύνολο του Πανεπιστημίου να βρίσκεται κατακερματισμένο σε διάφορα σημεία εντός του κέντρου της πόλης του Πειραιά. 

Καλώς ή κακώς το Πα.Πει είναι ένα Πανεπιστήμιο που δραστηριοποιείται αλλά και "ασφυκτιά" εντός των τειχών της πόλης και δεν προσφέρει στον φοιτητή τις ανέσεις και τα προνόμια μιας πανεπιστημιούπολης / campus. Κατά καιρούς, στις τελευταίες δεκαετίες του 20ου και στις πρώτες του 21ο αιώνα, για το ζήτημα της μεταστέγασης του Πα.Πει είχαν προταθεί διάφορες λύσεις όπως λ.χ. τα οικόπεδα των παλαιών εργοστασίων Ρετσίνα, το οικόπεδο Ζαχαρίου αλλά και οι Ολυμπιακές Εγκαταστάσεις της Άρσης Βαρών στη Νίκαια.

Τον Σεπτέμβριο του έτους 2021 ξεκίνησε η λειτουργία του νέου πανεπιστημιακού συγκροτήματος στις Ολυμπιακές Εγκαταστάσεις της Άρσης Βαρών στη Νίκαια. Ένα χρόνο αργότερα, την Τετάρτη 2 Νοεμβρίου 2022 εγκαινιάστηκαν οι νέοι χώροι του Θεμιστόκλειου Συγκροτήματος του Πανεπιστήμιου Πειραιά στη Νίκαια. 

Διαβάστε σχετικά θέματα:

Οδοιπορικό στην οδό Άρεως / Ναυάρχου Μπήττυ / Καραολή-Δημητρίου

Κείμενο - Πηγές:

Το κείμενο είναι πρωτότυπο, προϊόν προσωπικής έρευνας, προσωπικής εργασίας και προσωπικών εκτιμήσεων.

Στοιχεία και πληροφορίες έχουν ληφθεί από τις κάτωθι πηγές:

• Πανεπιστήμιο Πειραιώς - Επίσημη Ιστοσελίδα
• Τύπος Εποχής

Φωτογραφίες: 

• Όλες οι σύγχρονες φωτογραφίες του αφιερώματος ανήκουν στον γράφοντα το ιστολόγιο και διέπονται από κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας.
• Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο.
• Όσοι παρανομούν διώκονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.