ΟΙ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ ΤΟΥ Α/Π ΕΡΜΟΥΠΟΛΙΣ

Αφορμή για την έρευνα και συγγραφή του παρόντος αφιερώματος στάθηκε η εύρεση της κάτωθι ασπρόμαυρης φωτογραφίας, δια χειρός αγνώστου φωτογράφου, η οποία τοποθετείται χρονικά βάσει προσωπικών εκτιμήσεων και υπολογισμών κατά την πρώτη δεκαετία του 20ου αιώνα. 

Το ατμόπλοιο "Ερμούπολις", σύμφωνα με τη λεζάντα της καταγραφής, ετοιμαζόταν να σαλπάρει από το λιμάνι του Πειραιά, με προορισμό κάποιο λιμάνι της χώρας. Μικρές βάρκες και μεγαλύτερες μαούνες είχαν προσεγγίσει το πλοίο - το οποίο δεν πλεύριζε λόγω βυθίσματος στις προκυμαίες του λιμανιού - μεταφέροντας επιβάτες, εμπορεύματα και προμήθειες. 

Μελετώντας τις διαθέσιμες αρχειακές πηγές προκύπτει πως στις αρχές του 20ου αιώνα, το Α/Π "Ερμούπολις" ανήκε στον στόλο της Νέας Ελληνικής Ατμοπλοΐας, μιας εταιρίας η οποία αποτελούσε την φυσική συνέχεια της Ελληνικής Ατμοπλοΐας (Hellenic Steam Navigation Co.), της πλέον ιστορικής και πρωτοποριακής ελληνικής εταιρίας, η οποία είχε ιδρυθεί στην Ερμούπολη της Σύρου κατά το έτος 1856. Μετά την πτώχευση της προαναφερθείσας Ελληνικής Ατμοπλοΐας κατά το έτος 1892, στο προσκήνιο εμφανίστηκε η Νέα Ελληνική Ατμοπλοΐα, η οποία δραστηριοποιήθηκε από το 1893 έως και την οριστική νέα πτώχευσή της το έτος 1905.

Οι καιροί τότε στη θάλασσα υπήρξαν σαφέστατα πολύ διαφορετικοί από τους σημερινούς. Η κάτωθι ενδεικτική παράθεση στοιχείων και πληροφοριών που αφορούν το Α/Π "Ερμούπολις" μέσα από την πρωτογενή έρευνα στις σελίδες του ημερησίου Τύπου των αρχών του 20ου αιώνα, μας προσφέρει μια γεύση των κινδύνων, των περιστατικών, των περιπετειών αλλά και των ευτράπελων γεγονότων που συνόδευαν τη δράση των ατμόπλοιων που κυριάρχησαν στις ελληνικές, και όχι μόνον, θάλασσες εκείνων των καιρών.

Στις αρχές του 20ου αιώνα (1900), το χαρακτηριζόμενο ως "ευρυχωρότατον και αναπαυτικό" Α/Π "Ερμούπολις" ξεκινούσε από το Φάληρο για μια ημερήσια εκδρομή που περιλάμβανε αρχικά στάση στην μακρινή και εξοχική τότε Γλυφάδα (συμπεριλαμβάνοντας πρόγευμα στο Δάσος Καραπάνου) και τελικό σταθμό στην Αίγινα!

Στις 12 Ιανουαρίου του έτους 1901, στις σελίδες του ημερησίου Τύπου καταγραφόταν η συνδρομή του Α/Π "Ερμούπολις" προς το Α/Π "Πέλοψ", ενός ατμόπλοιου που επίσης ανήκε στην Νέα Ελληνική Ατμοπλοΐα, το οποίο είχε παρουσιάσει ρήγμα ταξιδεύοντας από τον Πειραιά προς το Βόλο. Σε εκείνη την ατυχή συγκυρία, το Α/Π "Ερμούπολις" είχε αναλάβει την ρυμούλκηση του Α/Π "Πέλοψ" μέχρι το λιμάνι του Λαυρίου.

Μερικές εβδομάδες αργότερα, το Α/Π "Ερμούπολις" είχε αναγκαστεί να καταφύγει στο λιμάνι της Σερίφου λόγω της μεγάλης θαλασσοταραχής στην περιοχή στην οποία έπλεε.

Κατά το έτος 1902, στις σελίδες του ημερησίου Τύπου, καταγράφονταν οι συνεχόμενες "περιπέτειες" του Α/Π "Ερμούπολις", με την αρχική προσάραξη στον λιμένα της Πάτρας και το επακόλουθο ατύχημα με το Α/Π Ελπίδα, επίσης της Νέας Ελληνικής Ατμοπλοΐας, εντός του λιμένος Πειραιώς.

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως την ίδια χρονιά (1902), το Α/Π "Ερμούπολις" βρέθηκε εκ νέου σε κίνδυνο λίγο έξω από το Σούνιο. 

Κατά το έτος 1903, το Α/Π "Ερμούπολις", εκτός από τα καθορισμένα δρομολόγια εντός της ελληνικής επικράτειας, ναυλώθηκε για εκδηλώσεις όπως λ.χ. οι θαλάσσιες εκδρομές αναψυχής του Διεθνούς Ομίλου "Αρμονία" στο Σούνιο και στο Λαύριο, εκδρομές / εξορμήσεις στις οποίες ενεργό μέρος με σχετικές ιστορικές ομιλίες λάμβανε ο διαπρεπής φιλόλογος, αρχαιολόγος και γυμνασιάρχης Ιάκωβος Δραγάτσης, εκ των πλέον διαπρεπών προσωπικοτήτων της πόλης του Πειραιά στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα.

Τον ίδιο χρόνο δε, το Α/Π "Ερμούπολις" κρατήθηκε για αναγκαστικό έλεγχο / επιθεώρηση στο λιμάνι του Πειραιά κατόπιν σχετικής εντολής του Λιμεναρχείου Πειραιώς έπειτα από καταγγελία του Έλληνα Γενικού Προξένου στη Θεσσαλονίκη, ο οποίος υποδείκνυε πως το εν λόγω ατμόπλοιο, με το οποίο ο ίδιος είχε ταξιδέψει για τη μετάβασή του προς Βάρνα (Βουλγαρία) και Κωνσταντινούπολη, παρουσίαζε βλάβες εν πλω. 

Κατά το έτος 1904, το Α/Π "Ερμούπολις" "πρωταγωνίστησε" σε ένα μάλλον ευτράπελο όσο και επικίνδυνο περιστατικό καθώς πλέοντας προς τον Πειραιά προερχόμενο από την Κέρκυρα, στο ύψος της Ζακύνθου, δέχθηκε επίθεση (!) από  αδέσποτες σφαίρες οι οποίες παραλίγο να βλάψουν τους επιβάτες.

Στα μέσα της πρώτης δεκαετίας του 20ου αιώνα (έτος 1905), έτος πτώχευσης της Νέας Ελληνικής Ατμοπλοΐας, στον Τύπο της εποχής δημοσιεύτηκαν διάφορα άρθρα με τίτλους όπως ο κάτωθι: "Τα χάλια της Νέας Ατμοπλοϊκής Εταιρίας", το οποίο περιλάμβανε αιχμηρές αναφορές στην κατάσταση του υπό εξέτασιν ατμόπλοιου, το οποίο όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται, συν τοις άλλοις, είχε 17 έτη να επιθεωρηθεί!

Μετά την πτώχευση της Νέας Ελληνικής Ακτοπλοΐας, το Α/Π "Ερμούπολις" εμφανίστηκε να ανήκει - κατά το έτος 1906 - στον στόλο της Πανελληνίου Ατμοπλοΐας, της οποίας πράκτορας στον Πειραιά ήταν ο Δημήτριος Καλλιμασιώτης (1869-1929) με γραφεία στην πλατεία Καραΐσκάκη, 

Την επόμενη χρονιά (έτος 1907), το Α/Π "Ερμούπολις" εμφανιζόταν να ανήκει στον στόλο της Ελληνικής Ατμοπλοΐας Νεωρίου Σύρου, η οποία το ανακαίνισε εξ'ολοκλήρου στις ιστορικές ναυπηγοεπισκευαστικές εγκαταστάσεις της, στην Ερμούπολη της Σύρου. 

Όμως, ακόμα και μετά την ανακαίνιση του ατμόπλοιου, δεν έλειψαν τραγικά δυστυχήματα όπως το κάτωθι περιγραφόμενο:

Κατά το έτος 1908, η περίεργη κλοπή μιας επώνυμης κυρίας της εποχής εντός του ατμόπλοιου "Ερμούπολις", ενώπιον μάλιστα της παρουσίας του Ανδριώτη Υπουργού των Ναυτικών Επαμεινώνδα Κ. Εμπειρίκου (1858-1924), έγινε θέμα στις στήλες του ημερησίου Τύπου: 

Οι τρικυμίες και τα μποφόρ των ελληνικών θαλασσών αποτελούσαν έναν σταθερό λόγο καθυστερήσεων των δρομολογίων της εποχής:

Κατά το έτος 1910,  εκτός από τα τακτικά δρομολόγια και μια ακόμη ατυχή σύγκρουση εντός του λιμένα Πειραιώς με έναν ιστιοφόρο εκ Σαλαμίνος, το Α/Π "Ερμούπολις" "φιγουράριζε" σε πληθώρα αναγγελιών εκδρομών / εξορμήσεων της Εταιρίας Θαλασσίων Εκδρομών σε νησιά του Αργοσαρωνικού (Αίγινα, Πόρο κ.α.). Κατά το μήνα Νοέμβριο του ιδίου χρόνου, η σφοδρή σύγκρουση στη Ζάκυνθο με το αυστριακών συμφερόντων ατμόπλοιο "Ουρανία" προξένησε στο ατμόπλοιο "Ερμούπολις" ζημιές πολλών χιλιάδων δραχμών οδηγώντας το εκ νέου για επισκευές στη Σύρο. 

Ενδεικτικό αρχειακό τεκμήριο μέσα από τις σελίδες του Τύπου του έτους 1911, με το υπό εξέτασιν Α/Π "Ερμούπολις" να "παραλαμβάνει κόσμον και κοσμάκη και τον μεταφέρει προς αναχυψήν εις τας δροσολούστους Σπέτσας", σε μια εκδρομή την οποία είχε διοργανώσει ο Σύλλογος Ψυχαγωγικών Εκδρομών με την συμμετοχή της μπάντας της Φιλαρμονικής του Δήμου Πειραιώς: 

Μετά τα μέσα της δεκαετίας του 1910, το Α/Π "Ερμούπολις" όπως αρκετά ακόμη ατμόπλοια εκείνης της εποχής, κατέληξε στο στόλο της εταιρίας κολοσσού εκείνων των καιρών, ήτοι της Ανωνύμου Ελληνικής Εταιρείας Θαλασσίων Επιχειρήσεων (ΑΕΕΘΕ) με τα χρώματα της οποίας δρομολογήθηκε σε διάφορες γραμμές εντός της ελληνικής επικράτειας μέχρι το έτος 1928, οπότε πτώχευσε οριστικά και η Ατμοπλοΐα του Παληού:

Στα τέλη της δεκαετίας του 1920, το Α/Π "Ερμούπολις" στην υπηρεσία των ακτοπλοϊκών / ταχυδρομικών συνδέσεων της εποχής:

Διαβάστε σχετικά θέματα:

Οι μαουνιέρηδες στον Πειραιά του 1920

Η ιστορία του Α/Π Πέλοψ

Κείμενο - Πηγές:

Το κείμενο είναι πρωτότυπο, προϊόν προσωπικής έρευνας, προσωπικής εργασίας και προσωπικών εκτιμήσεων.

Στοιχεία και πληροφορίες ελήφθησαν από τις κάτωθι πηγές:

• Τύπος Εποχής - Οδηγοί Πόλεως

• Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο.
• Όσοι παρανομούν διώκονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.