ΤΑ ΧΡΗΜΑΤΟΚΙΒΩΤΙΑ ΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ Ε. ΠΟΡΙΩΤΗ

Στον ακμάζοντα βιομηχανικό Πειραιά των αρχών του 20ου αιώνα, η φήμη του εργοστασίου κατασκευής χρηματοκιβωτίων "Ο Φοίνιξ" του Νικόλαου Ε. Ποριώτη ξεπερνούσε τα στενά όρια της πόλεως. Τα βαρέως τύπου χρηματοκιβώτια τα οποία κατασκευάζονταν εξ'ολοκλήρου στο εργοστάσιο της οδού Πλούτωνος (σσ. η σημερινή ακτή Ποσειδώνος/Καλλιμασιώτη), πλησίον του κεντρικού λιμένος, αποτελούσαν ουσιαστικά αντιγραφή των πασίγνωστων βρετανικών χρηματοκιβωτίων της εταιρίας Milner & Son, η οποία δραστηριοποιείτο στο Ηνωμένο Βασίλειο από τα μέσα του 19ου αιώνα. 

Αφορμή για την αρχική συγγραφή του παρόντος εικονογραφημένου, διαρκώς εμπλουτιζόμενου, αφιερώματος υπήρξαν οι κάτωθι φωτογραφίες ενός εν λειτουργία μονόθυρου χρηματοκιβωτίου, βαρέως τύπου, κατασκευής Ν.Ε. Ποριώτη, οι οποίες απεστάλησαν στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο του ιστολογίου:

Το κεντρικό μεταλλικό ανάγλυφο σήμα των Άκαυστων και Αδιάρρηκτων Χρηματοκιβωτίων Ν.Ε. Ποριώτου

Στο κάτω μέρος, το κάλυμμα της οπής εισόδου των κλειδιών του χρηματοκιβωτίου

Η θύρα του Χρηματοκιβωτίου άνοιγε με ειδική περιστρεφόμενη στρόφιγγα μεγάλης αντοχής

Όπως μπορεί κάποιος να παρατηρήσει, στην κάτωθι τρίγλωσση διαφημιστική καταχώρηση τα χρηματοκιβώτια του Ποριώτη (N.E. Poriotis Safes / Fabrique de Coffre-Forts N.E. Poriotis) προβάλλονταν ως αδιάρρηκτα και ελληνικά, "στερεώτατα και ασφαλέστατα" και "ηγγυημένα εναντίον πυρός και διαρρήξεως", λόγω της κατασκευής τους από ελάσματα ειδικού χάλυβα, με διπλά τοιχώματα τριών στρώσεων ειδικού άκαυστου μίγματος. 

Στον πειραϊκό Τύπο των αρχών του 20ου αιώνα, συναντούμε κολακευτικές διαφημιστικού περιεχομένου αναφορές (σσ. ήταν κάτι αρκετά συνηθισμένο εκείνα τα χρόνια) όπως η παρακάτω:

"[...] Θρασυτάτη κλοπή μετ'απόπειρας διαρρήξεως χρηματοκιβωτίου έλαβε χώραν πάλιν χθες την νύκτα εν τη πόλει μας. Επιτήδειος συμμορία λωποδυτών, θραύσασα την θύραν του έναντι του σιδηροδρομικού σταθμού Καταστήματος βιομηχανικών προϊόντων του κ. Χρ. Παπαμανώλη, εισήλθεν εντός αυτού και ελλείψει αντιστάσεως και ... παντελούς αφάνειας αστυνομικών οργάνων, επελήφθη δια διαφόρων εργαλείων του έργου της διαρρήξεως του χρηματοκιβωτίου. Ήνοιξαν επί της εξωτερικής λαμαρίνας αυτού μιάν οπήν και δι'αυτής απεπειράθηκαν να διατρήσουν το εσωτερικόν περίφραγμα του χρηματοκιβωτίου. Μετά μάταιαν όμως προς τούτου προσπάθειαν παρητήθηκαν του έργου των διότι το χρηματοκιβώτιο αντέσχεν εις τα κτυπήματα της σφύρας των, επειδή ήτο προϊόν του εργοστασίου χρηματοκιβωτίων του συμπολίτου κ. Ν. Ποριώτου, όστις μόνος κατασκευάζει τα πεφημισμένα αδιάρρηκτα χρηματοκιβώτια. [...]" (Εφημερίδα Χρονογράφος, 26 Αυγούστου 1906)

Οι αλευροπώλες αδελφοί Τράκα, το καλοκαίρι του έτους 1906, δήλωναν τα κάτωθι:

"[...] Κατά την νύκτα της 30ης προς την 31ην Μαίου, άγνωστοι ήνοιξαν το επί της οδού Μακράς Στοάς αριθ. 15 κατάστημα ημών και απεπειράθησαν να διαρρήξουν δια διαφόρων εργαλείων το εν αυτώ χρηματοκιβώτιον, εντός του οποίου υπήρχον 15.000 δρχ. Παρ'όλα τα μέσα όμως τα οποία έθεσαν εις ενέργειαν οι κλέπται, ουδέν κατώρθωσαν, διότι το στερεώτατον χρηματοκιβώτιον άντεσχε μέχρι τέλους εις την επίθεσιν. Το σπάνιον τούτο χρηματοκιβώτιον έχομεν προμηθευτή παρά του εν Πειραιεί γνωστού Εργοστασίου Χρηματοκιβωτίων του κ. Ν.Ε. Ποριώτου. [...]"

Την ίδια ακριβώς περίοδο, η επιχείρηση του "μοναδικού τεχνίτου" Νικολάου Ποριώτου διαφημιζόταν στον Πλήρη Οδηγό της πόλης του Πειραιά του 1906-1907 με την ακόλουθη καταχώρηση:

Λίγα χρόνια αργότερα, στην αρχή της δεύτερης δεκαετίας του 20ου αιώνα, ο Πανελλήνιος Οδηγός του έτους 1912, υπό Κ. Σταματίου και Β. Μπουζούρα, κατέγραφε το εργοστάσιο του Νικολάου Ποριώτου επί της οδού Πλούτωνος 25. 

Αξιομνημόνευτο είναι το γεγονός πως τα προϊόντα του υπό εξέτασιν Εργοστασίου του Νικολάου Ε. Ποριώτη, το οποίο μεταφέρθηκε αργότερα από την οδό Πλούτωνος στην οδό Τροχιοδρόμων (σσ. η σημερινή οδός Δημοσθένους Ομηρίδου Σκυλίτση), όντας πρωτοποριακά για την εποχή εκείνη, κατασκευάζονταν μεν στον Πειραιά, στηρίζονταν δε, όπως ήδη αναφέραμε, στην προϋπάρχουσα τεχνολογία και το know how της αγγλικής εταιρίας Milner & Son. Οι ομοιότητες των χρηματοκιβωτίων των δυο εταιριών αλλά και των κεντρικών σημάτων αυτών είναι κάτι παραπάνω από εμφανείς: 

Ειδικού τύπου άκαυστο χρηματοκιβώτιο Milner's (Πηγή Εικόνας: εδώ)

Στα μισά της δεύτερης δεκαετίας του 20ου αιώνα, το εργοστάσιο χρηματοκιβωτίων και πλαστιγγών του Ν. Πορριώτη καταγραφόταν πλέον επί της οδού Τροχιοδρόμων βάσει των αναφερομένων σε σε αντίστοιχο Οδηγό του έτους 1916. 

Στις αρχές της δεκαετίας του 1920, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στο Πανελλήνιο Λεύκωμα Εθνικής Εκατονταετηρίδας, το εν Πειραιεί Εργοστάσιο Χρηματοκιβωτίων και Πλαστιγγών του Νικολάου Ποριώτη, επί της οδού Αλιπέδου 7, καταγραφόταν μεταξύ των πλέον αξιόλογων του είδους του, μαζί με τα αντίστοιχα εν Πειραιεί εργοστάσια του Δ. Πορίχη, του Ε. Πάγκαλου και της Ελένης Κακαβούλη. Στα μέσα της ίδιας δεκαετίας, σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται στις σελίδες σχετικού Οδηγού, η επίσης κατασκευάστρια χρηματοκιβωτίων/πλαστιγγών Ελένη Κακαβούλη φέρεται να είχε συμπράξει επιχειρηματικά με τον Νικόλαο Ε. Ποριώτη καθώς τα Εργοστάσια Χρηματοκιβωτίων / Πλαστιγγοποιείο Ελένης Κακαβούλη και Ν.Ε. Ποριώτη καταγράφονταν πλέον με εγκαταστάσεις επί της οδού Κολοκοτρώνη 1 (σσ. εντός των εγκαταστάσεων του Ζαννείου Ορφανοτροφείου), έκθεση στην οδό Τροχιοδρόμων 2 και γραφεία επί της οδού Ηφαίστου 3. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως οι ως άνω πληροφορίες επαναλαμβάνονται στις σελίδες του Μέγα Οδηγού του Πειραιώς του 1929-1930.

Παρόλα ταύτα, στο κάτωθι αρχειακό τεκμήριο - διαφημιστική καταχώρηση του Εργοστασίου Χρηματοκιβωτίων και Πλαστίγγων του Ν.Ε. Ποριώτου μέσα από τις σελίδες του πειραϊκού Τύπου των αρχών της δεκαετίας του 1930, το υπό εξέτασιν Εργοστάσιο αναφερόταν επί της οδού Αλιπέδου στον αριθμό "20": 

Στα τέλη της δεκαετίας του '30, λίγο πριν το ξέσπασμα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, το εργοστάσιο χρηματοκιβωτίων του Ελευθερίου Ποριώτη καταγραφόταν πλέον στην οδό Πλαταιών 7. Όπως προκύπτει από σχετικά αρχειακά τεκμήρια, ως φυσική συνέχεια / μετεξέλιξη του Εργοστασίου Χρηματοκιβωτίων του Νικολάου Ε. Ποριώτη δύναται να θεωρηθεί το εργοστάσιο πλαστίγγων - χρηματοκιβωτίων με την επωνυμία "Ν. Ποριωτης", ιδιοκτησίας Α. Γιδόπουλου - Κουκουτσάκη.

Στις μέρες μας (21ος αιώνας), ανατρέχοντας στο διαδίκτυο και πιο συγκεκριμένα σε ιστοσελίδες αγοραπωλησιών αντικειμένων, μπορεί κανείς να ανακαλύψει παλιά χρηματοκιβώτια, κατασκευασμένα στο εν Πειραιεί Εργοστάσιο του Νικολάου Ε. Ποριώτη, όπως λ.χ. τα κάτωθι εικονιζόμενα: 

Διαβάστε σχετικά θέματα:

Η οδός Τροχιοδρόμων [Δημοσθένους Ομηρίδου Σκυλίτση]

Οι εν Πειραιεί κατασκευαστές χρηματοκιβωτίων / πλαστίγγων

Τα χρηματοκιβώτια Κακαβούλη

Χρηματοκίβωτια "Ο 20ος Αιών"

Ευχαριστίες: 

• Ευχαριστώ θερμά τον Ρ.Π. για τις φωτογραφίες που μου απέστειλε, οι οποίες αποτέλεσαν το έναυσμα για την έρευνα και τη συγγραφή του παρόντος αφιερώματος.

Κείμενο - Πηγές:

Το κείμενο είναι πρωτότυπο, προϊόν προσωπικής έρευνας, προσωπικής εργασίας και προσωπικών εκτιμήσεων. Στοιχεία και πληροφορίες έχουν ληφθεί από τις κάτωθι πηγές:

• Εμπόριο και Τράπεζες στον Πειραιά - Φωτογραφικό Οδοιπορικό από την Αρχαιότητα στους Νεότερους Χρόνους, ΙΜΤΙΙΕ - ΕΒΕΠ - Β' Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, Πειραιάς, 2002
• Τύπος Εποχής - Οδηγοί Πόλεως - Συλλεκτικοί Χάρτες

Φωτογραφίες:

• Όλες οι σύγχρονες φωτογραφίες του αφιερώματος ανήκουν στον γράφοντα το ιστολόγιο, διέπονται από κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας και προέρχονται από την προσωπική μου φωτογραφική σελίδα (ALL RIGHTS RESERVED).
• Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο.
• Όσοι παρανομούν διώκονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.