Pages

Πέμπτη, Αυγούστου 15, 2013

Η ΟΙΚΙΑ ΡΑΣΟΓΙΑΝΝΗ [ΝΕΟΚΛΑΣΙΚΟ ΚΑΝΘΑΡΟΥ]

Στη συμβολή της κεντρικής λεωφόρου Ηρώων Πολυτεχνείου στον αριθμό "91" με την οδό Κανθάρου, στην καρδιά της συνοικίας Βρυώνη, υψώνεται ένα αξιόλογο παραδοσιακό αποκαταστημένο διατηρητέο κτίριο, ιδιοκτησίας Δήμου Πειραιώς, μετά μεγάλης αυλής, μοναδικό εναπομείναν δείγμα των νεοκλασικών αρχοντικών που κάποτε κοσμούσαν την κεντρική λεωφόρο της πόλεως (λεωφόρος Σωκράτους και αργότερα Βασιλέως Κωνσταντίνου).

Το εν λόγω κτίριο, το οποίο στην κάτωθι φωτογραφία του έτους 2012 καταγράφηκε από την πλευρά της αυλής του πλησίον του μαντρότοιχου της οδού Κανθάρου, έχει επικρατήσει τα τελευταία χρόνια να ονοματίζεται ως "νεοκλασικό Κανθάρου".


Παρόλα ταύτα, το νεοκλασικό κτίριο, κατασκευής της τελευταίας δεκαετίας του 19ου αιώνα, καταγραφόταν στις αρχές του 20ου αιώνα ως η οικία του εξ Ύδρας εμπορομεσίτη, μετέπειτα ιδιοκτήτη ατμόμυλου και εφοπλιστή Κωνσταντίνου Δ. Ρασογιάννη. Όπως προκύπτει εκ πρωτογενούς έρευνας, ο Ρασογιάννης ήδη κατά τη δεκαετία του 1880 καταγραφόταν ως ιδιοκτήτης εμπορομεσιτικού / σιτεμπορικού γραφείου με συνέταιρο τον Ψαρούδα ενώ αργότερα ο συνιδιοκτήτης φορτηγών / εμπορικών ατμόπλοιων μαζί με τους Ψαρούδα και Παπαγεωργακόπουλο


Κατά το έτος 1887, αποβίωσε η κόρη του Κωνσταντίνου Δ. Ρασογιάννη, Ευαγγελία, βυθίζοντας στο πένθος όλη την οικογένεια.

Στις αρχές του 20ου αιώνα, καταγράφηκε πυρκαγιά "εν τω πλυντηρίω της μεγάλης οικίας του Κ. Ρασογιάννη, κείμενης επί της διασταυρώσεως της λεωφόρου Σωκράτους και οδού Κανθάρου":


Την ίδια χρονιά (έτος 1902), αποβίωσε αιφνιδίως η σύζυγος του Κωνσταντίνου Δ. Ρασογιάννη, Αναστασία (το γένος Καλλίτσα).

Στην κάτωθι επιχρωματισμένο επιστολικό δελτάριο των αρχών του 20ου αιώνα, στο οποίο καταγράφεται η κεντρική λεωφόρος Σωκράτους στο ύψος της συνοικίας Βρυώνη, με τα λαμπρά Μέγαρα της οικογενείας Βρυώνη να διακρίνονται στο αριστερό τμήμα της εικόνας, μπορεί κανείς να παρατηρήσει στο δεξί τμήμα της εικόνας την υπό εξέταση οικία Κωνσταντίνου Δ. Ρασογιάννη


Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφερθεί πως ο Κωνσταντίνος Δ. Ρασογιάννης, επεδείκνυε έντονη κοινωνική δράση όντας μέλος της Λέσχης "Ο Ερμής", μέλος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιώς, μέλος του εκκλησιαστικού συμβουλίου ιερού ναού του Αγίου Νικολάου και επί χρόνια Πρόεδρος του Υδραϊκού Συνδέσμου. 

Ενδεικτική αρχειακή αναφοράς του Κωνσταντίνου Ρασογιάννη μέσα από τις σελίδες του πειραϊκού Τύπου των αρχών του 20ου αιώνα ως Προέδρου του εν Πειραιεί Υδραϊκού Συνδέσμου, γεγονός το οποίο τεκμηριώνεται από σχετικές αναφορές σε αντίστοιχους Οδηγούς του Πειραιώς:


Αξιοσημείωτο είναι επίσης το γεγονός πως ο Κωνσταντίνος Δ. Ρασογιάννης ανέπτυσσε έντονη φιλανθρωπική δράση με συνεχείς και αθρόες δωρεές χρηματικών ποσών για διάφορους σκοπούς (λ.χ. στήριξη πλημμυροπαθών), είτε απευθείας σε ιδρύματα της πόλεως (Ζάννειο Ορφανοτροφείο, Ζάννειο Νοσοκομείου κ.α.).

Ο Κωνσταντίνος Δ. Ρασογιάννης, όπως προκύπτει εκ πρωτογενούς έρευνας του παρόντος ιστολογίου, αποβίωσε τον Ιούνιο του έτους 1913, αφήνοντας ως μοναδικό κληρονόμο της αξιοσημείωτης ακίνητης περιουσίας του τον υιό του, Δημήτριο Κ. Ρασογιάννη. Η κηδεία του Κωνσταντίνου Δ. Ρασογιάννη, από την οικία του επί της λεωφόρου Σωκράτους 100 βάσει της τότε ισχύουσας αρίθμησης, έλαβε χώρα από τον ιερό ναό του Αγίου Νικολάου. Τόσο το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Πειραιώς όσο και ο Υδραϊκός Σύνδεσμος εξέδωσαν σχετικά ψηφίσματα μετά την αναγγελία του θανάτου του Κωνσταντίνου Δ. Ρασογιάννη.

Η ακίνητη περιουσία που κληρονόμησε ο Δημήτριος Κ. Ρασογιάννης, ο οποίος καταγραφόταν ως κτηματίας, περιλάμβανε μεταξύ των άλλων έναν ατμόμυλο / κυλινδρόμυλο με την ονομασία "Ύδρα" στην οδό Νικήτα, κατάστημα στην Φρεαττύδα, κατάστημα επί της οδού Κολοκοτρώνη στην Τερψιθέα, γραφείο με αποθήκη στην οδό Κολοκοτρώνη και οικόπεδο επί των οδών Σφακτηρίας, Αιγαλέω και Κερατσινίου.

Ακολουθούν σχετικά ενδεικτικά αρχειακά τεκμήρια από τα μέσα της δεκαετίας του 1910:





Ειρήσθω εν παρόδω, όσον αφορά τον ατμόμυλο ιδιοκτησίας Ρασογιάννη επί της οδού Νικήτα 14, αξίζει να αναφερθεί πως όπως προκύπτει κατόπιν σχετικής έρευνας, ο Κωνσταντίνος Ι. Σαραντόπουλος αγόρασε αρχικά το 1/3 της εγκατάστασης ιδιοκτησίας του Ρασογιάννη και του εξ Υδρας πλοιοκτήτη Θεόφιλου Καλλίτσα, ενώ στη συνέχεια απέκτησε τα υπόλοιπα 2/3 του Μύλου νυμφευόμενος την θυγατέρα του προαναφερομένου Θ. Καλλίτσα, λειτουργώντας ως προσωπική επιχείρησή μέχρι το 1935, οπότε και ιδρύθηκε εκ μετατροπής η Ανώνυμος Εταιρεία "Κυλινδρόμυλοι Κ. Σαραντόπουλος"

Ενδεικτικό αρχειακό τεκμήριο μέσα από τις σελίδες του πειραϊκού Τύπου του έτους 1940 με αναφορά σε αποθήκες / καταστήματα ιδιοκτησίας Δημητρίου Κ. Ρασογιάννη, επί της οδών Νοταρά 99 και Κολοκοτρώνη 110, έναντι των κήπων της Τερψιθέας. Αξιομνημόνευτο το γεγονός πως η υπό εξέτασιν οικία του Δ. Κ. Ρασογιάννη καταγραφόταν βάσει της τότε ισχύουσας αρίθμησης επί της λεωφόρου Βασιλέως Κωνσταντίνου (πρώην Σωκράτους) 91α, στη συνοικία του Βρυώνη.


Στο σημείο αυτό αξίζει επίσης να αναφερθεί πως ακολουθώντας το παράδειγμα του πατρός του, ο Δημήτριος Κ. Ρασογιάννης, ανέπτυξε επίσης έντονη φιλανθρωπική δράση, προσφέροντας σημαντικά χρηματικά ποσά για διάφορους σκοπούς. Εκτός του Δημητρίου Κ. Ρασογιάννη, η σύζυγός του Αικατερίνη Δ. Ρασογιάννη (το γένος Λούμου), ανέπτυξε επίσης έντονη κοινωνική δράση.

Το καλοκαίρι του έτους 1978, ο Κωνσταντίνος Δ. Ρασογιάννης του Δημητρίου και της Αικατερίνης αποβίωσε ευρισκόμενος σε διακοπές στο Ρέθυμνο της Κρήτης από καρδιακή προσβολή στην προσπάθειά του να σώσει τρία μικρά παιδιά από πνιγμό! 



Το υπό εξέταση κτίριο, φερόμενης ιδιοκτησίας Άννας Ρασογιάννη, Σταύρου Λούμου, Ευλαμπίας Βαλασάκη, Αγγελικής Αναστασιάδη και Ηλιάνας Μανωλά, χαρακτηρίστηκε διατηρητέο νεότερο μνημείο με βάση σχετικά ΦΕΚ του 1983 και του 1987. Αφού παρέμεινε εγκαταλειμμένο για αρκετά χρόνια, εν τέλει αγοράστηκε από το Δήμο Πειραιώς κατά την πρώτη τετραετία δημαρχίας του Στέλιου Λογοθέτη (περίοδοι δημαρχίας: 01.01.1991 - 31.12.1994 και επανεκλογή 01.01.1995-31.12.1998).

Η όψη του διατηρητέου κτιρίου επί της λεωφόρου Ηρώων Πολυτεχνείου 91, όπως καταγράφηκε για λογαριασμό του του Αρχείου Παραδοσιακών Οικισμών και Διατηρητέων Κτιρίων του Υπουργείου Περιβάλλον Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ):


Μετά την αγορά του ακινήτου από το Δήμο Πειραιώς, στα μέσα της δεκαετίας του 1990 ξεκίνησαν εργασίες αποκατάστασης του παλιού αρχοντικού το οποίο αρχικά προοριζόταν για τη στέγαση του Δημοτικού Ωδείου:



Μετά το τέλος των εργασιών αποκατάστασης, το νεοκλασικό κτίριο παρέμεινε για αρκετό καιρό ανεκμετάλλευτο. Επί της αλήστου μνήμης περίοδο δημαρχίας του Παναγιώτη Φασούλα (01.01.2007 - 31.12.2010) αποφασίστηκε η μεταφορά της έδρας του Δημαρχείου Πειραιώς στο εν λόγω κτίριο, όπου ο Π. Φασούλας έστησε το ιδιαίτερό γραφείο του, το οποίο έγινε ευρέως γνωστό για την προμήθεια κουρτινών (!) οι οποίες κόστισαν 42.447,30 ευρώ. Μάλιστα δίπλα στην μεταλλική αυλόπορτα επί της λεωφόρου Ηρώων Πολυτεχνείου είχε τοποθετηθεί σχετική μαρμάρινη επιγραφή ("Δημαρχείο Πειραιώς") η οποία διακρίνεται στην επόμενη φωτογραφία του έτους 2010:

ΟΙΚΙΑ ΡΑΣΟΓΙΑΝΝΗ (circa 1890)

Επί δημαρχίας Βασιλείου Μιχαλολιάκου (περίοδος δημαρχίας 01.01.2011 - 31.08.2014) το υπό εξέτασιν νεοκλασικό διατηρητέο κτίριο φιλοξένησε αρκετές και ενδιαφέρουσες εκθέσεις τις οποίες διοργάνωσε ο Δήμος Πειραιώς. Άξια μνείας η έκθεση υπό τον τίτλο "1922-2012 - Από τη Γη της Ιωνίας στον Πειραιά", η οποία διοργανώθηκε κατά το μήνα Δεκέμβριο του 2012 και η οποία παρουσιάστηκε αναλυτικά εδώ, αποκαλύπτοντας μέρος του πλουσίου εσωτερικού διακόσμου του υπό εξέτασιν κτιρίου.

Κατά την πρώτη θητεία της περιόδου Γιάννη Μώραλη, το νεοκλασικό κτίριο ιδιοκτησίας Δήμου Πειραιώς παρέμεινε επί της ουσίας ανεκμετάλλευτο καθώς απλά φιλοξένησε τα ιδιαίτερα γραφεία του εντεταλμένου Δημοτικού Συμβούλου Τοπικής Οικονομικής Ανάπτυξης και Επιχειρηματικότητας Πέτρου Κόκκαλη (προτού τα "σπάσει" με τον Ε. Μαρινάκη και τον Γ. Μώραλη και ανακοινώσει την υποψηφιότητά τους ως ευρωβουλευτής με τον ΣΥΡΙΖΑ). 

Ακολουθούν ορισμένες ακόμη ενδεικτικές σύγχρονες φωτογραφίες από το εξωτερικό του υπό εξέταση κτιρίου, όπως καταγράφηκε στις αρχές της δεκαετίας του 2010, με έμφαση στις αρχιτεκτονικές λεπτομέρειές του.

ΟΙΚΙΑ ΡΑΣΟΓΙΑΝΝΗ (circa 1890)

ΟΙΚΙΑ ΡΑΣΟΓΙΑΝΝΗ (circa 1890)

ΟΙΚΙΑ ΡΑΣΟΓΙΑΝΝΗ (circa 1890)

ΟΙΚΙΑ ΡΑΣΟΓΙΑΝΝΗ (circa 1890)

Το υπό εξέτασιν δημοτικό ακίνητο όπως καταγράφηκε κατά τον μήνα Μάιο του έτους 2023:

ΟΙΚΙΑ ΡΑΣΟΓΙΑΝΝΗ (circa 1890) 

ΟΙΚΙΑ ΡΑΣΟΓΙΑΝΝΗ (circa 1890)

Διαβάστε σχετικά θέματα:




Κείμενο - Πηγές:

Το κείμενο είναι πρωτότυπο, προϊόν προσωπικής έρευνας, προσωπικής εργασίας και προσωπικών εκτιμήσεων. Στοιχεία και πληροφορίες έχουν ληφθεί από τις κάτωθι πηγές:
  • Αρχείο Παραδοσιακών Οικισμών και Διατηρητέων Κτιρίων του Υπουργείου Περιβάλλον Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ)
  • "Που λες... στον Πειραιά" (Ντοκουμέντα και αναμνήσεις), Δημήτρης Σέρβος, Αθήνα, 1996
  • Τύπος Εποχής
Φωτογραφίες:
    • Όλες οι σύγχρονες φωτογραφίες του αφιερώματος ανήκουν στον γράφοντα το ιστολόγιο, διέπονται από κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας και προέρχονται από την προσωπική μου φωτογραφική σελίδα (ALL RIGHTS RESERVED).
    • Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο.
    • Όσοι παρανομούν διώκονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.

    Δεν υπάρχουν σχόλια:

    Δημοσίευση σχολίου