Η ΚΟΝΙΑΚΟΠΟΙΪΑ ΜΕΤΑΞΑ [1885]

Το "Μεταξά" ή "Metaxa" - όπως προτιμά κανείς - αποτελεί μια εξαιρετική περίπτωση ελληνικού προϊόντος το οποίο κατόρθωσε να εδραιωθεί σε διεθνές επίπεδο ως μοναδικό, κάνοντας χρήση της εμπορικής του επωνυμίας.

Η παγκοσμίως γνωστή κονιακοποιία "Μεταξά" (Metaxa) φέρεται να ιδρύθηκε στον Πειραιά κατά το έτος 1885 από τον Σπυρίδωνα Α. Μεταξά (1848-1909), με την αρχική σύμπραξη του αδερφού του Ηλία Α. Μεταξά (1852-1915). Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως ο Σπυρίδων Α. Μεταξάς δραστηριοποιείτο στον ραγδαία αναπτυσσόμενο Πειραιά των τελών του 19ου αιώνα ήδη αρκετά χρόνια (σσ. από το καλοκαίρι του 1873), έχοντας μεταναστεύσει από την Χαλκίδα Ευβοίας - εγκαταλείποντας την εκεί οικογενειακή εμπορική επιχείρηση -  και είχε ασχοληθεί με το εμπόριο αποικιακών ειδών ιδρύοντας αρχικά μια ομόρρυθμη εταιρία με τον εξ Αίγινας Αντώνιο Πα(π)παλεονάρδο και εν συνεχεία επιχειρώντας στον ίδιο κλάδο των αποικιακών ειδών μόνος του.

Στα μέσα της προτελευταίας δεκαετίας του 19ου αιώνα λοιπόν, το τότε νεοσύστατο εργοστάσιο παραγωγής κονιάκ "εκ καθαρού αποστάγματος σταφυλής" των δυο αδερφών Μεταξά, ήτοι του Σπυρίδωνος και του Ηλία, με την επωνυμία "Η Άμπελος", στεγάστηκε στην οδό Αριστείδου 7, στο ίδιο κτίριο όπου στεγαζόταν πρωτύτερα το προαναφερθέν κατάστημα αποικιακών των Σπυρίδωνος Μεταξά και Αντωνίου Παπαλεονάρδου, πλησίον της πλατείας Απόλλωνος (νυν Καραϊσκάκη). 

Η παραγωγή της εταιρίας φέρεται να εκίνησε κατά τον μήνα Σεπτέμβριο του έτους 1888. Ως έμβλημα της νεοϊδρυθείσας εταιρίας επιλέχθηκε ο "Σαλαμινομάχος", καθώς σύμφωνα με τις υπάρχουσες πηγές, κατά τη θεμελίωση του εργοστασίου επί της οδού Αριστείδου ευρέθη αρχαιοελληνικό νόμισμα με την συγκεκριμένη μορφή. 

Ο Σαλαμινομάχος - Έμβλημα της Κονιακοποιίας Μεταξά

Κατά τα πρώτα χρόνια δραστηριότητας, η κονιακοποιία των αδερφών Μεταξά δεν παρήγαγε μονάχα κονιάκ αλλά και άλλα ποτά, ενώ για την παραγωγή αυτών χρησιμοποιούνταν μεταχειρισμένα μηχανήματα που είχαν αγοραστεί από ένα παλαιότερο αποστακτήριο του Πειραιά που είχε κλείσει. Για την εμφιάλωση των παραγόμενων προϊόντων τους, οι αδελφοί Μεταξά είχαν φροντίσει να παραγγείλουν στον Πειραιώτη έμπορο Χαράλαμπο Μακρίδη φιάλες για κονιάκ, φελλούς, ετικέτες και λοιπά είδη εμφιάλωσης από την Μασσαλία.

Αργότερα, στην προσπάθεια του Σπυρίδωνος και του Ηλία Μεταξά συνέπραξε ο Γεώργιος Α. Μεταξάς (1855-1893), ο οποίος αν και ο νεότερος από τα αδέρφια του, διακρίθηκε για την άρτια εμπορική του παιδεία και τη γλωσσομάθειά του. Ο Γεώργιος Α. Μεταξάς δυστυχώς, απεβίωσε σε σχετικά νεαρή ηλικία. Μετά το θάνατο του Γεωργίου Α. Μεταξά, κατά το έτος 1893 (κατ'άλλους το καλοκαίρι του 1892) στην οικογενειακή επιχείρηση προστέθηκε ο Αλέξανδρος Α. Μεταξάς (1851-1909), επίσης αδερφός των προαναφερόμενων. Έκτοτε η επίσημη επωνυμία της επιχείρησης που προέκυψε ήταν "Βιομηχανικός Οίκος Κονιακοποιϊας Σ. και Η. και Α. Μεταξά" (προ του θανάτου του Γεωργίου Α. Μεταξά η εταιρία είχε την επωνυμία "Σ. και Η. και Γ. Μεταξά"). Η βιομηχανική επιχείρηση των αδερφών Μεταξά λοιπόν, η οποία όπως προαναφέραμε ξεκίνησε επίσημα τη δραστηριότητά της κατά το έτος 1888, με αρχικό κεφάλαιο 100.000 δραχμών, έμελλε σύντομα να γίνει μια από τις ισχυρότερες επιχειρήσεις του κλάδου, ξεπερνώντας τα στενά όρια της Ελλάδας, επεκτεινόμενη σε όλη την υφήλιο.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1890, η κονιακοποιία των Σ. και Η. και Γ. Μεταξά έλαβε επισήμως τον τίτλο του επίσημου προμηθευτή της Αυλής της Α.Μ. του Βασιλέως (στις 15 Δεκεμβρίου του 1892) καθώς και τον τίτλο του επίσημου προμηθευτή της Αυλής της Α.Β.Υ. του Διαδόχου Κωνσταντίνου (στις 16 Ιανουαρίου του 1893). Ταυτόχρονα, η υπό εξέτασιν ποτοποιία η οποία παρήγαγε κυρίως "γνήσιον παλαιόν ελληνικόν κονιάκ εξ οίνου γνησίου σταφύλων", όπως επίσης όλων των ειδών τα ηδύποτα (λικέρ) εξ οινοπνεύματος σταφύλης και ρούμια, αποτελούσε ήδη επίσημο προμηθευτή διαφόρων νοσοκομείων.

Την ίδια εποχή, στον Τύπο παρουσιάζονταν αναλυτικές και μακροσκελείς διαφημιστικές καταχωρήσεις όπως λ.χ. η κάτωθι, στην οποία παρουσιάζονταν οι συστάσεις / γνωματεύσεις εξοχών χημικών και ιατρών, από την Ελλάδα και το εξωτερικό, σχετικά με την χρησιμότητα του κονιάκ των αδελφών Μεταξά σε ασθενείς και αναρρώνοντας, καθώς επίσης τα αποτελέσματα χημικών αναλύσεων του κονιάκ Μεταξά και τα σχετικά πιστοποιητικά.

Η αναγνωρισιμότητα του κονιάκ Μεταξά πέρα από τα ελληνικά σύνορα αποδεικνύεται από το γεγονός πως ήδη στα τέλη του 19ου αιώνα, υπήρξαν κρούσματα παραποιήσεως του προϊόντος των αδελφών Μεταξά, όπως μαρτυρά το κάτωθι ιστορικό τεκμήριο από το έτος 1895: 

Μια ενδεικτική διαφημιστική καταχώρηση των "φημισμένων Κονιάκ" των αδελφών Μεταξά μέσα από τις σελίδες του πειραϊκού Τύπου του έτους 1896:

• Η Οικογένεια Μεταξά:

Στην κάτωθι ασπρόμαυρη φωτογραφία εικονίζεται - σε σχετικά νεαρή ηλικία - ο Σπυρίδων Α. Μεταξάς, του οποίου η περικαλλής οικία / έπαυλις, σε σχέδια του γνωστού Βαυαρού αρχιτέκτονα Ερνέστου Τσίλλερ, βρισκόταν στον Πειραιά, στη συμβολή της σημερινής λεωφόρου Βασιλέως Γεωργίου Β' με την οδό Γρηγορίου Λαμπράκη και την οδό Λουκά Ράλλη:

Σπυρίδων Α. Μεταξάς

Στις επόμενες δυο φωτογραφίες διακρίνονται οι προαναφερόμενοι αδελφοί του Σπυρίδωνα Α. Μεταξά, ο Αλέξανδρος Α. Μεταξάς και ο Ηλίας Α. Μεταξάς: 

Αλέξανδρος Α. Μεταξάς

Ηλίας Α. Μεταξάς

Ο προαναφερόμενος ιδρυτής του Οίκου Μεταξά, Σπυρίδωνας Α. Μεταξάς, αποβίωσε κατά το έτος 1909, αφήνοντας στη θέση τη σύζυγό του Δέσποινα Μεταξά. 

Δέσποινα Μεταξά

Λίγα χρόνια αργότερα αποβίωσε και ο αδελφός του Αλέξανδρος Α. Μεταξάς, με την σύζυγό του Αγγελική Μεταξά να τον διαδέχεται στη διεύθυνση της οικογενειακής επιχείρησης.

Κατά το έτος 1913, στην οικογενειακή επιχείρηση εισήλθε ως συνέταιρος ο Άγγελος Σ. Μεταξάς, υιός του Σπυρίδωνα και της Δέσποινας Μεταξά, μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Τον Ιούλιο του έτους 1915, μετά το θάνατο του Ηλία Α. Μεταξά, ο Άγγελος Σ. Μεταξάς παρέμεινε ως μοναδικός διευθυντής της εταιρίας. Μέχρι το 1920 - έτος κατά το οποίο αποβίωσε και η Δέσποινα Μεταξά - η ομόρρυθμη οικογενειακή επιχείρηση είχε περάσει εξ'ολοκλήρου στα χέρια της δεύτερης γενιάς: ο Ανδρέας, ο Γεώργιος, η Θηρεσία και η Αγγελική Μεταξά, τέκνα του Σπυρίδωνα Μεταξά, υπό την καθοδήγηση του αδερφού τους Άγγελου Σ. Μεταξά κρατούσαν πλέον τα ηνία της εταιρίας. 

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως ο Άγγελος Μεταξάς εκλέχθηκε κατά το έτος 1917 μέλος του Δ.Σ. του Συνδέσμου Ελλήνων Βιομηχάνων και Βιοτεχνών, δυο χρόνια αργότερα (έτος 1919) μέλος της διοικούσας επιτροπής του Εμπορικού Επιμελητηρίου Πειραιώς, ενώ υπό την καθοδήγησή του, η εταιρία συνέχισε την ανοδική της πορεία, λαμβάνοντας πλήθος βραβείων και μεταλλίων και αποκτώντας στενούς εμπορικούς δεσμούς με την Ισπανία.

Άγγελος Σ. Μεταξάς

Στις μέρες μας (21ος αιώνας), το ταφικό μνημείο της οικογενείας Μεταξά βρίσκεται σε περίοπτη θέση επί του κεντρικού διαδρόμου του Νεκροταφείου της Αναστάσεως στον Πειραιά: 

• Οι πρώτες εξαγωγές

Οι πρώτες εξαγωγές του Οίκου των αδερφών Μεταξά πραγματοποιήθηκαν πολύ νωρίς, ελάχιστα χρόνια μετά την έναρξη των δραστηριοτήτων τους, ήτοι στα τέλη του 19ου αιώνα. Οι κύριοι αρχικοί προορισμοί εξαγωγών την εποχή εκείνη υπήρξαν τα υπό οθωμανική κυριαρχία εδάφη όπου κατοικούσαν ελληνικοί πληθυσμοί (λ.χ. Πόντος, Κρήτη, Θεσσαλονίκη, Σμύρνη, Άγιο Όρος, Καβάλα, Μυτιλήνη κτλ.), η Ρωσία και η Αίγυπτος, όπου επίσης υπήρχαν "ελληνικοί" ή "ελληνόφωνοι" πληθυσμοί "υποδέχθηκαν" με θέρμη το ελληνικής παραγωγής και προέλευσης κονιάκ. Μάλιστα στην "ελληνόφωνη" Οδησσό στη Μαύρη Θάλασσα και αργότερα στην Κωνσταντινούπολη ιδρύθηκαν αποστακτήρια της εταιρίας. Βέβαια, για να επιτευχθούν αυτές οι επιχειρηματικές κινήσεις και εξαγωγές, τα αδέρφια Μεταξά πραγματοποίησαν ταξίδια σε πόλεις - στόχους στο εξωτερικό όπου έκλεισαν συμφωνίες και οργανώθηκαν δίκτυα ομογενών αντιπροσώπων - εμπόρων, κινητοποιήθηκαν ομογενείς με συμφέροντα (παραγγελιοδόχοι, δημοσιογράφοι, τοπικοί άρχοντες, εμπορικά επιμελητήρια κ.α.),  ισχυροί θεσμικοί παράγοντες της εποχής, όπως λ.χ. το Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης και η εκεί εδρεύουσα Ελληνική Πρεσβεία υπό τον πρέσβη Α. Μαυροκορδάτο αλλά και παράγοντες της πολιτικής σκηνής του τόπου όπως λ.χ. ο Γεώργιος Αβέρωφ, ο οποίος με τις διασυνδέσεις του στην Αίγυπτο ενίσχυσε τη διάδοση του προϊόντος.

Μετά την Αίγυπτο, τα παράλια της Ερυθράς Θάλασσας και την Τουρκία, ακολούθησαν εξαγωγές προς την Συρία, την Παλαιστίνη, την Αραβία και την Κύπρο, ενώ αργότερα, προς τα τέλη του 19ου αιώνα, στη Ρουμάνια όπου επίσης κατοικούσαν Έλληνες. Προς την δε Δύση, καταγράφονταν εξαγωγές προς το Δυρράχιο της Αλβανίας και προς την Γερμανία με ενδιάμεσο σταθμό την Τεργέστη. Πιο συγκεκριμένα, ας αναφέρουμε ενδεικτικά πως στο χρονικό διάστημα αρχών Οκτωβρίου 1892 - αρχών Απριλίου 1893, οι φορτώσεις των παραγγελιών για το εξωτερικό είχαν ανέλθει σε 12.314 κιβώτια 219 βαρέλια κονιάκ, ποσότητες που προέκυπταν βάσει επισήμων πιστοποιητικών από τα βιβλία των εν Πειραιεί πρακτορείων των διαφόρων ατμοπλοϊκών εταιριών εκείνων των καιρών (Πανελλήνιος Ατμοπλοΐα, Αιγυπτιακός Κεβιδιέ, Φραισσινέ, Αυστριακός Λόϋδ, Ρωσσικός, Ιταλικός, Μεσσαζερή κτλ.). Η δε γενική "εν τω εξωτερικώ ετήσια κατανάλωσις κονιάκ" υπολογιζόταν ως αξία στα 1.000.000 φράγκα. 

Ταυτόχρονα, οι ενδοοικογενειακές έριδες και οι προσπάθειες άλλων μελών της πολυπληθούς οικογενείας Μεταξά να "εκμεταλλευτούν" την εμπορική επωνυμία οδήγησαν εκ των πραγμάτων στη δημιουργία του σλόγκαν "Γνήσιον Ελληνικόν Κονιάκ Μεταξά", το οποίο εμφανιζόταν σε επαναλαμβανόμενες ρεκλάμες πολλών εφημερίδων της εποχής στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό. Η επιχείρηση των Σπυρίδωνος, Ηλία και Αλεξάνδρου Μεταξά προσπαθούσε με καταχωρήσεις - ανακοινώσεις (όπως η παρακάτω μεταγενέστερη μεν, ενδεικτική δε) να ενημερώσει το κοινό σχετικά με το "Γνήσιον Μεταξά" συμβουλεύοντας να αποφεύγονται "οι παραποιήσεις και απομιμήσεις του Γνησίου Μεταξά" κάνοντας σαφή αναφορά δε τόσο στην μικρότερη κονιακοποιία του Αλέκου Μεταξά που βρισκόταν στην ακτή Μιαούλη όσο και στην εταιρία του Ηλία Α. Μεταξά και Σια. που έδρευε πλησίον του Τελωνείου Πειραιώς, επίσης επί της ακτής Μιαούλη: 

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως ήδη από τα τέλη του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ου αιώνα, οι αδερφοί Μεταξά υπήρξαν πρωτοπόροι σε θέματα διαφήμισης και προώθησης των προϊόντων τους, εφαρμόζοντας εμπορικά τεχνάσματα και πρακτικές, χρησιμοποιώντας κάθε διαθέσιμο μέσο της εποχής εκείνης (διαφημίσεις σε θέατρα και σε κέντρα πολιτιστικών γεγονότων, σε λέσχες διαλέξεων και χορών, αφίσες σε δρόμους ελληνικών αλλά και ευρωπαϊκών πόλεων φιλοτεχνημένες από καλλιτέχνες, διαφημιστικό ταμπλό στην πρόσοψη του εργοστασίου στον Πειραιά, διαφημιστικά ταμπλό σε ποτοπωλεία και σε πολυσύχναστα σημεία, διαφήμιση στο τραμ της Κωνσταντινούπολης, φωτογραφίες, καρτ-ποστάλ, ημερολόγια, ρολόγια τοίχου, μπουκάλια (φιαλίδια) σε μικρογραφία, δώρα σε περιόδους εορτών κ.α.), κινήσεις οι οποίες οδήγησαν όχι μονάχα στην εδραίωση της εταιρίας αλλά και στην κυριαρχία της με την απόκτηση εξαιρετικών ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων έναντι των εγχώριων και μη ανταγωνιστών.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1900, άνοιξε διάπλατα πλέον η πόρτα της μεγάλης αγοράς της Ρωσίας, η οποία μέχρι το ξέσπασμα του Α' Παγκοσμίου Πολέμου - οπότε και διακόπηκαν οι εξαγωγές - αποτέλεσε μια εξαιρετικά κερδοφόρα αγορά για τον Οίκο Μεταξά, ο οποίος ειρήσθω εν παρόδω είχε ήδη κερδίσει πλήθος διακρίσεων και βραβείων.

Δίγλωσση καταχώρηση της Κονιακοποιίας των Αδελφών Μεταξά (Έτος 1902)

Όπως μπορεί κάποιος να παρατηρήσει στην κάτωθι δίγλωσση διαφημιστική καταχώρηση των αρχών του 20ου αιώνα, η εν Πειραιεί ποτοποιία "Η Άμπελος" των Σ. & H. και Α. Μεταξά (Distillerie de Cognac S. & E. & A. Metaxa) μετρούσε ήδη έξι (6) βασιλικές διακρίσεις και τριάντα τέσσερα (34) βραβεία σε διεθνείς εκθέσεις.

Δίγλωσση καταχώρηση της Κονιακοποιίας των Αδελφών Μεταξά (Έτος 1902)

Η ολοσέλιδη καταχώρηση του Εργοστασίου Παραγωγής Κονιάκ "Η Άμπελος" της οικογενείας Μεταξά στον Πλήρη Οδηγό της πόλεως του Πειραιώς του 1906-1907:

Ιστορικό τεκμήριο από τις σελίδες του πειραϊκού Τύπου των αρχών της δεκαετίας του 1920 σχετικά με το Εργοστάσιον Κονιάκ Σ. & Η. & Α. Μεταξά, στον αριθμό "7" της οδού Αριστείδου, στην πλατεία Καραΐσκάκη στον Πειραιά. 

Βέβαια, πλέον επικερδής αγορά, αποδείχθηκε εκείνη των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, όπου το κονιάκ "Μεταξά" έγινε ευπρόσδεκτο με ενθουσιασμό από τους Έλληνες της διασποράς και εν συνεχεία από μεγαλύτερα τμήματα του πληθυσμού, με αποτέλεσμα κατά το έτος 1916 οι εξαγωγές να ανέρχονται σε 36.000 κιβώτια και το Metaxa να γίνεται πλέον γνωστό ως το "ιπτάμενο brandy".

Ευχετήρια καταχώρηση της Κονιακοποιίας Μεταξά - Έτος 1928

Ενδεικτικό ιστορικό τεκμήριο / τιμολόγιο της Κονιακοποιϊας Σ. & Η. & Α. Μεταξά, από τα τέλη της δεκαετίας του 1920:

Κατά την εποχή της ποτοαπαγόρευσης στις Η.Π.Α, οι εξαγωγές δέχθηκαν ένα καίριο πλήγμα αλλά η εταιρία βρήκε νέους προορισμούς εξαγωγών στις αγορές της Αφρικής, στην Ινδία, στην Περσία και στην Αυστραλία. Μετά την άρση της ποτοαπαγόρευσης, η δεύτερη γενιά της οικογενείας Μεταξά επιχείρησε εκ νέου είσοδο στην αγορά των ΗΠΑ με πρωτοφανή επιτυχία. 

Πριν το ξέσπασμα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, το Εργοστάσιον Κονιάκ Σ. & Η. & Α. Μεταξά, με έδρα στην οδό Αριστείδου 7, απασχολούσε περίπου 40 εργαζομένους έχοντας ήδη αποσπάσει πάνω από 35 βραβεία διεθνών εκθέσεων και 6 Βασιλικά Παράσημα.

Προπολεμική Διαφημιστική Καταχώρηση Εργοστασίου Κονιάκ Μεταξά (Έτος 1937)

Προπολεμική Ευχετήρια Καταχώρηση του Εργοστασίου Κονιάκ των Αδελφών Μεταξά (Έτος 1938)

Προπολεμική Διαφημιστική Καταχώρηση του Εργοστασίου Κονιάκ Σ.& Α. & Η. Μεταξά

Μετά την έναρξη του Πολέμου και κατά τη διάρκεια της Κατοχής η παραγωγή σταμάτησε ενώ το εργοστάσιο της οδού Αριστείδου 7 παρέμεινε από καθαρή τύχη ανέπαφο κατά τους βομβαρδισμούς ("συμμαχικούς" και μη) του Πειραιά, παρόλο που βρισκόταν εντός της συνοικίας του Ηλεκτρικού, η οποία ως γνωστόν επλήγη σε αρκετά μεγάλο βαθμό: 

Οδός Αριστείδου και πλατεία Καραΐσκάκη

• Βραβεία, Μετάλλια και Διπλώματα

Όπως ήδη προαναφέραμε, ο Οίκος Μεταξά τιμήθηκε με πάμπολλα βασιλικά παράσημα, βραβεία, διπλώματα και διακρίσεις από τις πρώτες κιόλας δεκαετίες της επιχειρηματικής του δραστηριότητας. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι στον Οίκο Μεταξά απονεμήθηκαν ο τίτλος του Επίσημου Προμηθευτή της Βασιλικής Αυλής της Α.Μ. του Βασιλέως των Ελλήνων, της Α.Β.Υ του διαδόχου του θρόνου, της Α.Μ. του Βασιλέως της Σερβίας ενώ το 1895 απέσπασε το Χρυσό Μετάλλιο στη Διεθνή Έκθεση της Βρέμης και το 1915 το "Μέγα Βραβείο" ("Grand Prix") στη Διεθνή Έκθεση στο San Fransisco των ΗΠΑ.

Ευθύς αμέσως καταγράφονται όλα τα βραβεία, διπλώματα, παράσημα και διακρίσεις με τα οποία είχε τιμηθεί ο Οίκος Μεταξά (αναφέρεται στα γαλλικά ως Grande Distillerie de Cognac S & E & A Metaxa au Piree) μέχρι και το 1920:

Στον Μέγα Οδηγό του Πειραιώς του έτους 1929-1930, το εργοστάσιο και τα γραφεία της ποτοποιίας των Σ.,Γ. και Α. Μεταξά καταγράφεται επί της οδού Αριστείδου 7, με τριψήφιο τηλέφωνο (353). Ειρήσθω εν παρόδω, στον προαναφερόμενο Οδηγό υφίσταται η κάτωθι διαφημιστική καταχώρηση του κονιάκ Μεταξά [Cognac S.&E.&A. Metaxa (Le Pirée, Grece)]: 

 

• Τα νεώτερα χρόνια

Όπως προαναφέραμε, η εταιρία αφού επιβίωσε το καταστρεπτικό πέρασμα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και της Κατοχής, αναδιοργανώθηκε μεταπολεμικά. Αξιομνημόνευτο είναι το γεγονός πως στον Οδηγό Αθηνών-Πειραιώς και περιχώρων του έτους 1949, οι Βιομήχανοι Σ. & Η. &. Α. Μεταξάς καταγράφονταν με εργοστάσια - γραφεία επί της οδού Αριστείδου 7 βάσει της τότε αρίθμησης (τηλέφωνο: 40-751) και αποθήκες επί της οδού Κάστορος 9 (τηλέφωνο: 40-596). Την ίδια εποχή, η οικία του Αγγέλου Σ. Μεταξά καταγραφόταν επί της λεωφόρου Βασιλέως Γεωργίου Α' στον αριθμό "33".

Το έτος 1953 η κονιακοποιϊα Μεταξά εόρτασε τα 65 χρόνια από την ίδρυση της (1888-1953) καθώς επίσης τα 50 συνεχή έτη λειτουργίας (1903-1953):

Κονιάκ Σ.&Η.&Α. Μεταξά - Οδός Αριστείδου 16 (1903-1953)

Ο Άγγελος Σπ. Μεταξάς αποβίωσε το φθινόπωρο του έτους 1954 και σύμφωνα με την κάτωθι δήλωση της εταιρίας, τα ηνία της επιχείρησης βάσει καταστατικού παρέμειναν στα χέρια του Ανδρέα Σπ. Μεταξά και του Γεωργίου Σπ. Μεταξά, διατηρώντας την επωνυμία αναλλοίωτη (Σ. & Η. & Α. Μεταξά). 

Κατά τη δεκαετία του 1960-1970 ο Οίκος Μεταξά έδωσε ιδιαίτερο βάρος στη διαφήμιση και στην προώθηση των προϊόντων της σε Ελλάδα και εξωτερικό (εξαγωγές), με καταχωρήσεις όπως λ.χ. οι κάτωθι, η πλειοψηφία των οποίων μπορούν κάλλιστα να χαρακτηριστούν ως φολκλορικές. 

Metaxa makes five great ways to say: Thanks! Greetings! I Love You! 

Greetings from Athens

Metaxa: Gree Specialty Liqueur

  

Greece's Proudest Export... Metaxa

Ενδεικτική διαφημιστική καταχώρηση του Ούζου Μεταξά, μέσα από τις σελίδες του Τύπου των αρχών της δεκαετίας του 1960:

    

Ούζο Μεταξά, όπου κι αν είσθε είναι απόλαυσις (έτος 1962)

Τρίγλωσσες ετικέτες (αγγλικά, γαλλικά και ελληνικά) εξαγώγιμων στις ΗΠΑ προϊόντων της εν Πειραιεί ποτοποιίας Σ. και . και Α. Μεταξά Α.Ε. με έδρα στην πλατεία Καραΐσκάκη (εκτυπωμένες στην Ελλάδα από την εταιρία Ι. Δικαίος) κατά τη δεκαετία του 1960. Εκτός από την ιδιαίτερα μνεία στον Πειραιά ως έδρα της εταιρίας, στις ετικέτες φιγουράρουν όλα τα μετάλλια, βραβεία και διακρίσεις των προϊόντων Μεταξά ενώ χαρακτηριστική είναι η αναφορά στον Βασιλέα Παύλο Α' των Ελλήνων. Τα προϊόντα παράγονταν και εμφιαλώνονταν στον Πειραιά και εισάγονταν στις ΗΠΑ από σχετικούς (αποκλειστικούς) εμπορικούς αντιπροσώπους (λ.χ. Fleischmann Distilling Company, New Hyde Park, N.Y ή Austin Nichols and Co. Inc., New York).

Το Metaxa "εισβάλλει" στη νέα ελληνική πραγματικότητα που διαμορφώνεται στην Ελλάδα της αντιπαροχής και μέσα από κινηματογραφικές επιτυχίες όπως λ.χ. το "Η Αλίκη στο Ναυτικό". Ο σχεδιαστής Γιάννης Τσεκλένης σχεδιάζει το 1963 την φιάλη Metaxa 7* (Επτά Αστέρων) εμπνεόμενος από τους αρχαιοελληνικούς αμφορείς ενώ τον ίδιο χρόνο η επιχείρηση μετατρέπεται σε Ανώνυμη Εταιρία.

Μεταξά: Ένα φημισμένο ελληνικό προϊόν με παγκόσμιον φήμην και κατανάλωσιν

Μεταξά: το μόνον Ελληνικό προϊόν με την παγκόσμιαν φήμην και κατανάλωσιν (Αρχείο ΕΛΙΑ)

Grande Fine Metaxa Dry (Sec) - Έτος 1961 (Αρχείο ΕΛΙΑ)

"Τις πιο επίσημες ημέρες... προσφέρουν Μεταξά" (έτος 1962)

Την περίοδο 1963-1968 κατασκευάστηκε το νέο εργοστάσιο παραγωγής της εταιρίας στην Κηφισιά - εγκαταστάσεις που υφίστανται μέχρι τις ημέρες μας - με αποτέλεσμα η εταιρία να εγκαταλείψει την πόλη του Πειραιώς.

Κατά τη δεκαετία του 1970-1980, το Metaxa "πρωταγωνίστηκε" σε ταινίες και τηλεοπτικές σειρές, με τις διαφημιστικές εκστρατείες να προσαρμόζονται με βάση κριτήρια μιας πιο παγκοσμιοποιημένης αισθητικής, με στόχο πάντοτε την παγκόσμια αγορά πωλήσεων (εξαγωγές), ενώ ξένες εταιρίες-κολοσσοί "χτυπούσαν" διαρκώς την "πόρτα" της οικογενείας Μεταξά προσπαθώντας να εξαγοράσουν το μοναδικό αυτό προϊόν το οποίο εξαγόταν σε πάνω από 110 χώρες. 

Το έτος 1988, η "Μεταξάς Α.Ε" αποτέλεσε την μοναδική ελληνική εταιρεία που συμπεριλήφθηκε στον κατάλογο των 100 μεγαλυτέρων επιχειρήσεων του διεθνούς κλάδου των ποτών ενώ ένα χρόνο αργότερα (1989), το προϊόν εξαγόταν πλέον σε 130 χώρες συνεχίζοντας την σταθερά πετυχημένη πορεία διεθνούς καταξίωσης. Την ίδια χρονιά πάντως, η εταιρία μετά από 100 και πλέον χρόνια σε ελληνικά χέρια εξαγοράστηκε από την πολυεθνική Grand Metropolitan, θυγατρική της International Distillers & Vintners (IDV). 

Αργότερα η υπό εξέτασιν εταιρία μεταβιβάστηκε στην United Distillers and Vitners και τον Νοέμβριο του 1999 την απέκτησε η ολλανδική εταιρεία Bols Royal Distilleries. Στις μέρες μας (21ος αιώνας), αποτελεί πλέον τμήμα της Remy Cointreau Group και συνεχίζει να συγκαταλέγεται μεταξύ των 50 κορυφαίων εμπορικών σημάτων οινοπνευματωδών ποτών σε ολόκληρο τον κόσμο.

Πηγή Εικόνας: www.metaxa.com.gr

Στο διαδίκτυο μπορεί κάποιος να συναντήσει σε ιστότοπους δημοπρασιών πλήθος παλαιών συλλεκτικών συσκευασιών / φιαλών Metaxa αλλά και σχετικές παλαιές διαφημίσεις, εμπορικά σήματα, ετικέτες κ.α. 

Στον δε Πειραιά, για δεκαετίες, το μοναδικό απομεινάρι της πάλαι ποτέ κραταιάς κονιακοποιίας που ξεκίνησε την ιστορική της διαδρομή από την οδό Αριστείδου, αποτελούσε το κάτωθι εικονιζόμενο εγκαταλειμμένο πάλαι ποτέ Μέγαρο Μεταξά (Metaxa Building).

Κατά το έτος 2023, στο εν λόγω κτίριο επί της οδού Αριστείδου 16 - 18 - 20 ξεκίνησαν εργασίες με σκοπό την μετατροπή του σε ξενοδοχείο συμφερόντων του Ομίλου Μήτση.

Διαβάστε θέματα σχετικά με την οικογένεια Μεταξά:

Οικία οικογενείας Μεταξά (1899) - Φωτογραφικό / ιστορικό αφιέρωμα

Στο εσωτερικό της οικίας Μεταξά [Open House 2018]

Κείμενο - Πηγές:

Το κείμενο που συνοδεύει τις εικόνες είναι πρωτότυπο, προϊόν προσωπικής έρευνας, προσωπικής εργασίας και προσωπικών εκτιμήσεων. 

Στοιχεία και πληροφορίες ελήφθησαν από τις κάτωθι πηγές:

• Metaxa - Επίσημη Ιστοσελίδα
• Πανελλήνιο Λεύκωμα Εθνικής Εκατονταετηρίδος, Τόμος Β, 1923 
• "Piraeus: From Porto Leone to the Manchester of the Orient", Liza Micheli, Editions Dromena, 1989 
• Πειραιώς Ενθύμια: Ιακώβου Βαγιάκη - Περιοδική Έκδοση Ελληνογαλλικής Σχολής Πειραιά "Ο Άγιος Παύλος", Τεύχος 5 - Μέρος Α' 
• "Το Γνήσιον Μεταξά: Η ανάπτυξη μιας οικογενειακής επιχείρησης (μέσα 19ου - μέσα 20ου αιώνα)", Ελπίδα Βόγλη, Εκδόσεις Α.Α. Λιβάνη, 2010 
• Τύπος Εποχής - Οδηγοί Πόλεως

• Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο.
• Όσοι παρανομούν διώκονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.