ΟΙΚΙΑ ΔΗΛΑΒΕΡΗ [Τ.Π.Δ.Π. - Δ.Σ.Π.]

Στον αριθμό "47" της σύγχρονης λεωφόρου Ηρώων Πολυτεχνείου, πλησίον της πλατείας Κοραή και του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιώς, στο κέντρο της πόλης, διασώζεται μια από τις πλέον όμορφες παλιές παραδοσιακές αστικές κατοικίες του Πειραιώς, στην οποία εδώ αρκετές δεκαετίες στεγάζεται το Ταμείο Πρόνοιας Δικηγόρων Πειραιώς (Τ.Π.Δ.Π.), αποτελώντας ταυτόχρονα έδρα του Δικηγορικού Συλλόγου Πειραιώς (Δ.Σ.Π.).

Το αξιόλογο τριώροφο διατηρητέο κτίριο με τα εκλεκτικιστικά στοιχεία αγοράστηκε από το προαναφερθέν Τ.Π.Δ.Π. κατά το έτος 1937, επί προεδρίας του δικηγόρου Ιωάννη Αρ. Σπυρόπουλου αποτελώντας έκτοτε σημείο αναφοράς για τους δικηγόρους της πόλης του Πειραιώς. 

Στην κάτωθι φωτογραφική καταγραφή του έτους 2012 παρατηρήστε το υπό εξέτασιν τριώροφο μέγαρο με τα ισόγεια καταστήματα του οποίου η πρόσοψη χαρακτηρίζεται από αυστηρή λιτότητα και συμμετρία. Μια μεγάλη και επιβλητική ξύλινη εξώπορτα αποτελεί τη μοναδική είσοδο / έξοδο του κτιρίου επί της κυρίας λεωφόρου ενώ στον άνω όροφο υπάρχουν τρεις εξώστες, δυο μεγάλοι και ένας μικρότερος κεντρικός, οι οποίοι στηρίζονται σε μαρμάρινα γλυπτά φουρούσια και φέρουν νεοκλασικού τύπου κιγκλιδώματα.

Το σημερινό Μέγαρο του Τ.Π.Δ.Π. οικοδομήθηκε για λογαριασμό του γνωστού βιομηχάνου Ευσταθίου Δηλαβέρη, ιδιοκτήτη της γνωστής ομώνυμης πλίνθο-κεραμοποιίας, κατά την περίοδο 1913-1915. Ο Ευστάθιος Δηλαβέρης αγόρασε το ακίνητο που προϋπήρχε σε εκείνο το σημείο επί της τότε λεωφόρου Σωκράτους (μετέπειτα Βασιλέως Κωνσταντίνου και σήμερα Ηρώων Πολυτεχνείου) τον Ιούνιο του 1912 από την Τράπεζα Μυτιλήνης. Μετά την ανέγερση του Μεγάρου με τα ισόγεια καταστήματα, ο Ευστάθιος Δηλαβέρης και η οικογένειά του εγκαταστάθηκαν στον άνω όροφο. Μετά το θάνατο του Ευσταθίου Δηλαβέρη (1932), η οικία Δηλαβέρη πέρασε στα χέρια του υιού του Κρίτωνα Δηλαβέρη, μέχρι την πώλησή της στο Ταμείο Πρόνοιας Δικηγόρων Πειραιώς κατά το έτος 1937.

Αναφορά του Μεγάρου Δηλαβέρη, επί της λεωφόρου Κωνσταντίνου διαδόχου 52, παραπλεύρως Ναυτοδικείου, από τον Τύπο του έτους 1922, αναγγέλλοντας την μεταφορά του χαρτοπωλείου / τυπογραφείου / βιβλιοδετείου Σώμου και Καλλίνη, προφανώς στο ισόγειο του κτιρίου. 

Παρεμφερής διαφημιστική καταχώρηση από τις σελίδες του πειραϊκού Τύπου του έτους 1931 με αναφορά στη Νέα Μεγάλη Αποθήκη Αγγλικών Κασμηρίων "Η Πειραϊκή Ένωσις" των αδελφών Ανδριανόπουλων - Αλεκάκη και Ευσταθίου, επί της λεωφόρου Σωκράτους 52, στο "Μέγαρον Δηλαβέρη":

Ιστορικό τεκμήριο από τον πειραϊκό Τύπο του έτους 1932, με το πολιτικόν κέντρον του υποψηφίου βουλευτή Κρίτωνος Ε. Δηλαβέρη να βρίσκεται στη λεωφόρο Σωκράτους 51:

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως κατά το δεύτερο μισό της δεκαετίας του 1930, τα εν Πειραιεί γραφεία των Εργοστασίων Κρίτωνος Ε. Δηλαβέρη, καταγράφονταν επί της λεωφόρου Σωκράτους 52:

Επίσης, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι στο ίδιο σημείο όπου ο Ευστάθιος Δηλαβέρης ήγειρε την οικία του, νωρίτερα, κατά το έτος 1883, φέρεται να είχε δημιουργηθεί η πρώτη χειμερινή θεατρική σκηνή της πόλης, το επονομαζόμενο "Χειμερινό Θέατρο Πειραιώς", ιδιοκτησίας Ν. Καμπανάκη. Το θέατρο αυτό, η είσοδος του οποίου βρισκόταν επί της οδού Σωκράτους, διέθετε 56 πολυτελή θεωρεία, μεγάλη πλατεία και χωρητικότητα περίπου 700 θεατών. Η σκηνή του θεάτρου μήκους 9 μέτρων είχε έναν χαρακτηριστικό θόλο και φωτιζόταν με αεριόφως, ενώ οι διάδρομοι του θεάτρου Καμπανάκη φωτίζονταν με χρήση κεριών. Επειδή ο φόβος πυρκαγιάς ήταν μεγάλος, το θέατρο διέθετε έξι εξόδους ενώ πάνω από την κεντρική σκηνή υπήρχε μεγάλη δεξαμενή με νερό. Η στέγη του θεάτρου ήταν κατασκευασμένη από κασσίτερο και υπήρχε πρόβλεψη να "σηκώνεται" ώστε κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, το θέατρο να μετατρέπεται σε "θερινό".

Το, χαρακτηρισμένο από τη δεκαετία του 1980 ως διατηρητέο, τριώροφο κτίριο με τα εκλεκτικιστικά στοιχεία, όπως καταγράφηκε για λογαριασμό του ΥΠΕΚΑ:

Ακολουθούν ορισμένες σύγχρονες φωτογραφικές καταγραφές λεπτομερειών της προσόψεως του υπό εξέτασιν πρώην Μεγάρου Δηλαβέρη από τις αρχές της δεύτερης δεκαετίας του 21ου αιώνα:

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως το εν λόγω Μέγαρο διαθέτει έναν άκρως εντυπωσιακό εσωτερικό διάκοσμο, ιδίως στις αίθουσες του πρώτου ορόφου όπου κάποτε η οικία της οικογενείας Δηλαβέρη: μαρμάρινες κλίμακες, δρύινα πατώματα, μαρμάρινες λεπτομέρειες, γύψινα διακοσμητικά στοιχεία σε διάφορα σημεία των τοίχων και της οροφής, υαλογραφήματα και έγχρωμα βιτρό, θερμαντικά σώματα με διακοσμητικά στοιχεία κ.α.

Το υπό εξέτασιν Μέγαρο όπως καταγράφηκε φωτογραφικά το καλοκαίρι του έτους 2023. Αξιοσημείωτο το γεγονός πως στον εξώστη του κτιρίου, στον πρώτο όροφο, υφίστατο επιγραφή σχετική με τον εορτασμό των 100 χρόνων από την ίδρυση του Δικηγορικού Συλλόγου Πειραιώς (ΔΣΠ).

Κείμενο - Πηγές:

Το κείμενο είναι πρωτότυπο, προϊόν προσωπικής έρευνας, προσωπικής εργασίας και προσωπικών εκτιμήσεων. Στοιχεία και πληροφορίες ελήφθησαν από τις κάτωθι πηγές:

• Η ιστορία του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά από τον 19ο στον 21ο αιώνα, Εκδόσεις Νέος Κύκλος, Πειραιάς 2013
• Αρχείο ΥΠΕΚΑ
• Τύπος Εποχής - Οδηγοί Πόλεως

Φωτογραφίες:

• Όλες οι φωτογραφίες του αφιερώματος ανήκουν στον γράφοντα το ιστολόγιο, διέπονται από κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας και προέρχονται από την προσωπική μου φωτογραφική σελίδα (ALL RIGHTS RESERVED).
• Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο.
• Όσοι παρανομούν διώκονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.