ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΜΠΑΧΛΙΤΖΑΝΑΚΗ

Το εγκαταλειμμένο διατηρητέο κτίριο στη συμβολή της ακτής Ναυάρχου Παύλου Κουντουριώτη 15 με τις οδούς Κάνιγγος και Ουϊλσωνος, με το χαρακτηριστικό πρόστυλο, τις δωρικές κολώνες και το τριγωνικό αέτωμα αποτελεί όχι μονάχα ένα ιδιότυπο αρχιτεκτονικό σημείο αναφοράς του Πειραιά και της Καστέλλας, αλλά και σχολικών αναμνήσεων για όσους και όσες πέρασαν από τις αίθουσες του συγκεκριμένου κτιρίου ως μαθητές. Ως γνωστόν το κτίριο, κατά την τελευταία του χρήση, στέγαζε την ιδιωτική πρότυπο σχολή Ειρήνης Δαυράδου-Μπαχλιτζανάκη και εν συνεχεία τα Εκπαιδευτήρια Μπαχλιτζανάκη από τη δεκαετία του 1950-1960 και μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 2000.

Βέβαια, προπολεμικά, το εν λόγω κτίριο ανήκε στον παππού μιας σπουδαίας Ελληνίδας ηθοποιού του θεάτρου και του κινηματογράφου, της Δέσπως Διαμαντίδου ή Διαμαντίδη (Πειραιάς, 13 Ιουλίου / 26 Ιουλίου 1916 - Αθήνα, 18 Φεβρουαρίου 2004). Η κατά δήλωσή της γεννημένη εν Πειραιεί Δέσπω Διαμαντίδου ([...]"γεννήθηκα στον Πειραιά, απέναντι από τον Τινάνειο Κήπο, τα Περιβολάκια που έλεγαν τότε" [...]) πέρασε τα παιδικά και εφηβικά της χρόνια παίζοντας στην πλατεία Αλεξάνδρας πλησίον της οικίας του παππού της, του μηχανικού / εργολάβου οικοδομών Σπυρίδωνος Γ. Κριτσίλη καθώς και τα καλοκαίρια της στην Καστέλλα κοντά στη θάλασσα. Σύμφωνα με τα όσα η ίδια ανέφερε σε τηλεοπτική της συνέντευξη, η υπό εξέταση κατοικία είχε φτιαχτεί από τον Ερνέστο Τσίλλερ - πληροφορία η οποία πάντως ελέγχεται ως προς την ορθότητά της. Η οικογένεια της Δέσπως Διαμαντίδου μετοίκησε από τον Πειραιά στην Αθήνα στα χρόνια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, όπως άλλωστε συνέβη με πάρα πολλούς γηγενείς Πειραιώτες οι οποίοι αναγκάστηκαν λόγω των βομβαρδισμών της πόλης να αναχωρήσουν δίχως να επιστρέψουν ποτέ. Η επιβλητική κατοικία της Καστέλλας επιτάχθηκε από τις γερμανικές δυνάμεις Κατοχής το 1941 ενώ μετά τον Πόλεμο οι κληρονόμοι αυτής - μεταξύ των οποίων και η Δέσπω Διαμαντίδου - την πώλησαν. 

Η πρόσοψη της υπό εξέτασιν οικίας όπως αποτυπώθηκε σε χαρακτικό δια χειρός Γιάννη Τσαρούχη:

Η ακόλουθη μεταπολεμική φωτογραφία του υπό εξέτασιν κτιρίου προέρχεται από το Αρχείο της Εμπορικής Τραπέζης και τοποθετείται χρονικά περί τα μέσα της δεκαετίας του 1960. Κάτω από το τριγωνικό αέτωμα στην πρόσοψη του κτιρίου μπορεί κάποιος να διακρίνει την πινακίδα η οποία αναγράφει "Πρότυπος Σχολή Πειραιώς Δαϋράδου - Μπαχλιτζανάκη, Νηπιαγωγείον, Δημοτικόν, Γυμνάσιον".

Η επόμενη, δεύτερη κατά σειρά, φωτογραφική καταγραφή του υπό εξέτασιν ακινήτου, η οποία προέρχεται από τη βάση δεδομένων του Αρχείου Παραδοσιακών Οικισμών και Διατηρητέων Κτιρίων του Υπουργείου Περιβάλλον Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ), είναι σαφώς μεταγενέστερη και τοποθετείται χρονικά περί τις αρχές της δεκαετίας του 1980. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως υπάρχουν παιδιά (μαθητές) τα οποία καταγράφονται εντός του εν λειτουργία σχολικού κτιρίου ενώ, στον πλαϊνό τοίχο επί της οδού Κάνιγγος, υπάρχει γραμμένη η ημερομηνία 21-4-67! 

Πηγή: ΥΠΕΚΑ

Ακολουθούν μερικές σύγχρονες φωτογραφίες του εγκαταλειμμένου διατηρητέου κτιρίου από την περίοδο 2009-2010:

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι με βάση την ΥΑ ΥΠΠΟ/ΔΝΣΑΚ/53051/1328/30-6-2009 - ΦΕΚ 336/ΑΑΠ/15-7-2009 το υπό εξέταση κτίριο, φερόμενης ιδιοκτησίας Σταύρου και Σταυρούλας Μεϊμέτη, χαρακτηρίστηκε ως μνημείο τριώροφου κτιρίου, "διότι αποτελεί εξαιρετικά ενδιαφέρουσα κατασκευή των αρχών του 20ου αιώνα. Πρόκειται για εξόχως ενδιαφέρον και μοναδικό στην περιοχή της Καστέλλας δείγμα μεγαλοαστικής κατοικίας η διατήρηση της οποίας θα συμβάλλει στην προστασία του παραλιακού μετώπου της Καστέλλας." Για την ιστορία, ο Σταύρος Μεϊμέτης είναι εφοπλιστής - ιδιοκτήτης της ναυτιλιακής εταιρίας Bulkseas Marine Management.

Το εγκαταλειμμένο κτίριο όπως καταγράφηκε φωτογραφικά το φθινόπωρο του 2010:

Το εγκαταλειμμένο αρχοντικό όπως καταγράφηκε φωτογραφικά ένα χρόνο αργότερα (έτος 2011):

Έτερη βραδινή φωτογραφική καταγραφή της υπό εξέτασιν οικίας (έτος 2012):

Το υπό εξέτασιν διατηρητέο κτίριο όπως καταγράφηκε κατά το έτος 2013:

Το υπό εξέτασιν εγκαταλειμμένο διατηρητέο όπως διακρίνεται με χρήση τηλεφακού από τον λιμενοβραχίονα της Φρεαττύδος (καλοκαίρι 2015):

Το ερειπωμένο διατηρητέο το οποίο ξεχωρίζει για την αρχιτεκτονική του, όπως καταγράφηκε φωτογραφικά το καλοκαίρι του έτους 2017:

Το εγκαταλειμμένο ακίνητο σε σταθερή κατάσταση απαξίωσης και σταδιακής καταστροφής όπως καταγράφηκε κατά τον μήνα Αύγουστο του έτους 2022:

Το υπό εξέτασιν εγκαταλειμμένο διατηρητέο όπως καταγράφηκε φωτογραφικά κατά το μήνα Μάιο του έτους 2023, μετά την τοποθέτηση ικριωμάτων ασφαλείας για την προστασία και στερέωση των ετοιμόρροπων κατασκευών και του διακόσμου του κτιρίου, όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στην σχετική πινακίδα που τοποθετήθηκε στο κιγκλίδωμα της αυλής:

 

Το υπό εξέτασιν κτίριο μετά την ολοκλήρωση της τοποθέτησης ικριωμάτων ασφαλείας από την εταιρία KUBE Contractors κατά το μήνα Ιούνιο του έτους 2023:

Η όψη του υπό εξέτασιν διατηρητέου κτιρίου κατά τον μήνα Ιανουάριο του έτους 2024:

• Τα Εκπαιδευτήρια Δαϋράδου - Μπαχλιτζανάκη μέσα από τον Τύπο

Διαφημιστική καταχώρηση του έτους 1950, της Προτύπου Σχολής Πειραιώς της Ειρήνης Δαυράδου - Μπαχλιτζανάκη (καθηγήτριας) επί της οδού Ζέας 66, η οποία περιλάμβανε νηπιαγωγείο και εξατάξιο δημοτικό σχολείο ενώ υφίστατο και "αυτοκίνητον δια την κίνησιν των μαθητών".

Αναφορά του Τύπου του έτους 1953 στην εορτή της Προτύπου Σχολής Πειραιώς Δαυράδου - Μπαχλιτζανάκη:

Καταχώρηση των Εκπαιδευτηρίων Δαυράδου με διεύθυνση επί της λεωφόρου Φαλήρου 119 στην Καστέλλα:

Διαφημιστική καταχώρηση του έτους 1960, των Εκπαιδευτηρίων Δαυράδου - Μπαχλιτζανάκη στην Πλατεία Αλεξάνδρας - Καστέλλα, έναντι του κοσμικού κέντρου της "Σπηλιάς Παρασκευά", όπως χαρακτηριστικά αναφέρει εντός παρενθέσεως. Τα εκπαιδευτήρια πλέον περιλάμβαναν εκτός από το νηπιαγωγείο και το δημοτικό σχολείο και ένα Έλληνο-αγγλικό γυμνάσιο.

Στην αντίστοιχη διαφημιστική καταχώρηση του έτους 1963 καταγράφονται συν τοις άλλοις οι διευθύνσεις των εγκαταστάσεων των εκπαιδευτηρίων, τα οποία διέθεταν κτίριο τόσο επί της ακτής Ναυάρχου Παύλου Κουντουριώτου 15 όσο και στη συμβολή της οδού Καραΐσκου 124 με την οδό Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, στην πλατεία της Τερψιθέας. Σαφέστατα, το δεύτερο κτίριο στη συμβολή των οδών Καραϊσκου και Κ. Παλαιολόγου, αναφέρεται σε παλαιότερο (κατεδαφισμένο εδώ και δεκαετίες) κτίριο στο οποίο στεγάστηκε επί δεκαετίες του Λύκειο "Ελληνισμός" του Σταυριανού και αργότερα (μετά την κατεδάφισή του) κατασκευάστηκε ο Οίκος του Ναύτου. 

Διαφημιστική καταχώρηση των εν Πειραιεί Εκπαιδευτηρίων Δαυράδου - Μπαχλιτζανάκη από το έτος 1965, με εξαψήφιο πλέον τηλέφωνο επικοινωνίας - έναντι του πενταψήφιου που υπήρχε στην αντίστοιχη καταχώρηση του 1963. Εκείνη την εποχή, οι εγκαταστάσεις των Εκπαιδευτηρίων καταγράφονταν στην ακτή Π. Κουντουριώτου 15, στην Καστέλλα (έναντι της Σπηλιάς Παρασκευά) και στην συμβολή των οδών Καραϊσκου 124 και Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, στην πλατεία της Τερψιθέας.

Διαφημιστική καταχώρηση των εν Πειραιεί Εκπαιδευτηρίων Δαυράδου - Μπαχλιτζανάκη, με έδρα στην ακτή Π. Κουντουριώτου 15 στην Καστέλλα και στην οδό Καραϊσκου 124, στην Τερψιθέα, από το έτος 1966:

Ιστορικό τεκμήριο των Εκπαιδευτηρίων Μπαχλιτζανάκη από το έτος 1976 με εγκαταστάσεις τόσο στην ακτή Ναυάρχου Κουντουριώτου 15 όσο και στην οδό Καραϊσκου 147. Εκείνη την εποχή, στα εν λόγω εκπαιδευτήρια λειτουργούσαν Νηπιαγωγείο, Δημοτικό, καθώς και ημερήσιο - νυκτερινό Γυμνάσιο και Λύκειο:

Έτερο ιστορικό τεκμήριο με αναφορά στην έκθεση χειροτεχνικών ειδών των Σχολών Ε. Μπαχλιτζανάκη από το τέλος του σχολικού έτους 1975-1976:

Η επίσημη ανακοίνωση της άρσης αδείας λειτουργίας των Εκπαιδευτηρίων Μπαχλιτζανάκη (Ιδιωτικό Τ.Ε.Ε. "Εκπαιδευτήρια Μπαχλιτζανάκι Α.Ε."), με ημερομηνία 13 Απριλίου του έτους 2005, επί Υπουργίας Μαριέττας Γιαννάκου:

Διαβάστε σχετικά θέματα:

Τα παραδοσιακά κτίρια της ακτής Ναυάρχου Π. Κουντουριώτου 

Κείμενο - Πηγές:

Το κείμενο είναι πρωτότυπο, προϊόν προσωπικής έρευνας, προσωπικής εργασίας και προσωπικών εκτιμήσεων.

Στοιχεία και πληροφορίες έχουν ληφθεί από τις κάτωθι πηγές:

• Δέσπω Διαμαντίδου: "Ταξίδια στη μνήμη"
• Τύπος Εποχής - Οδηγοί Πόλεως - Συλλεκτικοί Χάρτες

Φωτογραφίες:

• Οι ιστορικές φωτογραφίες παρατίθενται για εκπαιδευτικούς σκοπούς - κάθε νόμιμο δικαίωμα ανήκει στους νομίμους κατόχους αυτών.
• Όλες οι σύγχρονες φωτογραφίες του αφιερώματος καθώς και οι συνθέσεις / αντιπαραβολές ανήκουν στον γράφοντα το ιστολόγιο, διέπονται από κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας και προέρχονται από την προσωπική μου φωτογραφική σελίδα (ALL RIGHTS RESERVED).
• Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο.
• Όσοι παρανομούν διώκονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.