Pages

Σάββατο, Δεκεμβρίου 29, 2012

ΧΕΙΜΩΝΑΣ ΣΤΟΝ ΠΕΙΡΑΙΑ ΤΟΥ 1857-1858

"Την επομένη μπήκαμε στο λιμάνι του Πειραιά, στις 9 το βράδυ. Αν και τόσο κοντά στην Αθήνα, θα ήταν οδυνηρό να περάσουμε τη νύχτα σε αυτό το χωριό. Ένας Άγγλος πίστευε τόσο πολύ στην ίδια σκέψη που ένας φίλος του είχε γράψει στο οπισθόφυλλο του Murray* του: "Μην εμπιστεύεσαι τα ξενοδοχεία του Πειραιά". Πήρε λοιπόν το μάτι μας, μέσα από το πλήθος των βαρκών που είχαν κολλήσει στα πλευρά του πλοίου, ένα νεαρό άντρα, του οποίου το ξύπνιο πρόσωπο και το λεξιλόγιό του, με τα ανακατωμένα γαλλικά και ιταλικά, μας φάνηκαν καλοί οιωνοί για να μας βγάλει από τον μπελά. Μέσα σε κλάσματα δευτερολέπτου μας ξεμπάρκαρε, εμάς και τις αποσκευές μας και μας εγκατέστησε σε ένα τροχοφόρο, μια φαρδιά καταβεβλημένη άμαξα, που την έσερναν δυο μικροσκοπικά άλογα..."


O Γάλλος δημοσιογράφος, ανταποκριτής και πολιτικός Antonin Proust, ταξίδεψε στην Αθήνα της περιόδου 1857-1858 περιγράφοντας στο έργο του "Un hiver à Athènes" - ήτοι "Ένας Χειμώνας στην Αθήνα", το οποίο δημοσιεύτηκε αρχικά στο περιοδικό "Le Tour du Monde - Nouveau Journal des Voyages" - με μεγάλη λεπτομέρεια τις ταξιδιωτικές του εμπειρίες από την παραμονή του στην Αθήνα στα τέλη της δεκαετίας του 1850. Ο συγγραφέας, ο οποίος κατέπλευσε από την Μεσίνα της Ιταλίας αρχικά στον Πειραιά, απ'όπου ταξίδεψε προς την Αθήνα, κατέγραψε την εικόνα, την φυσιογνωμία και κοινωνική ζωή εκείνων των καιρών. Στις σελίδες του προαναφερομένου έργου του περιγράφονται οι κεντρικές οδοί της Αθήνας των 45.000 ψυχών, η Ερμού και η Αιόλου, ο περίπατος της οδού Πατησίων, τα καφέ των Αθηνών, οι διάφορες όψεις της πόλης από τον Λυκαβηττό μέχρι τον Άρειο Πάγο και από την Πεντέλη στον Υμηττό, η Ακρόπολη και ο Παρθενώνας αλλά και η Ελευσίνα, η Πάρνηθα, η Κηφισιά καθώς και μια εκδρομή στο Σούνιο. Το έργο διανθίζεται από χάρτες και γκραβούρες όπως η ως άνω εικονιζόμενη, στην οποία καταγράφεται το λιμάνι του Πειραιά, πλησίον της σημερινής πλατείας Καραΐσκάκη, όπου ευρισκόταν το ονομαστό Χάνι (πανδοχείο) του Γιαννάκου Τζελέπη:


"Παρά τη δυσαναλογία της άμαξας και του υποζυγίου, το βαρύ όχημα έφευγε με μεγάλη ταχύτητα πάνω σε ένα λιθόστρωτο δρόμο, σηκώνοντας πυκνό σύννεφο σκόνης. Πήδημα στο πήδημα φθάσαμε σε κάτι παράγκες ασθενικά φωτισμένες. Ο Αλέξανδρος, ο ξεναγός μας, άνοιξε το πορτάκι της άμαξας και έβαλε λίγη τάξη στο φορτίο της. Μπαούλα, σάκοι, γάμπες και μπράτσα ήταν τόσο ανακατεμένα που η συμμαχία των δυο εθνών δεν ήταν ποτέ πραγματικά πιο ολοκληρωμένη. Μας προσέφερε ένα ποτήρι ρακί με ένα λουκούμι, μετά σκαρφάλωσε δίπλα στον αμαξά και η μανιασμένη κούρσα συνεχίστηκε [...]"

"[...]Ένα πρωινό που είχαμε πάει στον Σκαραμαγκά, αντί να γυρίσουμε προς την πλευρά της Ελευσίνας, ακολουθήσαμε τη διαδρομή του κόλπου μέχρι τον Πειραιά. Είπα στην αρχή αυτής της εξιστόρησης "αυτό το χωριό", μιλώντας για τον Πειραιά. Το συνειδητοποίησα εγκαίρως, ευτυχώς, και ζητώ ταπεινά συγγνώμη από τους κατοίκους του. Ο Πειραιάς είναι μια πόλη - υπάρχουν πεζοδρόμια, φανοστάτες, ξενοδοχεία, καφενεία, κομψά καταστήματα ζυμαρικών ζωγραφισμένα με δροσερά χρώματα αλά ιταλικά, κύριοι ντυμένοι στα μαύρα και κυρίες με καπέλα. Ο Πειραιάς λοιπόν είναι μια πόλη και το να μην το αναγνωρίσω θα ήταν αχαριστία από μέρους μου [...]"


"[...] "Κάνει ζέστη σήμερα", αυτό ήταν το ρεφρέν που ακούγαμε από παντού. Έκανε πραγματικά ζέστη και την επόμενη η γη άρχισε να τρέμει. Δε θα ξεχάσω ποτέ αυτές τις δύσκολες στιγμές: είμαστε στο τραπέζι και είδα τον απέναντί μου να ανεβαίνει, να ξανακατεβαίνει, μετά να ανεβαίνει πάλι, κάνοντας το σήμα του σταυρού "Σεισμός, σεισμός!" φώναζαν τα παιδιά τρέχοντας. Στο Hotel d'Orient χύθηκε λίγη σάλτσα στο τραπεζομάντηλο αλλά στην Κόρινθο** ένα μέρος της πόλης καταστράφηκε [...]"
  • Απαραίτητες Σημειώσεις
Ειρήσθω εν παρόδω, το "Murray", στο οποίο γίνεται αναφορά στο ως άνω κείμενο του Antonin Proust, δεν είναι άλλο από τον γνωστό ταξιδιωτικό οδηγό του Άγγλου εκδότη John Murray, του πρώτου που εξέδωσε περιηγητικούς / τουριστικούς οδηγούς για διάφορα μέρη του κόσμου. Πιο συγκεκριμένα, όσον αφορούσε την Ελλάδα, ο εκδοτικός οίκος Murray είχε εκδώσει κατά το έτος 1840 το "A Handbook for Travellers in the Ionian Islands, Greece, Turkey, Asia Minor and Constantinople: Being a Guide to the principal routes in those countries".


Για όσους τυχόν ενδιαφέρονται να διαβάσουν (στα αγγλικά) τα όσα αναφέρονται στον εξαιρετικά ενδιαφέροντα ταξιδιωτικό οδηγό του έτους 1840, ολόκληρο το  βιβλίο προσφέρεται για ανάγνωση αλλά και "download" σε ψηφιακή μορφή από την Google εδώ.

Ο Antonin Proust βίωσε λοιπόν με αυτόν τον τρόπο τον οποίον περιγράφει εύγλωττα τον μεγάλο καταστροφικό σεισμό 6,7 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ της 29ης Φεβρουαρίου 1858, με επίκεντρο κοντά στην Ακροκόρινθο, σεισμός ο οποίος ισοπέδωσε μεγάλο μέρος της πόλης της Κορίνθου, αφήνοντας πίσω του εκτός από εκτεταμένες υλικές ζημιές και 21 νεκρούς. 

Κείμενο - Πηγές:

Το κείμενο είναι πρωτότυπο, προϊόν προσωπικής έρευνας, προσωπικής εργασίας και προσωπικών εκτιμήσεων. Στοιχεία και πληροφορίες ελήφθησαν από τις κάτωθι πηγές:
  • Πειραιάς - Ανθολόγιο Αφηγήσεων, Νίκος Αξαρλής - Βάσιας Τσοκόπουλος, Εκδόσεις Τσαμαντάκη (2009) 
  • Le Tour du Monde - Nouveau Journal des Voyages, "Un hiver à Athènes", Antoine Proust, Hachette. 1862. 
  • Στατιστική Πειραιώς - Γ. Αγγελόπουλου, 1852 - Επανέκδοση Εκδόσεις "Ελεύθερις Σκέψις" (2000) 
  • Τύπος Εποχής
  • Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο.
  • Όσοι παρανομούν διώκονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου