Ο Πειραϊκός Σύνδεσμος αποτελεί ένα από τα αρχαιότερα σωματεία, όχι μονάχα της πόλεως του Πειραιώς, αλλά ολόκληρης της Ελλάδας. Το εν λόγω πάλαι ποτέ κορυφαίο πνευματικό, πολιτιστικό και αθλητικό ίδρυμα συστάθηκε εν Πειραιεί κατά τον μήνα Οκτώβριο του έτους 1894, ως φυσική συνέχεια ενός προγενέστερου μουσικού συνδέσμου ο οποίος είχε πρώτο-λειτουργήσει το φθινόπωρο του προηγούμενου έτους (1893), κατόπιν σχετικής πρωτοβουλίας ορισμένων φιλοπρόοδων Πειραιωτών σε μια ταβέρνα, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονταν ο έμπορος Γεώργιος Κρέμμος, ο ταχυδρομικός υπάλληλος Ανδρέας Λεοντόπουλος, ο αξιωματικός του Βασιλικού Ναυτικού Αλέξανδρος Παΐζης, ο ταχυδρομικός υπάλληλος Κωνσταντίνος Παρασκευάς και ο επίσης ταχυδρομικός υπάλληλος Δημήτριος Ρουμελιώτης. Οι προαναφερθέντες, επί έναν χρόνο, λειτούργησαν έναν Μουσικό Σύνδεσμο, δίδοντας ορισμένες συναυλίες, μέχρι που τον Οκτώβριο του 1894 ίδρυσαν επίσημα μαζί με τους Πέτρο Αλεξάκη (αξιωματικός Β.Ν.), Ανδρέα Βώκο (ταχυδρομικός υπάλληλος), Δημήτριο Κατράκη (ιατρός), Γεώργιο Κανακάκη (έμπορος), Γεώργιο Κόλλα (έμπορος), Αριστείδη Παΐζη (έμπορος), Επαμεινώνδα Πετρέα, Ιωάννη Ρετιτάγκο (ταχυδρομικός υπάλληλος), Μιχαήλ Σακελλάριο (καθηγητής), Δημήτριο Σακκαλή (Εμποροϋπάλληλος) και Σταύρο Φιλιππίδη (προλύτης θεολογίας και μετέπειτα Μητροπολίτης Θηβών και Λιβαδειάς Συνέσιος) τον "Πειραϊκό Σύνδεσμο"!
Το πρώτο άρθρο του Καταστατικού του Πειραϊκού Συνδέσμου αναφέρει χαρακτηριστικά: "Σκοπός του Π.Σ. είναι η πνευματική και σωματική της κοινωνίας και των μελών αυτού διάπλασις και η όσον οιόν τε ευρυτέρα διάδοσις των κοινωφελών γνώσεων."
Το πρώτο τμήμα του Πειραϊκού Συνδέσμου υπήρξε, όπως ήταν αναμενόμενο, το "Μουσικό", το οποίο μετονομάστηκε σε "Καλλιτεχνικό" κατά το έτος 1897 και αργότερα σε "Ωδείον Πειραιώς" (έτος 1903) με πρώτο διευθυντή τον Γ. Νάζο. Η πρώτη μεγάλη συναυλία του Μουσικού τμήματος του Πειραϊκού Συνδέσμου δόθηκε με μεγάλη επιτυχία στις 22 Ιανουαρίου του 1895! Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως από την διεύθυνση του Ωδείου του Πειραϊκού Συνδέσμου πέρασαν σπουδαίες προσωπικότητες όπως ο Φιλοκτήτης Οικονομίδης, ο Μενέλαος Παλλάντιος, ο Γ. Αξιώτης, ο Γ. Λαμπελέτ, ο Μ. Βελούδιος, ο Ι. Μπουστιντούϊ, ο Γ. Σκλάβος και ο Κωνσταντίνος Κυδωνιάτης.
Το φθινόπωρο του 1895, ο Πειραϊκός Σύνδεσμος ίδρυσε το δεύτερο τμήμα του, το "Φιλολογικό", ως παράρτημα του οποίου προέκυψαν λίγες εβδομάδες αργότερα, τον Δεκέμβριο του ιδίου έτους, οι Σχολές Απόρων Παίδων και Τεχνιτών. Η πρώτη διάλεξη του Φιλολογικού τμήματος του Πειραϊκού Συνδέσμου δόθηκε στις 25 Νοεμβρίου του 1896, με την ευκαιρία της τέλεσης των πρώτων σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων στην Αθήνα, με ομιλητή τον καθηγητή του Πανεπιστημίου Σπύρο Λάμπρο. Αρχής γενομένης από το έτος 1898, το Φιλολογικό τμήμα του Πειραϊκού Συνδέσμου οργάνωσε μια σειρά τακτικών διαλέξεων, με ομιλητές του διασημότερους εκπροσώπους του πνευματικού κόσμου, ακαδημαϊκούς, καθηγητές πανεπιστημίου, ανωτάτων σχολών, διαπρεπείς λογοτέχνες και άλλες προσωπικότητες του φιλολογικού / καλλιτεχνικού κόσμου.
Μετά τους πρώτους σύγχρονους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1896, ιδρύθηκε το Γυμναστικό Τμήμα του Πειραϊκού Συνδέσμου, ενώ στην αυγή του 20ου αιώνα (έτος 1900) η Σχολή Τεχνιτών, αφού αποσπάστηκε από το Φιλολογικό τμήμα, μετατράπηκε σε Σχολή Μηχανικών Εμπορικού Ναυτικού, η οποία λειτούργησε μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1980 τροφοδοτώντας με στελέχη το Εμπορικό Ναυτικό!
Στις αρχές του 20ου αιώνα, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στον Οδηγό του Πειραιώς του 1902 του Γ. Βώκου, ο Πειραϊκός Σύνδεσμος λειτουργούσε με έδρα επί της οδού Φίλωνος, υπό την προεδρία του Νικολάου Φίλωνος, προσφέροντας νυχτερινές σχολές για απόρους.
Το Βιοτεχνικόν Τμήμα των Νυχτερινών Σχολών του Πειραϊκού Συνδέσμου όπως φωτογραφήθηκε τον Ιούνιο του έτους 1901, μέσα από τις σελίδες του προαναφερομένου Οδηγού του Γ. Βώκου.
Έτερο ενδεικτικό αρχειακό τεκμήριο από το έτος 1902 σχετικά με την ανακήρυξη του εκ Κωνσταντινουπόλεως τραπεζίτη, οικονομολόγου και πολιτικού Ιωάννη Πεσμαζόγλου (1857-1906) ως μέγα ευεργέτου των Νυχτερινών Σχολών του Πειραϊκού Συνδέσμου, υπέρ των οποίων προσέφερε 500 δραχμές σε ετήσια βάση (σσ. το έγγραφο φέρει την υπογραφή του Γεωργίου Σημίτη ως προέδρου του Πειραϊκού Συνδέσμου):
 |
| Έτος 1902 |
Έτερο αρχειακό τεκμήριο μέσα από τις σελίδες του πειραϊκού Τύπου του έτους 1905 με αναφορά στις εξετάσεις των μαθητών του μηχανικού τμήματος των Νυκτερινών Σχολών του Πειραϊκού Συνδέσμου:
Στις σελίδες του Πλήρους Οδηγού του Πειραιώς της περιόδου 1906-1907 καταγράφεται μια εκτενής τετρασέλιδη αναφορά στις δραστηριότητες του Πειραϊκού Συνδέσμου, με πλήθος λεπτομερειών σχετικά με τη λειτουργία του Φιλολογικού Τμήματος, των νυχτερινών σχολών των Μηχανικών, του Καλλιτεχνικού Τμήματος, του Γυμναστικού Τμήματος. Ιδιαίτερη μνεία γίνεται επίσης στα διακεκριμένα μέλη του Συνδέσμου, στις δωρεές, στο έργο της διοικήσεως αλλά και στα οικονομικής φύσεως ζητήματα. Την ίδια χρονιά (έτος 1906), ο Ισπανός (Βάσκος) δάσκαλος βιολιού του Ωδείου Αθηνών Ιωσήφ Μπουστίντουϊ (José de Bustinduy) ξεκίνησε να διδάσκει δυο φορές την εβδομάδα στο Ωδείο Πειραιώς του Πειραϊκού Συνδέσμου.
Αναφορά στην φιλανθρωπική αγορά του Πειραϊκού Συνδέσμου υπέρ των νυκτερινών σχολών των Α' Βοηθειών κατά το έτος 1908:
Ιδιαίτερη μνεία αξίζει να γίνει στο γεγονός πως ο Πειραϊκός Σύνδεσμος κατά τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα, σε ετήσια βάση, πρωτοστατούσε στη διοργάνωση διαφόρων εκδηλώσεων, όπως λ.χ. τα Ανθεστήρια που λάμβαναν χώρα την παραμονή της Πρωτομαγιάς στους κήπους της Τερψιθέας και αργότερα στον Τινάνειο Κήπο, σε εράνους για διάφορους ειδικούς φιλανθρωπικούς ή/και πατριωτικούς σκοπούς, στον χριστουγεννιάτικο διάκοσμο της πόλεως με το στόλισμα του Χριστουγεννιάτικου Δέντρου του Πειραϊκού Συνδέσμου κ.α.
Ενδεικτικό αρχειακό τεκμήριο από τις σελίδες του πειραϊκού Τύπου του έτους 1915 με αναφορά στο Ωδείον Πειραιώς, υπό τη διεύθυνση του σπουδαίου δασκάλου Γεωργίου Ν. Νάζου (1862 – 1934), το οποίο στεγαζόταν στην οδό Κολοκοτρώνη 77, στο Μέγαρο Κλ. Παπαγεωργακόπουλου:
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως η αρχική έδρα του Πειραϊκού Συνδέσμου καταγράφεται επί της οδού Κολοκοτρώνη 154. Αργότερα ο Πειραϊκός Σύνδεσμος στεγάστηκε επί αρκετά χρόνια επί της οδού Καραΐσκου 161, προτού μεταστεγαστεί στο Μέγαρο Παπαγεωργακόπουλου (πρώην οικία Φεράλδη), επί της συμβολής της λεωφόρου Βασιλέως Γεωργίου Α' με την οδό Κολοκοτρώνη 72, όπου παρέμεινε για την χρονική περίοδο 1918 - 1933.
Αρχειακό τεκμήριο από το έτος 1921, "εισιτήριον" μαθήτριας του προαναφερθέντος Ωδείου Πειραιώς του Πειραϊκού Συνδέσμου:
Μέσα από τις σελίδες του πειραϊκού Τύπου του έτους 1922, ιστορικά τεκμήρια σχετικά με τη λειτουργία της Σχολής Μηχανικών του Πειραϊκού Συνδέσμου και του Ωδείου του Πειραϊκού Συνδέσμου:
Αρχειακό τεκμήριο από το έτος 1922 σύμφωνα με το οποίο ο Γεώργιος Στρέϊτ (Πάτρα, 25 Σεπτεμβρίου 1868 - Αθήνα, 27 Δεκεμβρίου 1948), διακεκριμένος δικηγόρος, διπλωμάτης και πολιτικός παράγων αναγορεύτηκε σε επίτιμο μέλος του Πειραϊκού Συνδέσμου.
Η ομάδα ποδοσφαίρου του Πειραϊκού Συνδέσμου σε μια σπάνια ασπρόμαυρη καταγραφή μέσα από τις σελίδες του αθλητικού Τύπου του έτους 1923:
Ενδεικτικά ιστορικά τεκμήρια από παραστάσεις της Δραματικής Σχολής του Ωδείου Πειραιώς, από τις αρχές της δεκαετίας του 1920.
Ενδεικτικό αρχειακό τεκμήριο από τα μέσα της δεκαετίας του 1920: Ενδεικτικόν της Σχολής Απόρων Παίδων του Πειραϊκού Συνδέσμου (Τμήμα Φιλολογικόν):
Στα τέλη της δεκαετίας του 1920, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στις σελίδες του Μέγα Οδηγού του Πειραιώς του έτους 1928-1929 (και της αντίστοιχης συμπεπληρωμένης εκδόσεως του 1929-1930), ο Πειραϊκός Σύνδεσμος είχε τα γραφεία του στη συμβολή της λεωφόρου Γεωργίου Α' με την οδό Κολοκοτρώνη 77, διοικούμενος υπό τριμελούς διοικητικού συμβουλίου, έχοντας ως πρόεδρο τον δικηγόρο Δευκαλίωνα Ρεδιάδη, διατηρώντας εν λειτουργία νυκτερινές σχολές απόρων παιδιών και μηχανικών, το ονομαστό Γυμναστήριον Πειραιώς και βεβαίως το Ωδείον Πειραιώς.
Στον προαναφερόμενο Οδηγό της πόλεως του Πειραιώς, ο Πειραϊκός Σύνδεσμος καταγραφόταν επίσης στον κατάλογο με τα Κοινωφελή Ιδρύματα του Πειραιώς εκείνης της εποχής, μαζί με την Φιλανθρωπική Προσφυγική Ένωση, την Παπική Περίθαλψη και την Ελληνική Αντιφθισική Εταιρία.
Κατά το έτος 1931, στα χρόνια του Μεσοπολέμου, ιδρύθηκε η πρωτοποριακή Σχολή Ράδιο-τηλεγραφητών υπό την επωνυμία "Markoni Telegraphic College" και το Τμήμα Σχολών Τεχνικής Εκπαίδευσης, σχολές απόλυτα εναρμονισμένες με τις ανάγκες εκείνης της εποχής. Δυο χρόνια αργότερα, κατά το έτος 1933, οι Σχολές Απόρων Παίδων, οι οποίες φιλοξενούνταν σε διάφορα δημόσια σχολικά κτίρια, αποτέλεσαν μαζί με το κλασικό γυμνάσιο και το λύκειο, το επονομαζόμενο "Τμήμα Κλασικής Εκπαίδευσης" παρέχοντας δωρεάν παιδεία.
Αναφορά στο Ωδείον Πειραιώς του Πειραϊκού Συνδέσμου μέσα από τις σελίδες του πειραϊκού Τύπου του έτους 1933 [σσ. αξιοσημείωτο το γεγονός πως το γραφείο του Ωδείου Πειραιώς καταγραφόταν στο τότε νεόδμητο Μέγαρο του Πειραϊκού Συνδέσμου, στη συμβολή των οδών Καραϊσκου και Ρεπούλη (Σωτήρος)]. Την εποχή εκείνη, τη διεύθυνση του Ωδείου Πειραιώς είχαν αναλάβει από κοινού ο καθηγητής κλειδοκύμβαλου (πιάνου) Μιχαήλ Βελούδιος με τον καθηγητή βιολιού και μαέστρο Ιωσήφ Μπουστίντουϊ (José de Bustinduy).
Στις δυο κάτωθι ενδεικτικές αρχειακές καταχωρήσεις, μέσα από τον πειραϊκό Τύπο της περιόδου 1933-1934, παρουσιάζονται όλα τα προσφερόμενα μαθήματα του Ωδείου Πειραιώς, του Πειραϊκού Συνδέσμου.
Αναφορά στον πανηγυρικό εορτασμό των 40 χρόνων λειτουργίας του Πειραϊκού Συνδέσμου (1894-1934) με ιδιαίτερη μνεία στο κοινωνικό έργο των νυκτερινών σχολών:
"Η χορωδία των μαθητριών του Ωδείου του Πειραϊκού Συνδέσμου" (έτος 1934):
Κατά το έτος 1936, το Ωδείο Πειραιώς διοργάνωσε μια σειρά συμφωνικών συναυλιών υπό την διεύθυνση του Διευθυντού του και καθηγητή Ιωσήφ Μπουστίντουϊ, με την σύμπραξη της Συμφωνικής Ορχήστρας του Ωδείου Αθηνών.
Κατά το έτος 1938, ο πετυχημένος Υπουργός Διοικήσεως Πρωτευούσης της κυβερνήσεως Ιωάννη Μεταξά, Κώστας Κοτζιάς (17 Μαΐου 1892 Αθήνα - 8 Δεκεμβρίου 1951) ανακηρύχθηκε επίτιμο μέλος του Πειραϊκού Συνδέσμου, ενώ το ονοματεπώνυμό του δόθηκε τιμητικά σε μια από τις αίθουσες του Διδακτηρίου του Πειραϊκού Συνδέσμου.
Ενδεικτικό αρχειακό τεκμήριο με αναφορά σε χορευτική προεσπερίδα υπέρ των μαθητικών συσσιτίων, υπό την προστασία της Λέλας Μεταξά (Λέλα Χατζηϊωάννου, σύζυγος Ιωάννη Μεταξά, 1883-1984), "εν ταις αίθουσαις του Πειραϊκού Συνδέσμου", από το έτος 1939.
Μετά τον Πόλεμο και την Κατοχή, ο Πειραϊκός Σύνδεσμος, με έδρα πάντοτε στη συμβολή των οδών Καραΐσκου και Σωτήρος, συνέχισε τη λειτουργία του διατηρώντας τα εξής Τμήματα: Νυκτερινών Σχολών Απόρων Παίδων, Φιλολογικό, Νυκτερινής Σχολής Μηχανικών, Σχολής Ραδιοτηλεγραφητών Ε.Ν., Ωδείου Πειραιώς, Σωματικής Αγωγής, Νυκτερινού Γυμνασίου και Κοσμητείας Ιδρύματος Βαρώνου Κίμωνος Ράλλη. Ταυτόχρονα, την ίδια εποχή, λειτουργούσαν παραρτήματα των Νυκτερινών Σχολών Απόρων Παίδων στις λαϊκές συνοικίες των Καμινίων και της Αγίας Σοφίας Πειραιώς.
Στις αρχές της δεκαετίας του 1950, κάνοντας χρήση πόρων που προέρχονταν από το Σχέδιο Μάρσαλ, ο Πειραϊκός Σύνδεσμος απέκτησε Εκπαιδευτικό Μηχανουργείο επί της οδού Πλούτωνος, στο οποίο εξασκούνταν οι μαθητές των Σχολών Μηχανικών.
Δίπλωμα εκλογής μέλους του συνδέσμου, επί ημερών προεδρίας Μιλτιάδου Δ. Πουρή (έτος 1955):
Επί ημερών της δεύτερης θητείας Μιλτιάδη Πουρή ως Προέδρου του Πειραϊκού Συνδέσμου (1954-1957), αγοράστηκε το ακίνητο της οδού Καραΐσκου 153, πρώην ιδιοκτησίας Οικονομίδη.
Αρχειακό τεκμήριο από τις αρχές Απριλίου του 1956, με αναφορά στο πολιτικό μνημόσυνο του επί σειρά ετών Προέδρου του Πειραϊκού Συνδέσμου Δευκαλίωνος Ρεδιάδη:
Την ίδια χρονιά (έτος 1956), ο Πειραϊκός Σύνδεσμος εόρτασε τα πενήντα χρόνια προσφοράς του Ιωσήφ Μπουστίντουϊ ως καθηγητού του Ωδείου Πειραιώς με σχετική μουσική εκδήλωση στην οποία απονεμήθηκε αναμνηστική πλάκα στο τιμώμενο πρόσωπο, παρουσία πολλών διακεκριμένων καλλιτεχνών και παλαιών διπλωματούχων του εν λόγω Ωδείου που είχαν υπάρξει μαθητές του.
Ενδεικτική διαφημιστική καταχώρηση του Ωδείου Πειραιώς (του Πειραϊκού Συνδέσμου), υπό τη διεύθυνση του Ιωσήφ Μπουστίντουϊ, μέσα από τις σελίδες του Τύπου του έτους 1957.
Επί ημερών προεδρίας του βιομηχάνου και παλαιού μέλους του Συνδέσμου Ιωάννη Μάγκου (1957-1958), έλαβαν χώρα προσπάθειες συγκρατήσεως του Γυμναστηρίου ενώ διατέθηκαν πάνω από 200.000 δραχμές για την επισκευή και συντήρηση του νεοαποκτηθέντος ακινήτου της οδού Καραΐσκου 153.
Διαφημιστική καταχώρηση των αναγνωρισμένων από το κράτος Τεχνικών Σχολών του Πειραϊκού Συνδέσμου (Σχολή Μηχανικών Εμπορικού Ναυτικού, Σχολή Ραδιοτηλεγραφητών - Ραδιοτηλεφωνητών, Σχολή Μηχανοτεχνιτών Βιομηχανίας, Σχολή Ηλεκτροτεχνιτών) μέσα από τις σελίδες του ημερησίου Τύπου του έτους 1960:
Κατά την περίοδο 1960-1964, επί ημερών προεδρίας του πολιτικού μηχανικού Δημητρίου Παρασκευά, πραγματοποιήθηκε πλήρης επισκευή και ριζική μετατροπή της αιθούσης του Βαρώνου Κίμωνος Ράλλη, η προσθήκη ανελκυστήρα στο Μέγαρο του Συνδέσμου καθώς επίσης η μετατροπή τριών αναξιοποίητων αιθουσών διδασκαλίας σε καταστήματα, με το συνολικό κόστος αυτών των προσθηκών / μετατροπών να ανέρχεται σε 700.000 δραχμές.
 |
| Η αίθουσα Βαρώνου Κίμωνος Ράλλη στο Μέγαρο του Πειραϊκού Συνδέσμου |
Αρχής γενομένης από τον Αύγουστο του 1964, το κάτωθι εικονιζόμενο διοικητικό συμβούλιο του Πειραϊκού Συνδέσμου, υπό την προεδρία του μηχανολόγου / ηλεκτρολόγου Ευάγγελο Σ. Περάκη, επικεντρώθηκε στην εξόφληση των υφισταμένων χρεών, στην κατασκευή του νέου Γυμναστηρίου πλησίον της εκκλησίας της Παναγίας της Μυρτιδιώτισσας και στην προεργασία για την ανέγερση νέου Μεγάρου στην πλατεία Τερψιθέας, επί της οδού Καραΐσκου 153, βάσει προσχεδίων του αρχιτέκτονος και διακεκριμένου μέλους του Πειραϊκού Συνδέσμου Κωνσταντίνου Καψαμπέλη.
Ενδεικτική διαφημιστική καταχώρηση των Τεχνικών Σχολών του Πειραϊκού Συνδέσμου (Σχολές Μηχανικών Εμπορικού Ναυτικού, Ραδιοτηλεγραφητών, Μηχανοτεχνιτών Βιομηχανίας, Ηλεκτροτεχνιτών Βιομηχανίας) μέσα από τις σελίδες του Τύπου του έτους 1965:
Αντίστοιχη διαφημιστική καταχώρηση των Τεχνικών Σχολών του Πειραϊκού Συνδέσμου μέσα από τις σελίδες του πειραϊκού Τύπου του έτους 1967:
Μια σκηνή από το θεατρικό έργο "Παπαφλέσσας" το οποίο ανέβασε τον χειμώνα του έτους 1968 η Πειραματική Σκηνή του Πειραϊκού Συνδέσμου:
Το νέο γήπεδο του Πειραϊκού Συνδέσμου πλησίον Μυρτιδιώτισσας:
Ενδεικτικό αρχειακό τεκμήριο από το έτος 1969, με την ευκαιρία της συμπληρώσεως της Εβδομηκονταπενταετηρίδος λειτουργίας του Πειραϊκού Συνδέσμου:
Αναφορά στον Πειραϊκό Σύνδεσμο, ο οποίος χαρακτηριζόταν ως "τέμενος παιδεύσεως και μορφώσεως" μέσα από τις σελίδες του πειραϊκού Τύπου του έτους 1976. Στο εν λόγω ιστορικό τεκμήριο, εκτός από τις υφιστάμενες Σχολές του Πειραϊκού Συνδέσμου καταγραφόταν αναλυτικά η διοίκηση για την περίοδο 1976-1977, με πρόεδρο τον Ναύαρχο ε.α. Παναγιώτη Θεοχάρη.
Αναφορά στις νυχτερινές σχολές εργαζόμενων νέων του Πειραϊκού Συνδέσμου (Νυκτερινό Γυμνάσιο και Νυκτερινό Δημοτικό Σχολείο) που λειτούργησαν κατά την περίοδο 1976-1977:
Ενδεικτικά αρχειακά τεκμήρια σχετικά με τον Πειραϊκό Σύνδεσμο μέσα από τις σελίδες του πειραϊκού Τύπου του έτους 1980:
Αρχειακή αναφορά στο Κέντρο Επαγγελματικής Κατάρτισης Δοκίμων Αξιωματικών Ραδιοτηλεγραφητών Εμπορικού Ναυτικού και Δοκίμων Αξιωματικών Μηχανικών Εμπορικού Ναυτικού το οποίο ίδρυσε και λειτούργησε ο Πειραϊκός Σύνδεσμος την άνοιξη του έτους 1981:
Κατά τον 21ο αιώνα, ο Πειραϊκός Σύνδεσμος διαφημίζεται ως ένας πολυσχιδής οργανισμός με δεκάδες δραστηριότητες και κοινωφελή δράση στο χώρο των γραμμάτων και των τεχνών, του πολιτισμού αλλά και του αθλητισμού. Στον σύγχρονο Πειραϊκό Σύνδεσμο λειτουργούν οι παρακάτω σχολές: Ωδείο Πειραιά, Σχολή Χορού, Ανωτέρα Σχολή Δραματικής Τέχνης, Σχολή Ζωγραφικής, Σχολή Φωτογραφίας, Σχολή Η/Υ, Σχολή Παραδοσιακών Χορών και Σχολή Γονέων. Εκτός των προαναφερθέντων σχολών, ο Πειραϊκός Σύνδεσμος διαθέτει επίσης Τμήμα Κλασικού Αθλητισμού το οποίο περιλαμβάνει συλλόγους (ομάδες) στίβου, καλαθόσφαιρας, πετόσφαιρας με τις σχετικές ακαδημίες και τα τμήματα υποδομών.
- Το Γυμναστήριον του Πειραϊκού Συνδέσμου στην οδό Χαριλάου Τρικούπη
Αξιομνημόνευτο είναι το γεγονός πως ο Πειραϊκός Σύνδεσμος κατασκεύασε το ως άνω εικονιζόμενο ανοικτό γυμναστήριο με δικά του έξοδα στα τέλη του 19ου αιώνα. Μάλιστα, προς επίτευξη του συγκεκριμένου σκοπού, κατέφυγε στη λύση του δανεισμού (7.500 δραχμές) για το οποίο εκδόθηκαν 1500 ομολογίες αξίας 5 δραχμών η κάθε μια, κατά τον μήνα Μάιο του έτους 1896:
 |
| Μια (1) Ομολογία Δανείου Πειραϊκού Συνδέσμου (Αρχείο ΕΛΙΑ) |
Μετά την ολοκλήρωση των σχετικών έργων, η λειτουργία του Γυμναστηρίου Πειραιώς ξεκίνησε μετά τα επίσημα εγκαίνια τα οποία έλαβαν χώρα κατά τον μήνα Μάιο του έτους 1902, αποτελώντας έκτοτε σημείο αναφοράς των αθλητικών δρωμένων της πόλεως. Από το Γυμναστήριο του Πειραϊκού Συνδέσμου αναδείχθηκαν πολλοί πρωταθλητές του κλασσικού αθλητισμού ενώ στον ίδιο χώρο γυμνάστηκαν χιλιάδες Πειραιείς.
Ενδεικτικό πρόγραμμα των αθλητικών αγώνων "εν τω γυμναστηρίω του Πειραϊκού Συνδέσμου" που βρισκόταν "έναντι Γαλλικής Σχολής". Ως διευθυντής του Γυμναστηρίου του Πειραϊκού Συνδέσμου, εκείνη την εποχή, καταγραφόταν ο Μιχ. Μουζάλας:
Ιστορικό τεκμήριο από τις σελίδες του Πειραϊκού Τύπου του έτους 1935, με την ομάδα καλαθοσφαίρισης (Μπάσκετ - Μπώλλ) του Πειραϊκού Συνδέσμου να αναδεικνύεται Πρωταθλήτρια Πειραιώς "εις το Γυμναστήριον του Πειραϊκού Συνδέσμου".
Άξιο μνείας είναι επίσης το γεγονός πως το υπαίθριο Γυμναστήριον Πειραιώς του Πειραϊκού Συνδέσμου χρησιμοποιείτο τακτικά για τις γυμναστικές επιδείξεις διαφόρων σχολείων της πόλεως του Πειραιώς, τόσο προπολεμικά όσο και μεταπολεμικά έως και τα τέλη της δεκαετίας του 1950.
Έργα διαμόρφωσης της λεωφόρου Χαριλάου Τρικούπη, έξωθεν του Πειραϊκού Γυμναστηρίου, στα τέλη της δεκαετίας του 1930, επί ημερών δημαρχίας Μιχαήλ Μανούσκου. Στο βάθος διακρίνονται οι εγκαταστάσεις του Πειραϊκού Γυμναστηρίου για το άθλημα της καλαθοσφαίρισης!
Στην κάτωθι ενδεικτική ασπρόμαυρη αρχειακή φωτογραφία, καταγράφονται μαθητές της Ελληνογαλλικής Σχολής Πειραιά "Ο Άγιος Παύλος" σε γυμναστικές επιδείξεις που έλαβαν χώρα στις εγκαταστάσεις του Πειραϊκού Γυμναστηρίου κατά το σχολικό έτος 1952-1953.
 |
| Γυμναστικές επιδείξεις παρουσία επισήμων στο γυμναστήριο του Πειραϊκού Συνδέσμου (1952-1953) |
- Το Μέγαρο του Πειραϊκού Συνδέσμου
Το κάτωθι εικονιζόμενο ιδιόκτητο μέγαρο του Πειραϊκού Συνδέσμου ξεκίνησε να κατασκευάζεται το έτος 1930, επί της συμβολής των τότε οδών Ρεπούλη και Καραΐσκου, σε δημοτικό γήπεδο εκτάσεως 646 τετραγωνικών μέτρων, το οποίο παραχωρήθηκε από τον Δήμο Πειραιώς βάσει της αποφάσεως του δημοτικού συμβουλίου της 28ης Ιουνίου του 1921, επί ημερών δημαρχίας Αθανασίου Δρίβα (01.12.1920-02.08.1922), με την αθρόα συνδρομή του τότε προέδρου του Πειραϊκού Συνδέσμου Μιλτιάδη Πουρή και δια της υπ'αριθμόν 40088 της 15ης Νοεμβρίου του 1921 πράξης του Συμβολαιογράφου Πειραιώς Δημητρίου Πολιτάκη.
Η ολοκλήρωση της κατασκευής επιτεύχθηκε δια δανείων από το ΝΑΤ ύψους 260.000 δραχμών και πολλών μικρότερων ή/και μεγαλύτερων δωρεών, με τις πλέον σημαντικές εξ αυτών να είναι το κληροδότημα του Κίμωνος Ράλλη, η δωρεά 800.000 δραχμών του Ζώρζη Μιχαληνού, 40.000 δραχμές του Δ. Πολιτάκη, 130.000 δραχμές του Λεων. Μίχαλου, 50.000 δραχμές του Ευσταθίου Δηλαβέρη, 140.000 δραχμές του Ιωάννη Χουτόπουλου αλλά και ανώνυμων πολιτών!
Για την ιστορία, το Μέγαρο του Πειραϊκού Συνδέσμου θεμελιώθηκε στις 25 Μαΐου του 1930 από τον Ελευθέριο Βενιζέλο και αποπερατώθηκε το 1938. Εν τω μεταξύ όμως, ο Πειραϊκός Σύνδεσμος είχε εγκατασταθεί στο ημιτελές κτίριο από το έτος 1933, δίδοντας μάλιστα τον πρώτο αποκριάτικο χορό υπό σφοδρή χιονοθύελλα τον Φεβρουάριο του 1934! Ειρήσθω εν παρόδω, η αίθουσα συναυλιών, διαλέξεων και χορών που κατασκευάστηκε εντός του Μεγάρου του Πειραϊκού Συνδέσμου φέρει το όνομα του ομογενούς ευεργέτη και δωρητή Βαρώνου Κίμωνος Ράλλη (εκ Τεργέστης).
Στην κάτωθι ασπρόμαυρη αρχειακή αεροφωτογραφία της πλατείας Κοραή των αρχών της δεκαετίας του 1930, μπορεί κανείς να παρατηρήσει το τότε νεόδμητο Μέγαρο του Πειραϊκού Συνδέσμου, στο νότιο-δυτικό άκρο του φωτογραφικού κάδρου, όπισθεν του κεραμοσκεπούς Γυμνασίου Αρρένων Πειραιώς - εκεί όπου σήμερα δηλαδή υψώνεται το κτίριο Δημαρχείο της πόλης το οποίο ως γνωστόν προοριζόταν για Πνευματικό Κέντρο.
Κατά την διάρκεια των Δεκεμβριανών του 1944, μέλη του ΕΛΑΣ επιχείρησαν να ανατινάξουν το Μέγαρο του Πειραϊκού Συνδέσμου κάνοντας χρήση δυναμίτιδας, επιτυγχάνοντας να προκαλέσουν αρκετές ζημιές καθώς επίσης την καταστροφή μέρους του αρχείου του Συνδέσμου.
Η όψη του υπό εξέτασιν πενταώροφου διατηρητέου Μεγάρου του Πειραϊκού Συνδέσμου όπως καταγράφηκε κατά τη δεκαετία του 1980 για λογαριασμό του ΥΠΕΚΑ το οποίο χαρακτηρίζει το κτίριο ως χαρακτηριστικό δείγμα αρχιτεκτονικής της εποχής του, με κυκλικά ερκέρ της δεκαετίας του 1930 και επιρροές της ιταλικής σχολής της Casa del Fascio.
Σταθερό σημείο αναφοράς στην κάτωθι φωτογραφία, η παρουσία του φαρμακείου στο ισόγειο του κτιρίου, επί της συμβολής των οδών Καραΐσκου 104 και Σωτήρος Διός 19.
Η όψη του Μεγάρου του Πειραϊκού Συνδέσμου όπως καταγράφηκε στις αρχές της δεκαετίας του 2010 από τη συμβολή των οδών Καραΐσκου και Σωτήρος Διός:
Το Μέγαρο του Πειραϊκού Συνδέσμου μετά των ισογείων καταστημάτων του σε μια ευρεία άποψη από την πεζοδρομημένη οδό Καραΐσκου:
Φωτογραφική λεπτομέρεια της κεντρικής εισόδου του Μεγάρου του Πειραϊκού Συνδέσμου επί της οδού Καραΐσκου 104:
Ευρεία φωτογραφική καταγραφή του υπό εξέτασιν Μεγάρου του Πειραϊκού Συνδέσμου από τον εμπορικό πεζόδρομο Σωτήρος Διός:
Τα καταστήματα στο ισόγειο του Μεγάρου του Πειραϊκού Συνδέσμου επί της πεζοδρομημένης εμπορικής οδού Σωτήρος Διος όπως καταγράφηκαν το καλοκαίρι του έτους 2017:
Φωτογραφική λεπτομέρεια της μεταλλικής εξώθυρας και της υπέρθυρης μαρμάρινης επιγραφής η οποία βρίσκεται στην πρόσοψη του διατηρητέου Μεγάρου του Πειραϊκού Συνδέσμου επί της οδού Σωτήρος Διός, με αναφορά στις Νυχτερινές Σχολές Απόρων Παιδιών στον όροφο Ιωάννου Μεταξά:
- Οι Πρόεδροι του Πειραϊκού Συνδέσμου
Κατά τα πρώτη έτη λειτουργίας του υπό εξέτασιν Συνδέσμου, δημιουργήθηκε μια Διοικούσα Επιτροπή, η οποία έφερε τον τίτλο "Κοσμητεία", της οποίας τα μέλη εκλέγονταν μεταξύ τους κατόπιν κληρώσεως. Μετά την ίδρυση του Πειραϊκού Συνδέσμου, η πρώτη Κοσμητεία που ανέλαβε τη διοίκησή του αποτελείτο από τους Α. Βώκο, Στ. Φιλιππίδη, Δ. Ρουμελιώτη, Γ. Κόλλα, Α. Παΐζη και Μ. Σακελλάριο.
Κατά το έτος 1898, καθιερώθηκε με καταστατική διάταξη η ύπαρξη Διοικητικού Συμβουλίου. Έκτοτε, πολλές εξέχουσες προσωπικότητες της πειραϊκής κοινωνίας ανέλαβαν τον προεδρικό θώκο του Πειραϊκού Συνδέσμου. Πρώτος Πρόεδρος του Πειραϊκού Συνδέσμου διατέλεσε ο Νικόλαος Φίλων (1898-1902) ο οποίος συνέδεσε το όνομά του με την ίδρυση και λειτουργία του Γυμναστηρίου και ακολούθησαν ο νομικός και πολιτικός Γεώργιος Σημίτης (1902-1912) - πρόκειται για τον πατέρα του μετέπειτα πρωθυπουργού Κων/νου Σημίτη), ο βιομήχανος Βασίλειος Βασιλειάδης (1912-1918) επί ημερών του οποίου γιγαντώθηκε ο Σύνδεσμος και το Ωδείο, ο Γεώργιος Μανούσης (1918-1920), ο βιομήχανος Μιλτιάδης Πουρής (1920-1924 και 1954-1957) χάρις στις ενέργειες του οποίου διατέθηκε στον Σύνδεσμο το κληροδότημα του εκ Τεργέστης Βαρώνου Κίμωνος Ράλλη (150.000 λιρέτες Ιταλίας ή 846.210 δραχμές) και ο πολιτικός και δικηγόρος Δευκαλίων Ρεδιάδης για τριάντα συναπτά έτη, από το 1924 έως το 1955, αποτελώντας τον μακροβιότερο Πρόεδρο του Πειραϊκού Συνδέσμου:
 |
| Δευκαλίων Ρεδιάδης (2 Φεβρουαρίου 1882- 1955) - Ο μακροβιότερος Πρόεδρος του Πειραϊκού Συνδέσμου |
Μεταπολεμικά, μετά τον θάνατο του ως άνω εικονιζόμενου Δευκαλίωνος Ρεδιάδη τα ηνία του Πειραϊκού Συνδέσμου ανέλαβαν ξανά ο Μιλτιάδης Πουρής (1954-1957), εν συνεχεία ο βιομήχανος Ιάκωβος Μάγκος (1957-1958), ο Δημήτριος Παρασκευάς (1960-1964), ο Ευάγγελος Περάκης (1964-1971), ο Μιχαήλ Μπάκουρης (1971-1972), ο Κων/νος Σαραϊντάρης (1972-1974), ο Παναγιώτης Θεοχάρης (1974-1984), ο Παναγιώτης Λεούσης (1984-1988 και 1998-2000), ο Γ. Ρεδιάδης (1988-1998), ο Ι. Πολυχρονόπουλος (2000-2002), ο Βασίλειος Κούτσης (2002-2004), η Φερενίκη Θεοχάρη (2004-2010), ο Αναστάσιος Βέργος (2010-2012), η Μαίρη Σορώτου-Τσανάκη (2012-2014), ο Αναστάσιος Δ. Βέργος (2014-2017), η Αντωνία Μεγαλοοικονόμου (2017-2020) και ο Καρλάφτης Ευάγγελος (2020-2023).
 |
| Ευάγγελος Σ. Περάκης - Πρόεδρος Πειραϊκού Συνδέσμου (1964-1971) |
Διαβάστε σχετικά θέματα:
Κείμενο - Πηγές:
Το κείμενο είναι πρωτότυπο, προϊόν προσωπικής έρευνας, προσωπικής εργασίας και προσωπικών εκτιμήσεων. Στοιχεία και πληροφορίες ελήφθησαν από τις κάτωθι πηγές:
- "Ζήνων" - Έκδοσις του Φυσιολατρικού Συνδέσμου Πειραιώς "Ζήνων", Περίοδος Δ', Οκτώβριος - Νοέμβριος 1969, Τεύχος 60
- "Πειραϊκό Λεύκωμα", Στ. Καραμπερόπουλος, Εκδόσεις Κοινωνικής, Πειραιάς, 2010
- "Ιστορικοί Αθλητικοί Σύλλογοι Πειραιά", Περιοδική Έκδοση Ελληνογαλλικής Σχολής Πειραιά "Ο Άγιος Παύλος", 12/09, Τεύχος 4
- ΥΠΕΚΑ
- Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (ΕΛΙΑ)
- Ιστορικό Αρχείο Δήμου Πειραιά
- http://www.peiraikos.gr/
- Τύπος Εποχής - Οδηγοί Πόλεως
- Όλες οι σύγχρονες φωτογραφίες του αφιερώματος ανήκουν στον γράφοντα το ιστολόγιο, διέπονται από κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας και προέρχονται από την προσωπική μου φωτογραφική σελίδα (ALL RIGHTS RESERVED).
- Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο.
- Όσοι παρανομούν διώκονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου