Ο SANTIAGO, Η ΠΟΛΗ ΤΗΣ COMPOSTELA ΚΑΙ Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΑΚΩΒΟΥ

Ήταν βροχερό και μουντό εκείνο το πρωινό της 24ης Νοεμβρίου του 2006 στο Ορένσε (Orense) της Γαλικίας (Galicia), ή Οουρένσε (Ourense) όπως το προφέρουν οι ντόπιοι. Το πρόγραμμα απαιτούσε πρωινή έγερση και έτσι έφθασα νωρίς στον σιδηροδρομικό σταθμό της πόλης, στην αντίπερα όχθη του ποταμού Μίνιο (rio Minho).

Το εισιτήριο μετ'επιστροφής βρισκόταν ήδη στα χέρια μου, με την έντονη υγρασία και το κρύο να είναι επίσης παρόντα.

Προορισμός της αυθημερόν εξόρμησης ήταν η ιστορική πόλη του Σαντιάγκο δε Κομποστέλα (Santiago de Compostela), η οποία τυγχάνει, εκτός από πρωτεύουσα της Γαλικίας, να αποτελεί έναν από τους τρεις κυριότερους προσκυνηματικούς προορισμούς του Ρωμαιοκαθολικισμού μαζί με τη Ρώμη και την Ιερουσαλήμ. Ο Καθεδρικός Ναός της πόλης, ο οποίος είναι αφιερωμένος στον Άγιο Ιάκωβο (Santiago), αποτελεί τον τερματικό σταθμό ενός εκ των πλέον σημαντικών δρόμων προσκυνήματος, γνωστού ήδη από τον 9ο αιώνα ως "ο Δρόμος του Αγίου Ιακώβου" ή στα ισπανικά "el Camino de Santiago" (αντίστοιχη αναφορά ως "Saint James Walk" στα αγγλικά). 

Σύμφωνα με την χριστιανική παράδοση, οι Απόστολοι Ιάκωβος και Ιωάννης, τα παιδιά του Ζεβεδαίου, μετά το θάνατο του Ιησού κινήθηκαν, ο μεν Ιωάννης προς τα ανατολικά, πέρα από τον ποταμό Ευφράτη και ο δε Ιάκωβος, προς τη Δύση, με σκοπό την κήρυξη του Ευαγγελίου. Ο Ιάκωβος εν τέλει έφθασε μέχρι την Ισπανία, όπου παρέμεινε για κάποιο διάστημα έως ότου επέστρεψε στην Ιερουσαλήμ, όπου εν τέλει βρήκε μαρτυρικό θάνατο. Αργότερα, το σώμα του Ιάκωβου φέρεται να μεταφέρθηκε από μαθητές του στην Ισπανία, στην πλέον απόμακρη δυτική πλευρά, όπου ετάφη. Την εποχή που οι Άραβες είχαν αρχίσει να εξαπλώνονται στην Ιβηρική χερσόνησο, η πεποίθηση πως ο Ιάκωβος κήρυξε και ετάφη στην Ισπανία, λειτούργησε ως ψυχολογική υποκίνηση για τους Χριστιανούς οι οποίοι βρήκαν στο πρόσωπο του Αγίου έναν υπερασπιστή της πίστεώς τους και έναν διώκτη του Ισλάμ (Santiago Matamoros ήτοι ο Ιάκωβος ο εξολοθρευτής των "σκουρόχρωμων"). Κατά το έτος 813 μ.Χ, ένας ερημίτης μοναχός ονόματι Πελάγιος ανακάλυψε με τρόπο θαυματουργικό την εκκλησία και τον υποτιθέμενο τάφο του Ιακώβου. Έκτοτε, το σκήνωμα του Αγίου απέκτησε σταδιακά τεράστια φήμη και δημοτικότητα με αποτέλεσμα περί τον 12ο αιώνα πάνω από 500.000 πιστοί να το επισκέπτονται σε ετήσια βάση.

Στις μέρες μας (21ος αιώνας), η πόλη της Compostela παραμένει δίχως αμφιβολία ένας δημοφιλής προσκυνηματικός προορισμός. Άνθρωποι (Πιστοί) από όλο τον κόσμο επιλέγουν να βαδίσουν τον "Δρόμο του Αγίου Ιακώβου" με τελικό σταθμό την πόλη του Santiago. Το πλέον δημοφιλές μονοπάτι, ο επονομαζόμενος "γαλλικός δρόμος", ξεκινάει από το St Jean Pied du Port της Γαλλίας με προορισμό το Santiago de Compostela της Ισπανίας. Η απόσταση των περίπου 800 χιλιομέτρων καλύπτεται συνήθως σε 30-35 ημέρες πεζοπορίας. Βέβαια, υφίστανται και άλλοι δημοφιλείς "δρόμοι" κυρίως εντός της Ισπανίας όπως είναι λ.χ. από το Bilbao και το Oviedo προς το Santiago (το λεγόμενο Camino Primitivo), από την Valencia και το Toledo προς το Santiago (το λεγόμενο Camino de Levante), από το Ferrol και την Α Coruna προς το Santiago (το λεγόμενο Camino Ingles), από τη Σεβίλη και τη Salamanca προς το Santiago (η λεγόμενη Via de la Plata) κ.ο.κ. Τα εν λόγω μονοπάτια είναι όλα σηματοδοτημένα με ένα χαρακτηριστικό κίτρινο χρώμα το οποίο αποτελεί σημάδι προσανατολισμού για τους χιλιάδες προσκυνητές που επιλέγουν κάθε χρόνο να περπατήσουν μια από αυτές τις διαδρομές επί 10, 20 ή 30 ημέρες μέχρι την πόλη του Santiago. Αξιοσημείωτο είναι δε το γεγονός πως αρκετοί πεζοπόροι, πραγματοποιούν τις συγκεκριμένες διαδρομές, πέρα από προσκυνηματικούς και θρησκευτικούς λόγους, για δικούς τους προσωπικούς πνευματικούς λόγους.

Ειρήσθω εν παρόδω, ο πασίγνωστος Βραζιλιάνος συγγραφέας Paulo Coelho, στο έργο του "Το ημερολόγιο ενός μάγου - Ο Προσκυνητής της Compostela" (αυθεντικός τίτλος στα ισπανικά El peregrino de Compostela, O Diário de un Mago - 1987), διηγείται σε πρώτο πρόσωπο τις βιωματικές του εμπειρίες από τη δική του διαδρομή στο δρόμο του Santiago δίδοντας έναυσμα στον αναγνώστη να προβληματιστεί περί του δικού του "δρόμου" στη ζωή, περί του πραγματικού νοήματος αυτής, ήτοι του πως να εξελιχθεί κάποιος σαν άνθρωπος και πως να πετύχει μια πνευματική εξέλιξη.

Ήταν σχεδόν μεσημέρι πια και στην Compostela ο καιρός ήταν μουντός και βροχερός.

Αφήνοντας πίσω τον σιδηροδρομικό σταθμό της πόλης, κρατώντας στα χέρια μου έναν χάρτη της πόλης που είχα προμηθευτεί στο Ourense (μαζί με την απαραίτητη ομπρέλα και μια ταπεινή Sony Cybershot), άρχισα να περιδιαβαίνω τους δρόμους μιας πόλης η ιστορία της οποίας ξεκίνησε από τα προϊστορικά χρόνια, αναπτυσσόμενη κατά την ρωμαϊκή εποχή για να γιγαντωθεί κυρίως κατά τον Μεσαίωνα.

Ευτυχώς, στους δρόμους του Santiago, υπήρχαν αρκετές χρήσιμες πινακίδες με πληροφορίες, γραμμένες βέβαια στο τοπικό ιδίωμα-διάλεκτο της Γαλικίας (Gallego):

Βαδίζοντας αργά στους υγρούς πλακόστρωτους δρόμους της πόλης, διάφορα επιβλητικά ιστορικά κτίρια όπως λ.χ. σχολεία, πανεπιστημιακές σχολές, ορφανοτροφεία, μοναστήρια, δημόσιες υπηρεσίες και βεβαίως εκκλησίες, καταγράφηκαν μέσα από τον φωτογραφικό φακό:

Τελικά, κατόπιν μιας μικρής περιπλάνησης, βρέθηκα στην κεντρική πλατεία (Praza) Obradoiro, εκεί όπου βρίσκεται ο μεγαλειώδης καθεδρικός ναός της πόλης, ένα σημείο αναφοράς για χιλιάδες επισκέπτες σε καθημερινή βάση:

Εισερχόμενος στο εσωτερικό του επιβλητικού ιερού ναού, την ώρα που μια θεία λειτουργία βρισκόταν σε εξέλιξη:

Μετά από μια στάση αρκετών λεπτών στο εσωτερικό του καθεδρικού ναού του Santiago, επιβεβλημένη υπήρξε η επίσκεψη στο σχετικό Μουσείο, εκεί όπου πωλούνταν πλήθος αναμνηστικών, κομποσκοίνια, λατρευτικά σύμβολα κλπ. Ένα μεγάλο λεύκωμα με την ιστορία του ναού και πολλές φωτογραφίες, το οποίο ενθυμούμαι ότι με το ζόρι χώρεσε στη βαλίτσα της επιστροφής από την Ισπανία, αποτέλεσε το απόκτημα εκείνης της ημέρας. Σημείο αναφοράς του Μουσείο του Καθεδρικού Ναού, δίχως αμφιβολία, ο περίφημος "Θησαυρός του Σαντιάγκο" (El Tesoro de Santiago):

Ακολούθησε ένας σύντομος περίπατος στο εσωτερικό προαύλιο του ναού, με το επιβλητικό κωδωνοστάσιο - ωρολόγιο του Καθεδρικού ναού να ξεχωρίζει.

Προτού βρεθώ ξανά στο δρόμο για τον σιδηροδρομικό σταθμό της πόλης, το βλέμμα επικεντρώθηκε για μια ακόμη και τελευταία φορά στη γιγαντιαία εκκλησιαστική κατασκευή με το πλήθος γοτθικών αρχιτεκτονικών και διακοσμητικών λεπτομερειών. 

Ο δυνατός αέρας μου "γύρισε" για πολλοστή φορά την ομπρέλα, η οποία ούτως ή άλλως δεν προστάτευε ιδιαίτερα και την έσπασε. Έτσι λοιπόν, η επιστροφή προς τον σταθμό του σιδηρόδρομου συνεχίστηκε υπό τις στάλες ενός κλασικού μουντού "αγγλικού τύπου" ψιλόβροχο, ιδιαίτερα προσφιλούς από τα φοιτητικά μου χρόνια στη Γηραιά Αλβιώνα.

Ο συρμός για το Ourense περίμενε τους επιβάτες για να αναχωρήσει, όπως πάντοτε, στην ώρα του, αλλά προ της επιβίβασης, επιβεβλημένη υπήρξε μια στάση για ένα σάντουιτς με lomo iberico και ένα ποτήρι κόκκινο κρασί (vino tinto) στο γραφικό café-bar του σταθμού.

Κείμενο - Πηγές:

Το κείμενο είναι πρωτότυπο, προϊόν προσωπικής έρευνας, προσωπικής εργασίας και προσωπικών εκτιμήσεων. Στοιχεία και πληροφορίες έχουν ληφθεί από τις κάτωθι πηγές:

• Wikipedia

Φωτογραφίες: 

• Όλες οι σύγχρονες φωτογραφίες του αφιερώματος ανήκουν στον γράφοντα το ιστολόγιο και διέπονται από κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας.
• Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο.
• Όσοι παρανομούν διώκονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.