ΟΙΚΙΑ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΦΡΑΝΤΖΗ [ΠΕΙΡΑΙΑΣ: ΤΟΤΕ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ]

Ανηφορίζοντας την οδό Μπουμπουλίνας από την πλατεία Κανάρη του Πασαλιμανιού με κατεύθυνση προς το κέντρο της πόλης του Πειραιά, ο φωτογραφικός φακός σταματά στη συμβολή της οδού Μπουμπουλίνας 39 με την οδό Κουντουριώτου εστιάζοντας στο κάτωθι εικονιζόμενο ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής γωνιαίο κτίριο με μεσαιωνικές καταβολές και πυργοειδή χαρακτηριστικά γνωρίσματα, το οποίο καταγράφεται ως οικία Νικολάου Φραντζή.

Το εν λόγω διατηρητέο κτίριο, του οποίου η κατασκευή τοποθετείται χρονικά κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1880, εντάσσεται στην κατηγορία εκείνη των κατασκευών που παρουσίαζαν "παραμορφώσεις" χαρακτηριστικών γνωρισμάτων. Όπως είναι εμφανές, το κυρίαρχο κυλινδρικό στοιχείο του συγκεκριμένου παραδοσιακού κτιρίου "ξεφεύγει" από τις συνήθεις κλασικές "γραμμές".

Πηγή: Ιστορικό Εθνικό Μουσείο

Το προαναφερόμενο κυλινδρικό στοιχείο στην κατοικία αυτή περικλείει τη διπλή λειτουργία της εισόδου και της σκάλας που εξυπηρετεί και τα δυο επίπεδα του κτιρίου. Παρατηρώντας την εν λόγω κατασκευή από το εξωτερικό του κτιρίου, το κυλινδρικό στοιχείο τονίζεται ιδιαίτερα λόγω του γεγονότος ότι προεξέχει κατά ένα επίπεδο από το υπόλοιπο κτίριο.

Επιστολικό δελτάριο των αρχών του 20ου αιώνα στο οποίο καταγράφεται η οικία Νικολάου Φραντζή. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως την συγκεκριμένη καρτ-ποστάλ είχε ταχυδρομήσει την 1η Δεκεμβρίου του έτους 1908 ο Λέων Ν. Φραντζής προς παραλήπτη στη Λυών της Γαλλίας.

Για την ιστορία, ο υπογράφων το ως άνω επιστολικό δελτάριο Λέων Φραντζής (1889-1965), υπήρξε γνωστός αυτοδίδακτος φωτογράφος της εποχής του Μεσοπολέμου, ο οποίος παρέδωσε έργο ευρείας θεματολογίας, με επίκεντρο το ελληνικό τοπίο και τη σύγχρονή του πραγματικότητα. Ο ίδιος συνεργάστηκε, μεταξύ άλλων, με τον Ελληνικό Οργανισμό Τουρισμού και το Εθνικό Θέατρο, ενώ κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου πολέμου υπήρξε πολεμικός ανταποκριτής. Ξεχωριστή θέση στο αρχείο του κατέχουν φωτογραφίες από παραστάσεις θεάτρου πρόζας και λυρικού θεάτρου της περιόδου 1937-1950, καθώς επίσης πορτραίτα των σημαντικότερων Ελλήνων ηθοποιών της ίδιας εποχής. 

Αξιοσημείωτο το γεγονός πως στο εν λόγω κτίριο, περί τα τέλη της δεκαετίας του 1920 στεγάστηκε το εν Πειραιεί Παράρτημα της Γενικής Ασφάλειας του Κράτους:

Μεταπολεμικά, περί τα μέσα της δεκαετίας του 1960, στην πάλαι ποτέ οικία Φραντζή, στεγάστηκε για μικρό χρονικό διάστημα η έδρα του Ναυτικού Μουσείου της Ελλάδος, προ της αποπερατώσεως των μουσειακών εγκαταστάσεων στη Φρεαττύδα.

Η υπό εξέτασιν οικία όπως καταγράφηκε φωτογραφικά την ίδια χρονική περίοδο - δεκαετία 1960 - δια χειρός του ερασιτέχνη φωτογράφου καθηγητή Γεωργίου Μπακούρου:

Η ως άνω φωτογραφική καταγραφή του Γεωργίου Μπακούρου χρησιμοποιήθηκε ως βάση για την παρακάτω σύνθεση / αντιπαραβολή του "Πειραιά του χθες και του σήμερα", μέσα από το πρωτότυπο προσωπικό project Πειραιάς / Piraeus Retronaut:

Στα μέσα της δεκαετίας του 1970, το υπό εξέτασιν κτίριο, το οποίο καταγραφόταν ως ιδιοκτησία Ρεγγίνας Δριβελοπούλου, με βάση την Υπουργική Απόφαση του Υπουργείου Περιβάλλοντος ΔΙΛΑΠ/Γ/23293/23-6-1976 όπως αυτή δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ 897/Β/9-7-1976, χαρακτηρίστηκε ως οίκημα χρήζον ειδικής κρατικής προστασίας, με το σκεπτικό ότι αποτελεί "δείγμα ενδιαφέροντος αρχιτεκτονικού τύπου, του οποίου τα παλαιότερα παραδείγματα έχουν εξαφανισθεί".

Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, η υπό εξέτασιν πάλαι ποτέ οικία Νικολάου Φραντζή, χαρακτηρίστηκε ως διατηρητέα. Η κάτωθι έγχρωμη φωτογραφική καταγραφή της προαναφερθείσης δεκαετίας προέρχεται από τα αρχεία του ΥΠΕΚΑ: 

Η ως άνω φωτογραφική καταγραφή εκ των αρχείων του ΥΠΕΚΑ χρησιμοποιήθηκε ως βάση για την παρακάτω σύνθεση / αντιπαραβολή του "Πειραιά του χθες και του σήμερα", μέσα από το πρωτότυπο προσωπικό project Πειραιάς / Piraeus Retronaut:

Αξιομνημόνευτο είναι το γεγονός πως το εγκαταλειμμένο ακίνητο αγοράστηκε από τον Δήμο Πειραιώς επί ημερών δημαρχίας Στέλιου Λογοθέτη (1991-1999), περίοδο κατά την οποία ο Δήμος Πειραιώς αγόρασε και άλλα παρόμοια ακίνητα (λ.χ. νεοκλασικό Κανθάρου - οικία Ρασογιάννη).

Επί ημερών δημαρχίας Στέλιου Λογοθέτη, το εν λόγω κτίριο προδιαγραφόταν ως έδρα του Ιστορικού Αρχείου Πειραιώς. Παρόλα ταύτα, η επόμενη δημοτική αρχή του Χρήστου Αγραπίδη, επί ημερών της οποίας ολοκληρώθηκαν τα έργα αποκατάστασης του κτιρίου, προτίμησε να δρομολογήσει τη στέγαση του Ιστορικού Αρχείου Πειραιώς - παρά τις έντονες αντιδράσεις πολλών φορέων της πόλεως - στο κτίριο "Μίμης Τραϊφόρος" στη Γούβα του Βάβουλα και να παραχωρήσει το υπό εξέτασιν κτίριο στη συμβολή των οδών Μπουμπουλίνας και Κουντουριώτου στη Δημοτική Επιχείρηση Πολιτιστικής Ανάπτυξης Πειραιά (ΔΕΠΑΠ). 

Η φωτογράφος Κάτια Μητροπούλου κατέγραψε την εγκαταλειμμένη πάλαι ποτέ οικία Φραντζή στα μέσα της δεκαετίας του 1990, αποτυπώνοντας μια λεπτομέρεια του ισογείου τμήματος καθώς και την ενημερωτική πινακίδα του Δήμου Πειραιώς με τον προϋπολογισμό του έργου (100.000.000 δραχμές).

Πηγή: "Πειραιάς, Ένα Σεργιάνι" - Φωτογράφος:  Κάτια Μητροπούλου

Πηγή: "Πειραιάς, Ένα Σεργιάνι" - Φωτογράφος:  Κάτια Μητροπούλου

• Η πρώην οικία Φραντζή κατά τον 21ο αιώνα

Ακολουθούν ορισμένες φωτογραφικές καταγραφές της πρώην οικίας Νικολάου Φραντζή από το έτος 2012: 

 

 

Στο περίτεχνο σιδερένιο κιγκλίδωμα της αυλόπορτας του υπό εξέτασιν ακινήτου εμφανίζονται με καλλιτεχνική γραφή τα αρχικά γράμματα της ελληνικής αλφαβήτου "Ε" και "Σ".

Στο υπέρθυρο του κτιρίου, διακρίνονται μισοσβησμένα τα αρχικά της "αμαρτωλής" Δημοτικής Επιχείρησης Πολιτιστικής Ανάπτυξης Πειραιά (ΔΕΠΑΠ), γνωστής για το όργιο παράνομων / παράτυπων ενεργειών και συναλλαγών κατά την περίοδο 2003-2012 (ήτοι επί ημερών δημαρχίας Χ. Αγραπίδη, Π. Φασούλα και Β. Μιχαλολιάκου), σύμφωνα με τα όσα αποκαλύφθηκαν στην εμπιστευτική έκθεση έκτακτου διαχειριστικού ελέγχου που πραγματοποίησε και γνωστοποίησε το έτος 2015 η Γενική Διεύθυνση Δημοσιονομικών Ελέγχων του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους - σσ. έκθεση η οποία "κουκουλώθηκε" από τη Δημοτική Αρχή Γ. Μώραλη.

 

Αρχιτεκτονικές λεπτομέρειες από τον άνω όροφο του κτιρίου:

Στις μέρες μας (τρίτη δεκαετία του 21ου αιώνα), στο κτίριο λειτουργεί Δημοτικός Βρεφονηπιακός Σταθμός.

Το υπό εξέτασιν κτίριο όπως καταγράφηκε φωτογραφικά την 25η Μαρτίου του έτους 2023:

Διαβάστε σχετικά θέματα:

Οι Πύργοι του Πειραιά

Οι Πύργοι της οδού Παυσίλυπου

Πειραιώς παλαιές παραδοσιακές οικίες

Το χρώμα των παλαιών πειραϊκών κατοικιών

Πειραιάς "Τότε και Σήμερα": Οδός Μπουμπουλίνας

Μεγάλη Οικία Ηλιόπουλου [Πειραιάς: Τότε και Σήμερα]

Οδός Μπουμπουλίνας 42 και Κουντουριώτου 174

Κείμενο - Πηγές:

Το κείμενο είναι πρωτότυπο, προϊόν προσωπικής έρευνας, προσωπικής εργασίας και προσωπικών εκτιμήσεων. Στοιχεία και πληροφορίες ελήφθησαν από τις κάτωθι πηγές:

• "Πειραιάς 1834-1912", Σταματίνα Μαλικούτη, Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς
• Αρχείο ΥΠΕΚΑ
• "Πειραιάς: Ένα Σεργιάνι", Κάτι Μητροπούλου, Εκδόσεις Σιδέρη
• "Τα κτίρια του Πειραιά κατά τον 19ο αιώνα - Δημόσια Κτίρια και Κατοικία", Νικόλας Σ. Ντόριζας, Εταιρία Φίλων του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά, 1997
• Αρχείο Γ. Μπακούρου - Επιμέλεια διάσωσης αρχείου Λίζα Κουτσαπλή
• Τύπος Εποχής - Συλλεκτικοί Χάρτες - Οδηγοί Πόλεως

Φωτογραφίες:

• Οι ιστορικές φωτογραφίες παρατίθενται για εκπαιδευτικούς σκοπούς - κάθε νόμιμο δικαίωμα ανήκει στους νομίμους κατόχους αυτών.
• Όλες οι σύγχρονες φωτογραφίες του αφιερώματος και οι σχετικές συνθέσεις / αντιπαραβολές ανήκουν στον γράφοντα το ιστολόγιο, διέπονται από κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας και προέρχονται από την προσωπική μου φωτογραφική σελίδα (ALL RIGHTS RESERVED).
• Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο.
• Όσοι παρανομούν διώκονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.