Pages

Πέμπτη, Φεβρουαρίου 13, 2025

ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΕΜΒΛΗΜΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

H τρίτη περίοδος δημαρχίας του Πέτρου Ομηρίδη Σκυλίτση (1784-1872) δεν ολοκληρώθηκε ομαλά καθώς ο ίδιος ωθήθηκε σε παραίτηση το καλοκαίρι του 1854, υπό το βάρος της ραγδαίας εξάπλωσης της επιδημίας χολέρας η οποία έπληξε αρχικά την πόλη του Πειραιώς και αργότερα την Αθήνα, συνέπεια της παρουσίας σε αυτήν του γαλλικού στρατιωτικού κατοχικού σώματος υπό τον Ναύαρχο Τινάν, το οποίο είχε επιβάλει ναυτικό αποκλεισμό και κατοχή του Πειραιώς και των Αθηνών, με σκοπό η Ελλάς και ο Όθων να σταματήσουν την υποστήριξη των εξεγέρσεων των Ελλήνων στις υπόδουλες περιοχές  της Ηπείρου, της Θεσσαλίας και της Μακεδονίας. Μετά την παραίτηση του Πέτρου Ομηρίδη Σκυλίτση, στη θέση του Δημάρχου διορίστηκε ο έως τότε πρώτος Δημαρχικός Πάρεδρος Σωτήριος Ρετσινόπουλος. Στον έναν περίπου χρόνο που ο Ρετσινόπουλος έμεινε στη θέση του Δημάρχου, από το καλοκαίρι του 1854 έως το καλοκαίρι του 1855, ανέκυψε το ζήτημα του επίσημου εμβλήματος της σφραγίδας του Δήμου Πειραιώς, καθώς από τα χρόνια της ανασύστασης του Δήμου (1835) και έως τότε, είχαν χρησιμοποιηθεί διάφορα εμβλήματα και σφραγίδες. Ο Ρετσινόπουλος, με σχετική αναφορά του προς την Πρυτανεία του εν Αθήναις Πανεπιστημίου ζήτησε να πληροφορηθεί ποιο σύμβολο είχε ο Δήμος Πειραιώς κατά την αρχαιότητα. Η Πρυτανεία του Πανεπιστημίου παρέπεμψε το ερώτημα στον καθηγητή Αρχαιολογίας Αλέξανδρο Ρίζο Ραγκαβή (27 Δεκεμβρίου 1809 - 16 Ιανουαρίου 1892), ο οποίος κατόπιν σχετικής μελέτης, απέστειλε στις 20 Δεκεμβρίου του 1854 προς τον Πρύτανη του Πανεπιστημίου Αθηνών την κάτωθι απάντηση: 

Προς τον κ. Πρύτανιν του Πανεπιστημίου Όθωνος

Επιστρέφων την διευθυνθείσαν μοι αναφοράν του κ. Δημάρχου Πειραιώς, παρατηρώ ότι ο Πειραιεύς, ως Δήμος Αττικής, ούτε ιδιαίτερον σύμβολον, ούτε ιδιαίτερα νομίσματα είχεν, αλλ'αυτά τα των Αθηνών, δύναται επομένως ο Δήμος των Πειραιέων να εκλέξη εκ των πολυπληθών Αττικών νομισμάτων τον τύπον ενός, παριστώντα τι, αναφερόμενον εις την φύσιν και τας σχέσεις αυτού.

Τοιούτος είνε φερ'ειπείν ο φέρων πρώραν πλοίου μεθ'οπλίτου τροπαιοφόρου και γλαύκος, ου πρόχειρον επισυνάπτω σχεδίασμα ή ανεξαρτήτως των παραστάσεων αρχαίων νομισμάτων, μόνην πρώραν μετ'επικαθημένης γλαύκος, σύμβολον αινιττόμενον το θαλάσσιον του Πειραιώς εμπόριον, την σχέσιν αυτού προς τας Αθήνας, και προσέτι αναμιμνήσκον την επί της μάχης της Σαλαμίνος επί της νηός του Θεμιστοκλέους επικαθισθείσαν γλαύκα. 

Εν Αθήναις, την 20 Δεκεμβρίου 1854

Ευπειθέστατος

Α.Ρ. Ραγκαβής
Καθηγητής Αρχαιολογίας

Κατόπιν της ως άνω γνωμοδοτήσεως του καθηγητού Ραγκαβή, ο Δήμαρχος Πειραιώς υπέβαλε προς το Υπουργείο των Εσωτερικών δια του Νομάρχου Αττικής και Βοιωτίας την υπ'αριθμόν 111 αναφορά του, αιτούμενος να επιτραπεί στο Δήμο Πειραιώς να φέρει στην σφραγίδα του το έμβλημα το οποίο είχε υποδείξει ο καθηγητής της αρχαιολογίας. Η αναφορά του Δήμου Πειραιώς πράγματι προωθήθηκε από τον Νομάρχη προς το Υπουργείο των Εσωτερικών το οποίο με τη σειρά του, βάσει του Βασιλικού Διατάγματος της 26ης Φεβρουαρίου του 1855 επέτρεψε στον Δήμο Πειραιώς να φέρει το κάτωθι εικονιζόμενο έμβλημα.


Ακολούθως παρατίθεται αυτούσιο το κείμενο της απαντήσεως του Υπουργείου των Εσωτερικών με την υπογραφή του τότε πρωθυπουργού Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου (3 Φεβρουαρίου 1791 - 6 Αυγούστου 1865) το οποίο αποτελεί ουσιώδες μέρος της ιστορίας του Δήμου Πειραιώς:

Το Υπουργείον των Εσωτερικών περί εμβλήματος της Δημοτικής Σφραγίδας Πειραιώς

Αριθ. 4996. Η Α.Μ. ο Βασιλεύς δια Β.Δ. της 26 του λήξαντος ευηρεστήθη να διατάξη να φέρη η σφραγίς του Δήμου Πειραιώς το έμβλημα, εν τω μέσω μεν πρώραν πλοίου και επ'αυτής οπλίτην, τροπαιοφόρον ιστάμενον, και γλαύκα επικαθημένων, κύκλω δε τα γράμματα Δήμος Πειραιέων.

Την Βασιλικήν ταύτην απόφασιν γνωστοποιούντες Υμίν κύριε Νομάρχα, σας προσκαλούμεν να φροντίσητε τα προς εκτέλεσιν αυτής. Σας διευθύνομεν επί επιστροφή την από 20 Δεκεμβρίου π.ε. αναφοράν του καθηγητού της αρχαιολογίας κυρίου Ραγκαβή, εφ'ης υπάρχει προσηρτημένον το σχεδίασμα του επί της σφραγίδος του ειρημένου Δήμου εγχαρακτέου εμβλήματος ίνα αποσταλή προς την Δημοτικήν αρχήν. 

Εν Αθήναις τη 1 Μαρτίου 1855

Ο Προσ. Υπουργός

Α. Μαυροκορδάτος

Εν συνεχεία, η απόφαση του Υπουργείου των Εσωτερικών κοινοποιήθηκε από τον Νομάρχη Αττικοβοιωτίας προς τον Δήμο Πειραιώς με σχετική επιστολή της 2ας Μαρτίου 1855 με αριθμό πρωτοκόλλου 1887.2286, ενώ ταυτόχρονα εγκρίθηκε δαπάνη μέχρι του ποσού των είκοσι δραχμών εκ των αποθεματικών κεφαλαίων για τον συγκεκριμένο σκοπό. 

Κατ'αυτόν τον τρόπο, χαράχθηκε το ως άνω έμβλημα με την τριήρη, τον τροπαιοφόρο οπλίτη και την κουκουβάγια στην επίσημη σφραγίδα του Δήμου, με την μόνη διαφορά πως οι λέξεις "Δήμος Πειραιέων" αντικαταστάθηκαν από το "Δήμος Πειραιώς". 

Διαβάστε σχετικά θέματα:

Κείμενο - Πηγές:

Το κείμενο είναι πρωτότυπο, προϊόν προσωπικής έρευνας, προσωπικής εργασίας και προσωπικών εκτιμήσεων. Στοιχεία και πληροφορίες ελήφθησαν από τις κάτωθι πηγές:

"Ο Πειραιεύς και οι Δήμαρχοι της Α' Εκατονταετηρίδος", Δημητρίου Θ. Σπηλιωτόπουλου, Πειραιεύς, 1939
  • Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο.
  • Όσοι παρανομούν διώκονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου