ΤΟ ΕΝ ΠΕΙΡΑΙΕΙ ΜΕΓΑΡΟΝ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΥ [ΠΗΤΑΡΑ]

Το κάτωθι εικονιζόμενο τετραώροφο, γωνιακό κτίριο, με τα ιδιαιτέρως αξιόλογα διακοσμητικά και αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα, αποτελεί ένα από τα ελάχιστα σωζόμενα Μέγαρα του προπολεμικού Πειραιά, ευρισκόμενο στη συμβολή της κεντρικής λεωφόρου Βασιλέως Γεωργίου Α' 16 με την οδό Πραξιτέλους 137. Το Μέγαρον Πηταρά (ή Πιτταρά), γνωστό και ως Μέγαρον του Ευαγγελισμού, χαρακτηρισμένο ως διατηρητέο κτίριο από το έτος 1987, αποτελεί σημείο αναφοράς του ιστορικού κέντρου του Πειραιώς, παρότι ίσως περνά σχετικά απαρατήρητο συγκρινόμενο με τα λιγοστά γειτονικά νεοκλασικά που υφίστανται επί της προαναφερθείσης λεωφόρου.

Στην έγχρωμη φωτογραφική καταγραφή που προέρχεται από τα αρχεία του ΥΠΕΚΑ, καταγράφεται το Μέγαρον Πηταρά περί τα τέλη της δεκαετίας του '80. Μεταξύ των καταστημάτων που λειτουργούσαν εκείνη την εποχή στο ισόγειο τμήμα του, στη συμβολή της λεωφόρου Βασιλέως Γεωργίου Α' με την οδό Πραξιτέλους διακρίνεται το κατάστημα οπτικών του Κουγεντάκη και παραπλεύρως αυτού φαρμακείο. Στα αξιοσημείωτα της εν λόγω αρχειακής λήψεως, η ύπαρξη μαρμάρινης επιγραφής επί της λεωφόρου Βασιλέως Γεωργίου Α' που ανάφερε "Μέγαρον Ευαγγελισμού", η στάση των αστικών λεωφορείων έναντι του κτιρίου καθώς και το χαρακτηριστικό καλάθι του υπαίθριου κουλουρτζή στην άκρη του πεζοδρομίου! 

Σύμφωνα με το ΥΠΕΚΑ, το εν λόγω τετραώροφο γωνιαίο κτίριο διαθέτει πληθώρα αξιόλογων διακοσμητικών και αρχιτεκτονικών χαρακτηριστικών γνωρισμάτων, μεταξύ των οποίων ο μεγάλος ενιαίος εξώστης του πρώτου ορόφου με κιγκλίδωμα νεοκλασικού σχεδίου, οι μικρότεροι εξώστες στους υπολοίπους ορόφους και τα τρίλοβα ανοίγματα στις τρίπλευρες προεξοχές.  

Παρότι το Μέγαρον Πηταρά (ή Πιτταρά) δεν καταγράφεται ούτε στον Μέγα Οδηγό Πειραιώς του 1928-1929 ή στην αντίστοιχη συμπεπληρωμένη έκδοση του 1929-1930, αλλά ούτε σε σχετικό Οδηγό Αθηνών-Πειραιώς και Περιχώρων του 1930-1931, εντούτοις, αρχειακά τεκμήρια όπως το κάτωθι, προερχόμενα από πρωτογενή έρευνα, τεκμηριώνουν το γεγονός πως το υπό εξέτασιν κτίριο αποτελεί κατασκευή της περιόδου του Μεσοπολέμου. Για την ιστορία, σύμφωνα με το σχετικό αρχειακό τεκμήριο του έτους 1931, το γνωστό εργοστάσιο βαφείων - καθαριστηρίων του Γεωργίου Αναγνωστόπουλου, είχε ανοίξει δεύτερο παράρτημα στο επί της οδού Βασιλέως Γεωργίου Α' 15, Μέγαρον Πηταρά.

Ειρήσθω εν παρόδω, στο υπό εξέτασιν Μέγαρο Πηταρά, φέρεται να στεγάστηκαν τα γραφεία του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς (Ο.Λ.Π.) αμέσως μετά την ίδρυσή του κατά το έτος 1930, βάσει του νόμου 4748/1930. 

Αντίθετα, μετά τον Πόλεμο και την Κατοχή, σε σχετικό Οδηγό του έτους 1947, το Μέγαρο Πηταρά, στη συμβολή των οδών Βασιλέως Γεωργίου Α' 16 και Πραξιτέλους 137, καταγραφόταν στον κατάλογο με τα εν Πειραιεί μέγαρα. Την ίδια εποχή άλλωστε, στο συγκεκριμένο κτίριο λειτουργούσε ήδη το ιδιωτικό θεραπευτήριο (κλινική) "Ευαγγελισμός Πειραιώς", το οποίο συνέχισε να στεγάζεται στο συγκεκριμένο μέγαρο τουλάχιστον μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του '70. Ομοίως, το Μέγαρο Πιτταρά ή Πηταρά (ή Ευαγγελισμού), καταγράφεται στους σχετικούς καταλόγους των εν Πειραιεί μεγάρων σε διάφορους Οδηγούς της δεκαετίας του 1960 και του 1970.

Το υπό εξέτασιν διατηρητέο Μέγαρο Πηταρά όπως καταγράφηκε φωτογραφικά στις αρχές της δεκαετίας του 2020:

 

 

Λεπτομέρεια από την πρόσοψη του κτιρίου επί της λεωφόρου Βασιλέως Γεωργίου Α' στην οποία αναγράφεται η ονομασία του κτιρίου ως "Μέγαρον Πηταρά".

Ενδεικτική βραδινή φωτογραφική καταγραφή του Μεγάρου Πηταρά από το έτος 2023:

Δεν είναι υπερβολή να αναφέρουμε πως στο πέρασμα των δεκαετιών, από το ισόγειο του Μεγάρου Πηταρά, έχουν περάσει δεκάδες επιχειρήσεις και καταστήματα. Κατά τον 21ο αιώνα, αναφέρουμε ενδεικτικά πως στα ισόγεια καταστήματα του Μεγάρου έχουν λειτουργήσει μεταξύ των άλλων οι εξής επιχειρήσεις: Luxor Chocolaterie,The Bostonians, Ballyhoo clothes & accessories, Lonsdale® Store, Camicie da Uomo, Coog, Optique Boutique, Mastiha Shop, Moschoutis, Eleins, Angelo Zafiri, Scarpa (Krialakos), Anna Maria Mazaraki, Katerina Vassou Jewellery. 

Στους δε άνω ορόφους του κτιρίου, οι οποίοι εξυπηρετούνται από την είσοδο της οδού Πραξιτέλους 137 άνωθεν της οποίας υφίσταται η μαρμάρινη επιγραφή που αναφέρει "Μέγαρον Ευαγγελισμού Πειραιώς", στεγάζονται τα γραφεία διαφόρων επαγγελματιών, κυρίως ιατρών, αλλά και συλλόγων.

Κείμενο - Πηγές:

Το κείμενο είναι πρωτότυπο, προϊόν προσωπικής έρευνας, προσωπικής εργασίας και προσωπικών εκτιμήσεων. Στοιχεία και πληροφορίες έχουν ληφθεί από τις κάτωθι πηγές:

Οδηγοί Πόλεως - Συλλεκτικοί Χάρτες

ΥΠΕΚΑ

Τύπος Εποχής

Φωτογραφίες: 

• Όλες οι σύγχρονες φωτογραφίες του αφιερώματος ανήκουν στον γράφοντα το ιστολόγιο και διέπονται από κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας.
• Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο.
• Όσοι παρανομούν διώκονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.