Αρχές Απριλίου του έτους 1923, Μεγάλη Εβδομάδα στον Πειραιά υπό το δυσβάσταχτο βάρος της πρόσφατης Μικρασιατικής Καταστροφής και του έντονου προσφυγικού κύματος. Σε πολιτειακό επίπεδο, η χώρα βρισκόταν υπό τον έλεγχο της Κυβερνήσεως Στυλιανού Γονατά (Νοέμβριος 1922 - Ιανουάριος 1924), με τον Νικόλαο Πλαστήρα όμως να αποτελεί τον ουσιαστικό αρχηγό της Επαναστατικής Επιτροπής. Εκτός από τους εκατοντάδες χιλιάδες εκτοπισμένους και εκδιωγμένους πρόσφυγες, στο λιμάνι του Πειραιά και πιο συγκεκριμένα στο Λοιμοκαθαρτήριο του Αγίου Γεωργίου κατέφθαναν σχεδόν σε καθημερινή βάση ατμόπλοια από τη Σμύρνη με εκατοντάδες ή και χιλιάδες στρατιώτες από την Μικρασιατική στρατιά στα πλαίσια της ανταλλαγής αιχμαλώτων, οι οποίοι τσακισμένοι από την πείνα, τις κακουχίες και τα βασανιστήρια αφηγούνταν τα μαρτύρια τα οποία είχαν υποστεί κατά τη διάρκεια της αιχμαλωσίας τους καθώς και τις φρικαλεότητες που είχαν βιώσει επί μικρασιατικού εδάφους. Αρκετές εφημερίδες εκείνης της εποχής αφιέρωναν εκτενή άρθρα στην επιστροφή των αιχμαλώτων δημοσιεύοντας μάλιστα εκτενείς καταλόγους με τα ονοματεπώνυμά τους, ενώ δεν ήταν λίγοι εκείνοι που εμπνεόμενοι από το κλίμα του Πάσχα σε συνδυασμό με τις τραγικές συγκυρίες που βίωνε το Έθνος έκανε λόγο για μια "Πατρίδα εν Τάφω" ("Η Πατρίς εν Τάφω"). Ταυτόχρονα, άλλα ατμόπλοια ακολουθούσαν την αντίθετη διαδρομή, αναχωρώντας από το λιμάνι του Πειραιά με προορισμό την Νέα Υόρκη, γεμάτα με μετανάστες εις αναζήτηση ενός καλύτερου μέλλοντος στις ΗΠΑ.
 |
| Το δράμα του Γολγοθά |
Ένα από τα κύρια θέματα που απασχολούσε την κοινή γνώμη κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδος του έτους 1923 υπήρξε το ζήτημα της επάρκειας ή μη των δυο κυριοτέρων πασχαλινών ειδών, ήτοι των κρεάτων και των αυγών, καθώς επίσης η έντονη αύξηση των τιμών (ανατίμηση). Η αύξηση του πληθυσμού σε Αθήνα και Πειραιά μετά την Καταστροφή προβαλλόταν ως η κύρια αιτία των ελλείψεων, με τους ζωέμπορους να καταφεύγουν σε εισαγωγές προβάτων από την Αλβανία και την Σερβία.
Τελικά, η συντριπτική πλειοψηφία των Πειραιωτών αγόρασαν μονάχα τα απολύτως αναγκαία για το πασχαλινό τραπέζι, ήτοι μια - δυο οκάδες κρέας, λίγα χόρτα, μερικές πατάτες, λίγο τυρί, λίγο γιαούρτι, 10-20 αυγά και 2-3 λεμόνια, καθώς οι τιμές κρίνονταν υψηλότατες προκαλώντας αναστεναγμούς σε όσους επισκέφθηκαν την ανθοστόλιστη Κεντρική Δημοτική Αγορά.
Σε άλλα νέα εκείνων των ημερών, η γυναικεία μόδα ανέβαζε το ύψος του φορέματος μέχρι τα γόνατα ενώ το κορσάζ κατέβαινε πλέον μέχρι τη μέση, σκανδαλίζοντας σε πολλές περιπτώσεις τους πιο συντηρητικούς και τον ανδρικό πληθυσμό.
Ο κινηματογράφος "Ολυμπία" του Γ. Συνοδινού στο Πασαλιμάνι παρουσίαζε την βουβή δραματική κωμωδία "Το παλάτι με τα σκοτεινά παράθυρα" ("The Palace of Darkened Windows", παραγωγής 1920), με πρωταγωνίστρια της Claire Anderson (1891-1964), ενώ για την Κυριακή του Πάσχα προγραμματιζόταν η προβολή της κινηματογραφικής ταινίας "Το Μάτι του Υποβρυχίου".
Αξιοσημείωτο ήταν το γεγονός πως κατόπιν σχετικής διαταγής της Αστυνομίας, είχαν απαγορευτεί αυστηρά οι κροτίδες και οι πυροβολισμοί κατά τις ημέρες του Πάσχα, συμπεριλαμβανομένων της περιφοράς των Επιτάφιων και της Αναστάσεως.
Η Μεγάλη Παρασκευή υπήρξε μια μέρα μελαγχολική, με τις καμπάνες των ιερών ναών της πόλεως να κτυπούν πένθιμα και τις σημαίες να ανεμίζουν μεσίστιες. Η παρουσία του λαού στις εκκλησίες υπήρξε ασφυκτική ενώ μετά την Αποκαθήλωση ακολούθησε ο καθιερωμένος στολισμός των Επιτάφιων με άνθη από τις κατά τόπους Επιτροπές Κυρίων και Δεσποινίδων. Κατόπιν σχετικής αποφάσεως, τα κέρδη από τις πωλήσεις ανθέων θα διατίθεντο για την περίθαλψη απόρων οικογενειών και για την ανακούφιση των αιχμαλώτων του μικρασιατικού μετώπου. Η περιφορά των Επιτάφιων είχε προγραμματιστεί για τις 9.30 το βράδυ ενώ ο Δήμαρχος Πειραιώς Αναστάσιος Παναγιωτόπουλος συνοδεία του Δημοτικού Συμβουλίου και των στρατιωτικών / πολιτικών αρχών αναμένετο να ακολουθήσουν τον Επιτάφιο του ιερού ναού της Αγίας Τριάδος. Τέλος, τα εμπορικά καταστήματα επί των κεντρικών εμπορικών οδών και λεωφόρων (Βασιλέως Γεωργίου Α', Σωκράτους, Φίλωνος, ακτή Μιαούλη κτλ.) είχαν φροντίσει να στολίσουν καταλλήλως τις φωταγωγημένες με λαμπιόνια βιτρίνες τους με εικόνες του Εσταυρωμένου εντός πένθιμων πλαισίων.
Η περιφορά του Επιταφίου του ιερού ναού του Πολιούχου Πειραιώς Αγίου Σπυρίδωνος θα ακολουθούσε την εξής διαδρομή:
Το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής, παρά το τσουχτερό κρύο και την ελαφρά βροχή, χιλιάδες κόσμου ακολούθησε την περιφορά των Επιτάφιων, τους οποίους συνόδευαν τιμητικά αποσπάσματα του Στρατού και της Χωροφυλακής καθώς και μουσικές μπάντες. Ειδικότερα, τον Επιτάφιο του ιερού ναού του Αγίου Νικολάου ακολούθησε άγημα ναυτών του Λιμεναρχείου και της Αμύνης Σαρωνικού ενώ ιδιαιτέρως γραφικό υπήρξε το θέαμα του Επιταφίου του ιερού ναού του Προφήτη Ηλία. Η περιφορά των Επιτάφιων ολοκληρώθηκε κατά τις 10.30 το βράδυ.
 |
| Η ζωή εκ του τάφου |
Το πρωινό το Μεγάλου Σαββάτου, περί τις 9.20, οι ιερείς της πόλεως ανήγγειλαν το "Ανάστα ο Θεός", με τους κώδωνες όλων των εκκλησιών της πόλεως να αναγγέλλουν χαρμόσυνα την είδηση της Πρώτης Αναστάσεως, το πένθος να διακόπτεται και το πλήθος να ξεχύνεται στην Αγορά για τις τελευταίες αγορές. Ταυτόχρονα, προ των ιερών ναών της πόλεως ξεκινούσαν οι ετοιμασίες για την Ανάσταση με την τοποθέτηση των απαραίτητων εξεδρών για τη βραδινή αναγγελία.
Την Κυριακή του Πάσχα, ο Δήμαρχος Πειραιώς Αναστάσιος Παναγιωτόπουλος επισκέφθηκε εθιμοτυπικά τους κατά τόπους στρατώνες της Φρουράς Πειραιώς, τη διλοχία Προσκολλήσεως Πειραιώς Ταγματάρχου Σακελαρίου και τα νοσοκομεία όπου βρίσκονταν στρατιώτες. Διάφοροι επιφανείς πολίτες του Πειραιώς προσέφεραν χρηματικά ποσά αλλά και τρόφιμα στον Α' Παιδικό Σταθμό Θηλέων. Παρόμοιες φιλανθρωπικές πρωτοβουλίες έλαβαν επίσης οι κρεοπώλες της Κεντρικής Δημοτικής Αγοράς, ορισμένοι αυγοπώλες και άλλοι έμποροι. Αρκετοί Πειραιείς, όπως συνηθίζετο σε τέτοιες περιστάσεις, κατέφυγαν σε γειτονικές εξοχές, όπως επίσης και στις νήσους της Αίγινας και της Σαλαμίνας.
Για τους λάτρες του αθλητισμού, την Κυριακή του Πάσχα, στο Ποδηλατοδρόμιο του νέου Φαλήρου, θα λάμβανε χώρα σπουδαίος ποδοσφαιρικός αγώνας μεταξύ των α' ομάδων του Πειραϊκού Συνδέσμου και του Πανιωνίου Σμύρνης παρουσία επισήμων.
Ειρήσθω εν παρόδω, την ίδια ημέρα, ήτοι την Κυριακή του Πάσχα - όπως άλλωστε και τη Δευτέρα του Πάσχα - το πειραϊκό κοινό είχε την ευκαιρία να θαυμάσει στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιώς την αγαπημένη και διακεκριμένη Γερμανίδα καλλιτέχνιδα του μουσικού θεάτρου Έλσα Ένκελ (1890-1933), σύζυγο του θεατρικού επιχειρηματία Απόστολου Κονταράτου και ιδιαιτέρως γνωστή συν τοις άλλοις από τον πρωταγωνιστικό ρόλο της στην ιδιαιτέρως λαοφιλή επιθεώρηση "Ξιφίρ Φαλέρ" (1916) που είχε ανέβει στο Θέατρο του νέου Φαλήρου.
Διαβάστε σχετικά θέματα:
Κείμενο - Πηγές:
Το κείμενο είναι πρωτότυπο, προϊόν προσωπικής έρευνας, προσωπικής εργασίας και προσωπικών εκτιμήσεων.
Στοιχεία και πληροφορίες έχουν ληφθεί από τις κάτωθι πηγές:
- Τύπος Εποχής
- Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο.
- Όσοι παρανομούν διώκονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου