Ο Γεώργιος Β', Βασιλεύς των Ελλήνων (19.07.1890 - 01.04.1947) θεωρείται από πολλούς ως μια από τις πλέον δραματικές φυσιογνωμίες της νεώτερης ελληνικής ιστορίας. Ο ίδιος διατέλεσε Βασιλιάς τρις, κατά τις χρονικές περιόδους 1922-1924, 1935-1941 και 1946-1947 καθώς και πρωθυπουργός της χώρας για τέσσερις ημέρες, από τις 19 έως τις 22 Απριλίου 1941. Σε νεαρή ηλικία ακολούθησε τον πατέρα του Κωνσταντίνο στην εξορία (έτος 1917) στα χρόνια της κορύφωσης του Εθνικού Διχασμού και της σύγκρουσης των Ανακτόρων με τον Ελευθέριο Βενιζέλο ενώ παραμερίστηκε κατόπιν απαιτήσεως των Συμμάχων (Αντάντ) και του Ελευθερίου Βενιζέλου στη σειρά διαδοχής υπέρ του μικρότερου αδελφού του Αλεξάνδρου. Επιστρέφοντας από την εξορία το 1920, μετά την εκλογική ήττα του Βενιζέλου και την παλινόρθωση της μοναρχίας, ο Γεώργιος Β' έζησε την τραγική περίοδο της Μικρασιατικής Καταστροφής. Μετά την εκδήλωση του Κινήματος της 11ης Σεπτεμβρίου του '22 και την παραίτηση του Κωνσταντίνου, ο Γεώργιος Β' τον διαδέχθηκε στο θρόνο ως Βασιλεύς των Ελλήνων (27.09.1922). Η πρώτη αυτή περίοδος της Βασιλείας του Γεωργίου Β' αποδείχθηκε εξαιρετικά βραχύβια καθώς ένα χρόνο αργότερα, ο ίδιος, αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την Ελλάδα για 11 έτη (σσ. στις 25 Μαρτίου 1924 κατόπιν ψηφίσματος της Δ' Συντακτικής Εθνοσυνελεύσεως, η Αβασίλευτη Δημοκρατία καθιερώθηκε ως το πολίτευμα της χώρας ενώ η βασιλική δυναστεία κηρύχθηκε έκπτωτη). Μετά το - κατά τη γνώμη πολλών "νόθο" - Δημοψήφισμα του 1935, ο Γεώργιος Β' επανήλθε στο θρόνο μέχρι την είσοδο των ναζιστικών γερμανικών στρατευμάτων στην Αθήνα το 1941. Μετά την Απελευθέρωση, ο Γεώργιος Β' εκλήθη ξανά στο θρόνο το 1946, με την τρίτη περίοδο της Βασιλείας του να αποδεικνύεται η πλέον σύντομη, καθώς αποβίωσε μετά από μόλις έξι μήνες την Πρωταπριλιά του 1947.
- Η άφιξη του Γεωργίου Β' στο Φάληρο
Στο παρόν ιστορικό αφιέρωμα, το ενδιαφέρον επικεντρώνεται κυρίως στην ημέρα της αφίξεως του εξόριστου Γεωργίου Β', στην Ελλάδα και πιο συγκεκριμένα στο Παλαιό Φάληρο (σσ. πολλοί το συγχέουν λανθασμένα με το νέο Φάληρο), μετά από 11 έτη εξορίας.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως κατά τη διάρκεια της πολυετούς του παραμονής στο εξωτερικό, ο εξόριστος Γεώργιος Β' απέφυγε να αναγνωρίσει το νέο πολίτευμα της Αβασίλευτης Δημοκρατίας που προέκυψε τον Μάρτιο του 1924, χαρακτηρίζοντάς του ως προϊόν βίας από την επαναστατική κυβέρνηση και το στρατό. Μάλιστα, σύμφωνα με αρχεία του βρετανικού Foreign Office, ο Γεώργιος ήταν αποφασισμένος να διεκδικήσει την επιστροφή στο θρόνο και μάλιστα προς επίτευξη του σκοπό του είχε μυηθεί σε σχετική Στοά Ελευθερομασόνων του Λονδίνου με διεθνείς διασυνδέσεις.
Έτσι λοιπόν, η κατάλληλη ευκαιρία δόθηκε μετά την επικράτηση του Στρατιωτικού Κινήματος της 10ης Οκτωβρίου του 1935, το οποίο οργανώθηκε από τον στρατηγό Γεώργιο Κονδύλη, με τη συνδρομή του υποστράτηγου Αλέξανδρου Παπάγου, του υποναυάρχου Δημητρίου Οικονόμου και του υποπτεράρχου Γεωργίου Ρέππα. Ακολούθησε η κατάργηση της Αβασίλευτης Δημοκρατίας, η προσωρινή επαναφορά του Συντάγματος του 1911 καθώς και το δημοψήφισμα της 3ης Νοεμβρίου του 1935 - το οποίο αμφισβητήθηκε από πολλούς ως διαβλητό λαμβάνοντας υπόψη το συντριπτικό αποτέλεσμα υπέρ της Βασιλευόμενης Δημοκρατίας (97,88% υπέρ - μόλις 2,12% κατά) - με το οποίο αποφασίστηκε η επαναφορά της Βασιλείας και η επάνοδος του Γεωργίου Β' στο θρόνο.
Το αποτέλεσμα του προαναφερθέντος Δημοψηφίσματος ανακοινώθηκε τηλεγραφικά στον Γεώργιο Β' - ο οποίος διέμενε στο ιστορικό ξενοδοχείο "Brown's" του Λονδίνου (έτος ιδρύσεως 1837) το οποίο ύψωσε τιμητικά την γαλανόλευκη ελληνική σημαία στον ιστό του - ενώ τριμελής αντιπροσωπεία αποτελούμενη από τους Σίμο Μπαλάνο, Πέτρο Μαυρομιχάλη και Αλέξανδρο Παπάγο αναχώρησε για να συναντήσει τον μονάρχη. Στην κάτωθι ασπρόμαυρη φωτογραφία, διακρίνονται από αριστερά προς τα δεξιά ο Π. Μαυρομιχάλης, ο διάδοχος Παύλος, ο Γεώργιος Β', ο πρίγκηπας Πέτρος, ο Σ. Μπαλάνος και ο Α. Παπάγος, με όρθιο τον Χαράλαμπο Σιμόπουλο, στο Μέγαρο της Ελληνικής Πρεσβείας στο Λονδίνο.
Ο Γεώργιος Β' σε μια φωτογραφία του Νοεμβρίου του 1935, μια μέρα προτού αναχωρήσει από το Λονδίνο με προορισμό την Ελλάδα, για λογαριασμό της γνωστής ημερήσιας βρετανικής εφημερίδας The Times.
Ο Γεώργιος Β', στο σιδηροδρομικό σταθμό Victoria του Λονδίνου, κατά την ημέρα της αναχώρησής του. Παρόντες στο σταθμό, όπως μας πληροφορεί σχετικό αγγλικό έντυπο, διάφοροι γαλαζοαίματοι της εποχής που έσπευσαν να αποχαιρετίσουν τον Γεώργιο Β', όπως λ.χ. ο τότε πρίγκηπας της Ουαλίας Edward Albert Christian George Andrew Patrick David και μετέπειτα Βασιλέας της Αγγλίας ως Ερρίκος ο 8ος (Edward VIII), ο τότε δούκας (Albert Frederick Arthur George, ο μετέπειτα Βασιλέας της Αγγλίας Γεώργιος ο 6ος, πατέρας της Ελισάβετ ΙΙ) και η τότε δούκισσα του York (Elizabeth Bowes-Lyon), καθώς και ο τότε δούκας (πρίγκηπας Γεώργιος) και η τότε δούκισσα του Kent (πριγκίπισσα Μαρίνα της Ελλάδος και της Δανίας).
Ο Γεώργιος Β' αναχωρώντας από το Λονδίνο ταξίδεψε μέχρι τη Ρώμη, μέσω Παρισιού, για να καταλήξει στη Φλωρεντία. Από εκεί, στο λιμάνι του Brindisi, τον περίμενε το ιστορικό καταδρομικό "Έλλη Ι" το οποίο τον μετέφερε στην Ελλάδα. Ο ελληνικός Τύπος εκείνης της εποχής κάλυψε διεξοδικά το ταξίδι του Γεωργίου Β' ανά την Ευρώπη και την επάνοδο στην Ελλάδα με λεπτομερή και εκτενή ρεπορτάζ. Ταυτόχρονα, ιδιαίτερη μνεία γινόταν στις πυρετώδεις προετοιμασίες οι οποίες λάμβαναν χώρα στην Αθήνα εν αναμονή του μονάρχη (στολισμοί δρόμων, λεωφόρων και κτιρίων, φωταγώγηση μνημείων κ.ο.κ) καθώς και στις αντιδράσεις του κόσμου στις μεγάλες πόλεις αλλά και στην επαρχία.
Η αψίδα που στήθηκε έξω από το αεροδρόμιο στο Παλαιό Φάληρο προς τιμήν του Γεωργίου Β'.
Άγρια θαλασσοταραχή στο Παλαιό Φάληρο όπου θα αποβιβαζόταν ο Γεώργιος Β' (σσ. στο βάθος το κατεδαφισμένο κτίριο του ξενοδοχείου Carlton), κατά την 23η Νοεμβρίου του 1935:
Η πανηγυρικά σημαιοστολισμένη για την περίσταση εξέδρα του νέου Φαλήρου:
Από τις προετοιμασίες στο χώρο του Μνημείου του Αγνώστου Στρατιώτου έναντι των Παλαιών Ανακτόρων:
Η σημαιοστολισμένη οδός Ερμού, στην Αθήνα:
Αντιπρόσωποι από τις επαρχίες προετοιμάζονταν να υποδεχθούν τον Γεώργιο Β' στην Πύλη του Αδριανού:
Χωρικοί που είχαν κατακλύσει την Αθήνα περιεργάζονται την Αψίδα η οποία είχε στηθεί στην Πύλη του Αδριανού:
Οι φίλα προσκείμενες εφημερίδες, όπως λ.χ. η πρωινή εφημερίδα "Ελληνικό Μέλλον", στις 25 Νοεμβρίου του 1935, εκδόθηκαν με διθυραμβικά εξώφυλλα όπως το παρακάτω:
Αναλόγου ύφους και περιεχομένου οι υπέρτιτλοι των διαφόρων άρθρων:
Το πρωτοσέλιδο της εφημερίδος "Ακρόπολις" της 25ης Νοεμβρίου του 1935:
Ο γνωστός φωτογράφος και πρωτοπόρος φωτορεπόρτερ της εποχής του Μεσοπολέμου Πέτρος Πουλίδης βρισκόταν στο Παλαιό Φάληρο εκείνο το πρωινό της 25ης Νοεμβρίου του 1935 καταγράφοντας την ιστορική εκείνη ημέρα με τον φωτογραφικό του φακό.
Στις δυο ακόλουθες ασπρόμαυρες φωτογραφίες, ο Πέτρος Πουλίδης καταγράφει τη γενική άποψη της σημαιοστολισμένης εξέδρας της αεροπορικής βάσεως του Παλαιού Φαλήρου κατά την ημέρα της επιστροφής του Γεωργίου Β'. Όπως μπορεί κάποιος να παρατηρήσει από τα δυο μάλλον διαδοχικά φωτογραφικά καρέ, επί της εξέδρας διακρίνονται το Υπουργικό Συμβούλιο με τον πρωθυπουργό Γ. Κονδύλη μαζί με διάφορους αυλικούς, βασιλικούς υπασπιστές, τις αρχές της κοινότητας του Παλαιού Φαλήρου, τους λοιπούς επισήμους καθώς και ορισμένες αστυνομικές δυνάμεις, ενώ μπροστά από την εξέδρα υπήρχαν σταθμευμένα πολλά αυτοκίνητα. Οι σημαίες οι οποίες ανεμίζουν φέρουν λευκό σταυρό με το βασιλικό στέμμα στη μέση ενώ στο βάθος, στο θαλάσσιο χώρο έναντι της εξέδρας καταγράφονται ατμάκατοι, λέμβοι και βάρκες.
Ο Γεώργιος Β', στα πρώτα του εν Ελλάδι βήματα επί της εξέδρας του Παλαιού Φαλήρου μετά την επάνοδό του από την εξορία. Δίπλα στον μονάρχη καταγράφονται ο τότε Πρόεδρος της Κυβερνήσεως και Αντιβασιλέας Στρατηγός Γεώργιος Κονδύλης (14 Αυγούστου 1879 - 31 Ιανουαρίου 1936) και ο Αντιπρόεδρος της Βουλής Σίμος Μπαλ(λ)άνος.
Ο Γεώργιος Β' με επίσημη στολή στρατηγού, αμέσως μετά την αποβίβασή του από την ατμάκατο που τον μετέφερε από το καταδρομικό "Έλλη Ι" μέχρι την εξέδρα, βαδίζοντας προς τα αυτοκίνητα που θα τον μετέφεραν στην Αθήνα, συνοδεία του Αντιπροέδρου της Βουλής Σίμου Μπαλ(λ)άνου αλλά και του διαδόχου Παύλου ο οποίος διακρίνεται με επίσημη στολή πλωτάρχη μερικά βήματα πιο πίσω, ανάμεσα στους υπόλοιπους στρατιωτικούς και επίσημους προσκεκλημένους. Στο βάθος, διακρίνεται άγημα το οποίο αποδίδει τιμές στο Βασιλέα και την ακολουθία του.
Ακόμα μια φωτογραφική καταγραφή της σημαντικής αυτής ιστορικής στιγμής δια χειρός Πέτρου Πουλίδη:
Από έτερο φωτογραφικό ρεπορτάζ, η ατμάκατος που μετέφερε τον Γεώργιο Β' προσεγγίζοντας την αποβάθρα του αερολιμένος του Παλαιού Φαλήρου:
Τα μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου και οι ανώτεροι αξιωματούχοι κατά τη διάρκεια της επίσημης παρουσίασής τους στο Γεώργιο Β' στο Παλαιό Φάληρο.
Ο Γεώργιος Β' και ο Γεώργιος Κονδύλης, σε συζήτηση επί του διαγγέλματος που θα εκφωνούσε ο επανακάμψας από την εξορία μονάρχης.
Μια ακόμη εικόνα από το Παλαιό Φάληρο, με τους σμηνίτες της Αεροπορίας να φορτώνουν τις βασιλικές αποσκευές σε αυτοκίνητα για να μεταφερθούν στα Ανάκτορα. Μικρή λεπτομέρεια, "αι αποσκευαί του Βασιλέως εγέμισαν τρία αυτοκίνητα".
Ο διάδοχος πρίγκιπας Παύλος εισερχόμενος στο βασιλικό αυτοκίνητο:
Ο Βασιλέας Γεώργιος Β' και ο διάδοχος πρίγκιπας Παύλος εντός του αυτοκινήτου που τους μετέφερε στην Αθήνα.
Κατά τη διαδρομή από το Παλαιό Φάληρο προς την Αθήνα, ο Γεώργιος Β' έγινε δεκτός με ενθουσιασμό από χιλιάδες κόσμου (σσ. πολλοί είχαν συγκεντρωθεί κατά μήκος της λεωφόρου Συγγρού αλλά και σε κεντρικά σημεία των Αθηνών από το προηγούμενο βράδυ και κοιμήθηκαν είτε στους δρόμους είτε σε διανυκτερεύοντα κέντρα, ελλείψει κλινών σε ξενοδοχεία). Στην Αθήνα, ο Γεώργιος Β' μετά του Διαδόχου και όλων των επισήμων που τον ακολουθούσαν παρέστη πρώτα σε δοξολογία που έλαβε χώρα στην Μητρόπολη Αθηνών παρουσία σχεδόν όλων των Αρχιερέων της Ελλαδικής Εκκλησίας. ακολούθησε κατάθεση στεφάνου στο Μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτου προτού καταλήξει στα (νέα) Ανάκτορα της οδού Ηρώδου του Αττικού (σσ. το σημερινό Προεδρικό Μέγαρο).
Ακολουθούν ορισμένες ακόμη ενδεικτικές φωτογραφίες από την 25η Νοεμβρίου του 1935 όπως παρουσιάστηκαν μέσα από τα εκτενή φωτορεπορτάζ που παρουσίασαν οι εφημερίδες εκείνων των καιρών κατά τις επόμενες ημέρες.
Ο πρωθυπουργός Γεώργιος Κονδύλης υποδεχόμενος ξανά τον Γεώργιο Β' στα σκαλιά της Μητρόπολης Αθηνών:
Ο Γεώργιος Β', ακολουθούμενος από τους υπόλοιπους επισήμους, εισέρχεται στη Μητρόπολη των Αθηνών:
Γεώργιος Β' και διάδοχος πρίγκιπας Παύλος κατά την αναχώρηση από την Μητρόπολη των Αθηνών.
Κάτω από το ξενοδοχείο της "Μεγάλης Βρετανίας", οι εξώστες του οποίου ήταν γεμάτοι κόσμο:
Η εικόνα που παρουσίαζε ο χώρος έναντι του Ελληνικού Κοινοβουλίου κατά την 25η Νοεμβρίου του 1935:
Δυο χαρακτηριστικά στιγμιότυπα από τις εκδηλώσεις προ των Παλαιών Ανακτόρων:
Ο Γεώργιος Β' μετά των υπασπιστών του κατευθύνεται προς το Μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτου για την κατάθεση στεφάνου. Ελάχιστα μέτρα μπροστά του καταγράφεται ο Μέγας Αυλάρχης των Ανακτόρων Αλέξανδρος Μερκάτης (1874 - 1947).
Τήρηση ενός λεπτού σιγής προ του Μνημείου του Αγνώστου Στρατιώτου:
Κείμενο - Πηγές:
Το κείμενο είναι πρωτότυπο, προϊόν προσωπικής έρευνας.
Στοιχεία και πληροφορίες έχουν ληφθεί από τις κάτωθι πηγές:
- Wikipedia
- 25 Νοεμβρίου 1935: Παλινόρθωση και Επιστροφή Βασιλιά Γεωργίου Β′
- Ψηφιακό Αρχείο ΕΡΤ - Συλλογή Πέτρου Πουλίδη
- Τύπος Εποχής
- Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση του παρόντος με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο.
- Όσοι παρανομούν διώκονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου