Η ΚΑΤΕΔΑΦΙΣΗ ΤΗΣ ΕΠΑΥΛΕΩΣ ΚΟΥΜΟΥΝΔΟΥΡΟΥ [1935]

Ήταν Παρασκευή, 25η Ιανουαρίου του έτους 1935, όταν οι σκαπάνες ξεκινούσαν την κατεδάφιση ενός εκ των πλέον ιστορικών κτιρίων του παλαιού Πειραιώς, της επιβλητικής επαύλεως του Αλέξανδρου Κουμουνδούρου (4 Φεβρουαρίου 1815 - 26 Φεβρουαρίου 1883), η οποία υψωνόταν στο ένα εκ των δυο άκρων του γραφικού όρμου του Τουρκολίμανου. Σημείο αναφοράς της περιοχής, η θερινή έπαυλις του πρώην πρωθυπουργού της Ελλάδος είχε ονοματίσει ολόκληρη την περιοχή πέριξ αυτής (θέσις Κουμουνδούρου), τον φυσικό όρμο έναντι αυτής (ως όρμο Κουμουνδούρου) αλλά και το μικρό νησάκι όπισθεν αυτής έναντι της παραλίας της Καστέλλας (νήσος Κουμουνδούρου - επισήμως Σταλίς ή Σταλίδα). 

Η ιστορική έπαυλις Κουμουνδούρου παρέπεμπε στις εποχές που η Καστέλλα δεν ήταν ακόμη πυκνοκατοικήμενη και το Τουρκολίμανο ένα μικρό απάγκιο αλιέων. Η Καστέλλα του δευτέρου μισού του 19ου αιώνα, τόπος συγκέντρωσης του "καλού κόσμου", χαρακτηριζόταν από τις επαύλεις - παραθεριστικές αλλά και μόνιμες κατοικίες - επιφανών κατοίκων του Πειραιώς (όπως λ.χ. ο Πέτρος Οριγώνης) αλλά και σημαινόντων προσώπων όπως λ.χ. ο επίσης πρωθυπουργός Κυριακούλης Π. Μαυρομιχάλης (1849 ή 1850-20 Ιανουαρίου 1916) ο οποίος διέθετε θερινή κατοικία στην Καστέλλα, ο πολλάκις Υπουργός των Οικονομικών στην Κυβέρνηση του Δημητρίου Ράλλη και στις κυβερνήσεις του Γεώργιου Θεοτόκη, Ανάργυρος Σιμόπουλος (1837-1908) και άλλοι πολλοί. 

Στις αρχές του 20ου αιώνα, η υπό εξέτασιν έπαυλις Κουμουνδούρου, η οποία είχε περάσει στην ιδιοκτησία των κληρονόμων του Αλέξανδρου Κουμουνδούρου, διατίθετο προς ενοικίαση παραμένοντας συχνά για μεγάλα χρονικά διαστήματα κλειστή και ανεκμετάλλευτη. Σύμφωνα με τις σωζόμενες μαρτυρίες, μονάχα ένας ηλικιωμένος φύλακας μπαινόβγαινε ορισμένες φορές στην έπαυλη σαν φάντασμα, με τους Πειραιώτες που έκαναν τις βόλτες τους στην Καστέλλα κατά τις απογευματινές / βραδινές ώρες να αντικρίζουν με συγκίνηση τα παράθυρα του κτιρίου φωτισμένα, όπως παλιά, τότε που συγκέντρωνε πλήθος κόσμου για δεξιώσεις και εορτές.  

Αλέξανδρος Κουμουνδούρος

Ενδεικτική αναγγελία ενοικίασης της "εν τη μαγευτική θέσει Καστέλλα έπαυλις του κ. Κουμουνδούρου μετ'επίπλων, ηλεκτρικού φωτισμού κλπ.", μέσα από τις σελίδες του ημερησίου Τύπου του έτους 1911:

Για την ιστορία να αναφέρουμε πως οι κληρονόμοι του Αλέξανδρου Κουμουνδούρου είχαν πωλήσει την έπαυλη στον Ναυτικό Όμιλο Αθηνών (μετέπειτα Ναυτικός Όμιλος της Ελλάδος και λίγο αργότερα Βασιλικός Ναυτικός Όμιλος της Ελλάδος) , του οποίου πρόεδρος ήταν ο Αντώνης Μπενάκης, στα μέσα του προηγούμενου έτους (1934) και η κατεδάφισή του κτιρίου πραγματοποιήθηκε άμεσα με σκοπό την ανέγερση ενός νέου εντευκτηρίου για τα μέλη του Ομίλου.

Κάπως έτσι "υποδέχθηκε" ο Τύπος εκείνης της εποχής την είδηση της κατεδάφισης της βίλας Κουμουνδούρου:

Μια συλλεκτική φωτογραφία - η τελευταία - της υπό κατεδάφιση επαύλεως Κουμουνδούρου:

Κείμενο - Πηγές:

Το κείμενο που συνοδεύει τις φωτογραφίες είναι πρωτότυπο, προϊόν προσωπικής έρευνας.

Στοιχεία και πληροφορίες ελήφθησαν από τις κάτωθι πηγές

• Ιστορικόν Λεύκωμα 1821-1921,  Αγγ. Α. Κοσμή, Έκδοσις Εφημερίδος "Σφαίρα", Πειραιεύς 1921
• Τύπος Εποχής - Οδηγοί Πόλεως

• Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο.
• Όσοι παρανομούν διώκονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.