Ο ΠΕΙΡΑΙΑΣ ΤΟΥ BRUNO BELLING

O Bruno Belling γεννήθηκε το 1865 σε ένα μικρό χωριό της Γερμανίας ονόματι Neudietendorf και απεβίωσε στο ίδιο χωριό, το 1947. Στο ενδιάμεσο της ζωής του πάντως, ο ίδιος άνθρωπος πρόλαβε να ταξιδέψει σε έναν ασύλληπτα μεγάλο αριθμό κρατών, σε διάφορα μέρη της υφηλίου συνδυάζοντας το πάθος του για την φωτογραφία με τις επαγγελματικές του δραστηριότητες. Μπορεί λοιπόν στις μέρες μας ο τάφος του Belling στο Ευαγγελικό Κοιμητήριο της γενέτειράς του να αποτελεί ένα αξιοθέατο, πλην όμως προτού αναπαυθεί για πάντα, ο εν λόγω φωτογράφος πρόλαβε να ζήσει μια ζωή γεμάτη ταξίδια και πολλές φωτογραφίες σε αναρίθμητες γωνιές της γης, σε εποχές που τα ταξίδια αλλά και η φωτογραφία δεν είχαν καμία σχέση με το "σήμερα". 

Μετά το τέλος των υποχρεωτικών σπουδών του και της μαθητείας του, ο Bruno Belling ξεκίνησε την επαγγελματική του σταδιοδρομία ως εξωτερικός πωλητής της φημισμένης φίρμας κατασκευής εργαλείων γραφής Heintze & Blanckertz (σσ. η συγκεκριμένη εταιρία, ιδρυθείσα κατά τη δεκαετία του 1840, "επιβιώνει" μέχρι και τις μέρες μας). Στην αρχή της συνεργασίας του με την προαναφερθείσα εταιρία, ο Belling ταξίδευε στο Βέλγιο (όπου έμεινε μάλιστα στις Βρυξέλλες μόνιμα για κάποιο χρονικό διάστημα), στην Ολλανδία, στην Πορτογαλία, στην Ελβετία και σε άλλες χώρες της Βορείου Ευρώπης προωθώντας την πώληση πενών γραφής. 

Όμως, το πάθος του για την φωτογραφία αποδείχθηκε αξεπέραστο και ο Belling αποφάσισε να παραιτηθεί από την εργασία του ώστε να μπορέσει να ασχοληθεί πιο εντατικά με το χόμπι του ταξιδεύοντας σε όσο το δυνατόν πιο μακρινά μέρη. Γι'αυτό το λόγο, η επόμενή του εργασία ήταν στην εταιρία του Emil Wunsche, ο οποίος πωλούσε φωτογραφικά είδη και φωτογραφικές μηχανές ανά τον κόσμο. Αρχής γενομένης από το έτος 1893, ο Belling ξεκίνησε να ταξιδεύει συστηματικά, όχι μονάχα στις χώρες της Ευρώπης τις οποίες ήδη γνώριζε, αλλά και στα εδάφη της Βόρειας Αφρικής, της Μέσης Ανατολής και της Ασίας. Στις αρχές του 20ου αιώνα, σε ηλικία 45 ετών, αποφάσισε να "αυτονομηθεί" επαγγελματικά στον κλάδο της πώλησης φωτογραφικών ειδών τον οποίον ήδη γνώριζε ιδρύοντας δική του εταιρία αλλά ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος και η έντονος πληθωριστικές τάσεις τον έφεραν ένα βήμα από την χρεοκοπία. Μέχρι και τα τελευταία χρόνια της ζωής του, ο Bruno Belling παρέμεινε καταγεγραμμένος ως ένας ενεργός φωτογράφος στην γενέτειρά του, το Neudietendorf, διατηρώντας μάλιστα και σχετικό κατάστημα. Όλη η φωτογραφική συλλογή του Bruno Belling, η οποία περιλαμβάνει σπάνιες φωτογραφίες από τα ταξίδια του στον Αραβικό κόσμο (Τυνησία, Συρία, Τεχεράνη κτλ.), στην Αφρική (Σουδάν κτλ.), την Μαυριτανική Ισπανία, την Κίνα, την Ιαπωνία κ.α. δωρήθηκε στο Γερμανικό Μουσείο Γεωγραφίας της Λειψίας όπου φυλάσσεται μέχρι τις μέρες μας. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως σε πολλές από τις φωτογραφίες του υπήρχε η ένδειξη (στο πίσω μέρος, με σφραγίδα) "Amateur-Aufnahme von Bruno Belling", ήτοι "Ερασιτεχνική Λήψη από τον Bruno Belling". 

Από την διασωθείσα προαναφερόμενη συλλογή, ξεχωρίζουμε τρεις φωτογραφίες της περιόδου 1893/1914, οι οποίες τιτλοφορούνται "Der Hafen von Piräus" και φυσικά καταγράφονται κατά τη διάρκεια ενός "περάσματος" του Bruno Belling από το λιμάνι του Πειραιά. 

Φωτογραφία 1η:

Άποψη του κεντρικού λιμένος Πειραιώς από το επιβατικό πλοίο στο οποίο ταξίδευε ο Bruno Belling. Αξιοσημείωτος ο μεγάλος αριθμός βαρκάρηδων και μαουνιέρηδων που είχαν σπεύσει πλησίον του πλοίου ώστε να προσφέρουν υπηρεσίες μεταφοράς προσώπων και εμπορευμάτων από και προς την ξηρά (σσ. ως γνωστόν τα μεγάλα πλοία δεν μπορούσαν να προσεγγίζουν τις αποβάθρες του λιμένος Πειραιώς).

Με τη βοήθεια της τεχνολογίας, εστιάζουμε στην ακτή Μιαούλη και πιο συγκεκριμένα στην προβλήτα της Τρούμπας, στη συμβολή της παραλιακής οδού με τη λεωφόρο Αιγέως (μετονομάστηκε σε Δευτέρας Μεραρχίας το 1916). Στο αριστερό άκρο της φωτογραφικής λεπτομέρειας διακρίνεται το τριγωνικό αέτωμα του κτιρίου όπου στεγαζόταν το Ξενοδοχείο "Πειραιεύς" (ακτή Μιαούλη και Μπουμπουλίνας) ενώ σε δεύτερο πλάνο διακρίνονται τα καμπαναριά του ιερού ναού του Αγίου Κωνσταντίνου.

Ακόμα μια άποψη της ακτής Μιαούλη στο τμήμα αυτής από την αποβάθρα της Τρούμπας προς τον ιερό ναό του Αγίου Νικολάου. Στο βάθος διακρίνεται ο λόφος της Καστέλλας.

Φωτογραφία 2η:

Άποψη του κεντρικού λιμένος Πειραιώς από την θαλάσσια περιοχή πλησίον του προλιμένος. Στα δεξιά βρίσκεται βεβαίως η ακτή Ξαβερίου ενώ στο βάθος ξεχωρίζει ο ιερός ναός του Αγίου Νικολάου των Υδραίων ο οποίος φαίνεται να βρίσκεται αποπερατωμένος ως προς την κατασκευή του (σσ. η βασική κατασκευή της εκκλησίας του Αγίου Νικολάου έλαβε χώρα το διάστημα 1881-1890 ενώ οι περισσότερες εργασίες αποπεράτωσης του έργου έγιναν την τετραετία 1895-1899). Αξιοσημείωτο είναι επίσης το γεγονός πως από το παρακάτω φωτογραφικό κάδρο του Belling απουσιάζει το κτίριο του Ορφανοτροφείου Θηλέων του Χατζηκυριάκου (θεμέλιος λίθος το 1889, αποπεράτωση κτιρίου το 1897). Πιθανότατο το κτίριο του Χατζηκυριάκειου Ορφανοτροφείου να βρίσκεται οριακά στα δεξιά του φωτογράφου και απουσιάζει από την φωτογραφία η οποία πιθανότατο είναι των μέσων της δεκαετίας του 1890. Οι παραπάνω λεπτομέρειες αναφέρονται ως τεκμηρίωση της προσπάθειας χρονολογικού προσδιορισμού των υπό εξέταση λήψεων. 

Στην παρακάτω λεπτομέρεια της 2ης φωτογραφίας παρατηρήστε τον προαναφερόμενο ιερό ναό του Αγίου Νικολάου (με τα δυο καμπαναριά και τον κεντρικό τρούλο) και στα δεξιά αυτού το κτίριο των λιμενικών αποθηκών της οδού Ευπλοίας (διακρίνονται τα χαρακτηριστικά αψιδωτά ανοίγματα του κτιρίου). Πίσω από το αγκυροβολημένο λευκό τρικάρτατο ατμόπλοιο, τα παλιά Καρβουνιάρικα και η υδραίικη συνοικία της πόλεως.  

Η ακτή Αλκίμων (ή Αλκίμου), γνωστή και ως ακτή Ξαβερίου, η οποία πήρε το όνομά της από την ταβέρνα - ζυθοπωλείο του Ιταλού Saverio (εξελληνισμένος Ξαβέριος / Ξαβέρης) Stella.

Φωτογραφία 3η: 

Η παρακάτω τρίτη φωτογραφία, αποτελεί προέκταση της πρώτης (1ης), καθώς έχει ληφθεί, εν λιμένι, από το ίδιο σχεδόν σημείο λήψεως. Και σε αυτήν τη λήψη κυριαρχεί ο ιερός ναός του Αγίου Νικολάου των Υδραίων ενώ έναντι αυτού διακρίνονται οι εγκαταστάσεις του παλαιού Τελωνείου.

Παρατηρήστε στα αριστερά του κάτωθι εικονιζόμενου ιερού ναού του Αγίου Νικολάου την φωτογραφική καταγραφή της λεωφόρου Χαρίλαου Τρικούπη (πρώην λεωφόρος Αρτέμιδος). Στα δεξιά των τρούλων του Αγίου Νικολάου διακρίνεται / προεξέχει ελάχιστα η κατάληξη / κεραία του ωρολογίου του Μεγάρου Βρυώνη.

Άποψη της αποβάθρας του Αγίου Νικολάου και της ακτής Μιαούλη πλησίον της συμβολής αυτής με την οδό Σαχτούρη:

Αντί επιλόγου, μια ευχετήρια κάρτα της επιχείρησης του Bruno Belling για το έτος 1939. Στο κέντρο της ευχετήριας κάρτας η οποία περιλαμβάνει πολλές φωτογραφίες από διάφορα ταξίδια του Belling δεσπόζει - σε μεγαλύτερο μέγεθος, εντός κάδρου - ο καθεδρικός ναός της πόλεως Palermo της Ιταλίας. Αξιοσημείωτο είναι πως στην τελευταία (κάτω) γραμμή φωτογραφιών, δεύτερη από τα δεξιά, εικονίζεται το Μέγαρο της Ακαδημίας Αθηνών.

Κείμενο - Πηγές:

Το κείμενο είναι πρωτότυπο, προϊόν προσωπικής έρευνας, προσωπικής εργασίας και προσωπικών εκτιμήσεων όπως επίσης η παρουσίαση/τεκμηρίωση/ανάλυση των παρουσιαζόμενων φωτογραφιών

Βιογραφικά στοιχεία για τον Bruno Belling ελήφθησαν από το κάτωθι βιβλίο:

• 111 Orte in und um Erfurt, die man gesehen haben muss: Reiseführer, Ulf Annel, Juliane Annel.

• Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο.
• Όσοι παρανομούν διώκονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.

Φωτογραφίες:

• Οι ιστορικές φωτογραφίες που παρουσιάζονται προέρχονται από το German Museum for Regional Geography της Λειψίας (Leipzig).