Ο ΠΗΛΙΝΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ ΤΗΣ XI'AN

Ακριβώς όπως ισχύει για τη συντριπτική πλειοψηφία των ξένων τουριστών που φθάνουν μέχρι την πόλη Xi'An (προφέρεται "Σιάν"), πρωτεύουσα της επαρχίας Shaanxi, στο κέντρο της αχανούς Κίνας, ο λόγος του δικού μου ταξιδιού δεν ήταν άλλος από την επίσκεψη στο παγκοσμίου φήμης μαυσωλείο / μνημείο του "πήλινου στρατού" (γνωστός και ως "στρατός από τερακότα" - "Terracotta Army" αγγλιστί), το οποίο αποτελεί έναν από τους σπουδαιότερους αρχαιολογικούς προορισμούς του κόσμου έχοντας ανακηρυχθεί από το έτος 1987 ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. 

Ως γνωστόν, ο περίφημος "πήλινος στρατός" αποτελεί τμήμα του τεράστιου μαυσωλείου (νεκροπόλεως) του κάτωθι εικονιζόμενου πρώτου Αυτοκράτορα της ενωμένης Κίνας Qin Shi Huang (秦始皇), ιδρυτού της ομώνυμης δυναστείας των Qin, ο οποίος έγινε βασιλιάς σε ηλικία 13 ετών και σε ηλικία 38 χρονών - μετά την κατάκτηση όλων των εδαφών των γειτονικών εχθρικών κρατών - αυτό-αναγορεύτηκε πρώτος Αυτοκράτωρ. Σύμφωνα με Κινέζους ιστορικούς, σε αναφορές που γράφτηκαν έναν και πλέον αιώνα μετά την ολοκλήρωση του έργου, οι εργασίες κατασκευής του μαυσωλείου ξεκίνησαν το 246 π.Χ. - όταν ο Qin ήταν μόλις 13 ετών, αμέσως μετά την άνοδό του στο θρόνο - και σε αυτές απασχολήθηκαν πάνω από 700.000 εργάτες για πάνω από 40 χρόνια! Σύμφωνα με εκτιμήσεις, ο συνολικός αριθμός των πήλινων δημιουργημάτων (υπολογίζοντας κατά προσέγγιση και με χρήση ειδικών ραντάρ και αυτά που βρίσκονται ακόμα θαμμένα κάτω από τη γη στον αχανή αρχαιολογικό χώρο) ανέρχεται σε πάνω από 8.000 στρατιώτες, 130 τοξότες με 520 άλογα και 150 ιππείς. Ο εντυπωσιακός αυτός "στρατός από τερακότα" είχε ως αποστολή να συνοδέψει και να προστατέψει τον πρώτο Αυτοκράτορα της Κίνας στην τελευταία του κατοικία εντός της οποίας φέρεται να ενταφιάστηκε μετά το θάνατό του στις 10 Σεπτεμβρίου του έτους 210 π.Χ., σε μια τεραστίων διαστάσεων νεκρόπολη με μέγεθος περί τα 100 τετραγωνικά χιλιόμετρα - μέγα τμήμα της οποίας παραμένει όπως προαναφέραμε ανεξερεύνητο μέχρι σήμερα - συνοδεία παλατιών, πύργων, αμύθητων θησαυρών και πολύτιμων αντικειμένων αλλά και άλλων μη στρατιωτικών φιγούρων από τερακότα (ακροβάτες, μουσικοί, αξιωματούχοι κ.α.) που επίσης έχουν ανακαλυφθεί. 

Για να προσεγγίσει κάποιος το σημείο όπου βρίσκεται ο επισκέψιμος αρχαιολογικός χώρος του Μαυσωλείου, στα ανατολικά της πόλης Xi'An, μπορεί να χρησιμοποιήσει είτε ένα ειδικό λεωφορείο το οποίο ξεκινά από το κέντρο της προαναφερόμενης πόλης, είτε να κινηθεί με ταξί ή με άλλου είδους ενοικιαζόμενο αυτοκίνητο - η απόσταση είναι περί τα 40 χλμ., υπάρχει δρόμος με διόδια και άνευ, ενώ υπό συνθήκες φυσιολογικής κίνησης θα χρειαστεί κάποιος από 40 με 50 λεπτά της ώρας για να διανύσει με ΙΧ την προαναφερόμενη διαδρομή. 

Εκείνο το συννεφιασμένο πρωινό της 11ης Απριλίου, ο αγγλομαθής (κατά δήλωση του πρακτορείου ενοικιάσεως αυτοκινήτων με οδηγό) σοφέρ, ο οποίος γνώριζε συνολικά δυο λέξεις στα αγγλικά ("yes" και "no"), με πήγε πάντως "σφαίρα" στον προορισμό μου, οδηγώντας συνοδεία της μινιατούρας του "γελαστού Βούδα" ("laughing Buddha") που δέσποζε πάνω στο ταμπλό του αυτοκινήτου του. 

Φθάνοντας έξω από τις πύλες του αρχαιολογικού χώρου, δεκάδες επίσημοι ξεναγοί περιμένουν τους ξένους τουρίστες για να βγάλουν το μεροκάματό τους. Στη δική μου περίπτωση ο "αγγλομαθής" σοφέρ με πήγε στη "δικιά" του ξεναγό η οποία με "πήρε στο κυνήγι" μέχρι τα εκδοτήρια των εισιτηρίων όταν - αρχικά - αρνήθηκα να την προσλάβω εξηγώντας της ότι θα προχωρήσω άνευ ξεναγού εντός της αρχαιολογικής εγκατάστασης. Εν τέλει, μετά από "διαπραγματεύσεις", η τιμή της ξενάγησης μειώθηκε αισθητά και εισήλθα στον αρχαιολογικό χώρο συνοδεία δυο Αμερικανών βοτανολόγων υπό την συνθήκη-απαίτηση (εκ μέρους της ξεναγού) να μην αποκαλύψω στους δυο Αμερικάνους την "προνομιακή / μειωμένη" τιμή που θα πλήρωνα (πιθανότατα είχε πει και στους άλλους δυο το ίδιο "παραμύθι"). Στον αντίποδα των παραπάνω πάντως, η εν λόγω ξεναγός έβγαλε τα εισιτήρια μας με ταχύτητα αστραπής, μας πέρασε "αέρα" παρακάμπτοντας την μικρή ουρά αναμονής που υπήρχε νωρίς το πρωί στον έλεγχο των εισιτηρίων και κατευθυνθήκαμε προς τα ενδότερα του "αρχαιολογικού πάρκου".

Τα εκδοτήρια εισιτηρίων και το σημείο εισόδου στον αρχαιολογικό χώρο, εκεί όπου λαμβάνει χώρα και ο έλεγχος εισιτηρίων και επισκεπτών: 

Πολυάριθμοι ξεναγοί με ομάδες επισκεπτών (κυρίως Κινέζων από διάφορα σημεία της χώρας) με τα χαρακτηριστικά σημαιάκια και διακριτικά χρώματα / βραχιολάκια στα χέρια: 

Η προαναφερόμενη δική μου ξεναγός (με τα "υποφερτά" αγγλικά) και το ζεύγος των Αμερικάνων ερευνητών: 

Κινέζικο windows error σε ενημερωτική οθόνη: 

Η ξενάγηση περιλάμβανε επίσκεψη στα δυο από τα τέσσερα pits (λάκκοι) όπου έχουν ανασκαφεί και έχουν ανακαλυφθεί ευρήματα καθώς και στο Μουσείο του αρχαιολογικού χώρου. Οι προαναφερόμενοι λάκκοι με τους στρατιώτες από τερακότα βρίσκονται περίπου 1,5 χιλιόμετρα μακρυά (ανατολικά) του τάφου του Αυτοκράτορα Qin. 

To Pit 1 - μήκους 230 μέτρων και πλάτους 62 μέτρων - είναι το μεγαλύτερο και υπολογίζεται πως περιείχε συνολικά πάνω από 6.000 στρατιώτες, άλογα και 150 άρματα. Μέχρι σήμερα, έχουν ανακαλυφθεί στον συγκεκριμένο λάκκο πάνω από 2.000 στρατιώτες και άλογα και 20 άρματα.

Σύμφωνα με τις διαθέσιμες πηγές, τα πήλινα αυτά αγάλματα κατασκευάστηκαν σε ειδικά - για αυτό το σκοπό - εργαστήρια από ντόπιους τεχνίτες χρησιμοποιώντας τοπικές πρώτες ύλες δίχως ιδιαίτερα εργαλεία και εν συνεχεία "ψήθηκαν" σε ειδικούς φούρνους. Τα κεφάλια, τα χέρια και τα πόδια κατασκευάστηκαν ξεχωριστά από τον κυρίως κορμό (σώμα) για να ακολουθήσει η "συναρμολόγηση των μελών", το βάψιμό τους και τέλος η τοποθέτησή τους σε ακριβείς στρατιωτικές παρατάξεις και συνδυασμούς, ανάλογα με το στρατιωτικό βαθμό της κάθε φιγούρας. 

Οι διαστάσεις αυτών των έργων τέχνης είναι παρόμοιες με τις ανθρώπινες. Τα ύψη βέβαια ποικίλουν, όπως επίσης και οι ενδυμασία και το χτένισμα ανάλογα με τη στρατιωτική βαθμίδα! Η εντύπωση που αποκομίζει κάποιος παρατηρώντας τους "στρατιώτες από τερακότα" είναι πως κάθε πρόσωπο είναι διαφορετικό! Το γεγονός αυτό είναι αληθές με τους επιστήμονες πάντως να έχουν εντοπίσει και να έχουν ξεχωρίσει δέκα βασικά σχήματα προσώπων.

Στην αρχική τους μορφή, οι πήλινοι στρατιώτες ήταν βαμμένοι με διάφορα χρώματα (κόκκινο, πράσινο, μπλε, μαύρο, άσπρο, ροζ και μοβ) προσδίδοντάς τους σε συνδυασμό με τη μοναδικότητα των χαρακτηριστικών του προσώπου μια απόλυτα ρεαλιστική αίσθηση. Στο πέρασμα του χρόνου τα χρώματα ξέφτισαν ή χάθηκαν τελείως με αποτέλεσμα σήμερα, σε ορισμένα μονάχα αγάλματα, να διακρίνονται αμυδρά υπολείμματα του αρχικού τους χρωματισμού: 

Εκτός των προαναφερομένων, θεωρείται δεδομένο πως η πλειοψηφία των "πήλινων στρατιωτών" έφεραν πραγματικά όπλα όπως λ.χ. σπαθιά, λόγχες, τόξα κ.α. τα οποία αύξαναν την ρεαλιστικότητα των παρατεταγμένων στρατιωτικών μονάδων. Το μεγαλύτερο μέρος αυτού του εξοπλισμού εκλάπη κατά την σύληση του τάφου ενώ υπήρχαν αντικείμενα τα οποία σάπισαν στο πέρασμα του χρόνου. Παρόλα ταύτα, πάνω από 400 τέτοια αντικείμενα (σπαθιά, δόρατα, ασπίδες, βαλλίστρες κλπ.) βρέθηκαν κατά τη διάρκεια των ανασκαφών στους λάκκους (pits). Τα ευρήματα αυτά έτυχαν πολλών μελετών από ερευνητές και αρχαιολόγους ως προς τα υλικά κατασκευής τους κατά τη διάρκεια των οποίων αποκαλύφθηκαν εγγραφές που πιστοποιούσαν ότι είχαν κατασκευαστεί κατά την περίοδο 245-228 π.Χ. και είχαν χρησιμοποιηθεί σε μάχες προτού τοποθετηθούν ως εξοπλισμός του "πήλινου στρατού": 

Παρατηρώντας την επόμενη φωτογραφία αξίζει να επισημάνουμε το γεγονός πως το Pit 1 διέθετε ένδεκα συνολικά διαδρόμους, πλάτους μεγαλύτερου των 3 μέτρων έκαστος, πλακόστρωτα από μικρά τούβλα και ξύλινη οροφή η οποία υποστηριζόταν από μεγάλες δοκούς και στύλους, μοιάζοντας τρόπον τινά με διαδρόμους ανακτόρων. Επιπρόσθετα, η ξύλινη οροφή είχε καλυφθεί με ψάθα και στρώματα πηλού για προστασία και στεγανοποίηση. 

Ορισμένες πήλινες φιγούρες που βρέθηκαν τόσο στο Pit 1 όσο και στο Pit 2 φέρουν έκδηλα σημάδια καύσης από φωτιά. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την εύρεση καμμένων υπολειμμάτων από την οροφή που υπήρχε πάνω από τους στρατιώτες και την απουσία όπλων, ενισχύει την πιθανότητα να είναι αληθές και πραγματικό γεγονός η σύληση του τάφου και ο μετέπειτα εμπρησμός αυτού όπως αναφέρεται και καταγράφεται σε κείμενα παλαιών ερευνητών και ιστορικών, αιώνες πριν την τυχαία ανακάλυψη του πήλινου στρατού το 1974. 

Στο Pit 1, εκτός των άλλων, εκτίθενται διάφορα αποκαταστημένα πήλινα αγάλματα στρατιωτών:

Οι εργασίες αποκατάστασης και επισκευής των πήλινων στρατιωτών είναι συχνά μακροχρόνιες και επίπονες καθώς απαιτείται η εύρεση, ταυτοποίηση και η συγκόλληση με χρήση ειδικών μεθόδων που εξασφαλίζουν την μη αλλοίωση των αρχαιολογικών ευρημάτων.

Αντιστοίχως, στο Pit υπ'αριθμόν 2 συναντάμε μονάδες ιππικού και πεζικού όπως επίσης και πολεμικές δίτροχες άμαξες. Στο Pit 3, σε αντίθεση με τους υπόλοιπους λάκκους υπάρχουν αγάλματα υψηλόβαθμων αξιωματικών και ένα άρμα, γεγονός που οδηγεί στο συμπέρασμα πως εκεί ήταν το "στρατηγείο". Τέλος, ο τέταρτος λάκκος (pit 4) που έχει ανασκαφεί μέχρι σήμερα είναι κενός και πιθανότατα παρέμεινε σε τέτοια κατάσταση καθώς εγκαταλείφθηκε από τους εργάτες προ της ολοκλήρωσής του. 

Ακολουθούν ορισμένες ενδεικτικές φωτογραφίες από την επίσκεψη στο Pit 2: 

Αρχαιολόγοι και ερευνητές επί τω έργω: 

Φωτογραφική λεπτομέρεια από τη διακόσμηση των κιγκλιδωμάτων στα ανοίγματα (παράθυρα) των pits 1 και 2 όπου εικονίζεται ένα ιππήλατο άρμα - σύμβολο του αρχαιολογικού χώρου: 

Αξιομνημόνευτο δίχως άλλο το γεγονός πως όλες οι υποδομές του τεράστιου αρχαιολογικού χώρου είναι άρτιες, παρέχουν κάθε τύπου ανέσεις και είναι απίστευτα καθαρές ενώ τα ανοιξιάτικα χρώματα των ανθισμένων δέντρων και φυτών κάνουν το σκηνικό ακόμα πιο εντυπωσιακό. 

Στη ξενάγηση συμπεριλαμβάνεται και η σχεδόν "υποχρεωτική" μετάβαση - πέρασμα από τουλάχιστον 2-3 καταστήματα πώλησης souvenir, όπου οι ξεναγοί προσπαθούν να πείσουν (σχεδόν παρακαλούν) τους τουρίστες - επισκέπτες να αγοράσουν - πάντοτε με τη δήθεν μεσολάβησή τους η οποία θα επιφέρει μια "καλλίτερη / μειωμένη τιμή" - κάποιο ομοίωμα-μινιατούρα ενός πήλινου πολεμιστή ή κάποιο άλλο αναμνηστικό ή κοσμήματα από πολύτιμους λίθους, πετρώματα της περιοχής κ.α. 

Ενδεικτικές φωτογραφίες από τα προαναφερόμενα "σουβενιράδικα": 

Στο ίδιο μήκος κύματος και το πέρασμα έξω από το ειδικά διαμορφωμένο πόστο όπου βρίσκεται ο κύριος Yang (αυτοπροσώπως), ένας από τους αγρότες που ανακάλυψαν στις 29 Μαρτίου του 1974 τους στρατιώτες από τερακότα σκάβοντας ένα πηγάδι. Οι επισκέπτες μπορούν να φωτογραφηθούν με τον κ. Yang ο οποίος υπογράφει και αυτόγραφα (με το αζημίωτο βέβαια). 

Τελευταία στάση στον ειδικό χώρο / Μουσείο όπου φυλάσσονται εντός ειδικών γυάλινων προθηκών ενδεικτικές φιγούρες - αγάλματα του πήλινου στρατού. Οι επισκέπτες στο εν λόγω σημείο μπορούν να παρατηρήσουν και να φωτογραφήσουν (ή και να φωτογραφηθούν) από κοντινή απόσταση τους στρατιώτες από τερακότα δίδοντας έμφαση στις μικρές λεπτομέρειες αυτών. 

Άγαλμα πήλινου στρατιώτη με το άλογό του: 

Άγαλμα γονατισμένου τοξότη (διακρίνονται ορισμένες ενδείξεις του αρχικού χρωματισμού του):

Λεπτομέρεια κεφαλής του ως άνω εικονιζόμενου τοξότη: 

Άγαλμα ενός εκ των επτά (7) υψηλόβαθμων αξιωματικών ("στρατηγών") που βρέθηκαν στον αρχαιολογικό χώρο ανατολικά της Xi'An. 

Λεπτομέρεια ενός εκ των "στρατηγών". Οι "στρατηγοί" αποτελούν τα ψηλότερα αγάλματα που έχουν βρεθεί στον αρχαιολογικό χώρο.

Η ώρα πιέζει και το μεσημεριανό τρένο για το Πεκίνο, τον επόμενο σταθμό του ταξιδιού, δε θα περιμένει. 

Στο δρόμο της επιστροφής προς την Xi'an και πιο συγκεκριμένα προς τον βόρειο σιδηροδρομικό σταθμό της πόλεως (Xi'anbei - 西安北), πάντοτε με την παρέα του "γελαστού βούδα". 

Αντί επιλόγου, ως ενθύμιο από την επίσκεψή μου στον Αρχαιολογικό Χώρο / Μουσείο του Μαυσωλείου του πρώτου Αυτοκράτορα της Κίνας Qin Shi Huang (Emperor Qin Shi Huang's Mausoleum Site Museum) το σχετικό εισιτήριο:

Διαβάστε σχετικά θέματα από την πόλη Xi'An

Η μουσουλμανική αγορά της οδού Beiyuanmen στη Xi'An

Διαβάστε θέματα από το ταξίδι μου στην Κίνα

Στα στενά της Laoximen

Εντυπώσεις και εικόνες από το βουδιστικό ναό Jing'An στη Shanghai

Περπατώντας στο Σινικό Τείχος

Ο Ναός του Ουρανού στο Πεκίνο

Το Ψεύτικο Κινέζικο Σάντουιτς

Xiaolongbao [小笼馒头]

Τρώγοντας τηγανητά dumplings στη Shanghai

Τρώγοντας χειροποίητα noodles στη Shanghai

Φωτογραφίες:

• Όλες οι φωτογραφίες του αφιερώματος ανήκουν στον γράφοντα το ιστολόγιο, διέπονται από κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας και προέρχονται από την προσωπική μου φωτογραφική σελίδα (ALL RIGHTS RESERVED).
• Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο.
• Όσοι παρανομούν διώκονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.