ΤΟ ΝΕΟ ΦΑΛΗΡΟ [ΜΝΗΜΕΣ]

Μετά από αρκετούς μήνες ψάξιμο (διαδικτυακό και επιτόπιο) σε πολλά παλαιοβιβλιοπωλεία και αρκετό τρέξιμο σε διάφορες γωνιές των Αθηνών, το βιβλίο του Γιώργου Σκαρδιάκου με τίτλο "Νέο Φάληρο (Μνήμες)" προστέθηκε στην προσωπική μου συλλογή βιβλίων. Παρόλο που πρόκειται για ένα βιβλίο το οποίο εκδόθηκε σχετικά πρόσφατα, το 1990, από τις εκδόσεις Καλέντης, εντούτοις αποδείχθηκε αρκετά σπάνιο και δυσεύρετο. Σε σχετική δε επικοινωνία με τον εν λόγω εκδοτικό οίκο, παραδέχθηκαν και οι ίδιοι πως δεν έχουν κρατήσει ούτε ένα αντίτυπο του συγκεκριμένου βιβλίου. 

Τι όμως πραγματεύεται το συγκεκριμένο βιβλίο; 

Ο πρόλογος του συγγραφέα Γεωργίου Σκαρδιάκου είναι χαρακτηριστικός:

"Λίγοι γνώρισαν το Νέο Φάληρο και λίγοι το έζησαν. Θα φανεί παραμύθι στους σημερινούς Φαληριώτες, όσα για πρώτη φορά μαθαίνουν. Όσοι δεν είχαν την τύχη, πριν τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, να γνωρίσουν τον τόπο, θα σαστίσουν και θα απορήσουν με όσα διαβάζουν. Οι πιο παλιοί θα βεβαιώσουν με πίκρα την αλήθεια και θα φέρουν στην μνήμη τους χιλιάδες αναμνήσεις φθαρμένες από το χρόνο. Οι πιο νέοι θ'αναρωτιούνται αν είναι αλήθεια όλα αυτά και θα προβληματίζονται στη σκέψη πως ένας τέτοιος ωραίος τόπος άλλαξε μορφή μέσα σε λίγα χρόνια. 

Κανένας δε μίλησε στους νεώτερους για την ιστορία και τις ρίζες του. Κανένας δεν επαναστάτησε στη μεθοδική καταστροφή του, και κανένας δεν ενδιαφέρθηκε να διατηρηθεί η αρχιτεκτονική του κληρονομιά. Όλοι έβαλαν το χέρι τους να αλλάξει το ανεπανάληπτο αυτό προάστιο και να γίνει τσμεντούπολη. 

Σήμερα για τους παλιούς είναι αγνώριστο και τίποτε δεν υπάρχει που να θυμίζει την εποχή εκείνη. 

Αν με τις λίγες γραμμές που γράφω, μπορέσω να ζωντανέψω τον τόπο της εποχής εκείνης και να βοηθήσουν τους νεώτερους να μάθουν την ιστορία του, θα έχω κάνει το χρέος μου στον τόπο που γεννήθηκα."

Γιώργος Σκαρδιάκος

Μέσα στις λίγες σχετικά σελίδες του μερικώς εικονογραφημένου (με ασπρόμαυρες φωτογραφίες) βιβλίου ο συγγραφέας ξεκινά μια σύντομη ιστορική διαδρομή της περιοχής του νέου Φαλήρου αρχής γενομένης από τα χρόνια της μυθολογίας, περνώντας στα αρχαία κλασικά χρόνια, έπειτα στα χρόνια της ρωμαϊκής κυριαρχίας και στη λησμονιά των επόμενων αιώνων μέχρι τον Απρίλιο του 1827 και το άκουσμα της φωνής του Γεωργίου Καραΐσκάκη. Επόμενη στάση στα μέσα του 19ου αιώνα, τότε που αποφασίστηκε η κατασκευή της πρώτης σιδηροδρομικής γραμμής Αθηνών-Πειραιώς, μιας σιδηροδρομικής γραμμής η οποία έμελλε να προκαλέσει την θεαματική ανάπτυξη του μικρού και ασήμαντου έως τότε ενδιάμεσου σταθμού του νέου Φαλήρου. Έχοντας φθάσει στις αρχές του 20ου αιώνα, ο χρόνος "κολλάει" και η πένα του συγγραφέα καταπιάνεται με το ξετύλιγμα ενός κουβαριού αναμνήσεων γύρω από τα νεοφαληριώτικα αρχοντικά, την πρώτη οικία του Κωνσταντίνου Γιαννόπουλου, την πνευματική / πολιτιστική δραστηριότητα του κοσμικού προαστείου, τον αεροπόρο Δημήτριο Καμπέρο, το σταθμαρχείο του σιδηροδρομικού σταθμού, την μεγάλη πλατεία του νέου Φαλήρου και το καταπράσινο πάρκο, την μεγάλη πίστα πατινάζ και το Λούνα Πάρκ, το "Γκράντ Οτέλ ντε Φαλέρ" (Μέγα Ξενοδοχείο του Φαλήρου), την "ροτόντα" και το θερινό θέατρο, τα ανδρικά και γυναικεία λουτρά, την φημισμένη εξέδρα, τον Αττίκ και τα σουξέ του, το εστιατόριο του Τσελεμεντέ, την Ταραντέλλα, την παραλιακή λεωφόρο Ποσειδώνος και τα σημεία αναφοράς της, το θρυλικό ξενοδοχείο "Ακταίον", το κινηματοθέατρο "Γκρέκα", την Αγορά του νέου Φαλήρου, τις επιφανείς προσωπικότητες του τόπου, τις εκκλησίες και τις φιλανθρωπικές οργανώσεις, τον Σουρή και τον Νιρβάνα, την φάρσα στον καθηγητή Αστικού Δικαίου Γ. Μπαλή, τα γεγονότα του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, τα σχολεία της περιοχής, το Φαληρικό Κοινοτικό Ωδείο και τον Όμιλο Ερετών, την προπολεμική βιομηχανική επανάσταση που επηρέασε το προάστιο, την Κορίννα Τριανταφύλλου Ομέλτενκο (αδελφή του Αττίκ) και το "Κοτέτσι" της και τέλος τον καταστρεπτικό Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και την Κατοχή. 

Πολύτιμες μαρτυρίες, νέες πληροφορίες και επαληθεύσεις ή αναθεωρήσεις παλαιότερων στοιχείων, ανέκδοτες φωτογραφίες και άλλα πολλά ξεπηδούν μέσα από τις σελίδες του βιβλίου "Νέο Φάληρο (Μνήμες)". Όλα τα προαναφερόμενα, μετά από σχετική μελέτη, θα ενσωματωθούν αναλόγως στα υπάρχοντα έως σήμερα άρθρα περί νέου Φαλήρου που φιλοξενούνται στο παρόν ιστολόγιο (βλέπε παρακάτω σχετικό κατάλογο) ή θα αποτελέσουν μαγιά για την συγγραφή νέων θεμάτων / αφιερωμάτων.

Αντί επιλόγου, στην 76η σελίδα του βιβλίου, ο Γ. Σκαρδιάκος τονίζει εκ νέου: "Αν με τις λίγες αυτές γραμμές κατόρθωσα να σας μεταδώσω κάτι από τις μνήμες μου, αν ο αναγνώστης, ατενίζοντας και τις φωτογραφίες, κατορθώσει να οραματιστεί το νέο Φάληρο στις αρχές του αιώνα, τότε πέτυχα το σκοπό μου."

Διαβάστε σχετικά με το νέο Φάληρο θέματα:

Νέο Φάληρο - Ιστορία και Οδωνυμικά

Ο Σιδηροδρομικός Σταθμός του νέου Φαλήρου

Ακταίον Palace Hotel

Το Μέγα Ξενοδοχείο του Φαλήρου (Grand Hotel du Phalere)

Η εξέδρα του νέου Φαλήρου

Η Ταραντέλλα του νέου Φαλήρου

Ένας Τσελεμεντές στο νέο Φάληρο

Το Περίπτερο του Ναυτικού Ομίλου νέου Φαλήρου

Η Σούδα του νέου Φαλήρου

Ο "Διεθνής" Σταθμάρχης του νέου Φαλήρου

Οι εκκλησίες του νέου Φαλήρου

Οι αλιείς του νέου Φαλήρου - Τζιτζιφιών

Η Αύρα του Φαλήρου (La Brise du Phalere)

Στο νέο Φάληρο στα 1880

Το "αυτόνομο" νέο Φάληρο

Ο Ατμό-Ηλεκτρικός Σταθμός (ΑΗΣ) του νέου Φαλήρου

Το Μνήμα του Γάλλου (Μέρος Α')

Το Μνήμα του Γάλλου (Μέρος Β')

Ο νεοφαληριώτης Αττίκ

Τα Λουτρά του νέου Φαλήρου

"Αι πρωιναί ώραι εις τα φαληρικά ύδατα"

Το Θέατρο του νέου Φαλήρου

Η Έπαυλις του Ευθυμίου Κεχαγιά

Το Αστυνομικό Τμήμα του νέου Φαλήρου

Φωτογραφικό Οδοιπορικό στην οδό Σμολένσκυ (Νέο Φάληρο).

Φωτογραφικό Οδοιπορικό στην οδό Δαβάκη-Πίνδου (Νέο Φάληρο).

Φωτογραφικό Οδοιπορικό στην οδό Δημητρίου Φαληρέως (Νέο Φάληρο).

Φωτογραφικό Οδοιπορικό στην οδό Ελευθερίου Βενιζέλου (πρώην Κεχαγιά) (Νέο Φάληρο).

Φωτογραφικό Οδοιπορικό στην οδό Θρασύβουλου Ζαΐμη (Νέο Φάληρο).

Η εξοχική οικία του Γεωργίου Σουρή στο νέο Φάληρο

Η οικία Χρ. Χριστοφή στο νέο Φάληρο

Η οικία του στρατηγού Σμολένσκυ στο νέο Φάληρο

Τα ξενοδοχεία του νέου Φαλήρου στα 70s και στα 80s

Κείμενο - Πηγές:

Το κείμενο είναι πρωτότυπο, προϊόν προσωπικής έρευνας, προσωπικής εργασίας και προσωπικών εκτιμήσεων.

Στοιχεία και πληροφορίες έχουν ληφθεί από τις κάτωθι πηγές:

• "Το Νέο Φάληρο (Μνήμες)", Γιώργος Σκαρδιάκος, Εκδόσεις Καλέντης, 1990

• Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο.
• Όσοι παρανομούν διώκονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.