Ο ΑΓΝΩΣΤΟΣ ΤΑΦΟΣ ΤΗΣ ΛΟΥΪΖΗΣ ΑΡΜΑΝΣΠΕΡΓΚ ΣΤΗΝ ΨΥΤΤΑΛΕΙΑ

Η Ψυττάλεια, το μικρό νησί του Σαρωνικού Κόλπου το οποίο βρίσκεται ανάμεσα στο λιμάνι του Πειραιά και τη Σαλαμίνα έχοντας μιαν έκταση μόλις 0,375 τετραγωνικών χιλιομέτρων - το οποίο ειρήσθω εν παρόδω ανήκει διοικητικά στο Δήμο Πειραιώς - είναι ευρύτερα γνωστό για τις εγκαταστάσεις βιολογικού καθαρισμού των λυμάτων των κατοίκων του νομού Αττικής. 

Όμως, στη νήσο της Ψυττάλειας, παλαιότερα γνωστή και ως "Λειψοκουτάλα" ή "Λιψοκουτάλα" ή "Λειψοκουταλιά" λόγω του χαρακτηριστικού της σχήματος, υπάρχουν διάσπαρτοι διάφοροι τάφοι μεταξύ των οποίων, ο πλέον γνωστός είναι το μνήμα της Λουϊζης Άρμανσπεργκ (Louise Gräfin V Armansperg), κόρης του αντιβασιλέα, άρχι-καγκελαρίου και πρωθυπουργού της Ελλάδος κατά την οθωνική περίοδο Ιωσήφ Λουδοβίκου Κόμη του Άρμανσπεργκ (Josef Ludwig, Graf von Armansperg).

Ο Βαυαρός Κόμης Ιωσήφ Λουδοβίκος Άρμανσπεργκ (16/28 Φεβρουαρίου 1787 - 22 Μαρτίου/3 Απριλίου 1853), γόνος ευγενούς οικογενείας με πλούσια διοικητική / πολιτική δράση στην γενέτειρά του, κλήθηκε κατά το έτος 1832 από τον πατέρα του πρώτου Βασιλέα της Ελλάδος Όθωνα, τον Λουδοβίκο Α' της Βαυαρίας, με την συγκατάθεση των Τριών Προστάτιδων (Μεγάλων) Δυνάμεων της εποχής (Αγγλία-Γαλλία-Ρωσία) να συνοδεύσει τον μελλοντικό (ανήλικο τότε) Βασιλέα Όθωνα στην Ελλάδα και να ασκήσει εξ ονόματός του την εξουσία μέχρι την ενηλικίωσή αυτού ως πρόεδρος της τριμελούς αντιβασιλείας την οποία απάρτιζαν εκτός του ιδίου, ο Γεώργιος Λουδοβίκος φον Μάουρερ (Georg Ludwig von Maurer) και ο Κάρολος Γουλιέλμος φον Έυντεκ (Karl Wilhelm Freiherr von Heideck). 

Josef Ludwig, Graf von Armansperg

Ο Άρμανσπεργκ έφθασε στην Ελλάδα μαζί με τον Όθωνα και τα άλλα μέλη της συνοδείας του τελευταίου στις 6 Φεβρουαρίου 1833 και εγκαταστάθηκε στο Ναύπλιο (τότε πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους) μετά της συζύγου του και των τεσσάρων κορών του (Λουίζα, Σοφία, Καρολίνα και Μαρία). Μάλιστα, με την κάλυψη και υποκίνηση της συζύγου του Άρμανσπεργκ, μεταξύ Όθωνος και Σοφίας φέρεται να υπήρξε ερωτική σχέση για την οποία ο Άρμανσπεργκ κατηγορήθηκε έντονα από τους πολιτικούς αντιπάλους του. 

Το Μέγαρο Άρμανσπεργκ στο Ναύπλιο όπως καταγράφηκε στις αρχές της δεκαετίας του 2010:

Διαβάστε εδώ ένα ξεχωριστό εικονογραφημένο αφιέρωμα για το Μέγαρο Άρμανσπεργκ στο Ναύπλιο.

Ο Άρμανσπεργκ, ο οποίος κατηγορήθηκε για τον ακραία απολυταρχικό τρόπο διακυβερνήσεως τον οποίο επέβαλε στο νεοσύστατο κράτος-βασίλειο, μετά την ανακήρυξη της Αθήνας ως νέας πρωτεύουσας της Ελλάδος μετακόμισε μετά της οικογενείας του στο Μέγαρο Βλαχούτση επί της οδού Πειραιώς (σσ. το κτίριο διασώζεται μέχρι τις ημέρες μας), το οποίο έγινε σημείο αναφοράς της πρώιμης αριστοκρατικής Αθήνας εκείνης της εποχής λόγω των λαμπερών χοροεσπερίδων και γευμάτων που λάμβαναν χώρα, ιδίως τα Σαββατοκύριακα. Οι τέσσερις κόρες του Άρμανσπεργκ λόγω της ομορφιάς τους μονοπωλούσαν εντόνως το ενδιαφέρον στις χοροεσπερίδες και τα γεύματα στα οποία τακτικός θαμώνας υπήρξε ο ίδιος ο Όθωνας. Ακόμα και πολλές δεκαετίες αργότερα, ιστορικά αφιερώματα του Τύπου αναφέρονταν στο αρχοντικό της οδού Πειραιώς που φιλοξένησε την οικογένεια Άρμανσπεργκ, στις τέσσερις κόρες του Βαυαρού αντιβασιλιά και στα διάφορα ... απρόοπτα. 

Η Λουίζα Άρμανσπεργκ, χαρακτηριζόμενη σε πολλές πηγές ως "ωραιοτάτη", εν τέλει νυμφεύθηκε τον Μιχαήλ Κατακουζηνό (ή Καντακουζηνό), γόνο της γνωστής αριστοκρατικής βυζαντινής οικογενείας αλλά ο εν λόγω γάμος δεν έμελλε να ευτυχήσει καθώς μετά το γαμήλιο ταξίδι, επιστρέφοντας από την Κωνσταντινούπολη, η Λουίζα Άρμανσπεργκ προσβλήθηκε εν πλω από πανώλη και άφησε την τελευταία της πνοή ευρισκόμενη σε καραντίνα επί του πλοίου που την μετέφερε στα ανοιχτά του Πειραιά (κατ' άλλες πηγές στο λοιμοκαθαρτήριο της Κούλουρης πληροφορία η οποία ελέγχεται ως λανθασμένη λόγω του ότι το λοιμοκαθαρτήριο του Αγίου Γεωργίου δημιουργήθηκε αργότερα) στις 11 Σεπτεμβρίου του 1835. 

Όπως συνηθιζόταν για τους ξένους ή Έλληνες ναυτικούς ή επισκέπτες που αποβίωναν λόγω μολυσματικών ασθενειών την εποχή εκείνη, η Λουίζα Άρμανσπεργκ ετάφη στην Ψυττάλεια όπου κατασκευάστηκε μεγάλο ταφικό μνημείο από πειραϊκό λίθο. Το οστεοφυλάκιο όπου εναποτέθηκαν τα οστά της μακαρίτισσας, κιβωτοειδούς σχήματος, κατασκευάστηκε από μάρμαρο Πεντέλης. Στην ανατολική πλευρά του μνημείου υπάρχει ένας σταυρός ενώ στη δυτική πλευρά η ακόλουθη εγγραφή στα γερμανικά: 

LOUISE 

FURSTIN KANTACUZENOS

GEBORN 

GRAEFIN VON ARMANSPERG

ήτοι Λουίζα, σύζυγος Καντακουζηνού, θυγατήρ δε κόμητος Άρμανσπεργκ.

Στη βόρεια πλευρά του μνημείου υπάρχει η εξής εγχάρακτη επιτύμβια αναγραφή:

Εις μιαν πέτραν όπο τρόμον 

προξενεί το κάθε βήμα

όπου δεν εκτίσθη οίκος

ουδ' εσκάφθη ποτέ μνήμα

στο νησί της Ψυττάλειας

πεπρωμένον εκεί ήτον

να σκεπάσ' ολίγον χώμα

την τετάρτην των χαρίτων

και μελλοπαστός της μόλις

δυο μήνας ανατέλλων

να σβεσθή κρημνισθείς μέσα

στας αγκάλας των σκοπέλων.

Ενώ στη νότια πλευρά του ιδίου μνημείου:

Κάτοικε των χρυσών άστρων

και της γης μας οδοιπόρε!

μη ανάξιαία σου ήταν

της γης ταύτης όλ'αι χώραι

κ, εις την πρώτην σου πατρίδα

εις τον ουρανόν ανέβης.

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως σε περιηγητικά βιβλία του 19ου αιώνα γίνεται αναφορά στον τάφο της Λουίζης Άρμανσπεργκ στην Ψυττάλεια όπως λ.χ. ενδεικτικά:

Διαβάστε σχετικά θέματα:

Η νήσος Ψυττάλεια: Εικονογραφημένο ιστορικό αφιέρωμα

Κείμενο - Πηγές:

Το κείμενο είναι πρωτότυπο, προϊόν προσωπικής έρευνας, προσωπικής εργασίας και προσωπικών εκτιμήσεων. Στοιχεία και πληροφορίες έχουν ληφθεί από τις κάτωθι πηγές:

• "1835-1985 Πειραιάς, 150 Χρόνια Δήμος: Αφιέρωμα", Φυσιολατρικός Σύνδεσμος Πειραιώς "Ζήνων", Ιανουάριος 1985
• "Piraeus: From Porto Leone to the Manchester of the Orient", Liza Micheli, Editions Dromena, 1989
• Wikipedia - Κόμης Ιωσήφ Λουδοβίκος Άρμανσπεργκ
• Wikipedia - Joseph von Armansperg
• Τύπος Εποχής

Φωτογραφίες:

• Όλες οι σύγχρονες φωτογραφίες του αφιερώματος ανήκουν στον γράφοντα το ιστολόγιο, διέπονται από κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας και προέρχονται από την προσωπική μου φωτογραφική σελίδα (ALL RIGHTS RESERVED).
• Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο.
• Όσοι παρανομούν διώκονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.