Ο Frédéric Boissonnas, γεννημένος στις 18 Ιουνίου του 1858 στην Γενεύη, με καταγωγή από τον γαλλικό νότο, υπήρξε ένας πολύ-ταξιδεμένος Ελβετός φιλέλληνας φωτογράφος, ο οποίος περιηγήθηκε εκτενώς στην Ελλάδα των τριών πρώτων δεκαετιών του 20ου αιώνα καταγράφοντας με την φωτογραφική του μηχανή σπάνιες εικόνες εκείνης της εποχής.
Γόνος καλλιτεχνικής οικογενείας, ο Φρεντ(ερίκ) Μπουασονά (Frédéric Boissonnas) "κόλλησε" από μικρός το μικρόβιο της φωτογραφίας από τον πατέρα του Henri - Antoine Boissonnas, ο οποίος εργαζόταν ως χαράκτης / ωρολογοποιός αλλά ασχολήθηκε τελικά με τη φωτογραφία ανοίγοντας δικό του φωτογραφικό στούντιο (εργαστήριο) στην Γενεύη το 1860. Μεταξύ των υπολοίπων κλίσεών του, ο πολυτάλαντος Fred Boissonnas ο οποίος αγαπούσε τον αθλητισμό και δη τον αλπινισμό, ήταν θαυμάσιος πιανίστας και παρακολουθούσε μαθήματα σχεδίου στη Σχολή Καλών Τεχνών, "αναγκάστηκε" να πρώτο-ασχοληθεί επαγγελματικά με την φωτογραφία όταν ανέλαβε προσωρινά το εργαστήριο φωτογραφίας του πατέρα του όταν ο τελευταίος αντιμετώπισε κάποια προβλήματα υγείας. Έπειτα από την επιτυχή αυτή πρώτη απόπειρα, ο νεαρός Boissonnas ταξίδεψε αρχικά στην Στουτγάρδη όπου μαθήτευσε αρχικά δίπλα στον Brandseph και αργότερα πλάι στον Ούγγρο Kohler, ο οποίος επηρέασε σημαντικά τις μετέπειτα αποφάσεις του. Επιστρέφοντας από την Ουγγαρία το 1880, ο Boissonnas μεταμόρφωσε το ατελιέ του πατέρα του (στήνοντας νεωτεριστικά σκηνικά, συνθέσεις, χρησιμοποιώντας έπιπλα κλπ) προσφέροντας ελκυστικές φωτογραφίες οι οποίες του πρόσφεραν αναγνώριση, βραβεία σε πολλές χώρες και βεβαίως πολλούς πελάτες.
Δουλεύοντας μαζί με τον αδελφό του Edmond-Victor μετά το 1888, ο Boissonnas πολλαπλασίασε τις μελέτες του σχετικά με το φως, ανέλαβε ειδικά φώτο-ρεπορτάζ, διαφημίσεις και πορτρέτα διάσημων της εποχής ενώ αργότερα εγκαινίασε ατελιέ σε συνεργασία με άλλους φωτογράφους στο Παρίσι, στη Λυών, στη Μασσαλία και σε άλλες γαλλικές πόλεις ενώ συνεργάστηκε με τον Γερμανό Fritz Eggler ανοίγοντας συνεταιρικά φωτογραφικό εργαστήριο στην Αγία Πετρούπολη.
Ο Fred Boissonnas ταξίδεψε για πρώτη φορά στην Ελλάδα το 1903 μαζί με τον φίλο του Daniel Baud-Bovy, Πρύτανη της Σχολής Καλών Τεχνών, και τις συζύγους τους, μετά από σχετική πρόταση-χρηματοδότηση του Σκωτζέζου λόρδου Nappier. Πρώτος σταθμός υπήρξε το νησί της Κέρκυρας (όπου εντυπωσιάστηκε από τα τοπικά πασχαλινά έθιμα) και απώτερος φωτογραφικός προορισμός το όρος Παρνασσός. Έτσι λοιπόν, ο Boissonnas και η παρέα του έφθασαν, μέσω Αθηνών, στο Ζεμενό Κορινθίας (για να έχει πανοραμική άποψη του υπό φωτογράφηση βουνού) όπου παρέμειναν για δυο σχεδόν μήνες μέχρι να καταφέρει να το αποτυπώσει φωτογραφικά. Όταν δε οι καιρικές συνθήκες δεν επέτρεπαν την φωτογράφηση του Παρνασσού, ο Boissonnas φωτογράφιζε χωρικούς σε καθημερινές ασχολίες ταξιδεύοντας στην Επίδαυρο, τις Μυκήνες, την Τίρυνθα, το Άργος, την Τρίπολη, την Σπάρτη και αλλού.
Το επόμενο ταξίδι του Boissonnas στην Αθήνα τον Οκτώβριο του 1907 (στην επιστροφή από ένα ταξίδι στην Αίγυπτο) είχε ως σκοπό την φωτογραφική καταγραφή των μνημείων της Αθήνας και φυσικά του Παρθενώνα. Την επόμενη χρονιά (1908), ο Boissonnas επισκέφθηκε εκ νέου την Ελλάδα ταξιδεύοντας στην Αίγινα, από όπου πέρασε στην Επίδαυρο για να καταλήξει έπειτα στην Αττική και τέλος στα Μετέωρα. Τον Αύγουστο του 1910 κυκλοφόρησε το φωτογραφικό λεύκωμα "En Grèce par monts et parvaux" ("Στην Ελλάδα μέσα από τα βουνά και τα λαγκάδια"), το οποίο παρά την ακριβή τιμή του έγινε ανάρπαστο και εξαντλήθηκε εν μέσω διθυραμβικών κριτικών.
Στα πρώτα χρόνια της δεύτερης δεκαετίας του 20ου αιώνα, ο Boissonnas έκανε αλλεπάλληλα ταξίδια στην Ελλάδα: τον Οκτώβριο του 1911, πάντοτε μαζί με τον Daniel Baud-Bovy, επισκέφθηκαν τα νησιά του Αιγαίου (Σκύρος, Τήνος, Μύκονος, Δήλος, Νάξος, Αμοργός, Σαντορίνη, Σίκινος, Σίφνος, Πάρος, Ίος και Κρήτη) εκμεταλλευόμενοι την σημαντική υποστήριξη που τους προσέφερε ο τότε πρωταγωνιστής της ελληνικής πολιτικής σκηνής και πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος. Το επόμενο έτος (1912), ο Boissonnas συμμετείχε στην περιοδεία του σκάφους "Καληδονία" του ελληνιστή Victor Berard στο ταξίδι αναζήτησης της πορείας του ομηρικού ήρωα Οδυσσέα σε όλη τη Μεσόγειο από το οποίο προέκυψε το σχετικό βιβλίο "Dans le sillage d’ Ulysse", το οποίο εκδόθηκε το 1932 στο Παρίσι με κείμενα του Victor Berard και φωτογραφίες του Fred Boissonnas. Τον Ιούνιο του 1913, ο Boissonnas έσπευσε να φωτογραφήσει τοπία και σκηνές από την Ήπειρο και την Μακεδονία που μόλις είχαν περιέλθει στο ελληνικό κράτος μετά τους νικηφόρους Βαλκανικούς Πολέμους φθάνοντας μέχρι τα ελληνοβουλγαρικά σύνορα. Τον Αύγουστο του ιδίου έτους (1913), ο Boissonnas μαζί με τον Χρήστο Κάκκαλο κατακτούν την υψηλότερη κορυφή του Ολύμπου, τον Μύτικα (2.918 μέτρα).
Ο φιλέλληνας Fred Boissonnas είχε ήδη οραματιστεί την τουριστική προβολή της Ελλάδας μέσα από τις φωτογραφίες του και τα σχετικά λευκώματά του. Έχοντας την οικονομική υποστήριξη του Ελευθερίου Βενιζέλου ο Boissonnas προχώρησε στην έκδοση μιας σειράς εικονογραφικών λευκωμάτων αλλά και στην παρουσίαση φωτογραφικών εκθέσεων (στο εξωτερικό), στα πλαίσια της Μεγάλης Ιδέας, με απώτερο σκοπό την διαφήμιση της έντονης ελληνικής παρουσίας σε όλα τα Βαλκάνια. Στα ίδια πλαίσια, ο Boissonnas έστειλε τον Μάιο του 1919 τον πρωτότοκό του γιο στην Σμύρνη για να φωτογραφήσει την πόλη λίγο μετά την απόβαση των πρώτων ελληνικών στρατευμάτων ενώ ο ίδιος με τον τρίτο του γιο ταξίδεψε εκ νέου στη Θεσσαλονίκη και στην Μακεδονία. Την περίοδο 1919-1921 κυκλοφόρησαν σπουδαία φωτογραφικά λευκώματα για την Σμύρνη, την Θεσσαλονίκη και την εκστρατεία στην Μακεδονία κατά τα έτη 1916-1918.
Η Μικρασιατική Καταστροφή σηματοδότησε την οικονομική κατάρρευση των εκδόσεων του Boissonnas ο οποίος μετά το 1922 εγκαταστάθηκε στο Παρίσι αλλά συνέχισε να ταξιδεύει παρά την ηλικία του. Το φθινόπωρο του 1930 ο Boissonnas επισκέπτεται εκ νέου την Ελλάδα και φωτογραφίζει το Άγιο Όρος και ένα χρόνο αργότερα (1931) εκδίδει ένα φωτογραφικό λεύκωμα με τίτλο "Le Tourisme en Grèce" με πλούσιο φωτογραφικό υλικό απ’ όλη τη δουλειά του στην Ελλάδα και δικά του κείμενα.
Ο Boissonnas απεβίωσε στη γενέτειρά του Γενεύη, στις 17 Οκτωβρίου του 1946 - έξι χρόνια μετά το θάνατο της συζύγου του Augusta με την οποία είχε αποκτήσει συνολικά 9 παιδιά - έπειτα από μια περίοδο αρκετών οικονομικών προβλημάτων και θεμάτων υγείας.
- Ο Πειραιάς του Fred Boissonnas
Παρόλο που οι αποστολές των πολυάριθμων ταξιδιών του Boissonnas στην Ελλάδα προέβλεπαν εκτεταμένη φωτογράφηση συγκεκριμένων περιοχών, αναπόφευκτα ο γνωστός Γάλλο-Ελβετός φωτογράφος πέρασε ουκ ολίγες φορές από την πόλη του Πειραιώς, την οποία μοιραία κατέγραψε μέσα από τον φακό του.
Ένα μικρό ιστιοφόρο με φόντο το κεντρικό λιμάνι στις αρχές του 20ου αιώνα. Προς το δεξί άκρο του φωτογραφικού κάδρου διακρίνεται ξεκάθαρα ο τρούλος και τα δυο καμπαναριά του ιερού ναού του Αγίου Νικολάου των Υδραίων.
Κάτω στα πολυσύχναστα Λεμονάδικα του Πειραιά, στην τότε οδό Πλούτωνος, η κάτωθι εικόνα αποτελεί μια εκ των πλέον αναγνωρίσιμων φωτογραφικών καταγραφών του Boissonnas από το λιμάνι του Πειραιά.
Μια πανοραμική άποψη του λιμένος Πειραιώς (Athenes / Le Pirée Vue Generale, Phot. Fred Boissonnas, Genéve) με σημείο λήψεως κάπου στην ερημική Πειραϊκή Χερσόνησο, άνωθεν της ακτής Ξαβερίου, ένα σημείο το οποίο προτιμούσαν αρκετοί φωτογράφοι των τελών του 19ου και των αρχών του 20ου αιώνα για να αποτυπώσουν ένα γενικό "κάδρο" της πόλης.
Μια ακόμη άποψη του λιμένος Πειραιώς, πλησίον της παλαιάς συνοικίας των Καρβουνιάρικων και της ακτής Ξαβερίου με το Ορφανοτροφείο Θηλέων του Χατζηκυριάκου γύρω από το οποίο στηνόταν η ομώνυμη συνοικία να ξεχωρίζει στο ύψωμα. Η λεζάντα της φωτογραφίας του Fred Boissonas (Athenes - Le Pirée: Les Voiliers) αναφέρεται φυσικά στα ιστιοφόρα του κεντρικού λιμένος Πειραιώς.
Ακόμη μια φωτογραφία από το κεντρικό λιμάνι του Πειραιά και πιο συγκεκριμένα από τον προλιμένα με την λεζάντα να αναφέρει πως πρόκειται για τον πολεμικό λιμένα του Πειραιά (Athenes - Le Pirée: Le Port Militaire) αφού σε εκείνο το σημείο της σημερινής ακτής Ξαβερίου προσόρμιζαν τα πολεμικά πλοία τόσο της Ελλάδας όσο και των ξένων δυνάμεων.
Στην επόμενη φωτογραφία, ο Fred Boissonas καταγράφει τους παραθαλάσσιους πρόποδες της Καστέλλας και τα κτίρια της ακτής Ναυάρχου Κουντουριώτη (τότε οδός Φαλήρου) ενώ στο βάθος ξεχωρίζει η οικία Οριγώνη και η οικία Μαυρομιχάλη. Η λεζάντα της φωτογραφίας λανθασμένα βέβαια αναφέρεται στο (νέο) Φάληρο, ως θαλάσσιο θέρετρο των Αθηνών (Phaleron: The sea resort of modern Athens).
Κείμενο - Πηγές:
Το κείμενο που συνοδεύει τις φωτογραφίες είναι πρωτότυπο, προϊόν προσωπικής έρευνας.
Στοιχεία και πληροφορίες έχουν ληφθεί από τις κάτωθι πηγές:
- Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο.
- Όσοι παρανομούν διώκονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.
Φωτογραφίες:
Οι ιστορικές φωτογραφίες παρατίθενται για εκπαιδευτικούς σκοπούς - κάθε νόμιμο δικαίωμα ανήκει στους νομίμους κατόχους αυτών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου