Λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι οι προπολεμικές αεροφωτογραφίες της πόλεως του Πειραιώς σπανίζουν, η παρακάτω ασπρόμαυρη αεροφωτογραφία, η οποία τοποθετείται χρονικά στις αρχές της δεκαετίας του 1930 καταγράφοντας ολόκληρο τον κεντρικό λιμένα της πόλης, την Πειραϊκή Χερσόνησο, τη Δραπετσώνα καθώς και ένα μικρό τμήμα της υπόλοιπης πόλης (απουσιάζει το κέντρο της πόλης, η Καστέλλα, οι δυο φυσικοί λιμένες της Ζέας και της Μουνιχίας αλλά και το νέο Φάληρο), αποτελεί δίχως άλλο πολύτιμη πηγή εξέτασης.
Με την βοήθεια της ψηφιακής τεχνολογίας λοιπόν, απομονώσαμε ορισμένα τμήματα της παραπάνω ιστορικής αεροφωτογραφίας των αρχών της δεκαετίας του 1930 τα οποία παρουσιάζουμε ευθύς αμέσως:
Στάση 1η, στον όρμο του Καλαμπάκα ή Τηλέγραφο (όπως ήταν γνωστός κατά τον 19ο αιώνα οπότε και διακρίνονταν τα ποντισμένα τηλεγραφικά καλώδια), έναντι των εγκαταστάσεων της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων. Παρατηρώντας κάποιος προσεκτικά την παρακάτω λεπτομέρεια, μπορεί να διακρίνει το Βασσάνειο Μέγαρο και τις εγκαταστάσεις της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων, τον όρμο του Καλαμπάκα με ελάχιστα κτίρια οικοδομημένα επί της σημερινής ακτής Θεμιστοκλέους αλλά και την κατάληξη της οδού Ιωάννου Χατζηκυριακού η οποία τερμάτιζε και τερματίζει και στις μέρες μας στις εγκαταστάσεις της προαναφερόμενης Σχολής, στο σημείο όπου αρκετοί αναγνωρίζουν ως σημείο αναφοράς από το 1917 το οινοπωλείο-ταβέρνα "Μαργαρώ".
Στάση 2η, ακριβώς από πάνω από τις εγκαταστάσεις της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων, όπου δεσπόζει το Ορφανοτροφείο Θηλέων του Ιωάννη και της Μαρίας Χατζηκυριάκου με φόντο την παραλιακή ακτή Ξαβερίου όπου υπήρχαν καρνάγια, ταρσανάδες και συνεργεία επισκευών πλοίων αλλά και κατοικίες, τεκέδες και κέντρα διασκέδασης:
Στάση 3η, στον όρμο Αφροδίτης ή λιμανάκι του Μπαϊκούτση (Μπαϊκούση). Στην παραλιακή ακτή Θεμιστοκλέους, χωματόδρομος τότε, υπάρχουν μονάχα λιγοστά κτίσματα. Τριγύρω, διάσπαρτα κτίρια πάσης φύσεως, ιδιαίτερα προς την συνοικία της Αγίας Παρασκευής όπου είχαν συγκεντρωθεί πολλοί πρόσφυγες. Τα ενδότερα της Πειραϊκής Χερσονήσου εποικίζονται έντονα μετά τη δεκαετία του 1920 οπότε και γιγαντώνεται ο συνοικισμός της νέας Καλλιπόλεως.
Η τέταρτη (4η) "φωτογραφική" στάση περιλαμβάνει μια μεγάλη περιοχή που ξεκινά από τα Καρβουνιάρικα και την υδραίικη συνοικία της πόλεως και φθάνει μέχρι τον λιμένα των Αλών, στα όρια της συνοικίας των Εργοστασίων. Στην παρακάτω λεπτομέρεια από την αρχική φωτογραφία ένα "εξασκημένο" μάτι μπορεί να διακρίνει συν τοις άλλοις τα εξής σημεία αναφοράς: τον ιερό ναό του Αγίου Νικολάου και τις εγκαταστάσεις του Τελωνείου, την ακτή Μιαούλη, το Ωρολόγιον, τον Τινάνειο Κήπο και την Αγία Τριάδα, το Δημοτικό Θέατρο της πόλης, το Μέγαρο ιδιοκτησίας του Ζαννείου Νοσοκομείου όπου και το ξενοδοχείο "Κοντινεντάλ" στην αρχή της οδού Μακράς Στοάς (σήμερα οδός Δημ. Γούναρη) όπως και το Μέγαρο της Λαϊκής Τραπέζης στον ίδιο δρόμο, την πλατεία Καραΐσκάκη, την ακτή Τζελέπη και τα Λεμονάδικα αλλά και το Μέγαρο του Ηλεκτρικού Σιδηρόδρομου. Όπως είναι λογικό και επόμενο, τα ευμεγέθη κτίρια ξεχωρίζουν και διακρίνονται πιο εύκολα στο χαμηλής δόμησης αστικό τοπίο του Πειραιά της εποχής του Μεσοπολέμου.
Στάση 5η, στο έτερο άκρο του λιμένος Πειραιώς, στην ακτή της Κρεμμυδαρούς (Δραπετσώνα), προ του λιμενοβραχίονα, εκεί όπου ο συνωστισμός των συγκεντρωμένων πλοίων μαρτυρά την παρουσία του θρυλικού μηχανοποιείου / ναυπηγείου του Βασιλειάδη.
Ακριβώς δίπλα, έκτη (6η) και τελευταία στάση, επί της Ηετιώνειας ακτής όπου διακρίνονται οι μόνιμες δεξαμενές του λιμένος Πειραιώς αλλά και οι λιμενικές αποθήκες και υπόστεγα. Η μη καταγραφή των εγκαταστάσεων του Σιλό (SiLo), του οποίου η κατασκευή ξεκίνησε το 1934 και περατώθηκε το 1936, πιστοποιεί ότι η αεροφωτογραφία είναι των αρχών της δεκαετίας του 1930.
Η πρώτη αεροφωτογραφία του Πειραιά (1915)
Αεροφωτογραφίες του Πειραιά (περίοδος 1917-1918)
Πετώντας πάνω από τον φαληρικό όρμο (1929)
Ο Κεντρικός Λιμήν του Πειραιώς μέσα από μια αεροφωτογραφία (1965)
Αεροφωτογραφία του Πειραιά (Τέλη δεκαετίας 1960)
Κείμενο - Πηγές:
- Το κείμενο που συνοδεύει τις φωτογραφίες καθώς και οι επιμέρους αναλύσεις είναι πρωτότυπες, προϊόντα προσωπικής έρευνας.
Φωτογραφίες:
- Η υπό εξέταση φωτογραφία έχει ληφθεί από το φωτογραφικό λεύκωμα "Πειραιάς, 1900-1930 - Από παλιά καρτποστάλ και φωτογραφίες", Εκδόσεις Συλλέκτης (εκ προσωπικής συλλογής)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου