ΚΙΝΗΜΑΤΟΘΕΑΤΡΟ "ΠΑΛΛΑΣ" [ΠΑΣΑΛΙΜΑΝΙ]

Το κινηματοθέατρο "Παλλάς", επί της λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας (σημερινή οδός Γρηγορίου Λαμπράκη), στο Πασαλιμάνι του Πειραιά, υπήρξε ένα από τα μεγαλύτερα και ομορφότερα κινηματοθέατρα του προπολεμικού Πειραιά.  

• Το Μέγαρον του Ταμείου Πρόνοιας Αξιωματικών Εμπορικού Ναυτικού (Τ.Π.Α.Ε.Ν.)

Το Μέγαρο του Ταμείου Πρόνοιας των Αξιωματικών Εμπορικού Ναυτικού (Τ.Π.Α.Ε.Ν.) θεμελιώθηκε στις αρχές του έτους 1935 και οικοδομήθηκε επί του ιδιόκτητου οικοπέδου του Ταμείου με βάση τα σχέδια του Πειραιώτη μηχανικού Ανδριανού Δ. Λαζαρίμου. Σύμφωνα με τα σχέδια, το Μέγαρο θα περιλάμβανε χειμερινό κινηματοθέατρο, θερινό κινηματοθέατρο, αίθουσα χορού και διαλέξεων καθώς και μεγάλα καταστήματα επί της προσόψεως της οδού Βασιλίσσης Σοφίας. 

Ο ημερήσιος πειραϊκός Τύπος κάλυψε με εκτενή δημοσιεύματα και ρεπορτάζ την τελετή θεμελιώσεως του Μεγάρου. 

Στην τελετή θεμελιώσεως παρευρέθηκαν, εκτός από τον Μητροπολίτη Ύδρας Προκόπιο και τον πρωθιερέα του ιερού ναού του Αγίου Σπυρίδωνα Πειραιώς οι οποίοι τέλεσαν τον καθιερωμένο αγιασμό, ο Υπουργός των Ναυτικών της Κυβερνήσεως Παναγή Τσαλδάρη Ναύαρχος Σοφοκλής Δούσμανης (1868 - 1952), ο Δήμαρχος Πειραιώς Σωτήριος Στρατήγης (1860 - 9 Οκτωβρίου 1945), ο πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου, ο πρόεδρος του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς καθώς και εκπρόσωποι των στρατιωτικών, λιμενικών και αστυνομικών αρχών της πόλης. 

• Τα εγκαίνια του κινηματογράφου "Παλλάς"

Τα εγκαίνια του χειμερινού κινηματοθεάτρου "Παλλάς", την εμπορική εκμετάλλευση του οποίου είχε αναλάβει ο Πειραιώτης επιχειρηματίας Αντώνιος Ζερβός ("Εταιρία Κινηματογραφικών Επιχειρήσεων Α. Ζερβός"), έλαβαν χώρα το Σάββατο 21 Δεκεμβρίου του 1935, λίγες μόλις ημέρες προ των Χριστουγέννων. Ο πειραϊκός Τύπος, με σχετικά δημοσιεύματα, είχε φροντίσει για την αναπαραγωγή της είδησης. Το γεγονός πως ακόμη ένας μεγάλος κινηματογράφος άνοιγε τις πόρτες του στο Πασαλιμάνι, αύξανε ακόμη περισσότερο τον ανταγωνισμό μεταξύ των ήδη υπαρχόντων και εν λειτουργία - σε απόσταση αναπνοής - κινηματογράφων, ήτοι του "Κάπιτολ" του Γ. Συνοδινού, του "Σπλέντιτ" και του θερινού "Πάνθεον". 

[...] "Ένα πραγματικό κομψοτέχνημα είνε ο νέος κινηματογράφος "Παλλάς" που ανοίγει τις πύλες του το προσεχές Σάββατον για να δεχθή όλους τους λάτρεις της οθόνης. Ο νέος αυτός κινηματογράφος είνε δημιούργημα της πολυπράγμονος επιχειρηματικότητας του κ. Α. Ζερβού ο οποίος ηθέλησε να προσφέρη μιαν σπουδαιοτάτην εκδούλευσιν εις την πειραϊκήν κοινωνίαν δια της ιδρύσεως του "Παλλάς" [...] τόνιζε μεταξύ των άλλων ένα αφιέρωμα στον Ημερήσιο πειραϊκό Τύπο λίγες ημέρες προ των επίσημων εγκαινίων του "Παλλάς". 

Ο νέος κινηματογράφος "Παλλάς" περιγραφόταν ως ένας "κομψός κινηματογράφος πλουτισμένος με όλας τα ανέσεις και τας ευκολίας" ο οποίος είχε "δημιουργηθή βάσει των τελευταίως επιταγών της αρχιτεκτονικής εν συνδιασμώ προς το μοντέρνον καλαισθητικόν πνεύμα και προς την τελευταίαν εξέλιξιν και διαμόρφωσιν των οπτικών συστημάτων."

[...] "Και για να εισέλθωμεν εις τα λεπτομέρειας: Ο κινηματογράφος "Παλλάς" ευρίσκεται εις το επιβλητικόν εν τη μεγαλοπρεπεία του Μέγαρον του Ταμείου Προνοίας Αξιωματικών του Εμπορικού Ναυτικού. Ευρίσκεται εις την λεωφόρον Βασιλίσσης Σοφίας (πρώην Βενιζέλου) παρά το Πασσαλιμάνι. Το διαμέρισμα του κινηματογράφου ευρίσκεται εις την δυτικήν πλευράν της πλατείας του Πασσαλιμανίου και καταλαμβάνει το ήμισυ οικοδομικόν τετράγωνον του κτιρίου το περιλαμβανόμενον εις τας οδούς Βασιλίσσης Σοφίας και Ανδρούτσου. 

Με το νέον κινηματογράφον συμβαίνει το εξής χαρακτηριστικόν, εις την εξωτερικήν του εμφάνισιν εμφανίζεται απέριττος, ενώ εις το εσωτερικόν του είνε θαύμα πολυτέλειας και κομψότητος. Απαστράπτοντα μάρμαρα υπάρχουν στην είσοδο τα οποία καταιγάζουν τας νύκτας τα πολύφωτα. Από την είσοδο καταργούνται αι κορνίζαι με τας φωτογραφίας των ηθοποιών των παιζομένων έργων. Τέτοιες ακαλαισθησίες λείπουν και αντί αυτών θα υπάρχει ένα καλλιτεχνικό πανώ με μιαν συμβολικήν αριστοτεχνικήν ζωγραφιάν από το παιζόμενον έργον. Παύει η σύγχυσις και ο δαίδαλος των φωτογραφιών που δεν δίνουν στον παρατηρητή των καμμίαν ουσιαστικήν έννοιαν της αξίας του έργου. [...]

Εκτός των προαναφερομένων, ο κινηματογράφος διέθετε ανελκυστήρα, τέσσερα θεωρεία "λουξ" ενώ, τα μηχανήματα προβολής "Western Electric" ήταν όμοια εκείνων των μεγαλύτερων αθηναϊκών κινηματογράφων της εποχής "Πάνθεον", "Παλλάς", "Αττικόν" και "Σπλέντιτ".

Η πρώτη ταινία που προβλήθηκε στον κινηματογράφο "Παλλάς" το Σάββατο 21 Δεκεμβρίου του 1935 υπήρξε το μουσικό έργο "Ρωμάνς" με πρωταγωνιστή τον διάσημο Πολωνό τενόρο και ηθοποιό Jan Kiepura. 

Μετά την έναρξη της λειτουργίας του "Παλλάς", οι εν λειτουργία κινηματογράφοι και τα θέατρα στο κέντρο του Πειραιά τον Δεκέμβρη του 1935 ήταν οι παρακάτω:

Μετά το "Ρωμάνς", ακολούθησε η δραματική ταινία "Εστεμμένοι είλωτες" (The Making of a King - 1935) με πρωταγωνιστή τον Emil Jannings, το επίσης δραματικό έργο του Γκαίτε (Goethe) "Χέρμαν και Δωροθέα" (A Pair of Lovers / Liebesleute- 1935), για να ακολουθήσει το ιστορικό δράμα "Σιωπηλή Τραγωδία" (Liselotte von der Pfalz - 1935) με πρωταγωνίστρια την Renate Muller, η ταινία "Regina" (1935) με πρωταγωνίστρια την Luise Ulrich στο ρόλο της "Ρεγγίνας", βασισμένη στο έργο του Knut Hamsun, η δεύτερη μεγάλη επιτυχία του Emil Jannings "Traumulus" (1936), η αμερικανική παραγωγή του 1934 "Νέα Υόρκη = Μαϊάμι" (New York - Miami / It Happened One Night) με τους Clark Gable και Claudette Colbert κ.ο.κ.

"Παλλάς Πειραιώς" κατά το έτος 1936 με την ταινία "Stradivari" (παραγωγής 1935) του Γερμανού ηθοποιού και σκηνοθέτη Gustav Fröhlich ο οποίος αργότερα αναμείχθηκε μεταξύ των άλλων σε προπαγανδιστικές παραγωγές των Ναζί κατά τη διάρκεια του Γ' Ράιχ. 

Από τις σελίδες του πειραϊκού Τύπου του έτους 1936, στο Παλλάς Πειραιώς η οπερέτα "Στα Φθινοπωρινά Γυμνάσια", το δραματικό ρομάντζο "Βόλγα - Βόλγα" και εκτός προγράμματος "Εκλαίρ Ζουρνάλ", "Έγχρωμον Μίκυ Μάους" αλλά και "η μετακομιδή των σεπτών σορών των Βασιλέων εις Πειραιά και Αθήνας ως και η Κηδεία". 

Την επόμενη χρονιά (1937), οι Πειραιείς, διασκέδαζαν στον κινηματογράφο "Παλλάς", στο "μεγάλο το ετήσιο πειραιώτικο πανηγύρι της χαράς και της ευθυμίας" παρακολουθώντας τους λαοφιλείς "Χονδρό και Λιγνό" (Oliver Hardy και Stan Laurel) στην κωμωδία / μιούζικαλ "The Bohemian Girl" (παραγωγής 1936), το οποίο είχε αποδοθεί στα ελληνικά ως "Εύθυμοι Ατσίγγανοι", στην οποία οι πρωταγωνιστές υποδύονταν δυο τσιγγάνους στην Αυστρία του 18ου αιώνα.

Ο δημοφιλής θερινός κινηματογράφος του "Παλλάς" λειτούργησε στην ταράτσα του Μεγάρου έχοντας θέα σε όλο το λιμάνι της Ζέας (Πασαλιμάνι) από το καλοκαίρι του 1937. 

Κατά την περίοδο της Κατοχής, το Μέγαρο του Τ.Π.Α.Ε.Ν. επιτάχθηκε ακολουθώντας τη μοίρα πολλών άλλων δημοσίων και μη κτιρίων της πόλης αλλά χρησιμοποιήθηκε από τους Γερμανούς ως στρατιωτικός κινηματογράφος (Soldaten Kino).

Μετά τον Πόλεμο και την Κατοχή, το κινηματοθέατρο "Παλλάς" (Βασιλίσσης Σοφίας 152, Πασαλιμάνι, τηλ. 43-344) συνέχισε τη διαδρομή του μέσα στο χρόνο, τόσο ως κινηματογράφος και θεατρική σκηνή, όσο και ως τόπος συγκεντρώσεων και ομιλιών.

Έτος 1947

Στα μέσα της δεκαετίας του 1950, ο θίασος του θεάτρου "Παλλάς" ανέβαζε παραστάσεις με εναλλασσόμενα ανά εβδομάδα μουσικά προγράμματα, τα οποία διακρίνονταν για την πολιτισμένη υφή τους και το πικάντικο χιούμορ τους. Άλλωστε, την εποχή εκείνη, μεγάλη απήχηση στο θεατρόφιλο κοινό είχαν οι παραστάσεις σε στυλ επιθεώρησης, αφήνοντας κατά μέρος τα βαριετέ. Έτσι λοιπόν στην ταράτσα του "Παλλάς" εμφανίστηκαν η διακεκριμένη τραγουδίστρια Φρόσω Κοκόλα, η σουμπρέττα Τζένη Σταυροπούλου, ο Λαυρέντης Διανέλλος, ο Ιατρού, η Ζαφειρίνα Γκιουζέπε, οι αδελφές Σίστερς, ο Γιαννακός, ο κωμικός Γιαννάκης Σύλβα κ.α. πολλοί/ες. 

Από την άλλη πλευρά, ο κινηματογράφος "Παλλάς", εξακολούθησε σταθερά την παρουσίαση εγχώριων και ξένων κινηματογραφικών επιτυχιών μέχρι και τη δεκαετία του 1980:

Έτος 1953

Έτος 1959

Έτος 1963

Έτος 1976

Έτος 1979

Έτος 1980

Στα τέλη της δεκαετίας του 1980 και ενώ είχε προηγηθεί  μια βραχύβια μετατροπή του κινηματοθεάτρου σε ντίσκο (discotheque) υπό την ονομασία Crystal Palace (στα τέλη της δεκαετίας του 1980 / αρχές δεκαετίας 1990), το κτίριο έπαψε να χρησιμοποιείται. 

Αντί επιλόγου, παρουσιάζονται ορισμένες φωτογραφικές καταγραφές της σύγχρονης λεωφόρου Γρηγορίου Λαμπράκη, στις οποίες καταγράφεται τόσο το κτίριο όπου κάποτε λειτουργούσε ο κινηματογράφος "Κάπιτολ" (νυν Marks & Spencer) όσο και το υπό εξέτασιν Μέγαρο του Ταμείου Πρόνοιας των Αξιωματικών Εμπορικού Ναυτικού (Τ.Π.Α.Ε.Ν.) όπου βρισκόταν το υπό εξέταση κινηματοθέατρο "Παλλάς". (νυν κατάστημα Public και ταχυφαγείο Goody's Burger House στο ισόγειο)

Διαβάστε σχετικά θέματα:

Κινηματογράφος Κάπιτολ

Κινηματοθέατρον "Τα Ολύμπια" Γ. Συνοδινού

Το Μέγαρο Παπακώστα στην πλατεία Κοραή (Χάϊ Λάϊφ)

Τρούμπα: Σινέ "Ολύμπικ"

Κινηματογράφος "Φαντάζιο": Η ιστορία του

Κινηματογράφος "Αττικόν" (Πειραιώς)

Δημοτικός Κινηματογράφος "Σινεάκ"

Κινηματογράφος "Ζέα"

Ο θερινός κινηματογράφος "Παράδεισος"

Στην ταράτσα του Παραδείσου

Κείμενο - Πηγές:

Το κείμενο είναι πρωτότυπο, προϊόν προσωπικής έρευνας, προσωπικής εργασίας και προσωπικών εκτιμήσεων. Στοιχεία και πληροφορίες ελήφθησαν από τις κάτωθι πηγές:

• Κινηματογράφοι του Πειραιά και των γύρω Δήμων, Χαρίλαος Πατέρας, Εκδόσεις "Συλλογές", Αθήνα, 2012
• Τύπος Εποχής - Οδηγοί Πόλεως

Φωτογραφίες:

• Όλες οι σύγχρονες φωτογραφίες του αφιερώματος ανήκουν στον γράφοντα το ιστολόγιο, διέπονται από κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας και προέρχονται από την προσωπική μου φωτογραφική σελίδα (ALL RIGHTS RESERVED).
• Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο.
• Όσοι παρανομούν διώκονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.