Αφορμή για την συγγραφή του σημερινού πρωτότυπου ιστορικού αφιερώματος στάθηκε η κάτωθι εικονιζόμενη ασπρόμαυρη φωτογραφία η οποία προέρχεται από το ψηφιακό αρχείο του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και Μελετών "Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος" και η οποία εικονίζει τον Ελευθέριο Βενιζέλο να συνοδεύει τον Ρουμάνο υπουργό Τάκε (Τάκη) Ιωνέσκο ή Ιωνέσκου (Take ή Tache Ionescu γεννηθείς ως Dumitru Ghiţă Ioan και γνωστός επίσης ως Demetriu G. Ionnescu - 25.10.1858 - 02.06.1922) μετά της συνοδείας του από την αποβάθρα του κεντρικού λιμένα Πειραιά προς τον παλαιό σιδηροδρομικό σταθμό Αθηνών-Πειραιώς στις 25 Οκτωβρίου του 1913.
Ο πολιτικός, διπλωμάτης, δικηγόρος, δημοσιογράφος, συγγραφέας και εκείνη την εποχή υπουργός των Εσωτερικών της Ρουμανίας Τάκε Ιωνέσκου (και αργότερα Υπουργός των Εξωτερικών και Πρωθυπουργός), προερχόμενος από τον κεντρώο - συντηρητικό πολιτικό χώρο, υπήρξε προσωπικός φίλος του τότε πρωθυπουργού Ελευθέριου Βενιζέλου και διαδραμάτισε ηγετικό ρόλο στα δρώμενα του Βασιλείου της Ρουμανίας από τις αρχές του 20ου αιώνα και κυρίως κατά την περίοδο προ και μετά του Α' Παγκοσμίου Πολέμου και των Βαλκανικών Πολέμων εκφράζοντας τον Ρουμανικό Μεγαλοϊδεατισμό με συχνά προοδευτικές / εθνικιστικές απόψεις που προωθούσαν τη σύναψη συμμαχιών με απώτερο σκοπό την ανάκτηση των εδαφών που βρίσκονταν υπό την κατοχή της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας.
 |
| Take ή Tache Ionescu - Πηγή: Wikipedia |
Η ολιγοήμερη επίσκεψη του Τάκε Ιωνέσκου στην Ελλάδα το φθινόπωρο του 1913 καλύφθηκε εκτενώς από τον Ημερήσιο Τύπο της εποχής. Ο Ιωνέσκου μετά της Αγγλίδας συζύγου του Bessie και της συνοδείας του έφθασε στο κεντρικό λιμάνι του Πειραιά το βράδυ της 24ης Οκτωβρίου του 1913 με το ρουμάνικο ατμόπλοιο "Βασιλεύς Κάρολος", όπου αρχικά τον επισκέφθηκαν νωρίς το επόμενο πρωί ο Γενικός Πρόξενος της Ρουμανίας στον Πειραιά κ. Πεστμετζόγλου, ο Πρέσβης της Ρουμανίας στην Αθήνα κ. Φιλίντωρ και βεβαίως ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ο οποίος κατέφθασε στον Πειραιά με αυτοκίνητο. Η αποβίβαση του Ιωνέσκου με ατμάκατο στο ειδικά σημαιοστολισμένο με ελληνικές και ρουμάνικες σημαίες λιμάνι του Πειραιά έγινε το πρωί της επόμενης ημέρας, στις 25 Οκτωβρίου του 1913. Πλήθος κόσμου και κυρίως πολλά μικρά παιδιά που εκμεταλλεύονταν την αργία εκείνης της ημέρας είχαν συγκεντρωθεί στις αποβάθρες της ακτής Μιαούλη, πέριξ του Ωρολογίου αλλά και στους εξώστες και τα παράθυρα του Δημαρχείου της πόλης και άλλων κτιρίων κατά μήκος της παραλίας και μέχρι τον σιδηροδρομικό σταθμό για να παρακολουθήσουν την αποβίβαση του Ρουμάνου υπουργού τον οποίον υποδέχθηκαν με τιμές στην επονομαζόμενη Βασιλική Αποβάθρα ο τότε Δήμαρχος Πειραιώς κ. Δημοσθένης Ομηρίδης, ο Πρόεδρος της Λιμενικής Επιτροπείας κ. Δ.Ι. Καλλιμασιώτης, βουλευτές Πειραιώς καθώς και οι αστυνομικές, λιμενικές και στρατιωτικές αρχές της πόλης.
Μετά τις τυπικές χειραψίες και την ανταλλαγή προσφωνήσεων, ο Ιωνέσκου μετά της συζύγου μαζί με την υπόλοιπη συνοδεία του, τους διπλωμάτες και τον Βενιζέλο κατέληξαν με αυτοκίνητο διαμέσου της οδού Ποσειδώνος και της οδού Πλούτωνος στον επίσης σημαιοστολισμένο σιδηροδρομικό σταθμό της πόλης του Πειραιά εν μέσω ζητωκραυγών, κωδωνοκρουσιών και συριγμούς πλοίων. Από εκεί, χρησιμοποιώντας ένα πολυτελές βαγόνι του Ηλεκτρικού, ανήλθαν στην Αθήνα όπου κατόπιν της νέας υποδοχή στον Σιδηροδρομικό Σταθμό των Αθηνών από τον Δήμαρχο Αθηνών κ. Μερκούρη και το δημοτικό συμβούλιο της Αθήνας κατέληξαν στο Ξενοδοχείο της Μεγάλης Βρετανίας εν μέσω νέων επευφημιών και ζητωκραυγών από τα αθηναϊκά πλήθη.
Ο Ημερήσιος Τύπος της εποχής αφιέρωσε πολυσέλιδα αφιερώματα στην επίσκεψη Ιωνέσκου. Αξιοσημείωτο το γεγονός ότι το όνομα του Ρουμάνου Υπουργού αποδίδεται ορισμένες φορές και στα ελληνικά ως "Τάκη" αντί για "Τάκε" ενώ το επώνυμο αποδίδεται άλλοτε ως Ιωνέσκο και άλλοτε ως Ιωνέσκου και με διαφορετική ορθογραφία (λ.χ. Ιωννέσκο)
Κάποιες εφημερίδες μάλιστα παρείχαν και σχετικό φωτο-ρεπορτάζ από το λιμάνι του Πειραιά:
Κατά τις επόμενες ημέρες, όλες οι δραστηριότητες του Ιωνέσκου στην Αθήνα, οι επαφές του σε διπλωματικό / πολιτικό επίπεδο, οι επισκέψεις του σε διάφορα σημεία ενδιαφέροντος και όλες εν γένει οι κινήσεις του καταγράφηκαν με λεπτομέρειες μέσα από τα ρεπορτάζ της εποχής όπως φανερώνουν και τα επιλεγμένα "χτυπήματα" από τις σελίδες του Ημερησίου Τύπου που παρουσιάζονται παρακάτω:
Η πρώτη κίνηση του Ιωνέσκου στην Αθήνα υπήρξε η επίσκεψη στον Ιερό Βράχο της Ακροπόλεως, όπου τους οδήγησε επ'αυτοκινήτου ο Ελευθέριος Βενιζέλος αφού προηγουμένως έκανε έναν σύντομο γύρο στις οδούς Πανεπιστημίου, Αιόλου, Ερμού και Φιλελλήνων:
Ο Ημερήσιος Τύπος της εποχής κάλυψε κατά τη διάρκεια της επισκέψεως του Ιωνέσκου αναλυτικά όλα τα γεύματα που παρατέθηκαν προς τιμήν του επισκέπτη Ρουμάνου Υπουργού τόσο στο Ξενοδοχείο της Μεγάλης Βρετανίας όσο και στα Ανάκτορα, στη Ρουμανική Πρεσβεία, τις διάφορες επισκέψεις (λ.χ. στο θωρηκτό "Αβέρωφ" στο νέο Φάληρο) και βραβεύσεις καθώς και τις συνομιλίες του με πολιτικούς παράγοντες και άλλους φορείς του τόπου.
 |
| Πρόγευμα στη Ρουμάνικη Πρεσβεία |
 |
| Ο κ. Ιωνέσκο παρά τω Βασιλεί |
 |
| Ο κ. Ιωνέσκο εις τα Ανάκτορα - Το Ανακτορικόν Γεύμα |
 |
| Επισκεπτήρια και ανθοδέσμες στο Ξενοδοχείο Μεγάλη Βρετανία |
 |
| Η ανακήρυξη του κ. Ιωνέσκο σε επίτιμο διδάκτορα του Πανεπιστημίου Αθηνών |
 |
| Η ανακήρυξη του κ. Ιωνέσκο σε επίτιμο διδάκτορα του Πανεπιστημίου Αθηνών |
 |
| Μακραί Συνομιλίαι Βενιζέλου και Ιωνέσκο |
 |
| Σχέδιο ταξιδιού Βενιζέλου - Ιωνέσκο στην Ιαπωνία |
 |
| Το Τέϊον επί του Αβέρωφ - 27.10.1913 |
 |
| Γεύμα εις την Δεκελείαν - Το Τέϊον επί του Αβέρωφ - 27.10.1913 |
 |
| Στην εξέδρα του νέου Φαλήρου προ της ανόδου στο "Αβέρωφ" - 27.10.1913 |
 |
| Αι δηλώσεις του κ. Ιωνέσκο προς δημοσιογράφους |
 |
| Φιλανθρωπική δράση του Ιωνέσκου στην Αθήνα |
Σε διπλωματικό επίπεδο, η επίσκεψη Ιωνέσκου στην Ελλάδα αντιμετωπίστηκε ως ένα μεγάλο και σημαντικό γεγονός, δεδομένης και της χρονικής συγκυρίας, λίγους μήνες μετά την υπογραφή της Συνθήκης του Λονδίνου στις 30 Μαΐου του 1913 και κυρίως της Συνθήκης του Βουκουρεστίου στις 10 Αυγούστου του 1913 με την οποία ουσιαστικά τερματιζόταν ο Β' Βαλκανικός Πόλεμος και γινόταν μια μεγάλη αναδιανομή εδαφών στη Βαλκανική Χερσόνησο με τον ορισμό νέων συνόρων με οφέλη υπέρ των Συμμάχων (Ελλάδας, Σερβίας και Ρουμανίας) μετά την ήττα της Βουλγαρίας αλλά και διαφόρων λεπτών ισορροπιών στις ίδιες τις Έλληνο-Ρουμανικές σχέσεις.
Οι Ρουμάνοι δημοσιογράφοι που συνόδευαν τον Ιωνέσκου παραδέχονταν με δηλώσεις του στον ελληνικό Ημερήσιο Τύπο τη μεγάλη σημασία της επισκέψεως Ιωνέσκου αλλά και την ανάγκη μιας ελληνο-ρουμανικής συνεννόησης ως προς το λεγόμενο Κουτσοβλαχικό ζήτημα της Μακεδονίας, το οποίο υφίστατο από τα μέσα του 19ου αιώνα στα πλαίσια της ρουμάνικης επεκτατικής πολιτικής και προπαγάνδας, αλλά και ως προς τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και διαπραγματεύσεις. Αξίζει να σημειώσουμε ότι μόλις λίγα χρόνια πριν, οι διμερείς σχέσεις Ελλάδας-Ρουμανίας είχαν διακοπεί ως αποτέλεσμα των καταγγελιών της Ρουμανίας για εκκαθαρίσεις της βλάχικης μειονότητας από ελληνικά στρατιωτικά σώματα κατά τον Μακεδονικό Αγώνα (1904-1908). Μέσα σε αυτό το τεταμένο κλίμα που περιλάμβανε ανακλήσεις προξενικών αρχών, διωγμούς του ελληνικού στοιχείου στη Ρουμανία αλλά και πλείστες αντιδράσεις κατά ρουμανικών στόχων (λ.χ. πλοία στο λιμάνι του Πειραιά από Έλληνες) ως αντίποινα, ο Ελευθέριος Βενιζέλος με σκοπό να εξασφαλίσει τη συμμαχία της Ρουμανίας εναντίον της Βουλγαρίας αναγνώρισε στις 15 Μαΐου 1913 την λειτουργία και την αυτονομία ρουμανικών σχολείων και εκκλησιών για τους Κουτσόβλαχους της Μακεδονίας αναγνωρίζοντας ουσιαστικά την ύπαρξη ρουμανικής μειονότητας εντός των νέων εδαφών της Ελλάδας, γεγονός για το οποίο κατακρίθηκε σφοδρά. Όπως είναι λογικό, η μελέτη του παραπάνω ζητήματος δεν αφορά και δε μπορεί να καλυφθεί επαρκώς μέσα από λίγες γραμμές σε τούτο το ιστολόγιο καθώς αποτελεί μια ιδιαίτερη παράμετρο στο ιδιότυπο θέμα / κεφάλαιο των πληθυσμών της ευρύτερης Μακεδονίας, ζήτημα το οποίο ταλανίζει το Ελληνικό Κράτος μέχρι και τις ημέρες μας. Πάντως, ακόμη και εκείνη την εποχή, το όλο ζήτημα ήταν πολύ ρευστό καθώς η Ελλάδα που μόλις είχε επεκτείνει τα σύνορά της προς το βορρά, είχε να αντιμετωπίσει εκτός από τους Βούλγαρους και τους Τούρκους, και την προπαγάνδα περί Ελληνοβλάχων που συνδέονταν με τους Κουτσόβλαχους από την Ρουμανία - η οποία ειρήσθω εν παρόδω δεν συναινούσε στην παραχώρηση της Ηπείρου στην Ελλάδα αλλά στήριζε τη δημιουργία της Αλβανίας - με μοναδικό ουσιαστικό σύμμαχο την Σερβία η οποία τότε είχε σύνορα με την Ελλάδα στην περιοχή της σημερινής "μαύρης τρύπας" των Σκοπίων (FYROM).
 |
| Οι αλλαγές στην Βαλκανική μετά τις Συνθήκες του Λονδίνου και του Βουκουρεστίου - Πηγή: Wikipedia |
Αξιοσημείωτο το γεγονός ότι κατά τη διάρκεια της επισκέψεώς του στην Ελλάδα, ο ίδιος ο Ιωνέσκου, σε σχετικές δηλώσεις του προς τους Έλληνες δημοσιογράφους, τόνιζε τις Βλάχικες ρίζες του παππού του, ο οποίος ομιλούσε, σύμφωνα με τα λεγόμενα του, άπταιστα ελληνικά.
Λίγο πριν την αναχώρησή του από την Ελλάδα, τη Δευτέρα 28 Οκτωβρίου του 1913, ο Ιωνέσκο μετά της συνοδείας του δεν παρέλειψε να επισκεφθεί τον αρχαιολογικό χώρο των Δελφών ενώ νωρίτερα είχε επισκεφθεί και τον αρχαιολογικό χώρο της Αθηνάς Αφαίας στην Αίγινα.
Κείμενο - Πηγές:
Το κείμενο που συνοδεύει τις φωτογραφίες είναι πρωτότυπο, προϊόν προσωπικής έρευνας.
Στοιχεία και πληροφορίες έχουν ληφθεί από τις κάτωθι πηγές:
- Ημερήσιος Τύπος 1913
- Εθνικό Ίδρυμα "Ελευθέριος Βενιζέλος"
- Take Ionescu - Wikipedia
- Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο.
- Όσοι παρανομούν διώκονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου