Ο Ιωάννης Λαζαρίμος, γόνος γνωστής και ιστορικής υδραίικης οικογένειας, φέρεται να γεννήθηκε στον Πειραιά κατά το έτος 1849. Σύμφωνα με τους βιογράφους του, οι οποίοι καταγράφουν την εν Πειραιεί γέννησή του δίχως πάντως ο ίδιος να εμφανίζεται εγγραμμένος στα μητρώα του Δήμου Πειραιώς, αναφέρεται πως ο Ιωάννης Λαζαρίμος επέστρεψε στον Πειραιά σε ηλικία 28 ετών μετά την ολοκλήρωση των πανεπιστημιακών σπουδών οι οποίες περιλάμβαναν, αρχικά σπουδές Χωρομετρίας στην Αθήνα και μετέπειτα σπουδές Αρχιτεκτονικής, πρώτα στη Σχολή Καλών Τεχνών στο Παρίσι (Ecole des Beaux Arts) και αργότερα στη Γερμανία (Μόναχο ή/και Βερολίνο).
Στις αρχές της δεκαετίας του 1870, ο Ιωάννης Λαζαρίμος ξεκίνησε την επαγγελματική του σταδιοδρομία ως προσωρινός Μηχανικός του Δήμου Πειραιώς, ενώ αργότερα προβιβάστηκε στη θέση του Δημοτικού Μηχανικού.
Στα έργα του κατά την περίοδο αυτή καταγράφονται το Ζάννειο Ορφανοτροφείο Αρρένων (σχέδια 1873, εκτέλεση 1874-1876), τα αρχικά σχέδια του Χατζηκυριάκειου Ορφανοτροφείου Θηλέων (1889-1904) το οποίο εν τέλει φέρεται να οικοδομήθηκε με βάση τα σχέδια του Κωνσταντίνου Θεοφιλά, τα σχέδια και η μελέτη του Γυμνασίου της πλατείας Κοραή (1874-1875) κτίριο για το οποίο όμως υπάρχουν αντιφατικές πληροφορίες με αναφορές στο πρόσωπο του αρχιτέκτονα Λύσανδρου Καυταντζόγλου, το Β' Παρθεναγωγείο της υδραίικης συνοικίας, ο σύγχρονος ναός του Αγίου Νικολάου των Υδραίων (1879-1902), ο ναός των ισαγίων Κωνσταντίνου και Ελένης στην πλατεία Κοραή (1878-1882), τα Δημοτικά Σφαγεία στη Δραπετσώνα (1881-1883) και βεβαίως το Δημοτικό Θέατρο Πειραιώς (σχέδια 1882, εκτέλεση έργου 1884-1895).
 |
| Έτος 1884 - Σχέδιο Ιωάννη Λαζαρίμου για την πρόσοψη του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιώς |
.JPG) |
| Έτος 1885 - Σχέδιο Ιωάννη Λαζαρίμου για το ναό του Αγίου Νικολάου |
Ο Ιωάννης Λαζαρίμος, ως Δημοτικός Μηχανικός, εκτός των παραπάνω, φέρεται να συνέταξε τα σχέδια της πλατείας Κοραή αλλά και του χώρου μεταξύ του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιώς και του ιερού ναού των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης καθώς επίσης και τη διαρρύθμιση τόσο του όρμου Κανάρη (Πασαλιμάνι) όσο και τη δημιουργία του λιμένα των Αλών (1878) - τότε λανθασμένα αποκαλούμενος λόγω ιστορικής σύγχυσης ως λιμήν Ζέας.
 |
| Σχέδιο Διαμόρφωσης Κεντρικού Λιμένος Πειραιώς - Ιωάννης Λαζαρίμος (Πηγή: Μαλικούτη) |
Το 1878, ο Ιωάννης Λαζαρίμος διορίστηκε καθηγητής Χωρομετρίας στο Σχολείον Καλών Τεχνών (πρόδρομο του σημερινού Εθνικού Μετσόβειου Πολυτεχνείου) ενώ μια δεκαετία αργότερα, κατά το έτος 1888, ανέλαβε χρέη υποδιευθυντή του ιδρύματος, θέση την οποία διατήρησε έως το 1902. Την προαναφερθείσα έδρα της Χωρομετρίας, ο Ιωάννης Λαζαρίμος, τη διατήρησε μέχρι το θάνατό του (έτος 1912) έχοντας επιδείξει αξιοσημείωτο ακαδημαϊκό και συγγραφικό έργο.
Η πλειοψηφία των μελετητών και ερευνητών θεωρούν, δικαίως, το Δημοτικό Θέατρο Πειραιώς ως το κορυφαίο δημιούργημα του Ιωάννη Λαζαρίμου. Όμως, το Δημοτικό Θέατρο Πειραιώς, εκτός από μοναδικό έργο, αποτέλεσε σοβαρότατο σημείο τριβής και διένεξης μεταξύ του Δήμου Πειραιώς και του Έλληνα αρχιτέκτονα. Αρχής γενομένης από το έτος 1882, όταν αποφασίστηκε η κατασκευή του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιώς και μέχρι το 1895, έτος κατά το οποίο έλαβαν χώρα τα εγκαίνια του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιώς, οι σχέσεις Δήμου Πειραιώς και Λαζαρίμου πέρασαν από πολλά στάδια.
Για την ιστορία, αξίζει να σημειωθεί πως η συνεργασία του Δήμου Πειραιώς με τον Ιωάννη Λαζαρίμο είχε τερματιστεί από τα τέλη της δεκαετίας του 1880. Όμως, κατά το έτος 1894, ο τότε Δήμαρχος Πειραιώς Θεόδωρος Ρετσίνας αποφάσισε να αναθέσει εκ νέου στον Λαζαρίμο την εποπτεία των έργων αποπεράτωσης του Δημοτικού Θεάτρου της πόλης, με αποτέλεσμα τη δημιουργία ρήξης σχετικά με την αμοιβή του αρχιτέκτονα. Ακολούθησαν αλλεπάλληλες αγωγές και εφέσεις του Λαζαρίμου κατά του Δήμου Πειραιώς, με τον αρχιτέκτονα να διεκδικεί πλήρη αποζημίωση για το έργο. Οι διαμάχες Δήμου Πειραιώς και Ιωάννου Λαζαρίμου διήρκεσαν από το 1894 μέχρι το 1911 με αλλεπάλληλες δίκες! Εν τέλει, ο Λαζαρίμος, ένα μόλις χρόνο το θάνατό του, κατά το έτος 1911, έλαβε ως αποζημίωση μόλις 4.000 δραχμές για τις υπηρεσίες που προσέφερε για την αποπεράτωση του κτιρίου (σσ. ενώ ο ίδιος ζητούσε περί τις 20.000-30.000 δραχμές θεωρώντας πως ο Δήμος είχε νομική και ηθική υποχρέωση έναντι του προσώπου του). Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως το όλο ζήτημα μεταξύ Δήμου Πειραιώς και Ιωάννη Λαζαρίμου προέκυψε με αφορμή την επαναπρόσληψη του αρχιτέκτονα επί δημαρχίας Θεόδωρου Ρετσίνα, χωρίς όμως να υπάρχει σαφής αναφορά στο θέμα της αποζημίωσής, με αποτέλεσμα, όταν μετά τα εγκαίνια του Δημοτικού Θεάτρου ο Θεόδωρος Ρετσίνας έχασε τις δημοτικές εκλογές, ο επόμενος Δήμαρχος να αρνείται να δώσει αποζημίωση στον Υδραίο αρχιτέκτονα!
Τα προαναφερόμενα ουδόλως αμαυρώνουν την προσφορά του Ιωάννη Λαζαρίμου, ο οποίος επηρέασε και διαμόρφωσε με τα κομβικής σημασίας έργα του την εικόνα του Πειραιά στα τέλη του 19ου αιώνα καθώς και την μετέπειτα πορεία της πόλης. Η προσφορά του αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία αν κάποιος αναλογιστεί τα σοβαρά οικονομικής φύσης προβλήματα που υπήρχαν σε κάθε κατασκευή ενός δημοτικού έργου, κυρίως από την έλλειψη πόρων. Επίσης, οφείλουμε να αναφέρουμε πως η παρουσία ενός Έλληνα αρχιτέκτονα όπως ο Ιωάννης Λαζαρίμος, ο οποίος έφερε εις πέρας δύσκολα έργα, αποτελούσε την απόδειξη ότι και οι Έλληνες αρχιτέκτονες / μηχανικοί μπορούσαν να αναλάβουν την εκτέλεση μεγάλων δημοσίων κατασκευών σε μια εποχή όπου κυριαρχούσε ο Ερνέστος Τσίλλερ (1837-1923).
Η αναγγελία του θανάτου του Ιωάννη Λαζαρίμου το μεσημέρι της 3ης Σεπτεμβρίου του έτους 1912:
Αναγγελία της κηδείας του Μηχανικού και Καθηγητού του Πολυτεχνείου Ιωάννη Λαζαρίμου, η οποία έλαβε χώρα την 5η Σεπτεμβρίου του έτους 1912, από τον ιερό ναό του Αγίου Σπυρίδωνος (σσ. η οικία του αρχιτέκτονα, σύμφωνα με την κάτωθι αναγγελία, βρισκόταν στον αριθμό "58" της οδού Σωτείρας - σήμερα Σωτήρος Διός).
Μέχρι και τις ημέρες μας (21ος αιώνας), η κατά κοινή ομολογία εμβληματική αυτή φυσιογνωμία της σύγχρονης ιστορίας της πόλης του Πειραιά βρίσκεται συστηματικά και ίσως σκόπιμα ξεχασμένη, και περιθωριοποιημένη, με αποσπασματικές αναφορές σε αφιερώματα και βιβλία, δίχως να λαμβάνει την προβολή και υστεροφημία που της αναλογεί. Ελάχιστη μνεία και τιμή έχει δοθεί στον Ιωάννη Λαζαρίμο, το ονοματεπώνυμο του οποίου παραμένει σχετικά άγνωστο σε πολλούς Πειραιώτες, η πλειοψηφία των οποίων αγνοεί τα έργα του. Ο δε Δήμος Πειραιώς, εκτός από την τιμητική ονοματοδοσία ενός μικρού δρόμου στα όρια Καμινίων και Λεύκας, παραπλεύρως του παλαιού εργοστασίου των αδελφών Ρετσίνα τον Ιούλιο του 1950, δεν έχει προβεί σε καμία άλλη τιμητική ενέργεια.
Κατά το έτος 2012, με αφορμή τα 100 χρόνια από το θάνατο του Ιωάννη Λαζαρίμου σε συνδυασμό με τα εγκαίνια επαναλειτουργίας του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιώς, υπήρξε μια καλή ευκαιρία για μια μετά θάνατον δικαίωση του Λαζαρίμου η οποία όμως πέρασε ανεκμετάλλευτη. Πιθανότατα, οι δημοτικοί άρχοντες της πόλεως να κρατούν ακόμη κάποια κακία προς το πρόσωπο του Λαζαρίμουγια τους δικαστικούς αγώνες του εναντίον του Δήμου ή απλά ίσως να αγνοούν την ύπαρξή του (σσ. φυσικά αστειευόμαστε, οι νυν δημοτικοί άρχοντες του Πειραιώς κατά πλειοψηφία αγνοούν και το ποιος ήταν ο Ιωάννης Λαζαρίμος).
 |
| Ιωάννης Λαζαρίμος (1849-1912) |
Διαβάστε σχετικά θέματα:
Κείμενο - Πηγές:
Το κείμενο είναι πρωτότυπο, προϊόν προσωπικής έρευνας, προσωπικής εργασίας και προσωπικών εκτιμήσεων. Στοιχεία και πληροφορίες ελήφθησαν από τις κάτωθι πηγές:
- "Πειραιάς 1834-1912", Σταματίνα Μαλικούτη, Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς
- Πειραϊκά - Περιοδική Έκδοση για την Τοπική Ιστορία των Επιχειρήσεων, Τόμος 3, Δεκέμβριος 2009, "Δημοτικό Θέατρο Πειραιά: Η Αναγέννηση Ενός Μύθου
- Τύπος Εποχής - Οδηγοί Πόλεως
- Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο.
- Όσοι παρανομούν διώκονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου