Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΟΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

Η θεμελίωση και η ανέγερση του πρώτου ιερού ναού της Αγίας Τριάδας Πειραιώς καταγράφεται κατά την περίοδο 1839-1840, ήτοι στα χρόνια της δεύτερης θητείας του Κυριάκου Σερφιώτη ως Δημάρχου της πόλεως, σε μια έκταση ιδιοκτησίας της Μονής του Αγίου Σπυρίδωνα. Ο νέος ναός αποπερατώθηκε (σσ. σύμφωνα με την ιστοσελίδα της Ιερής Μητρόπολης Πειραιώς κατά το έτος 1844) επί Δημαρχίας Πέτρου Ομηρίδου Σκυλίτση (1841-1845), εν μέσω αρκετών επιφυλάξεων που αφορούσαν το σχέδιο του ναού και αρκετές άλλες μικρές λεπτομέρειες. 

Παρότι δεν υπάρχει κάποια ευρέως γνωστή φωτογραφική αποτύπωση του πρώτου χρονικά ιερού ναού της Αγίας Τριάδος Πειραιώς, εντούτοις, η πρωτογενής μελέτη λήψεων ξένων φωτογράφων που πέρασαν από τον Πειραιά του 19ου αιώνα από το παρόν ιστολόγιο μας προσφέρει την κάτωθι εικόνα εκείνης της πρώτης εκκλησίας της Αγίας Τριάδος (σσ. πρόκειται για το λευκό κτίριο με το τριγωνικό αέτωμα στο μέσον του φωτογραφικού κάδρου). Η παρακάτω εικόνα προέρχεται από την ψηφιακή επεξεργασία μιας ευρύτερης καταγραφής του φωτογράφου Felix Bonfils, η οποία τοποθετείται χρονικά κατά την περίοδο 1868-1875.

Προς επιβεβαίωση των ως άνω, στις αρχές της δεκαετίας του 1850, ο φρούραρχος Πειραιώς, ίλαρχος Γ. Αγγελόπουλος, στο έργο του "Στατιστική Πειραιώς" περιέγραφε εκείνον τον αρχικό ιερό ναό της Αγίας Τριάδας ως εξής: "Η μεν Αγία Τριάς, τρισυπόστατος ούσα, κείται εις το κέντρον σχεδόν της πόλεως, μεταξύ των οδών Μιαούλη και Φίλωνος, κατέναντι της προτομής του Θεμιστοκλέους, και βλέπει προς τον λιμένα, χωρίς να παρεμποδίζεται κατ'αυτό το μέρος από καμμίαν οικοδομήν. Είνε δε διά τε το μέγεθος και την εσωτερικήν διακόσμησιν αξιολογωτέρα των άλλων, και έχει μικρόν περίβολον δενδρόφυτον, όστις προς δυσμάς καθωραϊζεται από μαρμάρινην κλίμακα και από κιγκλιδωτήν πύλην με μαρμάρινους παραστάτας". 

Επίσης, στο ίδιο κείμενο ο Γ. Αγγελόπουλος, δεν παρέλειπε να εκφράσει τους διάφορους ενδοιασμούς και τις ενστάσεις που υπήρχαν σχετικά με τις ελλείψεις και τα μειονεκτήματα της εν λόγω εκκλησίας:

Εν τέλει, η κατασκευή του εν λόγω ιερού ναού αποδείχθηκε πράγματι ευτελής και κατώτερη των περιστάσεων. Λίγα χρόνια μετά την αποπεράτωση του ναού εμφανίστηκαν ήδη τα πρώτα προβλήματα, λ.χ. κατά το έτος 1858 οι τοίχοι παρουσίασαν ρωγμές και βρίσκονταν σε ετοιμόρροπη κατάσταση. Πάντως, στο διάστημα 1844-1855 εκτελέστηκαν αρκετές εργασίες επισκευής και έλαβαν χώρα διάφορες προσθήκες, πλην όμως το αποτέλεσμα δεν ήταν το αναμενόμενο με αποτέλεσμα οι φωνές που ζητούσαν την ανέγερση ενός νέου ναού ολοένα να πληθαίνουν.

Ο ιστορικός Π. Καμπούρογλου, στο έργο του "Ιστορία του Πειραιώς από του 1833-1882 έτους" αναφέρεται στον ναό Αγίας Τριάδας Πειραιώς, καταγράφοντας το έτος 1840 ως έτος ανέγερσης του πρώτου αρχικού ιερού ναού, ως εξής: "Ο Ναός της Αγίας Τριάδος ανηγέρθη το 1840 μετά περιοχής τεσσάρων περίπου στρεμμάτων έχει δε περίπου δρ. 136,594 κατατεθειμένας εις το δημοτικόν ταμείον με τόκον 50% κατ'έτος."

• Ο πρώτος ιερός ναός της Αγίας Τριάδος Πειραιώς

Στα τέλη του 19ου αιώνα και πιο συγκεκριμένα κατά την περίοδο 1894-1902 καταγράφηκαν ορισμένες μεγάλης κλίμακας επεμβάσεις και επισκευές στον υπό εξέτασιν ιερό ναό της Αγίας Τριάδος Πειραιώς, οι οποίες συνεχίστηκαν καθ'όλη την πρώτη δεκαετία του 20ου αιώνα. Η όψη του ιερού ναού της Αγίας Τριάδος Πειραιώς, με το μοναδικό καμπαναριό στο μέσον του οικοδομήματος, όπως καταγράφηκε στις αρχές του 20ου αιώνα.

Ενδεικτική ασπρόμαυρη αρχειακή καταγραφή του ιερού ναού της Αγίας Τριάδος Πειραιώς από τις αρχές του 20ου αιώνα:

Η ως άνω φωτογραφία όπως χρησιμοποιήθηκε σε δίγλωσσο επιστολικό δελτάριο εκείνης της εποχής το οποίο έφερε τον τίτλο "Πειραιεύς: Η Εκκλησία της Αγίας Τριάδος (Pirée: L'Eglise St. Trinité)":

Ειρήσθω εν παρόδω, επί της προσόψεως του υπό εξέτασιν ιερού ναού αναγραφόταν η ευαγγελική ρήση "πνεῦμα ὁ Θεός, καὶ τοὺς προσκυνοῦντας αὐτὸν ἐν πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ δεῖ προσκυνεῖν", ήτοι "ο Θεός είναι Πνεύμα, και οι προσκυνούντες Αυτόν, εν Πνεύματι και αληθεία πρέπει να τον προσκυνούν", η οποία προέρχεται από το διάλογο του Ιησού Χριστού με την αμαρτωλή Σαμαρείτισσα (Ιωάννης 4/δ΄ 23,24). Διαβάστε περισσότερα σχετικά με την πρόσοψη του ιερού ναού της Αγίας Τριάδος εδώ.

Σύμφωνα με τα καταγραφόμενα στον Πλήρη Οδηγό του Πειραιώς του έτους 1906-1907 η Αγία Τριάς (Μητρόπολις) βρισκόταν στη διασταύρωση των οδών Αθηνάς (σσ. η σημερινή Βασιλέως Γεωργίου Α') και Μιαούλη (σσ. η σημερινή Εθνικής Αντιστάσεως). Στον ίδιο Οδηγό καταγράφονται οι εξής Ιερείς: Μιχαήλ Φελάνης, Θεοδ. Λογοθέτης, Πάνος Σκοπελίτης καθώς και οι εξής Επίτροποι: Ε. Αλεξανδρόπουλος, Α. Ανδριανόπουλος, Ζ. Ζαροκώστας, Π. Τσιλιμίγκρας, Ι. Κουτσουλέντης και Γ. Κοσμάκης.

Ο εν Πειραιεί ιερός ναός της Αγίας Τριάδος όπως καταγράφηκε σημαιοστολισμένος κατά τη διάρκεια των εορτασμών της εθνικής εορτής της 25ης Μαρτίου, κατά το έτος 1908:

Ο

Στις αρχές της δεύτερης δεκαετίας του 20ου αιώνα, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στον Πανελλήνιο Οδηγό του έτους 1912 (υπό Κ. Σταματίου και Β. Μπουζούρα), ο Μητροπολιτικός Ναός της Αγίας Τριάδος, στη συμβολή των οδών Αθηνάς και Μιαούλη, λειτουργούσε με ιερείς τους Θεοδ. Λογοθέτη Οικονόμου, Αρσένιο Ελευθεριώτη, Μιχ. Φελάνη και Πάνο Σκοπελίτη.

Ακολουθούν μερικά ενδεικτικά επιστολικά δελτάρια και φωτογραφίες στις οποίες καταγράφεται ο ιερός ναός της Αγίας Τριάδας Πειραιώς κατά τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα μαζί με το κτίριο του Χρηματιστηρίου (Ωρολόγιον / Δημαρχείον):

Γάλλοι στρατιώτες καταγράφονται στον χώρο έναντι του ιερού ναού της Αγίας Τριάδας και στην παρακείμενη πλατεία Θεμιστοκλέους λίγο μετά την αποβίβασή τους στο λιμάνι του Πειραιώς, στις αρχές Ιουνίου του 1917. 

Πλήθος βενιζελικών υποστηρικτών, μεταξύ των οποίων πολλοί φοιτητές, συγκεντρωμένο έξωθεν του ιερού ναού της Αγίας Τριάδος Πειραιώς εν αναμονή της αφίξεως του Ελευθερίου Βενιζέλου στο λιμάνι του Πειραιώς κατά την 23η Ιουνίου του έτους 1917.

Αρχειακό τεκμήριο από τον πειραϊκό Τύπο του έτους 1921 με αναφορά στον Καθεδρικό Ιερό Ναό της Αγίας Τριάδος:

Αεροφωτογραφία εποχής Μεσοπολέμου, στην οποία εικονίζεται ο αρχικός ναός της Αγίας Τριάδας Πειραιά και τα κτίρια πέριξ αυτού επί της οδού Ομήρου (νυν πεζόδρομος Μακράς Στοάς) - ήτοι η οικία Μουτζόπουλου στη συμβολή Ομήρου και Φίλωνος, το κεντρικό εν Πειραιεί υποκατάστημα της Εμπορικής Τραπέζης της Ελλάδος καθώς και η Μεγάλη Οικία Καλαμάρη όπου λειτουργούσε το ξενοδοχείο "Παρθενών". 

Η ακόλουθη φωτογραφική καταγραφή του υπό εξέτασιν ιερού ναού της Αγίας Τριάδος μπορεί να θεωρηθεί κομβική. Στο ασπρόμαυρο δίγλωσσο επιστολικό δελτάριο με τίτλο "Πειραιεύς: Τράπεζα της Ελλάδος και Αγία Τριάς" ("Le Pirée: Banque de Grece et Cathedrale"), των εκδόσεων Πέρλα, καταγράφεται ο ιερός ναός της Αγίας Τριάδος με την μορφή που είχε μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1930, ήτοι προτού αποκτήσει την όψη με τα δυο καμπαναριά. Το σημαιοστολισμένο Μέγαρο της Εθνικής Τραπέζης της Ελλάδος το οποίο κατασκευάστηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1920 επί της πλατείας Θεμιστοκλέους και εγκαινιάστηκε την παραμονή της Πρωτοχρονιάς του 1934 βοηθά στην χρονολόγηση της εν λόγω αρχειακής ασπρόμαυρης φωτογραφίας.

• Ο δεύτερος ιερός ναός της Αγίας Τριάδος Πειραιώς

Στα τέλη της δεκαετίας του 1920, μετά από έναν σχετικό διαγωνισμό, ο ιερός ναός της Αγίας Τριάδος Πειραιώς ανακατασκευάστηκε εκ νέου. Στην παρακάτω ιστορική συλλεκτική φωτογραφία του έτους 1937 καταγράφεται ο ιερός ναός της Αγίας Τριάδος Πειραιώς με την μορφή που απέκτησε μετά την προαναφερόμενη ανακατασκευή των αρχών της δεκαετίας του 1930:

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως επί της προσόψεως του υπό εξέτασιν ιερού ναού μετά την ανακατασκευή των τελών της δεκαετίας του 1920 αναγραφόταν πλέον η ρήση από το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο "Δεῦτε πρός με πάντες οἱ κοπιῶντες καὶ πεφορτισμένοι κἀγὼ ἀναπαύσω ὑμᾶς", ήτοι "ελάτε προς εμένα όλοι οι κουρασμένοι και οι καταπονημένοι, κι εγώ θα σας αναπαύσω". Διαβάστε περισσότερα σχετικά εδώ.

Ο ιερός ναός της Αγίας Τριάδος Πειραιώς όπως καταγράφηκε για λογαριασμό λευκώματος του Δήμου Πειραιώς το οποίο εκδόθηκε στις αρχές του έτους 1940, λίγους μήνες προ της ενάρξεως του Ελληνοϊταλικού Πολέμου. 

• Ο βομβαρδισμός του ιερού ναού της Αγίας Τριάδος Πειραιώς

Ο φοβερός και άνανδρος "συμμαχικός" βομβαρδισμός του υπό γερμανική Κατοχή Πειραιά της 11ης Ιανουαρίου του 1944 κατέστρεψε ολοσχερώς την εκκλησία της Αγίας Τριάδας. Η πλέον διαδεδομένη φωτογραφία εκείνης της εποχής υπήρξε εκείνη με τον πολυέλαιο του ιερού ναού να κρέμεται σχεδόν ανέπαφος γύρω από τον κατεστραμμένο ιερό ναό:

Πηγή: Ιστορικό Αρχείο Δήμου Πειραιά

Όπως μπορεί κανείς να παρατηρήσει στην επόμενη ασπρόμαυρη φωτογραφική καταγραφή, η πρόσοψη του ιερού ναού και τα δυο κωδωνοστάσια παρέμειναν σχεδόν αλώβητα, την στιγμή που το υπόλοιπο κτίριο ισοπεδώθηκε από τις βόμβες:

Το καλοκαίρι του ιδίου έτους (1944), στο κέντρο του βομβαρδισμένου και ερειπωμένου ιερού ναού κατασκευάστηκε ένας πρόχειρος ναΐσκος ο οποίος καταγράφεται στις τρεις κάτωθι αρχειακές λήψεις. Η συγκεκριμένη κατασκευή, παρέμεινε στο οικόπεδο του ιερού ναού επί 12 χρόνια, μέχρι την ημερομηνία της εκκίνησης των έργων θεμελίωσης του νέου σύγχρονου ιερού ναού ο οποίος υφίσταται μέχρι τις ημέρες μας (21ος αιώνας).

Πηγή: Ιστορικό Αρχείο Δήμου Πειραιά

Ο ιερός ναός της Αγίας Τριάδος, κατεστραμμένος από τον ανηλεή συμμαχικό εικοσιτετράωρο βομβαρδισμό της 10ης - 11ης Φεβρουαρίου του 1944, όπως αποτυπώθηκε από κάποιον λαϊκό καλλιτέχνη:

Στην επόμενη ιστορική αρχειακή φωτογραφία που καταγράφει τα βρετανικά στρατεύματα να αποβιβάζονται στο λιμάνι του Πειραιά τον Οκτώβριο του 1944, μετά το τέλος της Γερμανικής Κατοχής, διακρίνουμε όπισθεν του Ωρολογίου (Δημαρχείου), τον κατεστραμμένο - βομβαρδισμένο ναό της Αγίας Τριάδας του οποίου η πρόσοψη και τα καμπαναριά, όπως προαναφέραμε, είχαν διατηρηθεί σχεδόν ανέπαφα.

Δυο χρόνια αργότερα, τον Απρίλιο του 1946, ο φωτογράφος Nat. R. Farbman φωτογράφησε για λογαριασμό του γνωστού αμερικανικού περιοδικού Life σε πρώτο πλάνο τις προεκλογικές αφίσες των υποψηφίων βουλευτών Πειραιώς και στο φόντο την ισοπεδωμένη από τον βομβαρδισμό εκκλησία της Αγίας Τριάδας και το Δημαρχείο της πόλεως (Ωρολόγιον):

Στην επόμενη μεταπολεμική ασπρόμαυρη φωτογραφία καταγράφεται ο ιερός ναός της Αγίας Τριάδος Πειραιώς με τα δυο καμπαναριά, όπως παρέμεινε μετά τον καταστρεπτικό βομβαρδισμό του έτους 1944. Εκτός από την Αγία Τριάδα καταγράφεται και το Ωρολόγιον (Δημαρχείο), η πρώην οικία Μιαούλη, ο Τινάνειος Κήπος και όπισθεν της βομβαρδισμένης Αγίας Τριάδας το επίσης κατεστραμμένο από το βομβαρδισμό Μέγαρο των αδελφών Ζερβού (Φίλωνος - Τσαμαδού - Νοταρά):

Μεταπολεμικός - μετακατοχικός Πειραιάς με φόντο πάντοτε τον σχεδόν ολικά ισοπεδωμένο ιερό ναό της Αγίας Τριάδας:

Η διασωθείσα πρόσοψη της εκκλησίας της Αγίας Τριάδος με τα δυο καμπαναριά, στις αρχές της δεκαετίας του 1950:

• Η κατασκευή του νέου ιερού ναού της Αγίας Τριάδος Πειραιώς

Ακριβώς εκείνη την εποχή, στις αρχές της δεκαετίας του 1950, σύμφωνα με τα όσα καταγράφονται στον Τύπο εκείνων των καιρών, παρά τις επίσημες υποσχέσεις και δεσμεύσεις η ανοικοδόμηση ενός νέου ιερού ναού της Αγίας Τριάδος Πειραιώς παρέμενε μια υπόθεση δυσεπίλυτη και προβληματική. Σύμφωνα με τον απολογισμό της "Παμπειραϊκής Ενώσεως Αναστηλώσεως του Μητροπολιτικού Ναού της Αγίας Τριάδος", μέχρι το καλοκαίρι του έτους 1952 είχε συγκεντρωθεί το ποσό των 3.400.000 δραχμών - το οποίο είχε περιοριστεί στις 2.443.000 δραχμές λόγω διαφόρων εξόδων που είχαν προκύψει ύψους 864.000 δραχμών - από τις συνδρομές των πιστών, από τις δωρεές επώνυμων πολιτών του Πειραιά (Λούκος, Πλατανιώτης, Μαρούσης, Μαυρογιαννοπούλου, Πουρής και Πάτσης) αλλά και από ειδική εισφορά που πλήρωναν όλοι οι Πειραιείς επί των εισιτηρίων των λεωφορείων.

Αξιοσημείωτο είναι επίσης πως ο Οργανισμός Ανοικοδομήσεως Κατεστραμμένων Εκκλησιών, παρότι είχε διενεργήσει σχετικό έρανο στον οποίον συνέδραμαν οι κάτοικοι του Πειραιώς, ουδέποτε ενδιαφέρθηκε για την εκκλησία της Αγίας Τριάδας Πειραιώς, η οποία παρέμενε κατεστραμμένη δέκα σχεδόν έτη μετά το βομβαρδισμό της πόλεως. Οι Πειραιείς λοιπόν δικαίως διαμαρτύρονταν καθώς το πρώτο λιμάνι της χώρας παρέμενε χωρίς Μητρόπολη παρά τις κατά καιρούς δηλώσεις διαφόρων πολιτικών ανδρών.

Φωτογραφική καταγραφή του αιδεσιμότατου ιερέα της Αγίας Τριάδος Πειραιώς Φερούση ο οποίος, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στον Τύπο του έτους 1952, εργαζόταν με μεγάλο ζήλο για την ανέγερση των κατεστραμμένων ερειπίων:

Για την ιστορία, ας αναφέρουμε πως, το καλοκαίρι του έτους 1952, το νεοεκλεγέν συμβούλιο της προαναφερθείσας Ενώσεως απαρτιζόταν από πολλές επώνυμες προσωπικότητες του Πειραιώς (Μιλτιάδης Πουρής, Π. Λούκος, Δ. Χούπης, Κ. Χουτόπουλος, Ν. Μάρουγκας, Ηρ. Μέλλιος, Ν. Μπαρμπαρέσσος, Κ. Τσαμπούλας, Ι. Μελετόπουλος, Τάκης Παναγιωτόπουλος, Μ. Ρινόπουλος και Μ. Σεβαστός) που υπόσχονταν να συνεχίσουν τις επίπονες προσπάθειές τους ώστε να γίνει πράξη ο παμπειραϊκός πόθος της ανοικοδομήσεως της νέας πειραϊκής Μητροπόλεως. 

Ενδεικτικό αρχειακό τεκμήριο από τον έρανο που πραγματοποιήθηκε την 11η Ιανουάριου του 1954, ήτοι δέκα ακριβώς χρόνια μετά τον βομβαρδισμό του Πειραιώς και την καταστροφή της πειραϊκής Μητροπόλεως.

Έρανος δια την αναστύλωσιν της Αγίας Τριάδος την 11ην Ιανουάριου 1954

Εν τέλει, λίγα χρόνια αργότερα οι προσπάθειες μετουσιώθηκαν σε πράξεις καθώς την ημέρα Κυριακή, 17η Ιουνίου του έτους 1956, θεμελιώθηκε ο νέος ιερός μητροπολιτικός ναός της Αγίας Τριάδας Πειραιώς, μετά από αρκετές αντεγκλήσεις μεταξύ των αρμοδίων φορέων (Εκκλησία, Δήμος Πειραιά, Αρχαιολογική Υπηρεσία). Αξιομνημόνευτο είναι το γεγονός πως κατά την διάρκεια των ανασκαφών που έλαβαν χώρα, μεταξύ των άλλων εμφανίστηκαν "επιπλοκές" με την Αρχαιολογική Υπηρεσία, καθώς βρέθηκαν αρκετά αξιόλογα αρχαιολογικά ευρήματα.

Στην κάτωθι φωτογραφία εποχής, η οποία τοποθετείται χρονικά περί το έτος 1959, καταγράφεται ο σύγχρονος μητροπολιτικός ιερός ναός της Αγίας Τριάδας σε φάση ανοικοδόμησης. Παρατηρήστε στη συμβολή των οδών Φίλωνος και Βασιλέως Γεωργίου Α', έναντι του Μεγάρου Σπυράκη, την "τρύπα" των έργων εταιρίας ύδρευσης, η οποία προκάλεσε τις ανασκαφές από τις οποίες προέκυψαν τα σπουδαία αρχαιολογικά ευρήματα στις 18 Ιουλίου του 1959.

Ο σύγχρονος ιερός ναός της Αγίας Τριάδος Πειραιώς, κτισμένος σε σχέδια του σπουδαίου αρχιτέκτονα / ναοδόμου Γεωργίου Σ. Νομικού (1905-2003), αποπερατώθηκε ως κατασκευή κατά το έτος 1964, με τα επίσημα εγκαίνια να λαμβάνουν χώρα στις 17 Μαΐου 1964. 

Βέβαια, η πλήρης αποπεράτωση της Αγίας Τριάδας Πειραιώς πραγματοποιήθηκε αρκετά χρόνια αργότερα, κατά το έτος 1979!

Ο ιερός ναός της Αγίας Τριάδος όπως παρουσιαζόταν μέσα από τις σελίδες της Εικονογραφημένης Έκδοσης Πειραϊκής Προβολής υπό τον τίτλο "Πειραιεύς 1966":  

Έχοντας ως βάση την παραπάνω ασπρόμαυρη φωτογραφία των μέσων της δεκαετίας του 1960 παρουσιάζουμε την ακόλουθη σύνθεση / αντιπαραβολή του Πειραιά του "χθες" και του "σήμερα", στα πλαίσια του πρωτότυπου προσωπικού project Πειραιάς Retronaut:

Ο σύγχρονος Μητροπολιτικός Ναός της Αγίας Τριάδος Πειραιώς είναι βυζαντινού ρυθμού, συνολικής ισόγειας επιφάνειας 835 τετραγωνικών μέτρων, ενώ χωράει πάνω από 3000 άτομα. Ο τρούλος του ναού έχει 40 ανοίγματα και στηρίζεται επί 8 σφαιρικών τριγώνων και 8 μεγάλων αψίδων. Αξιοσημείωτο δε είναι το γεγονός πως η αγιογράφηση του ναού ξεκίνησε μόλις κατά την περίοδο δημαρχίας του Αριστείδη Σ. Σκυλίτση.

Στην επόμενη έγχρωμη καρτ ποστάλ των εκδόσεων Ησαΐα, καταγράφεται ο ιερός ναός της Αγίας Τριάδας περί τις αρχές της δεκαετίας του 1960 - παρατηρήστε πως ο χώρος πέριξ του ιερού ναού δεν είναι ακόμα διαμορφωμένος. Κρίνοντας δε από την καταγραφή, λογικά η κάτωθι λήψη έχει πραγματοποιηθεί από το Μέγαρο Σπυράκη. 

Ο ιερός ναός της Αγίας Τριάδος Πειραιώς όπως καταγράφηκε στα μέσα της δεκαετίας του 1960.

Η κάτωθι έγχρωμη μεταπολεμική φωτογραφία τοποθετείται χρονικά στο διάστημα Σεπτέμβριος 1968 - Φεβρουάριος 1969, επί ημερών δημαρχίας Αριστείδη Σ. Σκυλίτση (περίοδο Δικτατορίας). Όπως μπορεί κανείς να παρατηρήσει, το ιστορικό Ωρολόγιον (Δημαρχείο) της πόλεως είχε ήδη κατεδαφιστεί, πλην όμως δεν είχε συμβεί ακόμη το ίδιο με το κτίριο της Κεντρικής Δημοτικής Αγοράς. Στο φωτογραφικό κάδρο καταγράφεται ο υπό εξέτασιν νέος / σύγχρονος μητροπολιτικός ναός της Αγίας Τριάδας. 

Έτερη φωτογραφική καταγραφή από την ακτή Μιαούλη, πιθανότατα της δεκαετίας του 1970 - μετά την κατεδάφιση του Ωρολογίου - με τον ιερό ναό της Αγίας Τριάδος Πειραιώς να ξεχωρίζει στο βάθος προς τα αριστερά της εικόνας:

Ο υπό εξέτασιν ιερός ναός της Αγίας Τριάδος Πειραιώς όπως καταγράφηκε φωτογραφικά από την ακτή Μιαούλη κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1970:

Ο ιερός ναός της Αγίας Τριάδος Πειραιώς όπως καταγράφηκε μέσα από μια έγχρωμη φωτογραφία των αρχών της δεκαετίας του 1970, εκ προσωπικής συλλογής, η οποία συμπεριλαμβανόταν σε ένα ευχετήριο οκτάπτυχο του δοτού Δημάρχου Πειραιώς Αριστείδη Σκυλίτση.

Δυο διαδοχικές αεροφωτογραφίες στις οποίες καταγράφεται ο ιερός ναός της Αγίας Τριάδος Πειραιώς μετά τα μέσα της δεκαετίας του 1970 - στην χρονολόγηση των αεροφωτογραφιών "βοηθά" η παρουσία του Μεγάρου Χαραγκιώνη (κατασκευής 1974-1976) στο οικόπεδο όπου παλαιότερα βρισκόταν η οικία Φεράλδη / Μέγαρο Παπαγεωργακόπουλου: 

Ο ιερός ναός της Αγίας Τριάδος Πειραιώς, όπως καταγράφηκε όπισθεν του μεγάλου σιντριβανιού κατασκευής περιόδου Σκυλίτση, κατά το έτος 1977:

• Ο ιερός ναός της Αγίας Τριάδος Πειραιώς - Σύγχρονες Φωτογραφίες:

Ακολουθούν ορισμένες σύγχρονες φωτογραφικές καταγραφές του υπό εξέτασιν ιερού ναού της Αγίας Τριάδας Πειραιώς, εκ προσωπικού αρχείου, κατά τις πρώτες δεκαετίες του 21ου αιώνα. 

Άποψη του μοναδικού καμπαναριού / κωδωνοστασίου του Μητροπολιτικού Ναού της Αγίας Τριάδας Πειραιώς:

Λεπτομέρεια του τρούλου της Μητρόπολης Πειραιώς:

Η Αγία Τριάδα, το Μέγαρο του Ναυτικού Απομαχικού Ταμείου και ο Εμπορικός Πύργος (Ουρανοξύστης) Πειραιά όπως καταγράφηκαν από τη λεωφόρο Βασιλέως Γεωργίου Α' στις αρχές της δεκαετίας του 2010:

Η Αγία Τριάδα όπως καταγράφηκε από την συμβολή των οδών Φίλωνος και Μακράς Στοάς:

Η Αγία Τριάδα με τα πένθιμα χρώματα της "Μεγάλης Εβδομάδας":

 

 

 

Ο τρούλος της Αγίας Τριάδας όπως διακρινόταν μέσα από τον Τινάνειο Κήπο την άνοιξη του έτους 2012:

Ο μητροπολιτικός ναός της Αγίας Τριάδας Πειραιώς όπως διακρίνεται από την Ηετιώνεια Ακτή (έτος 2012):

Βραδινές φωτογραφικές καταγραφές του ιερού ναού Αγίας Τριάδος Πειραιώς κατά τα έτη 2011-2012:

Το μοναδικό κωδωνοστάσιο της Αγίας Τριάδος όπως καταγράφηκε μέσα από τον Τινάνειο Κήπο τον Ιανουάριο του 2014:

Απόψεις του ιερού ναού της Αγίας Τριάδος Πειραιώς κατά το καλοκαίρι του έτους 2016, εν μέσω έργων για την κατασκευή τροχιόδρομου (τραμ) και Μετρό: 

Στο προαύλιο της Αγίας Τριάδος λίγο μετά το τέλος της τελετής του Αγιασμού των Υδάτων - Θεοφάνια 2017:

Η εκκλησία της Αγίας Τριάδος, το νεοκλασικό Μέγαρο του Ναυτικού Απομαχικού Ταμείου και το Δημοτικό Θέατρο Πειραιώς όπως καταγράφηκαν το καλοκαίρι του έτους 2018:

Η Αγία Τριάδα Πειραιώς όπως καταγραφόταν από τον Τινάνειο Κήπο στις αρχές του έτους 2019:

Ο μητροπολιτικός ναός του Πειραιά, σε μια άποψη από την λεωφόρο Βασιλέως Γεωργίου Α', την άνοιξη του 2019:

Ο ιερός ναός της Αγίας Τριάδας κατά το μήνα Ιανουάριο του έτους 2020:

Ο Μητροπολιτικός ναός της Αγίας Τριάδος Πειραιώς όπως καταγράφηκε φωτογραφικά στις αρχές Ιουνίου του έτους 2020, μετά την τοποθέτηση και τα επίσημα εγκαίνια του ανδριάντα του τελευταίου αυτοκράτορα του Βυζαντίου Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, ο οποίος τοποθετήθηκε στο προαύλιο της υπό εξέτασιν εκκλησίας:

Η υπό εξέτασιν εκκλησία της Αγίας Τριάδος Πειραιώς όπως καταγράφηκε φωτογραφικά την Πρωτοχρονιά του έτους 2021 εν μέσω lockdown:

Ο ιερός ναός της Αγίας Τριάδας Πειραιώς όπως καταγράφηκε φωτογραφικά το χιονισμένο πρωινό της 16ης Φεβρουαρίου του έτους 2021:

 

Ο ιερός ναός της Αγίας Τριάδος Πειραιώς όπως καταγράφηκε φωτογραφικά κατά τον μήνα Δεκέμβριο του έτους 2021:

Παραμονή Χριστουγέννων του έτους 2021 στη συμβολή των λεωφόρων Εθνικής Αντιστάσεως και Βασιλέως Γεωργίου Α' με το νέο τραμ να περνά μπροστά από την Αγία Τριάδα Πειραιώς.

Αρχές του έτους 2022, με τον ιερό ναό της Αγίας Τριάδος στο κέντρο του φωτογραφικού κάδρου, από τη συμβολή της λεωφόρου Βασιλέως Γεωργίου Α' με την οδό Φίλωνος.

Η μαρμάρινη προτομή του Μητροπολίτη Πειραιώς Χρυσοστόμου (κατά κόσμον Χρυσόστομος Ταβλαδωράκης, Πειραιάς 1911 - 1977) η οποία βρίσκεται έξωθεν του υπό εξέτασιν μητροπολιτικού ναού:

Άποψη του Μητροπολιτικού Ιερού Ναού της Αγίας Τριάδας Πειραιώς, από την οδό Φίλωνος, όπως καταγράφηκε το καλοκαίρι του έτους 2022:

Ο ιερός ναός της Αγίας Τριάδος Πειραιώς όπως καταγράφηκε φωτογραφικά κατά την περίοδο των Χριστουγέννων του έτους 2022:

 

 

Μερική άποψη του ιερού ναού της Αγίας Τριάδος Πειραιώς από τον πεζόδρομο Μακράς Στοάς όπως καταγράφηκε κατά το μήνα Ιανουάριο του έτους 2023:

Ο ιερός ναός της Αγίας Τριάδος Πειραιώς όπως καταγράφηκε φωτογραφικά την Μεγάλη Δευτέρα, 10 Απριλίου του έτους 2023:

 

 

Μεγάλη Παρασκευή 14 Απριλίου του έτους 2023, έξωθεν του Μητροπολιτικού Ναού της Αγίας Τριάδος Πειραιώς, με τις σημαίες μεσίστιες. 

Ο ιερός ναός της Αγίας Τριάδος Πειραιώς όπως καταγράφηκε από την πεζοδρομημένη οδό Μακράς Στοάς κατά τον μήνα Δεκέμβριο του έτους 2023.

Ο ιερός ναός της Αγίας Τριάδος Πειραιώς κατά την περίοδο των Χριστουγέννων του έτους 2023:

Μερική άποψη του υπό εξέτασιν ιερού ναού της Αγίας Τριάδος Πειραιώς από τη συμβολή της πεζοδρομημένης οδού Μακράς Στοάς με την οδό Φίλωνος, όπως καταγράφηκε στις αρχές του έτους 2024:

Άποψη της προσόψεως του υπό εξέτασιν ιερού ναού από την λεωφόρο Βασιλέως Γεωργίου Α' όπως καταγράφηκε το καλοκαίρι του έτους 2024:

Μέσα Ιουλίου του έτους 2025, απόγευμα με ζέστη και αρκετή υγρασία, έξωθεν του ιερού ναού της Αγίας Τριάδος Πειραιώς, τον οποίον καταγράφουν φωτογραφικά αρκετοί τουρίστες σε καθημερινή βάση:

 

Ο υπό εξέτασιν ιερός ναός της Αγίας Τριάδος Πειραιώς όπως καταγράφηκε φωτογραφικά από την αρχή της λεωφόρου Εθνικής Αντιστάσεως το καλοκαίρι του έτους 2025:

Διαβάστε σχετικά θέματα:

Στην πρόσοψη της Αγίας Τριάδος

Η "φανταστική" δέηση υπέρ του Λόρδου Roberts στον Πειραιά του 1900

Μνημόσυνον εν τω ναώ της Αγίας Τριάδος

Κείμενο - Πηγές:

Το κείμενο είναι πρωτότυπο, προϊόν προσωπικής έρευνας, προσωπικής εργασίας και προσωπικών εκτιμήσεων. Στοιχεία και πληροφορίες έχουν ληφθεί από τις κάτωθι πηγές:

• "Πειραιάς 1834-1912", Σταματίνα Μαλικούτη, Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς
• "Στατιστική Πειραιώς", Γ. Αγγελόπουλου, Ελεύθερη Σκέψις
• "Ιστορία του Πειραιώς από του 1833-1882 έτους" υπό Παντολέοντος Καμπούρογλου, Βιβλιοθήκη Ιστορικών Μελετών
• Πειραϊκά: Οι βομβαρδισμοί του Πειραιά από τους Γερμανούς και τους Συμμάχους, ΙΜΤΙΙΕ
• Ημερήσιος Τύπος - Οδηγοί Πόλεως - Συλλεκτικοί Χάρτες

Φωτογραφίες: 

• Όλες οι σύγχρονες φωτογραφίες του αφιερώματος ανήκουν στον γράφοντα το ιστολόγιο, διέπονται από κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας και προέρχονται από την προσωπική μου φωτογραφική σελίδα (ALL RIGHTS RESERVED).
• Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο.
• Όσοι παρανομούν διώκονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.