ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΟ ΝΕΟ ΦΑΛΗΡΟ - ΟΔΟΣ ΘΡΑΣΥΒΟΥΛΟΥ ΖΑΪΜΗ

Η οδός Θρασύβουλου Ζαΐμη, στο νέο Φάληρο, ξεκινά από το ύψος της πλατείας Καραΐσκάκη και του σταθμού του Ηλεκτρικού και καταλήγει στην οδό Ελευθερίου Βενιζέλου και στη γέφυρα που περνά πάνω από τις σιδηροδρομικές γραμμές. Παράλληλη με την οδό Θρασύβουλου Ζαΐμη, από την έτερη πλευρά των σιδηροδρομικών γραμμών του Ηλεκτρικού, είναι η οδός Δαβάκη-Πίνδου. 

Η υπό εξέτασιν οδός Θρασύβουλου Ζαΐμη τέμνεται κατά σειρά από τις οδούς Γιαννοπούλου, Σμολένσκυ, Καραΐσκάκη, Καλλέργη και Ειρήνης ενώ λίγο πριν το "τέλος" της, μετονομάζεται για κάποια μέτρα σε οδό Σολωμού. 

Παλαιότερα, ο σιδηροδρομικός σταθμός του νέου Φαλήρου και η οικία του Αλέξανδρου Βλάγκαλη βρίσκονταν επί της σημερινής οδού Θρασύβουλου Ζαϊμη. Στις επόμενες δυο ιστορικές φωτογραφίες, με σημείο λήψης από τον σταθμό του Ηλεκτρικού στο νέο Φάληρο, παρουσιάζεται η όψη της οδού Ζαίμη προπολεμικά και μεταπολεμικά:

• Θρασύβουλος Ζαϊμης

Ο γεννημένος στην Κερπίνη Καλαβρύτων Θρασύβουλος Ζαΐμης (1825-1880) υπήρξε πολιτικός της πρώτης μετεπαναστατικής γενιάς, γόνος της γνωστής οικογενείας προκρίτων και πολιτικών της Πελοποννήσου. Με σπουδές νομικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και μεταπτυχιακές σπουδές στη Γαλλία υπήρξε ένας ιδιαίτερα μορφωμένος πολιτικός. Ασχολήθηκε με την πολιτική από νεαρά ηλικία και εκλέχθηκε βουλευτής για πρώτη φορά το 1850, αξίωμα στο οποίο εκλεγόταν συνεχώς μέχρι το 1880. Το 1854 εξελέγη για πρώτη φορά Πρόεδρος της Βουλής, θέση στην οποία επανεξελέγη το 1860. Το 1859 ανέλαβε το Υπουργείο Εκκλησιαστικών και Δημοσίας Εκπαιδεύσεως σε ηλικία μόλις 34 ετών. Συνολικά διετέλεσε επτά φορές υπουργός, σε διάφορα υπουργεία, από το 1859 έως το 1878. Ως πρωθυπουργός ανέλαβε για πρώτη φορά τον Ιανουάριο του 1869 μετά την παραίτηση της κυβέρνησης Βούλγαρη, η οποία έτσι απέφυγε να επωμιστεί το πολιτικό κόστος της ήττας μετά την καταστολή της Κρητικής Επανάστασης του 1866.

Πηγή Εικόνας: Αργολική Βιβλιοθήκη 

Η πρωθυπουργική του θητεία υπήρξε μάλιστα αρκετά μακροχρόνια για τα δεδομένα της εποχής καθώς διατηρήθηκε στην πρωθυπουργία έως τον Ιούλιο του 1870, όταν ο Γεώργιος Α' τον ανάγκασε σε παραίτηση και μάλιστα κατά τη διάρκεια των διακοπών της Βουλής. Το 1871 σχημάτισε για δεύτερη φορά κυβέρνηση, αλλά η δεύτερη θητεία του ως πρωθυπουργός αποδείχθηκε πολύ σύντομη. Ο Ζαΐμης, ο οποίος φέρεται να διατηρούσε εξοχική κατοικία στο νεότευκτο - τότε - προάστιο του νέου Φαλήρου, απεβίωσε στις 27 Οκτωβρίου 1880. Οι γιοί του Ασημάκης και Αλέξανδρος επίσης ασχολήθηκαν με την πολιτική. Ο δε Αλέξανδρος Ζαΐμης εκλέχθηκε πρόεδρος της Βουλής, έξι φορές πρωθυπουργός αλλά και πρόεδρος της Δημοκρατίας.

• Η εκκλησία του Αγίου Δημητρίου νέου Φαλήρου

Στη συμβολή της οδού Ζαΐμη με την οδό Καραϊσκάκη 1, συναντούμε την ορθόδοξη εκκλησία του Αγίου Δημητρίου. Ο εν λόγω τρίκλιτος ναός του πολιούχου Αγίου του νέου Φαλήρου, σε ρυθμό βασιλικής κατά τα πρότυπα του ναού της Αγίας Αγνής (ο οποίος είχε κτισθεί έξω από τα τείχη της Ρώμης τον 7ο αιώνα), θεμελιώθηκε στις 6 Αυγούστου 1925 και εγκαινιάστηκε από τον τότε Μητροπολίτη Κέρκυρας Αθηναγόρα στις 17 Απριλίου 1927 (Κυριακή των Βαΐων), με σκοπό να καλύψει τις διαρκώς αυξανόμενες ανάγκες της κοινωνίας του νέου Φαλήρου.

Πρωτεργάτης θεμελιωτής και εμπνευστής αυτού του ναού υπήρξε ο π. Σπυρίδων Σάββας, ο οποίος εξυπηρετούσε τους νέο-Φαληριώτες στο μικρό παρεκκλήσιο της Παναγίας Ευαγγελιστρίας, ένα ιδιωτικό ναϊδριο ιδιοκτησίας αρχικά της οικογένειας Βλυσίδη. Κύριοι αρωγοί στην προσπάθεια για την ανοικοδόμηση του Αγίου Δημητρίου υπήρξαν επιφανείς κάτοικοι του νέου Φαλήρου, όπως ο πρώτος κοινοτάρχης του νέου Φαλήρου Αλέξανδρος Σκαρδιάκος, ο Γεράσιμος Φραγκισκάτος, ο Ιωάννης Μεταλλινός, ο εργοστασιάρχης Σπύρος Ζερβός ο οποίος υπήρξε μέγας δωρητής του ναού, ο Κρίτων και η Αθηνά Δηλαβερή που δώρισαν όλη την τοιχοποιία και τα κεραμίδια κ.α. αλλά και πολλοί αφανείς κάτοικοι που προσέφεραν από το υστέρημά τους στην ερανική επιτροπή που συγκέντρωσε τα απαραίτητα χρήματα για την κατασκευή. 

Το αρχικό σχέδιο του Αγίου Δημητρίου κατά το έτος 1922:

Πηγή Εικόνας: Ιερά Μητρόπολη Πειραιά

Στην κάτωθι εικόνα, ο ιερός ναός του Αγίου Δημητρίου όπως καταγράφηκε στις αρχές της δεκαετίας του 2010:

• Η Νυχτερινή Σχολή του νέου Φαλήρου

Στον περίβολο της εκκλησίας του Αγίου Δημητρίου υπήρξε για πολλά χρόνια το κτίριο της Νυχτερινής Σχολής. Οι συνθήκες της εποχής, κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου, είχαν μετατρέψει το νέο Φάληρο σε μια βιομηχανική συνοικία, στην οποία διέμεναν πολλοί εργάτες των γειτονικών εργοστασίων, στην πλειοψηφία τους πρόσφυγες από την Μικρά Ασία. Η φτώχεια ανάγκαζε τους περισσότερους να μην στέλνουν τα παιδιά τους στα σχολεία, σε μια εποχή που η εκπαίδευση δεν ήταν ακόμη υποχρεωτική. Η αρχική προσπάθεια του παπά-Σάββα, του πρώτου ιερέα και δασκάλου του Αγίου Δημητρίου, να διδάσκει παιδιά κατ'οίκον βρήκε στήριγμα, όταν μια ομάδα κυριών από την κοινωνία του νέου Φαλήρου, με επικεφαλής τη Μαρία Πρωτοπαπά και τη Μάρθα Ζερβού (σύζυγο του βιομηχάνου Σπυρίδωνος Ζερβού) πλαισίωσαν τον ιερέα στις προσπάθειές του και ίδρυσαν τον Φιλεκπαιδευτικό και Φιλανθρωπικό Σύλλογο Κυριών νέου Φαλήρου "Ο Άγιος Δημήτριος". Το 1932 λοιπόν οικοδομήθηκε παραπλεύρως της εκκλησίας του Αγίου Δημητρίου το ιδιόκτητο κτίριο της Νυχτερινής Σχολής, όπου εκτός από τη δωρεάν εκπαίδευση των εργαζόμενων παιδιών, συχνά φρόντιζαν για την περίθαλψη απόρων και ασθενών κατοίκων της περιοχής. Η Νυχτερινή Σχολή λειτούργησε μέχρι το 1986 και πάνω από 5000 μαθητές πέρασαν από τα θρανία της. 

• Αξιοσημείωτα κτίρια επί της οδού Θρασύβουλου Ζαίμη

Στον αριθμό "32" της οδού Θρασύβουλου Ζαΐμη ο φωτογραφικός φακός του ιστολογίου κατέγραψε την κάτωθι αποκαταστημένη λιθόκτιστη έπαυλη, φερόμενης συνιδιοκτησίας Όλγας και Νικόλαου Γαργαρόπουλου.

Όπως προκύπτει από τη βάση δεδομένων του Αρχείου Παραδοσιακών Οικισμών και Διατηρητέων Κτιρίων του Υπουργείου Περιβάλλον Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ), το συγκεκριμένο κτίριο κηρύχθηκε ως διατηρητέο τον Μάρτιο του έτους 2001 (απόφαση 8440/2080/28.3.2001)!

Ακολουθούν ορισμένες ενδεικτικές φωτογραφίες του κτιρίου, πιθανότατα από τις αρχές της δεκαετίας του 2000, περίοδο κατά την οποία το υπό εξέτασιν κτίριο ήταν ακόμα εγκαταλειμμένο. Ειρήσθω εν παρόδω, αργότερα, κατά το έτος 2006, καθορίστηκαν ειδικοί όροι και περιορισμοί δόμησης στο εν λόγω διατηρητέο κτίριο το οποίο αργότερα αποκαταστάθηκε / ανακαινίστηκε.

Παραπλεύρως του ως άνω κτιρίου, στη συμβολή των οδών Ζαΐμη 34 και Καλλέργη, υφίσταται έτερη λιθόκτιστη αποκαταστημένη κατοικία η οποία επίσης χαρακτηρίστηκε ως διατηρητέα κατά τον μήνα Μάρτιο του έτους 2001: 

Ενδεικτικές φωτογραφίες του γωνιαίου διατηρητέου κτιρίου στη συμβολή των οδών Θ. Ζαΐμη και Καλλέργη μέσα από τα αρχεία του ΥΠΕΚΑ:

Μπορεί μεν οι φωτογραφικές καταγραφές των προσόψεων των διαφόρων επιβλητικών κτιρίων, νεοκλασικών και παραδοσιακών, να είναι ιδιαίτερα δημοφιλείς, πλην όμως η καθημερινότητά δύναται να αντικατοπτρίζεται διαμέσου μιας απλής αλλά στολισμένης με γλάστρες περιστρεφόμενης σκάλας ενός ακαλύπτου που οδηγεί στην ταράτσα της μονοκατοικίας και από την μπουγάδα καλτσών της νοικοκυράς του σπιτιού στην οδό Ζαΐμη 34:

Ανηφορίζοντας την οδό Ζαΐμη, βαδίζοντας πάντοτε παράλληλα με τις γραμμές του Ηλεκτρικού, ο φωτογραφικός φακός του ιστολογίου συναντά στον αριθμό "18" την εγκαταλειμμένη θερινή οικία του μεγάλου σατιρικού ποιητή Γεωργίου Σουρή: 

Ενδεικτικό αρχειακό τεκμήριο / αναγγελία πώληση επίπλων, από το έτος 1908 με αναφορά στην εν Νέω Φαλήρω οδό Θρασύβουλου Ζαϊμη:

Αντί επιλόγου, μια ενδεικτική βραδινή φωτογραφική καταγραφή της οδού Θρασύβουλου Ζαΐμη, όπως καταγράφηκε από τον οδικό κόμβο / αερογέφυρα της οδού Καραολή-Δημητρίου, άνωθεν των γραμμών του Ηλεκτρικού:

Διαβάστε σχετικά με το νέο Φάληρο θέματα:

Νέο Φάληρο - Ιστορία και Οδωνυμικά

Ο Σιδηροδρομικός Σταθμός του νέου Φαλήρου

Ακταίον Palace Hotel

Το Μέγα Ξενοδοχείο του Φαλήρου (Grand Hotel du Phalere)

Η εξέδρα του νέου Φαλήρου

Η Ταραντέλλα του νέου Φαλήρου

Ένας Τσελεμεντές στο νέο Φάληρο

Το Περίπτερο του Ναυτικού Ομίλου νέου Φαλήρου

Η Σούδα του νέου Φαλήρου

Ο "Διεθνής" Σταθμάρχης του νέου Φαλήρου

Οι εκκλησίες του νέου Φαλήρου

Οι αλιείς του νέου Φαλήρου - Τζιτζιφιών

Η Αύρα του Φαλήρου (La Brise du Phalere)

Στο νέο Φάληρο στα 1880

Το "αυτόνομο" νέο Φάληρο

Ο Ατμό-Ηλεκτρικός Σταθμός (ΑΗΣ) του νέου Φαλήρου

Το Μνήμα του Γάλλου (Μέρος Α')

Το Μνήμα του Γάλλου (Μέρος Β')

Ο νεοφαληριώτης Αττίκ

Τα Λουτρά του νέου Φαλήρου

"Αι πρωιναί ώραι εις τα φαληρικά ύδατα"

Το Θέατρο του νέου Φαλήρου

Η Έπαυλις του Ευθυμίου Κεχαγιά

Το Αστυνομικό Τμήμα του νέου Φαλήρου

Φωτογραφικό Οδοιπορικό στην οδό Σμολένσκυ (Νέο Φάληρο).

Φωτογραφικό Οδοιπορικό στην οδό Δαβάκη-Πίνδου (Νέο Φάληρο).

Φωτογραφικό Οδοιπορικό στην οδό Δημητρίου Φαληρέως (Νέο Φάληρο).

Φωτογραφικό Οδοιπορικό στην οδό Ελευθερίου Βενιζέλου (πρώην Κεχαγιά) (Νέο Φάληρο).

Φωτογραφικό Οδοιπορικό στην οδό Θρασύβουλου Ζαΐμη (Νέο Φάληρο).

Η εξοχική οικία του Γεωργίου Σουρή στο νέο Φάληρο

Η οικία Χρ. Χριστοφή στο νέο Φάληρο

Η οικία του στρατηγού Σμολένσκυ στο νέο Φάληρο

Τα ξενοδοχεία του νέου Φαλήρου στα 70s και στα 80s

Ευχαριστίες: 

• Ευχαριστώ θερμά το Δημήτρη Αμοργιανιώτη για τη βοήθεια στην πραγματοποίηση αυτού του φωτογραφικού οδοιπορικού.

Κείμενο - Πηγές:

Το κείμενο είναι πρωτότυπο, προϊόν προσωπικής έρευνας, προσωπικής εργασίας και προσωπικών εκτιμήσεων.

Στοιχεία και πληροφορίες έχουν ληφθεί από τις κάτωθι πηγές:

• Wikipedia
• Αργολική Βιβλιοθήκη
• http://myronzwhs.gr/
• Ιερά Μητρόπολη Πειραιώς
• "Οδωνυμικά του Πειραιά", Μάρω Βουγιούκα / Βασίλης Μεγαρίδης, Εκδόσεις Φιλιππότη, 1996
• "Η Ιστορία του νέου Φαλήρου μέσα από τους δρόμους του", Βάννα Πανδή-Αγαθοκλή, Εκδόσεις Όμβρος, Βιβλιοθήκη Μελετών και Δοκιμίων, ΧΕΝ Νέου Φαλήρου.
• ΥΠΕΚΑ - Βάση Δεδομένων
• Τύπος Εποχής - Συλλεκτικοί Χάρτες

Φωτογραφίες: 

• Οι ιστορικές φωτογραφίες παρατίθενται για εκπαιδευτικούς σκοπούς - κάθε νόμιμο δικαίωμα ανήκει στους νομίμους κατόχους αυτών.
• Όλες οι σύγχρονες φωτογραφίες του αφιερώματος ανήκουν στον γράφοντα το ιστολόγιο, διέπονται από κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας και προέρχονται από την προσωπική μου φωτογραφική σελίδα (ALL RIGHTS RESERVED).
• Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο.
• Όσοι παρανομούν διώκονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.