- Εισαγωγή
Την περασμένη Κυριακή είχα την τύχη να παραβρεθώ σε μια άρτια οργανωμένη και άκρως ενδιαφέρουσα δράση της εθελοντικής ομάδας Pire-A-ctive, η οποία περιελάμβανε επίσκεψη και ξενάγηση στο πλοίο-μουσείο "Ελλάς Λίμπερτυ", το οποίο βρίσκεται εντός του κεντρικού λιμένος Πειραιά, παραπλεύρως των παλαιών σιταποθηκών (Silo) της Ηετιώνειας Ακτής και των μόνιμων δεξαμενών του ΟΛΠ.
Στο παρόν αφιέρωμα παρουσιάζονται οι προσωπικές μου εντυπώσεις από την επίσκεψή-ξενάγηση στο πλωτό μουσείο, όπως αποτυπώθηκαν μέσα από τον φωτογραφικό φακό μου.
Στο παρόν αφιέρωμα παρουσιάζονται οι προσωπικές μου εντυπώσεις από την επίσκεψή-ξενάγηση στο πλωτό μουσείο, όπως αποτυπώθηκαν μέσα από τον φωτογραφικό φακό μου.
- Ιστορική Αναδρομή
Ο διεθνής όρος "Liberty" (Λίμπερτυ), ήτοι "ελευθερία" αποτέλεσε την χαρακτηριστική ονομασία ενός ειδικού τύπου ατμοκίνητου φορτηγού πλοίου, με εκτόπισμα 11.000 περίπου τόνων (deadweight), τα οποία ναυπηγήθηκαν στις ΗΠΑ βασισμένα σε βρετανικό concept, αποτελώντας ένα ιστορικό σύμβολο της αμερικανικής μεταπολεμικής βιομηχανίας. Κατά την περίοδο 1941-1945, δεκαοκτώ (18) ναυπηγεία των ΗΠΑ παρήγαγαν με ταχείς και καινοτόμες διαδικασίες μαζικής παραγωγής 2.751 πλοία τύπου Liberty για να καλυφθούν οι μεταφορικές ανάγκες τόσο των ΗΠΑ όσο και της Αγγλίας, της οποίας ο εμπορικός στόλος είχε πληγεί ανεπανόρθωτα από τις πολεμικές επιχειρήσεις του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Κατ'αυτόν τον τρόπο λοιπόν, τα αργοκίνητα αυτά πλοία σήκωσαν όλο το βάρος των μεταφορών κατά τη διάρκεια του Πολέμου μεταφέροντας εκατομμύρια τόνους πυρομαχικά, εφόδια υλικά, άρματα, τρόφιμα, πετρέλαια και κάρβουνο, ατμομηχανές, στρατιωτικά οχήματα, ζώα και ζωοτροφές, φαρμακευτικό υλικό και πάσης φύσεως είδη μέριμνας σε όλα τα εμπλεκόμενα μέτωπα, από τη Βόρεια θάλασσα μέχρι τη Μεσόγειο. Επίσης, αξίζει να αναφέρουμε πως ορισμένα πλοία διέθεταν περιορισμένο πολεμικό εξοπλισμό (πρωραία και πρυμναία πυροβόλα) με τον οποίον κατάφεραν και κατέρριψαν γερμανικά αεροσκάφη ενώ με βόμβες βυθού βύθισαν υποβρύχια.
 |
| Πηγή: Wikipedia |
Από τα σχεδόν 2.400 πλοία τέτοιου τύπου που "επέζησαν" από τη δίνη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, εκατό (100) προσφέρθηκαν "δανεικά"* από τις ΗΠΑ προς διαφόρους Έλληνες πλοιοκτήτες (Νιάρχος, Ωνάσης, Κουλουκουντής, Γουλανδρήδες, Καρράς, Χανδρήδες κ.α.), βοηθώντας τους ιδίους να μεγαλουργήσουν σχεδόν εκ του μηδενός και την ελληνική ναυτιλία να ανακάμψει. Εν συνεχεία γνωστές εφοπλιστικές οικογένειες της Ελλάδας (Θεοδωρακόπουλος, Ωνάσης, Νιάρχος, Λιβανός, Ανδρεάδης, Τσαβλίρης κ.α.) αγόρασαν άλλα 526 πλοία τύπου Liberty, τα οποία παρέμειναν εντός υπηρεσίας για πολλές δεκαετίες.
* Ο "δανεισμός" των πλοίων αυτών πρέπει να συνεκτιμηθεί λαμβάνοντας υπόψη όλα τα στοιχεία της εξωτερικής πολιτικής/διπλωματικής σκηνής της εποχής. Οι ΗΠΑ είχαν θέσει μεταπολεμικά σε εφαρμογή το Σχέδιο Marshall για την εξυπηρέτηση των γεωπολιτικών τους συμφερόντων στην Ευρώπη.
- Ελλάς Λίμπερτυ
Το "Ελλάς Λίμπερτυ" πρώην "SS Arthur M Huddel" (IMO: 5025706) ναυπηγήθηκε το 1943 στα ναυπηγεία του St. John's River των ΗΠΑ. Ουδέποτε χρησιμοποιήθηκε για εμπορικούς ρόλους, αφού τροποποιήθηκε σε ειδικό πλοίο μεταφοράς σωλήνων και τροφοδοσίας, συμμετέχοντας μάλιστα στις επιχειρήσεις του 1944 στο στενό της Μάγχης (English Channel). Μεταπολεμικά, το πλοίο μετασκευάστηκε εκ νέου και χρησιμοποιήθηκε σε επιχειρήσεις ποντίσεως καλωδίων από την εταιρία AT&T στις ΗΠΑ. Από το 1957 έως το 1964 παρέμεινε σε εφεδρεία ενώ κατά το έτος 1983 παροπλίστηκε. Έκτοτε πολλά εξαρτήματα και μέρη του πλοίου χρησιμοποιήθηκαν ως ανταλλακτικά για άλλα πλοία του ιδίου τύπου. Το 2008, το εγκαταλειμμένο και ερειπωμένο "SS Arthur M Huddel" ρυμουλκήθηκε από τις ΗΠΑ στον Πειραιά, όπου μετά από πολλές επισκευές και μετασκευές που έλαβαν χώρα κατά το χρονικό διάστημα 2008-2010 σε Πέραμα και Σαλαμίνα, πήρε τη σημερινή του μορφή ως πλοίο-μουσείο, μετονομαζόμενο μάλιστα σε "Ελλάς Λίμπερτυ".
Στην ακριβώς επόμενη φωτογραφία καταγράφεται η όψη που εμφάνιζε το "Ελλάς Λίμπερτυ" μετά την άφιξή του στο λιμάνι του Πειραιά εξ Αμερικής.
 |
| Πηγή: Wikipedia |
- Κυριακή, 26 Φεβρουαρίου 2012
Ανεβαίνοντας λοιπόν στο "Ελλάς Λίμπερτυ", οι επισκέπτες παρακολούθησαν αρχικά μια σύντομη αλλά περιεκτική οπτικοακουστική παρουσίαση ιστορικών πληροφοριών, η οποία έλαβε χώρα σε μια ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα προβολών, σε ένα από τα παλαιά tween decks (κουραδόροι) του πλοίου:
Την ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα κοσμούν φωτογραφίες όλων των πλοίων τύπου Liberty που προσφέρθηκαν στην Ελλάδα μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, εντός ομοιόμορφων κάδρων με σχετικές ιστορικές πληροφορίες και επεξηγήσεις:
Ένα συγκεκριμένο κάδρο έχει τη δική του ιστορική σημασία καθώς καταγράφει - σε μια φωτογραφία του 1985 - το πλοίο "Γεώργιος Φ. Ανδρεάδης", το οποίο υπήρξε το πρώτο από τα 103 Λίμπερτυ που ήρθαν στην Ελλάδα.
Στο ακριβώς διπλανό tween deck, μπορούμε να παρατηρήσουμε το κεντρικό άνοιγμα όπου κάποτε υφίσταντο "ανέμες" (όπως προείπαμε, το συγκεκριμένο πλοίο ήταν ειδικού τύπου και όχι εμπορικό) και μερικές από τις μπουκαπόρτες με τις οποίες διαχωριζόταν ο "κουραδόρος" από το υπόλοιπο αμπάρι:
Επί της επιφάνειας του πολυκαιρισμένου ξύλου μπορεί να διακρίνει κανείς τις "λαβές" από τις οποίες το πλήρωμα τοποθετούσε ή αφαιρούσε τις μπουκαπόρτες:
Ο φωτογραφικός φακός εστιάζει σε μια "έξοδο κινδύνου":
Αρχίζει η περιπλάνηση στους διαδρόμους του πλοίου:
Πρώτη στάση: Μηχανοστάσιο
Ευρύτερα πλάνα αλλά και μικρές λεπτομέρειες κεντρίζουν το μάτι:
Μια φορά κι έναν καιρό, τα καζάνια τροφοδοτούσαν την ατμοκίνητη μηχανή η οποία απέδιδε 2500HP, τα οποία "μεταφράζονταν" σε μια ταχύτητα από 10 έως το πολύ 11,5 κόμβους.
Η βόλτα στο ανενεργό μηχανοστάσιο υπήρξε εξαιρετικά ενδιαφέρουσα, "ανεβοκατεβαίνοντας" τις στενές σκάλες και τους διαδρόμους, αλλά την ίδια στιγμή φανταζόμουν πως με τις ατμομηχανές του πλοίου εν λειτουργία και με τον μηδαμινό εξαερισμό από τους εξωτερικούς αεραγωγούς, η ατμόσφαιρα και η θερμοκρασία σίγουρα δεν υπήρξαν "φιλικές" για τους εργαζόμενους.
Επιστροφή σε μια ακόμη ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα - πρώην αμπάρι - όπου εκτίθενται διάφορα ναυτικά αντικείμενα όπως μαγνητικές και γυροσκοπικές πυξίδες, εξάντες, μετεωρολογικά όργανα, εργαλεία ναυτικών μετρήσεων κλπ, τα οποία συγκεντρώθηκαν κυρίως από δωρεές παλαιών ναυτικών. Σε περίοπτη θέση και η ξύλινη πολυκαιρισμένη επιγραφή με το παλαιό όνομα του πλοίου "SS Arthur M. Huddell":
Πυξίδες και χειριστήρια (τηλέγραφοι):
Δρομόμετρο (Μπαρουκέτα):
Πυξίδα:
Εξάντας:
Μια τελευταία ματιά στους χαρακτηριστικούς παλαιούς διακόπτες και ώρα για μια βόλτα στο πλευρικό κατάστρωμα λέμβων:
Η σωσίβιος λέμβος βρίσκεται στη θέση της:
Μια φωτογραφική καταγραφή του πρυμναίου τμήματος του πλοίου που βρίσκεται στη σκιά του παλαιού Σιλό του λιμανιού:
Επιστροφή στο "κομοδέσιο" (δηλαδή στο κατάστρωμα ενδιαιτήσεως) και ώρα για μια νέα περιπλάνηση στους υπόλοιπους βοηθητικούς και μη χώρους του πλοίου:
Μικρές λεπτομέρειες:
Μια κλεφτή ματιά στα λιτά και "στριμωγμένα" δωμάτια του πληρώματος και μια στάση στα ενδότερα της καμπίνας του Α' Μηχανικού που περιλάμβανε γραφείο, δωμάτιο ύπνου και μπάνιο:
Υποσημείωση: τα έπιπλα είναι εμφανώς καινούργια!!!
Ανεβαίνοντας προς τη Γέφυρα του πλοίου, κρίνεται σκόπιμη μια ακόμη φωτογραφική στάση στην καμπίνα του καπετάνιου:
Ο διαθέσιμος κλιματισμός εκείνων των καιρών:
Σε κάθε σχεδόν καμπίνα, το απαραίτητο ρολόι τοίχου:
Ο ασύρματος του πλοίου, σε μια εποχή χωρίς δορυφόρους, τηλεπικοινωνιακά συστήματα, GPS και λοιπά τεχνολογικά επιτεύγματα των τελευταίων δεκαετιών, αποτελούσε τον μοναδικό τρόπο επικοινωνίας του πλοίου με τον υπόλοιπο κόσμο:
Ο ηλεκτρικός τηλέγραφος και τα ακουστικά του μαρκόνι (ασυρματιστή) μπροστά στον ασύρματο:
Το Chart Room, δηλαδή την αίθουσα με τους χάρτες όπου χαράσσονταν οι ρότες, ακριβώς δίπλα στη Γέφυρα με την οποία επικοινωνεί άμεσα διαμέσου ενός μικρού παραθύρου:
Λίγη αναμονή στο διάδρομο και ακολουθεί η είσοδος στην απλοϊκή - σε σχέση με τα σημερινά δεδομένα - Γέφυρα του πλοίου, με τα όργανα ναυσιπλοΐας και τα μέσα ενδοεπικοινωνίας εκείνης της εποχής:
Μετά τη Γέφυρα, ανεβαίνω στο τελευταίο deck, την "κόντρα γέφυρα" που προσφέρει μοναδική θέα, όχι μονάχα επί του καταστρώματος του πλοίου, αλλά και επί του κεντρικού λιμένος του Πειραιά:
Η τσιμινιέρα του πλοίου με την ελληνική σημαία ως "σινιάλο":
Μερικά τελευταία "κάδρα" πριν την κάθοδο από το πλοίο-μουσείο:
Αποχαιρετώντας το "Ελλάς Λίμπερτυ" με μια φωτογραφία της πλώρης και της πρύμνης:
![ΕΛΛΑΣ ΛΙΜΠΕΡΤΥ [HDR]](https://farm8.staticflickr.com/7039/6785657258_80fa19ebdf.jpg)
Αντί επιλόγου, ας αρκεστώ να αναφέρω πως αξίζει πραγματικά τον κόπο να επισκεφθείτε με την πρώτη ευκαιρία το πλωτό μουσείο "Ελλάς Λίμπερτυ", κάνοντας μια μοναδική "γνωριμία" με ένα πλοίο-σύμβολο της μεταπολεμικής ανάπτυξης όχι μονάχα της ελληνικής, αλλά και της παγκόσμιας εμπορικής ναυτιλίας.
Read this post in English by clicking here.
Κείμενο - Πηγές:
Το κείμενο είναι πρωτότυπο, προϊόν προσωπικής έρευνας, προσωπικής εργασίας και προσωπικών εκτιμήσεων.
Στοιχεία και πληροφορίες έχουν ληφθεί από τις κάτωθι πηγές:
Φωτογραφίες:
- Οι δυο πρώτες φωτογραφίες, ήτοι η ασπρόμαυρη λήψη του πλοίου Liberty και η έγχρωμη φωτογραφία του "Ελλάς Λίμπερτυ" εν έτει 2008 προέρχονται από την Wikipedia
- Όλες οι σύγχρονες φωτογραφίες του αφιερώματος ανήκουν στον γράφοντα το ιστολόγιο, διέπονται από κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας και προέρχονται από την προσωπική μου φωτογραφική σελίδα (ALL RIGHTS RESERVED).
- Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο.
- Όσοι παρανομούν διώκονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.
Συγχαρητήρια για το άρθρο...Το έδειξα στον παππού μου, έναν παλιό ναυτικό που τη δεκαετία του '50 έκανε τα πρώτα του βήματα σαν μηχανικός σε ένα τέτοιο πλοίο, και συγκινήθηκε ιδιαίτερα...
ΑπάντησηΔιαγραφήΗ παρουσίαση εξαιρετική έχω προσωπική άποψη μια και έχω υπηρετήση για μήνες σε αυτού του τύπου πλοία. Για την Ιστορία και μόνον θέλω να προσθέσω εάν δείτε την θύρα του MASTER και το κάτω μέρος της θύρας έχει ένα ορθογώνιο πλαίσιο. Αυτό είναι τελείως ψεύτικο, ένα ελαφρό ξύλο ούτε καν κόντρα πλακέ και τα απέξω πυχάκια ήσαν με δυό καρφάκια ίσα ίσα που τα κράταγαν στην θέση τους. Αυτή ήταν η διαφυγή ανάγκης σε περίπτωση τορπιλισμού ή οποιασδήποτε άλλης αιτίας που θα στρέβλονε το πλοίο και δεν θα μπορούσε ο εντός της καμπίνας να απεγκλαβισθεί γιατι δεν θα άνοιγε η θύρα. Τότε κλώτσαγε το κάτω σημείο υποχωρούσε αμέσως το ξύλο και με τα τέσσερα μπορούσε για να βγεί από την καμπίνα του.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕυχαριστώ
Captain Αναστάσιος Γ. Μάττιος
Σας ευχαριστώ πάρα πολύ για τα σχόλια και τις πολύτιμες παρατηρήσεις σας!
ΑπάντησηΔιαγραφήΚύριε MLP πάλι τα κατάφερες να με συγκινήσεις και σε ευχαριστώ πολύ για αυτό, στο πρώτο μου μήνυμα δεν αναφέρθηκα στο πρώτο μου επάγγελμα, το κάνω τώρα, ο πατέρας μου ο συχωρεμένος, ο Καπετάν Σπύρος ήταν διπλωματούχος Πλοίαρχος Ε.Ν και για μια 10ετία 1967-1977 μικρό εφοπλιστής με 5 φορτηγά πλοία για αυτό και εγώ κατά παράδοση έπρεπε να γίνω Καπετάνιος και να αναλάβω τον οικογενειακό μας στόλο, πήγα ναυτικό γυμνάσιο στον Πρωτέα στο Νέο Φάληρο του Σ. Μαρκοζάνη για 4 χρόνια και αποφοίτησα από τον Νηρέα του Π. Φυτιλά στην Τερψιθέα, πολύ πιθανό να τα έχεις ακουστά, και πήρα το δίπλωμα του Ανθυποπλοιάρχου, συνολικά σαν ενήλικος υπηρέτησα στα καράβια περίπου 8 χρόνια αλλά το πρώτο μου ταξίδι το έκανα σε ηλικία 5 ετών και για 6 μήνες περίπου σε φορτηγό καράβι M/V ARMENISTIS 8.000 t, με καπετάνιο τον πατέρα μου, μαζί και η μητέρα μου, κάθε καλοκαίρι με το που κλείναν τα σχολεία σφαίρα για το καράβι που καπετάνευε ο πατέρας μου, όλη οι οικογένεια, η μητέρα μου, η γιαγιά μου, ο αδελφός μου και εγώ για 3 μήνες περίπου, σε ηλικία 12 ετών ταξίδεψα για 2,5 μήνες με το LIBERTY του πατέρα μου το M/V MARIA SANTA 10.500 t. οπότε όπως καταλαβαίνεις διάβασα με ιδιαίτερη συγκίνηση το υπέροχο άρθρο σου για τα LIBERTY που έτυχε να τα γνωρίζω από πρώτο χέρι. Είμαι λάτρης των παλιών καλών εποχών, των εποχών που οι άνθρωποί δεν είχαν χάσει ακόμα την ανθρωπιά τους και ο πλανήτης μας δεν είχε μετατραπεί σε ανώνυμη εταιρία, λατρεύω τις παλιές μαυρόασπρες φωτογραφίες, τις παλιές ιστορίες όπως το υπέροχο άρθρο σου για τα παλιά αρχοντικά του Νέου Φαλήρου.
ΑπάντησηΔιαγραφήΘερμά συγχαρητήρια για την καταπληκτική σου δουλιά σου και εύχομαι να συνεχίσεις την προσπάθεια και ποιος ξέρει ίσως μια μέρα και ένα βιβλίο, στο εύχομαι.
Να είσαι πάντα καλά.
Nikolaos Tzavaras
Los Griegos De Montezuma S.A
Los Mangos Hotel
Montezuma – Costa Rica
Office: + (506) 26420076 – 26420384
Mob.: + (506) 88356736 Home: + (506) 26420129
nikolaostzavaras@me.com
www.hotellosmangos.com
Υπηρέτησα στο Π.Ναυτικό από το 55 μέχρι το 90 και από τις πολλές αφηγήσεις αυτών που υπηρέτησαν στα Liberty μου είχαν εξάψει τη φαντασία. Το δέος, η εμπειρία και ο θαυμασμός γι' αυτά τα πλοία θα μου μείνουν αξέχαστα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΜπράβο σε σας που κρατάτε επάλξεις.
Α. Μυλωνάς.
Αντιπλοίαρχος ε.α Π.Ν
Σας ευχαριστώ για τα λόγια σας και το σχόλιο σας κ. Μυλωνά.
ΔιαγραφήYπερετησα στο ΑΓ.ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ το 1972 σαν αρχιθερμαστης.Συγκλονιστικη εμπειρια.Σας ευχαριστω που μου το φερατε στην μνημη.
ΔιαγραφήΚαι εγω καπετανοπαιδο και ταξιδευα μαζυ με τον πατερα μου (Καπεταν Αντώνης - Πετρουλιας) από πολύ μικρος. Ετσι η πρωτη εμπειρια μου ως εργαζόμενος ηταν ΜΟΥΤΣΟΣ σε ΛΥΜΠΕΡΤΗ - ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Κ ΙΙΙ - HELLENIC LINES LTD Καλιμανοπουλος Περικλης > . Ταξιδεψα ανα τον κοσμο και η εμπειρια μου αυτή ηταν και είναι φοβερη.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕχω πραγματικα συγκινηθεί με αυτές τις δημοσιεύσεις σας
Με τιμη Δ. Α. Πετρουλιας