Η ΧΑΡΤΑ ΤΟΥ ΡΗΓΑ ΚΑΙ ΤΟ ΠΟΡΤΟ ΔΡΑΚΟ

Στον δεύτερο όροφο του Μεγάρου Εϋνάρδου, εκεί όπου ο φακός του ιστολογίου του MLP βρέθηκε για να καταγράψει εικόνες από την σπουδαία έκθεση φωτογραφίας του φωτογράφου - ταξιδιώτη Δημήτρη Παπαδήμου, ειρήσθω εν παρόδω στεγάζεται το Αρχείο Χαρτογραφίας του Ελληνικού Χώρου, όπου εκτίθεται μόνιμα ένα αυθεντικό αντίτυπο της περίφημης Χάρτας του Ρήγα σε άριστη κατάσταση (δωρεά Βίκτωρος και Νιόβης Μελά).

Όπως ήταν φυσικό, το πέρασμα από την αίθουσα όπου υφίσταντο πολλά εκθέματα σχετικά με τον Ρήγα Φεραίο, τις πρωτοποριακές ιδέες του, τα έργα του και φυσικά το προαναφερθέν αντίγραφο της Χάρτας υπήρξε επιβεβλημένο:

Η Χάρτα του Ρήγα Φεραίου

Ο Ρήγας Βελεστινλής ή Ρήγας ο Θεσσαλός θεωρείται εθνομάρτυρας και πρόδρομος της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. Το "Φεραίος" λογικά είναι δημιούργημα μεταγενέστερων λογίων και αποδίδεται στη γενέτειρα πόλη του, το Βελεστίνο, δηλαδή τις αρχαίες Φερές, όπου γεννήθηκε το έτος 1757 από εύπορη οικογένεια. Κατά το έτος 1785, ο Ρήγας πήγε στην Κωνσταντινούπολη, όπου εντάχθηκε στο περιβάλλον των Φαναριωτών, γνωρίστηκε με τον πρίγκιπα Αλέξανδρο Υψηλάντη και τον ακολούθησε στη Μολδοβλαχία την επόμενη χρονιά. Η γνωριμία του Ρήγα με τον Δημήτριο Καταρτζή-Φωτιάδη, ενός εκ των πρώτων υποστηρικτών της δημοτικής γλώσσας και εκπρόσωπο του νεοελληνικού διαφωτισμού, υπήρξε καθοριστική. Αμφότεροι επηρεάστηκαν από το κίνημα του Γαλλικού Διαφωτισμού και τις θέσεις των Εγκυκλοπαιδιστών.

Αδαμάντiος Κοραής - Ρήγας Φεραίος - Αλέξανδρος Υψηλάντης

Το 1788 ο Ρήγας γνώρισε και ακολούθησε τον ηγεμόνα της Μολδοβλαχίας Νικόλαο Μαυρογένη στο Βουκουρέστι, όπου άρχισε να εργάζεται για την υλοποίηση του σχεδίου της ίδρυσης Βαλκανικής Ομοσπονδίας και της απελευθέρωσης του Γένους. Ο Ρήγας επεδίωκε μέσα από το μεταφραστικό και συγγραφικό του έργο να φέρει σε επαφή τους Έλληνες με τη δυτική σκέψη ώστε να τους προετοιμάσει για τη διεκδίκηση της ελευθερίας τους. Εμπνευσμένος από τον άνεμο της ελευθερίας που έπνεε στην Γαλλία και τη δυτική Ευρώπη στα τέλη του 18ου αιώνα, ο Ρήγας ευρισκόμενος στη Βιέννη από τον Αύγουστο του 1796 έως τον Δεκέμβριο του 1797 τύπωσε τα βιβλία του "Νέος Ανάχαρσις", "Ο Ηθικός Τρίπους", την εικόνα του Μεγάλου Αλεξάνδρου παίρνοντας άδεια από την Αυστριακή Αστυνομία, ενώ παράνομα τύπωσε το "Στρατιωτικόν Εγκόλπιον" και το Σύνταγμά του με τίτλο "Νέα Πολιτική Διοίκησις των κατοίκων της Ρούμελης της Μικράς Ασίας των Μεσογείων Νήσων και της Βλαχομπογδανίας", μέρος της οποίας υπήρξε ο περίφημος έμμετρος "Θούριος". Την ίδια περίοδο, ο Ρήγας τύπωσε και τους τρεις χάρτες του, τη Χάρτα της Ελλάδος, τη Νέα Χάρτα της Βλαχίας και τη Γενική Χάρτα της Μολδοβίας. 

Η μεγαλειώδης Χάρτα της Ελλάδος αποτελείται από 12 φύλλα διαστάσεων 50 επί 70 εκ. περίπου το καθένα, που αν συνενωθούν όλα μαζί, τότε δημιουργείται για πρώτη φορά ένας χάρτης του Βαλκανικού χώρου διαστάσεων 2 μέτρων επί 2 μέτρα.

Θαυμάζοντας λοιπόν από κοντά το αντίγραφο της Χάρτας και αναλογιζόμενος την τεράστια δυσκολία του εγχειρήματος, σε μια εποχή που δεν υπήρχαν ούτε δορυφόροι ούτε τοπογραφικά συστήματα και μέθοδοι, αλλά και την ανυπολόγιστη σημασία της για τον εθνικό-απελευθερωτικό αγώνα ο οποίος βρισκόταν σε πρώιμα στάδια, εστίασα αυθόρμητα στην περιοχή του Λεκανοπεδίου Αττικής και πιο συγκεκριμένα προς την πόλη του Πειραιώς: 

Ο έρημος Πειραιάς των τελών του 18ου αιώνα αναγράφεται ως "Πηραιεύς δράκος" ενώ μπορούμε επίσης να διακρίνουμε τα τοπωνύμια "Φαλιρεύς, Λεόνε Μουνυχίας". Έναντι του Πειραιά, η "Ψητάλια-δεσποτικό" και παραπέρα η "Σαλαμίς" με την "Κούλουρη". Τα Μακρά Τείχη απεικονίζονται εμφανέστατα και με τρόπο χαρακτηριστικό στη Χάρτα του Ρήγα "ενώνοντας" τον Πειραιά με την Αθήνα ("Αθήναι"), ενώ μπορούμε επίσης να διακρίνουμε τις αναφορές στο όρος του Κορυδαλλού ("Κορυδαλός"), το "Θριάσιον Πεδίον" και ακόμη πιο δυτικά την αρχαία Ελευσίνα ("Ελευσίς Λέψινα"). Ευδιάκριτος επίσης ο κύριος ποταμός της Αθήνας, ο Κηφισός με την αναφορά "Κηφισσός π." καθώς και ο "Ειλισός Καλλιρρόη π.", δηλαδή ο Ιλισός (ή Ιλισσός) ποταμός, ανατολικά του Πειραιώς. 

Διαβάστε σχετικά θέματα:

Ο Πειραιεύς (ετυμολογία)

Κείμενο - Πηγές:

Το κείμενο είναι πρωτότυπο, προϊόν προσωπικής έρευνας, προσωπικής εργασίας και προσωπικών εκτιμήσεων.

Στοιχεία και πληροφορίες ελήφθησαν από τις κάτωθι πηγές:

 
Ρήγας Φεραίος - Wikipedia
http://www.miet.gr

Φωτογραφίες:

• Όλες οι φωτογραφίες του αφιερώματος από το εσωτερικό της εκθέσεως ανήκουν στον γράφοντα το ιστολόγιο, διέπονται από κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας και προέρχονται από την προσωπική μου φωτογραφική σελίδα (ALL RIGHTS RESERVED).
• Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο.
• Όσοι παρανομούν διώκονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.
• Το χειρόγραφο ρητό του Ρήγα "Όποιος ελεύθερα συλλογάται συλλογάται καλά" έχει ληφθεί από το αρχείο με τίτλο "Το "Δέντρο της Ελευθερίας" μέσα από τη Χάρτα του Ρήγα Φεραίου και τα ιστορικά γεγονότα της εποχής του."