ΤΗΣ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ ΤΑ ΧΡΩΜΑΤΑ (ΜΕΡΟΣ Β') [ΣΥΡΟΣ]

Στην παρούσα ανάρτηση, παρουσιάζεται το δεύτερο μέρος ενός ημερησίου ολιγόωρου φωτογραφικού οδοιπορικού στην πόλη της Ερμούπολης, πρωτεύουσας της νήσου Σύρου και των Κυκλάδων, μέσα από μια σειρά ενδεικτικών φωτογραφικών καταγραφών.

Η πόλη της Ερμούπολης αναπτύχθηκε ιδιαίτερα μετά το 1826, χρονολογία κατά την οποία εγκαταστάθηκαν στο νησί αρκετοί πρόσφυγες από τα Ψαρά και τη Χίο. Ως γνωστόν, η Ερμούπολη εξελίχθηκε σε σπουδαίο ναυτικό, βιομηχανικό και πολιτιστικό κέντρο του νέου ελληνικού κράτους. Κατά το έτος 1828, οι κάτοικοι της Ερμούπολης ανέρχονταν σε 14.000 ψυχές, συνθέτοντας το μεγαλύτερο αστικό κέντρο της Ελλάδας ενώ πολύ γρήγορα, σε συνδυασμό με τη δημιουργία του μεγαλύτερου βιομηχανικού και εμπορικού κέντρου της ελεύθερης χώρας, έφθασε στα μέσα του 19ου αιώνα (έτος 1850) τους 20.000 κατοίκους, ενώ προς το τέλος του αιώνα (έτος 1889) τους 22.000 κατοίκους, έναν αριθμό σημαντικά αυξημένο σε σχέση με τον σημερινό πληθυσμό της Ερμούπολη (σσ. περίπου 15.000 κάτοικοι). Συν τοις άλλοις, οι Ερμουπολίτες, εύποροι και καλλιεργημένοι, φρόντισαν να δώσουν στην πόλη τους μια πνευματική ακτινοβολία πρωτόγνωρη για τα δεδομένα της εποχής.

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως στα χρόνια του ξεσπάσματος ελληνικής Επανάστασης, ο πληθυσμός του νησιού υπολογιζόταν σε περίπου 4.000 κατοίκους οι οποίοι εντοπιζόταν κυρίως στον οικισμό της Άνω Σύρου. Στους πρόποδες του λόφου, μέσα σε λίγα χρόνια, δημιουργήθηκε ένα μικρό αστικό θαύμα: Μια πόλη γεμάτη ζωή και πλούσια κτίρια υψώθηκε μέσα σε ελάχιστο χρόνο, εκεί που νωρίτερα υπήρχε άγονο έδαφος και μετρημένα στα δάχτυλα του ενός χεριού χαμόσπιτα και αποθήκες. Στη κορυφή του λόφου της Άνω Σύρου ο καθολικός καθεδρικός ναός του Αγίου Γεωργίου (Σαν Τζώρτζης) κοντά στις μονές των Καπουτσίνων και Ιησουϊτών καθολικών μοναχών, η παρουσία των οποίων στο νησί χρονολογείται από την εποχή των Σταυροφοριών.

Στον ακριβώς απέναντι λόφο, βρίσκεται οικοδομημένος από το 1845 ο ορθόδοξος ναός της Αναστάσεως του Σωτήρα. Ο ταξιδιώτης-επισκέπτης μπαίνοντας στο λιμάνι της Ερμούπολης αντικρίζει τους δυο ναούς στους δυο αντικριστούς λόφους, ως απόδειξη της διαχρονικής συνύπαρξης των δυο χριστιανικών δογμάτων στο νησί της Σύρου.

Στις μέρες μας (21ος αιώνας), το λιμάνι της Ερμούπολης έχει χάσει πλέον την αίγλη του παρελθόντος του. Με την ανατολή του 20ου αιώνα και τη διαρκή ανάπτυξη της Αθήνας και του επινείου αυτής, του Πειραιά, πολλοί Συριανοί βιομήχανοι, έμποροι και τραπεζίτες μετακόμισαν στην πρωτεύουσα, μεταφέροντας τις δραστηριότητές τους. Η ανάπτυξη της ατμοπλοΐας έκανε το λιμάνι της Σύρου λιγότερο σημαντικό (νωρίτερα τα ιστιοφόρα έκαναν πάντα σταθμό στο νησί για ανεφοδιασμό) ενώ και η διώρυγα της Κορίνθου τροποποίησε τις θαλάσσιες διαδρομές, συντελώντας επίσης στη μείωση της κίνησης και της σημασίας του εν λόγω λιμανιού. 

Στο δεξί άκρο του λιμανιού της Ερμούπολης δεσπόζουν τα πετρόκτιστα δημόσια κτίρια του Τελωνείου και των παλαιών μεγάλων Αποθηκών Διαμετακομίσεως, που κτίστηκαν λίγο μετά τα μέσα του 19ου αιώνα και τα οποία σήμερα στεγάζουν διάφορες υπηρεσίες της πόλης.

Στην άλλη άκρη της παραλίας βρίσκονται οι εγκαταστάσεις των Ναυπηγείων Νεωρείου, οι παλαιότερες εν λειτουργία ναυπηγικές εγκαταστάσεις της Ελλάδας. Το Νεώρειο, το οποίο απασχολούσε κάποτε περισσότερους από 1.000 εργαζομένους, αποτέλεσε έναν από τους κύριους λόγους συγκράτησης του πληθυσμού της Σύρου, πληθυσμός ο οποίος μειωνόταν διαρκώς από το 1920, φθάνοντας στο κατώτερο σημείο του στην απογραφή του 1971.

Η περιπλάνηση στο κεντρικό παραλιακό δρόμο, στους εμπορικούς δρόμους της πόλης αλλά και στα ανηφορικά σοκάκια αξίζει τον κόπο και θα αποζημιώσει ακόμη και τους πιο απαιτητικούς. Η Ερμούπολη αδιαμφισβήτητα διατηρεί μεγάλο μέρος του ιδιότυπου "χρώματος" του ενδόξου παρελθόντος της.

Στο κέντρο της πόλης δεσπόζει η μαρμαρόστρωτη πλατεία Μιαούλη, με τους φοίνικες, τον ανδριάντα του ναυάρχου Μιαούλη, την εξέδρα της φιλαρμονικής, τις καφετέριες που βρίθουν από κόσμο και βεβαίως το εντυπωσιακό κτίριο του Δημαρχείου της Ερμούπολης. Το μεγαλοπρεπές νεοκλασικό οικοδόμημα, σε σχεδιασμό Ερνέστου Τσίλλερ (Ernst Ziller), οικοδομήθηκε την περίοδο 1876-1891 και σήμερα στεγάζει διοικητικές υπηρεσίες του Δήμου, τα δικαστήρια και το Αρχαιολογικό Μουσείο. Πέριξ της πλατείας Μιαούλη υπάρχουν και άλλα εντυπωσιακά κτίρια ιστορικής σημασίας.

Δείτε ένα ξεχωριστό ιστορικό / φωτογραφικό αφιέρωμα στο Δημαρχιακό Μέγαρο της Σύρου με πολλές παλαιές φωτογραφίες εποχής αλλά και σύγχρονες λήψεις εδώ.

Περπατώντας στα κλιμακωτά πλακόστρωτα σοκάκια που εκκινούν από την πλατεία Μιαούλη μπορούμε να ανακαλύψουμε πολλές εκπλήξεις. Στα αριστερά της πλατείας βρίσκεται η εκκλησία της Μεταμορφώσεως του Σωτήρα, η παλαιότερη εκκλησία του νησιού (1824) και έδρα της μητρόπολης Σύρου. Στο ιστορικό του βοτσαλωτό προαύλιο "βάφτισαν" οι πρόσφυγες τη νέα πόλη με το όνομα Ερμούπολη.

Από την αντίθετη πλευρά και ακολουθώντας το δρόμο εκ δεξιών του Δημαρχείου, ξεπροβάλει επιβλητικός ο ναός του Αγίου Νικολάου του "Πλουσίου". Ο Άγιος Νικόλαος είναι ο πολιούχος της Ερμούπολης και ως γνωστόν προστάτης των ναυτικών. Ο ναός άρχισε να χτίζεται το 1848 και οι εργασίες κατασκευής του κράτησαν μέχρι το 1905. Η τρίκλιτη αυτή βασιλική ξεχωρίζει από μακρυά λόγω του γαλάζιου τρούλου της και του καμπαναριού της μόλις το πλοίο μπαίνει μέσα στο λιμάνι. Ονομάστηκε "Πλούσιος" για να ξεχωρίζει από τον "Φτωχό" Άγιο Νικόλαο της Άνω Σύρου.

Ιδιαίτερη μνεία αξίζει η γραφική συνοικία "Βαπόρια", πίσω από τον προαναφερόμενο ναό του Αγίου Νικολάου του "Πλουσίου". Θαυμάσια νεοκλασικά κτίρια με πλούσιο αρχιτεκτονικό διάκοσμο σε μια καλοδιατηρημένη συνοικία που ξεπροβάλει από το μακρινό ένδοξο παρελθόν κτισμένη πάνω στο κύμα του Αιγαίου Πελάγους. 

Η πόλη της Ερμούπολης αποτελεί έναν αγαπημένο φωτογραφικό προορισμό λόγω της πολύπλοκης προσωπικότητάς της και του ιδιότυπου "χρώματός" της. Μια πόλη-μουσείο, με αξιόλογες τουριστικές υποδομές, ανθρώπινη και γραφική, με σεβασμό στην παράδοση και την ιστορία της, δύναται να μεταφέρει σε μια άλλη εποχή τους επισκέπτες της. Και βέβαια, από την Ερμούπολη ξεκινούν πλήθος συνδυαστικών διαδρομών προς τις υπόλοιπα μικρότερα σημεία αναφοράς της Σύρου.

Δείτε το πρώτο μέρος του φωτογραφικού οδοιπορικού εδώ.

Δείτε ένα ξεχωριστό ιστορικό / φωτογραφικό αφιέρωμα στο Δημαρχιακό Μέγαρο της Σύρου με πολλές παλαιές φωτογραφίες εποχής αλλά και σύγχρονες λήψεις εδώ.

Κείμενο - Πηγές:

Το κείμενο που συνοδεύει τις εικόνες είναι πρωτότυπο, προϊόν προσωπικής έρευνας, προσωπικής εργασίας και προσωπικών εκτιμήσεων. Στοιχεία και πληροφορίες ελήφθησαν από τις κάτωθι πηγές:

• Wikipedia
• Syros Guide Book (2009)

Φωτογραφίες:

• Όλες οι φωτογραφίες του αφιερώματος ανήκουν στον γράφοντα το ιστολόγιο, διέπονται από κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας και προέρχονται από την προσωπική μου φωτογραφική σελίδα (ALL RIGHTS RESERVED).
• Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο.
• Όσοι παρανομούν διώκονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.