ΤΟ "ΣΤΟΙΧΕΙΩΜΕΝΟ" ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ ΝΑΥΑΡΧΟΥ ΜΙΑΟΥΛΗ

Ο ιερός ναός του Αγίου Σπυρίδωνα, Πολιούχου Αγίου του Πειραιώς, ξεκίνησε να οικοδομείται κατά το έτος 1836 στο οικόπεδο του ομώνυμου παρεκκλησίου-μοναστηρίου, το οποίο αποτελούσε σημείο αναφοράς του ερημικού και ακατοίκητου Πειραιά για αρκετούς αιώνες, όντας άλλωστε ένα από τα ελάχιστα κτίσματα της ευρύτερης περιοχής. Ο ως άνω θρησκευτικός ναός - ο οποίος υφίσταται με αρκετές τροποποιήσεις μέχρι σήμερα - κατασκευάστηκε τμηματικά σε ένα μακρύ χρονικό διάστημα αρχής γενομένης από τη δεκαετία του 1860 μέχρι και τη δεκαετία 1880-1890. Κατά τη δεκαετία του 1830, ήτοι κατά την χρονική περίοδο που ξεκίνησε η ανοικοδόμηση του ιερού ναού του Αγίου Σπυρίδωνος στη θέση της προϋπάρχουσας ερειπωμένης ομώνυμης μονής, ο ναύαρχος Ανδρέας Μιαούλης επέλεξε να κατασκευάσει ιδιόκτητη οικία επί της παραλίας του λιμένος Πειραιώς, επί προνομιακού οικοπέδου της παραλιακής οδού, ακριβώς μπροστά από τον ναό του Αγίου Σπυρίδωνα.

• Ο Ανδρέας Μιαούλης-Βώκος και η εν Πειραιεί του οικία

Ο Ανδρέας Μιαούλης, το πραγματικό επώνυμο του οποίου ήταν Βώκος (Ύδρα 20 Μαΐου 1769 – Αθήνα 11/23 Ιουνίου 1835), υπήρξε γόνος γνωστής οικογένειας της νήσου Ύδρας ο οποίος, ως γνωστόν, διαδραμάτισε πρωταγωνιστικό ρόλο τόσο κατά τη διάρκεια του εθνικό-απελευθερωτικού Αγώνα του 1821 όσο και κατά τη διάρκεια των πρώτων χρόνων της πολιτικής ζωής του νεοσύστατου ελληνικού κράτους (καποδιστριακή και οθωνική περίοδος).

Στα τελευταία χρόνια της ζωής του, ο Ανδρέας Μιαούλης αποφάσισε να μεταφέρει την οικία του κοντά στην Αθήνα - η οποία μόλις είχε γίνει νέα πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους παίρνοντας τα σκήπτρα από το Ναύπλιο - και γι'αυτό τον λόγο επέλεξε να οικοδομήσει το νέο του σπίτι πλησίον της (τότε) μονής Αγίου Σπυρίδωνα, επί της ακτής του λιμανιού του Πειραιά, η οποία περιοχή, αναφέρεται ως μια από τις ελάχιστες περιοχές του Πειραιά που δεν είχαν έλη (βάλτους).

Σύμφωνα με τον λαϊκό μύθο και τις σχετικές δεισιδαιμονίες που προέρχονταν από θρησκευτικούς κύκλους, κατά την διάρκεια της ανοικοδόμησης του κτιρίου, ένας μαυροφορεμένος μοναχός εμφανιζόταν στον ύπνο των εργολάβων και των εργατών ερωτώντας τους "γιατί κλείνετε το σπίτι μου;" με αποτέλεσμα οι εργασίες να σταματούν συνεχώς και ο Ανδρέας Μιαούλης να αναγκάζεται να αλλάζει συνεχώς εργολάβους και εργάτες. Όταν πλέον ο Μιαούλης ανέλαβε μόνος του την εργολαβία του εγχειρήματος, ο λαϊκός μύθος αναφέρει πως οι ευσεβείς Πειραιώτες - οι οποίοι εξαρχής διαφωνούσαν με την κατασκευή της οικίας Μιαούλη στο συγκεκριμένο οικόπεδο μπροστά στην μονή του Αγίου Σπυρίδωνα - άρχισαν να "βλέπουν" στον ύπνο τους τον ίδιο μαυροφορεμένο μοναχό ο οποίος "διεμήνυε" πως ο ιδιοκτήτης του κτιρίου δε θα προλάβει να ζήσει σε αυτό.

Η πρώην οικία Μιαούλη όπως καταγράφηκε περί τις αρχές του 20ου αιώνα:

Χρησιμοποιώντας ως βάση την ως άνω ασπρόμαυρη καταγραφή, παρουσιάζουμε την ακόλουθη σύνθεση/αντιπαραβολή του Πειραιά "χθες" και του "σήμερα", μέσα από το πρωτότυπο προσωπικό project Πειραιάς Τότε και Σήμερα / Πειραιάς - Piraeus Retronaut, με κοινό σημείο αναφοράς αμφότερων λήψεων, το ένα εκ των δυο καμπαναριών του συγχρόνου ιερού ναού Αγίου Σπυρίδωνα:

Ο ιερός ναός του Αγίου Σπυρίδωνος με την διαμορφωθείσα πλατεία έμπροσθεν αυτού, όπως καταγράφηκε από την ακτή Μιαούλη, στις αρχές της δεκαετίας του 2010. 

Ειρήσθω εν παρόδω, ο ναύαρχος Ανδρέας Μιαούλης δεν πρόλαβε να κατοικήσει στο ιδιόκτητο Μέγαρο το οποίο οικοδομήθηκε επί της παραλίας λιμένος Πειραιώς καθώς απεβίωσε, προσβεβλημένος από φυματίωση, το απόγευμα της Κυριακής της 11ης Ιουνίου του 1835, στην οδό Αιόλου, στην Αθήνα. 

Ο Ανδρέας Μιαούλης ενταφιάστηκε στο άκρο του λιμένος Πειραιώς, εντός του Βασιλικού Περιπτέρου και προς τιμήν του η παραλιακή λεωφόρος ονοματίστηκε έκτοτε ως "ακτή Μιαούλη", ονομασία η οποία διατηρείται μέχρι τις μέρες μας (21ος αιώνας). Βέβαια, τα οστά καθώς και ο τάφος του Ανδρέα Μιαούλη δεν βρίσκονται πια στην ομώνυμη ακτή στον Πειραιά καθώς κατά το έτος 1952 μεταφέρθηκαν αρχικά στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων και εν συνεχεία, κατά το έτος 1986, στη γενέτειρά του, νήσο της Ύδρας.

Εν τέλει, η εν Πειραιεί οικία Μιαούλη αποπερατώθηκε μετά τον θάνατο του ναυάρχου και πωλήθηκε από τους κληρονόμους του ναυάρχου στον Ανέστη Χατζόπουλο, κατόπιν πλειστηριασμού, κατά το έτος 1843. Μια δεκαετία αργότερα, κατά την περίοδο της πρώτης αγγλογαλλικής κατοχής του Πειραιώς (1854-1857), η οικία Χατζόπουλου επιτάχθηκε από τις γαλλικές δυνάμεις αποτελώντας βάση του ναυάρχου Τινάν. Κατά το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, σύμφωνα με στοιχεία που προκύπτουν από μελέτη και έρευνα του Τύπου της δεκαετίας του 1860 - 1870, στους άνω ορόφους του κτιρίου λειτούργησε το Ξενοδοχείο "Ευρώπη" ενώ στο ισόγειο αυτού, σημείο αναφοράς αποτελούσε το καφενείο του Π. Σουσάνα. 

• Η οικία Μιαούλη μέσα από παλιές φωτογραφίες

Η υπό εξέτασιν οικία αρχικής ιδιοκτησίας Ανδρέα Μιαούλη όπως καταγράφηκε περί τα 1880, μέσα από μια σπάνια καταγραφή εκ του αρχείου Ι Μελετόπουλου, εποχή κατά την οποία χρησιμοποιείτο ως Λέσχη, προτού αποτεφρωθεί από πυρκαγιά. Αξιοσημείωτη η παρουσία του ιππήλατου σιδηρόδρομου (ιπποσιδηρόδρομου) επί της παραλιακής ακτής, ενώ στο βάθος διακρίνεται ο τρούλος του ιερού ναού του Αγίου Νικολάου:

Έτερη καταγραφή της πάλαι ποτέ οικίας Μιαούλη στον άνω όροφο της οποίας, αρχής γενομένης από το 1893, στεγαζόταν το Φωτογραφείο (Grand Atelier Artistique Photographic) των Θερμογιάννη και Γιαννόπουλου.

Η υπό εξέτασιν οικία αρχικής ιδιοκτησίας Ανδρέα Μιαούλη (μετέπειτα ιδιοκτησίας Ανέστη Χατζόπουλου), έναντι της εκκλησίας του Αγίου Σπυρίδωνα, όπως καταγράφηκε σε επιχρωματισμένο επιστολικό δελτάριο της πρώτης δεκαετίας του 20ου αιώνα. 'Όπως μπορεί κάποιος να παρατηρήσει, εκτός από την υπό εξέτασιν οικία, στο φωτογραφικό κάδρο καταγράφονται επίσης το κτίριο όπου λειτουργούσε το Ξενοδοχείον "ο Πειραιεύς" στη συμβολή της ακτής Μιαούλη και της οδού Μπουμπουλίνας αλλά και η νέο-ανεγειρόμενη εκείνη την εποχή εκκλησία του Αγίου Βασιλείου στο βάθος. Αξιοσημείωτο είναι δε το γεγονός πως το Μέγαρο των αδελφών Βάττη, στη συμβολή της ακτής Μιαούλη με την οδό Μπουμπουλίνας, δεν είχε ακόμη οικοδομηθεί.

Η υπό εξέτασιν οικία αρχικής ιδιοκτησίας Ανδρέα Μιαούλη, η οποία αποτεφρώθηκε δις στο πέρασμα των δεκαετιών και ξανακτίστηκε, όπως καταγράφηκε στις αρχές του 20ου αιώνα:

Άποψη της πλακόστρωτης παραλιακής ακτής κατά την πρώτη δεκαετία του 20ου αιώνα (circa 1910). Διακρίνονται εκτός των άλλων, το Δημαρχείο (Ωρολόγιον) με το ισόγειο καφενείο, ο Τινάνειος Κήπος, ο ιερός ναός του Αγίου Σπυρίδωνα, η Βασιλική Αποβάθρα, το τραμ της παραλίας και στο δεξί άκρο η υπό εξέταση πρώην οικία Ανδρέα Μιαούλη:

Η οικία Μιαούλη έναντι του ιερού ναού του Αγίου Σπυρίδωνα όπως καταγράφηκε στις 22 Ιουνίου του 1917, μέσα από τα ψηφιοποιημένα αρχεία του Γαλλικού Υπουργείου Εξωτερικών (Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας). Τα συγκεντρωμένα πλήθη έναντι των εμπορικών καταστημάτων της ακτής Μιαούλη βρίσκονταν εν αναμονή της υποδοχής του Ελευθερίου Βενιζέλου.

Δίγλωσσο επιστολικό δελτάριο των πρώτων δεκαετιών του 20ου αιώνα, με τίτλο "Πειραιεύς: Ακτή Μιαούλη (Pirée: Quai Miaouli)" στο οποίο καταγράφεται η πάλαι ποτέ οικία Ανδρέα Μιαούλη στο ισόγειο της οποίας λειτουργούσε το εν Πειραιεί πρατήριο του φημισμένου πιλοποιείου του Ηλία Χ. Πουλόπουλου:

Στο πέρασμα των δεκαετιών, η πρώην οικία Μιαούλη η οποία βρισκόταν πλέον υπό την ιδιοκτησία των κληρονόμων του Ανέστη Χατζόπουλου (σσ. μεταξύ των οποίων επί δεκαετίες Νομάρχης Αττικοβοιωτίας Νικόλαος Χατζόπουλος) παρέμενε μεν σημείο αναφοράς επί της ακτής Μιαούλη έναντι της επονομαζόμενης Βασιλικής Αποβάθρας, πλην όμως οι φήμες που χαρακτήριζαν το εν λόγω κτίριο ως "στοιχειωμένο", "καταραμένο" ή "γρουσούζικο" συνέχισαν να το συνοδεύουν. 

Τις εν λόγω φήμες ενίσχυαν βέβαια συγκυρίες όπως λ.χ. το γεγονός ότι η πρώτη ελληνική ατμοπλοϊκή εταιρεία, η "Ελληνική Ατμοπλοΐα" γνωστή και ως "Ατμοπλοΐα Σύρου" (έτος ιδρύσεως 1857, στην Ερμούπολη της Σύρου), όταν μετέφερε την έδρα της στον Πειραιά, εγκατέστησε τα γραφεία της στο ισόγειο υπό εξέτασιν κτιρίου και τελικά πτώχευσε (έτος 1905). Επίσης, σχετική αναφορά γίνεται επίσης σε δύο από τους τελευταίους ιδιοκτήτες του σπιτιού, στον στρατηγό Γεώργιο Χατζηανέστη ή Χατζανέστη (3 Δεκεμβρίου 1863 - 15 Νοεμβρίου 1922), εγγονό του Ανέστη Χατζόπουλου, ο οποίος υπήρξε εις εκ των έξι εκτελεσθέντων στο Γουδί ως υπαίτιος της Μικρασιατικής Καταστροφής, καθώς και στον διευθυντή της Αστυνομίας και της Αγορανομίας Γεώργιο Δ. Πειρουνάκη, τρίτο σύζυγο της Αικατερίνης Χατζοπούλου, μοναδικής αδελφής του Γ. Χατζηανέστη (σσ. η Αικατερίνη παντρεύτηκε σε πρώτο γάμο τον εφοπλιστή Γεώργιο Μαύρο και σε δεύτερο γάμο τον Άγγλο λόρδο Edward Fitzgerald Law, εξ'ου και η ονομασία της ως Λαίδη Λω). Ο Γεώργιος Δ. Πειρουνάκης, ο οποίος διατέλεσε Γενικός Γραμματέας Επισιτισμού αλλά και Υφυπουργός κατά τη διάρκεια των κυβερνήσεων δοσίλογων κατά τη διάρκεια της Κατοχής, συνελήφθη από αντάρτες του ΕΑΜ – ΕΛΑΣ κατά τα Δεκεμβριανά του 1944 και εκτελέστηκε τον Ιανουάριο του 1945 στα Κρώρα Βοιωτίας (σημερινή ονομασία Στεφάνη Βοιωτίας).

Η εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα, ο Τινάνειος Κήπος, η πρώην οικία Μιαούλη και το Μέγαρο των αδελφών Βάττη σε μια φωτογραφία της εποχής του Μεσοπολέμου. Η εν λόγω φωτογραφία έχει ληφθεί πιθανότατα από κάποιον εξώστη του Μεγάρου Σπυράκη:

Προπολεμική φωτογραφία, με σημείο αναφοράς τον Τινάνειο Κήπο και το κεντρικό λιμάνι του Πειραιά, στην οποία διακρίνεται - στο αριστερό άκρο - η υπό εξέταση πρώην οικία Μιαούλη:

Η πάλαι ποτέ οικία του Ανδρέα Μιαούλη όπως καταγράφηκε δια χειρός του φωτογράφου / κινηματογραφιστή Eli Lotar την άνοιξη του έτους 1931. Στο ισόγειο του υπό εξέτασιν κτιρίου λειτουργούσε τότε το εν Πειραιεί υποκατάστημα του Πιλοποιείου του Ηλία Πουλόπουλου και Υιού (Πιλ Πουλ).

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως ήδη από την δεκαετία του 1930, υφίσταται επίσημα καταγεγραμμένη η επιδίωξη κατεδαφίσεως της οικίας Μιαούλη η οποία στερούσε στον ιερό ναό του Αγίου Σπυρίδωνος την πολυπόθητη θέα προς την θάλασσα. Πιο συγκεκριμένα, ο Γενικός Γραμματέας Πειραιώς στα χρόνια του μεταξικού καθεστώτος Άγγελος Παπαναστασίου υπογράμμιζε πως ο Δήμος Πειραιώς, μεριμνώντας για την ικανοποίηση του τοπικού θρησκευτικού αισθήματος, είχε αναλάβει πρωτοβουλία εξωραϊσμού του προ του ιερού ναού του Πολιούχου Αγίου Σπυρίδωνος χώρου δια της επιδιωκόμενης απαλλοτριώσεως των κτισμάτων που στερούσαν την διέξοδο προς την παραλία λιμένος. 

Η ακτή Μιαούλη με την πρώην οικία Μιαούλη έμπροσθεν της εκκλησίας του Αγίου Σπυρίδωνα κατά τη δεκαετία του 1930-1940:

Κατά τις πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες, στο τμήμα του υπό εξέτασιν Μεγάρου που "κοίταγε" προς την ακτή Μιαούλη συνέχιζαν να στεγάζονται ισόγεια καταστήματα όπως λ.χ. το ναυτικό πρακτορείο "Αδάμ". Αντίθετα, στο πίσω μέρος του κτιρίου, προς τον Άγιο Σπυρίδωνα και το "Γιαχνί Σοκάκι" λειτουργούσε μεταξύ των άλλων το καφενείο "Κυκλαδικόν" του Γ. Μπαλαμπάνου, το οποίο άπλωνε τα τραπεζοκαθίσματά του και εντός του Τινάνειου Κήπου.

Στην παρακάτω ασπρόμαυρη φωτογραφική καταγραφή της ακτής Μιαούλης από τη δεκαετία του 1960, παρατηρήστε εκτός από την μουσική αμερικανική μπάντα που παρελαύνει παρουσία πλήθους στο μέσον της παραλιακής λεωφόρου στο ύψος του Τινανείου Κήπου, τον ιερό ναό του Αγίου Σπυρίδωνος, την υπό εξέτασιν πρώην οικία Μιαούλη αλλά και το υπό ανέγερσιν Μέγαρο ΕΛ-ΠΑ.

Έτερη ασπρόμαυρη φωτογραφική καταγραφή, της ιδίας περίπου περιόδου (σσ. η ανέγερση του Μεγάρου ΕΛ-ΠΑ έχει ολοκληρωθεί) με τον κατάφυτο Τινάνειο Κήπο και την υπό εξέταση πρώην οικία του Ανδρέα Μιαούλη σε μια λήψη η οποία έχει πραγματοποιηθεί από κτίριο επί της οδού Φίλωνος:

Η πάλαι ποτέ οικία Μιαούλη, όπως καταγράφηκε φωτογραφικά δια χειρός του μαθηματικού Γεωργίου Μπακούρου, κατά τον μήνα Δεκέμβριο του έτους 1969. Ο φωτογράφος στέκεται στην οδό Σωτήρος, παραπλεύρως του Τινάνειου Κήπου:

Έγχρωμη φωτογραφική καταγραφή - ίσως μια από τις τελευταίες - της πολυθρύλητης οικίας του ναυάρχου Μιαούλη:

Εν τέλει την οριστική επίλυση του ζητήματος προσέφερε μετά από έντονες και μακροχρόνιες πιέσεις ιδιωτών πιστών και Κλήρου για απαλλοτρίωση του οικοπέδου, ο διορισμένος επί Δικτατορίας Δήμαρχος Πειραιώς Αριστείδης Σ. Σκυλίτσης, ο οποίος με συνοπτικές διαδικασίες στα τέλη του έτους 1969 προχώρησε στην κατεδάφιση του υπό εξέτασιν κτιρίου προσφέροντας στην εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα την πολυπόθητη απρόσκοπτη θέα προς τη θάλασσα και την παραλία λιμένος. Γεγονός είναι πως οι συγκεκριμένες ενέργειες του Σκυλίτση χειροκροτήθηκαν από πλήθος κόσμου, μεταξύ των οποίων ο γνωστός ιστορικός, αρχαιολόγος και έφορος του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου Ιωάννης Μελετόπουλος: 

Ο ίδιος ο Αριστείδης Σ. Σκυλίτσης φέρεται να επέβλεψε προσωπικώς την κατεδάφιση του κτιρίου η οποία ολοκληρώθηκε εντός μόλις τριών ημερών κατά την περίοδο των Χριστουγέννων του έτους 1969 καθώς επίσης την κατασκευή ενός ευρύ κοινόχρηστου πεζοδρόμου - πλατείας, έμπροσθεν και παραπλεύρως του ιερού ναού του Αγίου Σπυρίδωνος, η οποία ολοκληρώθηκε σε χρόνο ρεκόρ μέχρι την ημέρα των Θεοφανίων του έτους 1970. Ο ιερός ναός του Πολιούχου Αγίου Σπυρίδωνος μετά την ολοκλήρωση της κατεδάφισης των κτιρίων προ αυτού και την εκτέλεση έργων ωραιοποίησης του χώρου:

Ειρήσθω εν παρόδω, λίγα χρόνια πριν, ο Αριστείδη Σ. Σκυλίτσης είχε επίσης φροντίσει να προσφέρει στο σύμβολο της πόλης του Πειραιά, στο "Ρολόι", την ίδια ακριβώς τύχη, με απώτερο σκοπό να μην "κρύβεται" η νέα Μητρόπολη της Αγίας Τριάδας. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως σε σχετικές εκδόσεις της περιόδου δημαρχίας Α. Σκυλίτση, η "Αποκάλυψις του Αγίου Σπυρίδωνος" προβαλλόταν στον κατάλογο των έργων του δοτού Δημάρχου με φωτογραφίες όπως η κάτωθι: 

Αξιομνημόνευτο είναι το γεγονός πως στα όρια του οικοπέδου όπου κάποτε υψωνόταν η υπό εξέταση κατεδαφισμένη πλέον πρώην οικία ιδιοκτησίας Μιαούλη, από τις 22 Μαρτίου του 1978 (ημερομηνία αποκαλυπτηρίων) υφίσταται χάλκινη προτομή του Ανδρέα Μιαούλη, δωρεά του Ιωάννη Αλ. Μελετόπουλου.

Όλα τα παραπάνω στοιχεία και οι ανάλογες πηγές έρευνας που εμφανίζονται στο τέλος του παρόντος κειμένου δίδουν την ευκαιρία στον αναγνώστη να αναλογιστεί ποια γεγονότα είναι αληθή και πιο ανήκουν στη σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας.  

Οι λαϊκοί μύθοι και οι δεισιδαιμονίες ήταν και παραμένουν προσφιλείς, ειδικότερα στις θεοφοβούμενες και συχνά αμόρφωτες πλατιές πληθυσμιακές μάζες (συμβαίνει ακόμη και σήμερα, πόσο μάλλον το μακρινό 1840). Από εκεί και πέρα, αδιαμφισβήτητα, ο κλήρος και ουχί μονάχα στην Ελλάδα, πάντοτε είχε μια ροπή προς την πολυτέλεια και την επίδειξη, οπότε προσωπικά η κατασκευή ενός "μύθου" ευνοούμενου από συγκυρίες με σκοπό ένα προσδοκώμενο αποτέλεσμα - το οποίο εν τέλει ήρθε μετά από 130 περίπου χρόνια περίπου, δηλαδή την κατεδάφιση του κτιρίου - δε φαντάζει ένα απίθανο σενάριο. 

Διαβάστε σχετικά θέματα:

Η προτομή του Ανδρέα Μιαούλη

Κείμενο - Πηγές:

Το κείμενο είναι πρωτότυπο, προϊόν προσωπικής έρευνας, προσωπικής εργασίας και προσωπικών εκτιμήσεων. Στοιχεία και πληροφορίες ελήφθησαν από τις κάτωθι πηγές:

• Το Μοναστήρι και ο Ναός του Αγίου Σπυρίδωνα
• Η χάλκινη προτομή του ναυάρχου Ανδρέα Μιαούλη
• Το Πιλοποιείον του Πουλόπουλου
• "Πειραιάς 1834-1921", Σταματίνας Μαλικούτη, Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς
• "Ο Πειραιεύς μετά την 4ην Αυγούστου", υπό Άγγελου Παπαναστασίου, Δημοτικού Συμβούλου Αθηναίων, Γεν. Γραμματέως Δήμου Πειραιώς (1938)
• Τύπος Εποχής - Οδηγοί Πόλεως

Φωτογραφίες: 

• Όλες οι σύγχρονες φωτογραφίες του αφιερώματος καθώς επίσης οι συνθέσεις / αντιπαραβολές ανήκουν στον γράφοντα το ιστολόγιο, διέπονται από κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας και προέρχονται από την προσωπική μου φωτογραφική σελίδα (ALL RIGHTS RESERVED).
• Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο.
• Όσοι παρανομούν διώκονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.