ΛΕΩΦΟΡΟΣ ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΠΑΥΛΟΥ 25 [ΚΑΣΤΕΛΛΑ]

Δίχως αμφιβολία, οι προσπάθειες που λαμβάνουν χώρα σε ιστότοπους οργανισμών όπως λ.χ. το Ε.Λ.Ι.Α (Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο) ως προς την συλλογή και ψηφιοποίηση παλαιών φωτογραφιών, cartes postales και λοιπού αρχειακού / έντυπου υλικού που αφορά την Ελλάδα του 19ου και 20ού αιώνα είναι πραγματικά αξιέπαινες.

Ο ιστότοπος του Ελληνικού Λογοτεχνικού και Ιστορικού Αρχείου, έχει αποτελέσει μια από τις κύριες πηγές τροφοδοσίας παλαιών φωτογραφιών του Πειραιά, με βάση τις οποίες πραγματοποιούνται σχετικές συνθέσεις / αντιπαραβολές του "χθες και του σήμερα" για την πόλη του Πειραιά. Συχνά, η διαδικασία ταυτοποίησης κτιρίων αλλά και ολόκληρων περιοχών - ειδικά όταν δεν υπάρχουν πληροφορίες ή άλλες εμφανείς ενδείξεις για το "που ακριβώς βρίσκεται και τι ακριβώς είναι" αυτό που εικονίζεται στην παλαιά φωτογραφία - είναι αρκετά δύσκολη έως και, αρκετές φορές, αδύνατη. Ολόκληρες συνοικίες και περιοχές έχουν αλλάξει ριζικά σε σχέση με το εγγύτερο παρελθόν (σσ. αν αναφερόμαστε στις δεκαετίες του 1950-1960), πόσο μάλλον όταν προσπαθούμε να "τοποθετήσουμε" γεωγραφικά καταγραφές των αρχών του 20ου αιώνα (1900-1920) ή και των τελών του 19ου αιώνα (1880-1900)!

Όπως είναι φυσικό, στον ιστότοπο του Ε.Λ.Ι.Α. μπορεί κανείς να εντοπίσει αρκετά λάθη, τόσο ως προς τις περιληπτικές περιγραφές που υφίστανται δίκην σχολίου κάτω από ορισμένες αρχειακές φωτογραφίες, όσο και ως προς τις ακριβείς ημερομηνίες κάποιων φωτογραφιών. Επί του προκειμένου, μια ολόκληρη σειρά ασπρόμαυρων αρχειακών φωτογραφιών του ερασιτέχνη φωτογράφου Γεωργίου Σαματούρα με θέμα τον Πειραιά, καταγράφονται στο Ε.Λ.Ι.Α. με ημερομηνία λήψης το έτος 1955, ενώ είναι εμφανές πως πρόκειται για μεταγενέστερες λήψεις, των αρχών / μέσων της δεκαετίας του 1960, γεγονός που τεκμηριώνεται κατόπιν προσεκτικής παρατήρησης μικρών λεπτομερειών, όπως λ.χ. συγκεκριμένα μοντέλα Ι.Χ. αυτοκινήτων ή ορισμένα κτίρια με γνωστή ημερομηνία ανέγερσης κ.ο.κ. 

Αφορμή του ως άνω σύντομου σχολιασμού αποτελεί η κάτωθι ασπρόμαυρη ψηφιοποιημένη λήψη του Γεωργίου Σαματούρα, από τα μέσα της δεκαετίας του 1960 (και όχι 1955 που αναφέρει το Ε.Λ.Ι.Α), στην οποία καταγράφεται τμήμα ενός διώροφου κτιρίου, το οποίο μεταπολεμικά αναφερόταν ως οικία ιδιοκτησίας Βορριά.

Πηγή Εικόνας: ΕΛΙΑ

Στις αρχές της δεκαετίας του 2010, κατά τη διάρκεια ενός φωτογραφικού οδοιπορικού στην παλαιά λεωφόρο Φαλήρου, μετέπειτα μετονομασθείσα σε λεωφόρο Βασιλέως Παύλου και αργότερα σε λεωφόρο Αλέξανδρου Παπαναστασίου, το ως άνω κτίριο εμφανίστηκε μπροστά στον φωτογραφικό φακό του ιστολογίου:

Το μεγαλοπρεπές κτίριο με το χαρακτηριστικό πρόστυλο και τις νεοκλασικές αρχές στέκει ακόμη επί της λεωφόρου Βασιλέως Παύλου (Αλέξανδρου Παπαναστασίου) 25, πλήρως εγκαταλειμμένο και με φανερά τα σημάδια του περάσματος των δεκαετιών.  Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως το κυρίως οικοδόμημα δεν έχει άμεση επαφή με τον δρόμο και το πεζοδρόμιο, καθώς ο μαντρότοιχος του κήπου του, ο οποίος διατηρείται ανέπαφος, είναι αρκετός ψηλός. 

Μια σύνθεση / αντιπαραβολή της ασπρόμαυρης φωτογραφικής καταγραφής του Γ. Σαματούρα από τα μέσα της δεκαετίας του '60 και μιας σύγχρονης έγχρωμης λήψεως του έτους 2010, στα πλαίσια του προσωπικού πρωτότυπου project Πειραιάς / Piraeus Retronaut:

Ειρήσθω εν παρόδω, το υπό εξέτασιν κτίριο επί της λεωφόρου Βασιλέως Παύλου 25Β, φερόμενης ιδιοκτησίας Αθανασίου Μαρτίνου, έχει χαρακτηριστεί ως διατηρητέο από τις αρχές της δεκαετίας 1990, βάσει της αποφάσεως 84581/6430 της 22ης Οκτωβρίου 1992, όπως αυτή δημοσιεύτηκε στο Δ' Τεύχος του ΦΕΚ 1182 της 16ης Νοεμβρίου του ιδίου έτους. Σύμφωνα με το ΥΠΕΚΑ, πρόκειται για ένα ιδιαίτερα αξιόλογο παραδοσιακό κτίριο, με νεοκλασικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα, αυστηρή συμμετρία, το οποίο διαθέτει έναν χαρακτηριστικό εξώστη που στηρίζεται σε απλούς ορθογωνικούς στύλους, ενώ ταυτόχρονα ενδιαφέρουσα κρίνεται η διαμόρφωση της στέγης του, με την ιδιότυπη αετωματική έξαρση.

Ακολούθως, παρουσιάζεται μια σειρά σύγχρονων φωτογραφικών λήψεων του υπό εξέτασιν διατηρητέου κτιρίου όπως καταγράφηκε κατά το έτος 2010:

Το αξιόλογο παραδοσιακό κτίριο με τις νεοκλασικές αρχιτεκτονικές γραμμές δεσπόζει επί της στροφής του δρόμου με τον πετρόκτιστο μαντρότοιχο να αντέχει ακόμη στη φθορά του χρόνου.

Η ενδιαφέρουσα κεντρική αετωματική έξαρση της στέγης:

Μικρές φωτογραφικές λεπτομέρειες από το κτίριο πλησίον της κεντρικής εισόδου:

Η όψη του εγκαταλειμμένου διατηρητέου κτιρίου, γύρω από το οποίο είχαν τοποθετηθεί σκαλωσιές, όπως καταγράφηκε το καλοκαίρι του έτους 2017:

Η όψη του υπό εξέτασιν διατηρητέου όπως καταγράφηκε φωτογραφικά τον Μάιο του έτους 2021:

Το εγκαταλειμμένο διατηρητέο κτίριο της οδού Βασιλέως Παύλου 25Β, το οποίο διατίθεται προς πώληση, όπως καταγράφηκε φωτογραφικά στα μέσα Φεβρουαρίου του έτους 2025:

Κείμενο - Πηγές:

Το κείμενο είναι πρωτότυπο, προϊόν προσωπικής έρευνας, προσωπικής εργασίας και προσωπικών εκτιμήσεων. Στοιχεία και πληροφορίες έχουν ληφθεί από τις κάτωθι πηγές:

• Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο - ΕΛΙΑ 
• ΥΠΕΚΑ

Φωτογραφίες:

• Όλες οι σύγχρονες φωτογραφίες του αφιερώματος ανήκουν στον γράφοντα το ιστολόγιο, διέπονται από κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας και προέρχονται από την προσωπική μου φωτογραφική σελίδα (ALL RIGHTS RESERVED).
• Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο.
• Όσοι παρανομούν διώκονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.