O πολύ-ταξιδεμένος Αμερικανός φωτογράφος και δημοσιογράφος Harrison Forman (15 Ιουνίου 1904 – 31 Ιανουαρίου 1978), επί χρόνια συνεργάτης της ημερησίας εφημερίδος The New York Times και του μηνιαίου περιοδικού National Geographic, ο οποίος υπήρξε ιδιαίτερα γνωστός προπολεμικά για το ταξίδι του στο οροπέδιο του Θιβέτ και αργότερα, στα χρόνια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, για τις ανταποκρίσεις του από την Κίνα όπου πήρε συνέντευξη από τον Μάο, επισκέφθηκε την Ελλάδα αρκετές φορές κατά την διάρκεια των δεκαετιών του 1950 και του 1960. Ανάμεσα στις 50.000 φωτογραφίες από τα ταξίδια του ανά την υφήλιο οι οποίες δωρίστηκαν στην Βιβλιοθήκη της Αμερικανικής Γεωγραφικής Εταιρίας (American Geographical Society Library) στο Πανεπιστήμιο του Wisconsin–Milwaukee από την Sandra Carlyle Forman, σύζυγο του Harrison Forman, υφίστανται περίπου 600 φωτογραφίες ελληνικού ενδιαφέροντος.
Εξ αυτών των αρχειακών φωτογραφιών δια χειρός Harrison Forman, στο παρόν αφιέρωμα επιλέχθηκαν μια σειρά λήψεων που σχετίζονται με το Διεθνές Αεροδρόμιο του Ελληνικού. Οι εν λόγω ψηφιοποιημένες φωτογραφίες, οι οποίες έχουν κυκλοφορήσει στο ελληνικό διαδίκτυο, ως συνήθως με λανθασμένες ή αόριστες πληροφορίες (σσ. λογικό και επόμενο όταν οι αναρτήσεις γίνονται από ανθρώπους που δεν διαθέτουν γνώση) και δίχως αναφορά στον δημιουργό/φωτογράφο, καταγράφονται στη βάση δεδομένων του Πανεπιστημίου του Wisconsin–Milwaukee κατά τρόπο συγκεχυμένο, καθώς άλλοτε τοποθετούνται χρονικά κατά το έτος 1964 και άλλοτε κατά το 1969. Στο σημείο αυτό οφείλουμε να τονίσουμε πως κατόπιν σχετικής προσεκτικής μελέτης του συνόλου του φωτογραφικού υλικού της συλλογής Harrison Forman που σχετίζεται με την Ελλάδα, προκύπτει πως ο εν λόγω φωτογράφος/δημοσιογράφος επισκέφθηκε την χώρα μας τουλάχιστον μια φορά κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του '50 (χρησιμοποιώντας μάλιστα ασπρόμαυρο φιλμ) και ίσως τουλάχιστον άλλες δυο φορές, στις αρχές (1961) ή/και στα μέσα (1964) της δεκαετίας του '60, όπως επίσης και στα τέλη της ιδίας δεκαετίας (έτος 1969).
Παρεμπτιπτόντως, η κάτωθι φωτογραφική καταγραφή της εισόδου του κεντρικού κτιρίου του Κρατικού Αερολιμένος Αθηνών με τις χαρακτηριστικές πινακίδες "Ζήτω η 21η Απριλίου 1967" και "Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών", δε χωρά αμφιβολία πως προέρχεται από το ταξίδι του Harrison Forman στη χώρα μας στα τέλη της δεκαετίας του '60 - σσ. πιθανότατα κατά το έτος 1969, βάσει των αναφερομένων στη βάση δεδομένων του Πανεπιστημίου του Wisconsin–Milwaukee.
Ειρήσθω εν παρόδω, ο Κρατικός Αερολιμήν Αθηνών, γνωστότερος αργότερα ως Διεθνές Αεροδρόμιο του Ελληνικού ή απλά το Αεροδρόμιο του Ελληνικού, υπήρξε για πάνω από μισόν αιώνα ο κύριος διεθνής αερολιμένας της Αθήνας, μέχρι τον Μάρτιο του έτους 2001, οπότε και έκλεισε ο ιστορικός του κύκλος με την μεταφορά και λειτουργία του Διεθνούς Αερολιμένος Αθηνών στις νέες εγκαταστάσεις στην περιοχή των Σπάτων.
Επιγραμματικά, άξιο μνείας είναι το γεγονός πως η δημιουργία του αεροδρομίου στο Ελληνικό, στην τότε τοποθεσία Χασάνι όπου είχε αναπτυχθεί προσφυγικός συνοικισμός μετά την Καταστροφή του '22, αποτέλεσε προϊόν αποφάσεων της περιόδου διακυβερνήσεως της χώρας από τον Ιωάννη Μεταξά. Η επίσημη ανακοίνωση της κατασκευής του νέου αερολιμένος έγινε τον Αύγουστο του έτους 1936, από τον αρμόδιο υφυπουργό Αεροπορίας, ενώ για την επίτευξη του έργου διατέθηκε ποσό 18 εκατομμυρίων δραχμών για τις αποζημιώσεις των απαλλοτριώσεων των σχετικών εκτάσεων 2.150 στρεμμάτων. Η τελετή των εγκαινίων του νέου αεροδρομίου στο Χασάνι έλαβε χώρα στις 2 Ιουνίου του έτους 1938, πλην όμως το έργο ουδέποτε ολοκληρώθηκε καθώς προέκυψε η είσοδος της χώρας στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και η διακοπή των πτήσεων τον Οκτώβριο του 1940. Στα χρόνια της Κατοχής, οι εργασίες αποπεράτωσης του ημιτελούς επιταγμένου από τις δυνάμεις της πολεμικής αεροπορίας της Γερμανίας (Luftwaffe) αερολιμένα ολοκληρώθηκαν ενώ καταγράφηκε επέκταση των διαδρόμων του. Κατά την ίδια περίοδο, οι Σύμμαχοι επιχείρησαν πολλές φορές να βομβαρδίσουν από αέρος το υπό εξέτασιν αεροδρόμιο με σκοπό να το καταστήσουν μη λειτουργικό, γεγονός το οποίο έπληξε την ευρύτερη περιοχή (και τους κατοίκους της), υπό βρίσκονταν συχνά αντιμέτωποι με τις βόμβες των "συμμαχικών" αεροπλάνων. Μετά την αποχώρηση των γερμανικών δυνάμεων Κατοχής οι οποίες κατά την συνήθη πρακτική τους επιχείρησαν να καταστρέψουν τις εγκαταστάσεις του αερολιμένα, το αεροδρόμιο του Χασανίου πέρασε αρχικά υπό βρετανικό έλεγχο. Άλλωστε στο Χασάνι προσγειώθηκε ο Winston Churchill κατά τον ταραγμένο Δεκέμβριο του 1944. Κατά το δεύτερο μισό της δεκαετίας του '40, με την συνδρομή των ΗΠΑ (Σχέδιο Μάρσαλ), οι εγκαταστάσεις του αεροδρομίου του Ελληνικού εκσυγχρονίστηκαν από την Αμερικανική Πολεμική Αεροπορία [(United States Air Force (USAF)] με την ολοκλήρωση έργων ύψους 2,5 εκατομμυρίων δολαρίων (επέκταση διαδρόμου, κατασκευή δεύτερου διαδρόμου, κατασκευή πύργου ελέγχου εναέριας κυκλοφορίας, κατασκευή εγκαταστάσεων του δυτικού αεροσταθμού), ενώ στα τέλη της ιδίας δεκαετίας στο αεροδρόμιο του Ελληνικού ιδρύθηκε αεροπορική βάση για στρατιωτικά αεροσκάφη με στόχο την εξυπηρέτηση των μεταφορών (σσ. η Αμερικανική Βάση στο Ελληνικό λειτούργησε μέχρι το 1993). Στα τέλη της δεκαετίας του 1950, η επίσκεψη του 34ου Προέδρου των ΗΠΑ Dwight D. Eisenhower στις 14 Δεκεμβρίου του 1959 αποτέλεσε το έναυσμα για την επίσπευση και ολοκλήρωση μιας νέας σειράς έργων εκσυγχρονισμού και επέκτασης του αερολιμένα Αθηνών (σσ. μεταξύ των άλλων, ο κύριος διάδρομος επεκτάθηκε από τα 2250 στα 3000 μέτρα μήκους).
Οι εγκαταστάσεις του (δυτικού) Αερολιμένα Αθηνών και πιο συγκεκριμένα ο χώρος έξωθεν της αίθουσας των διερχομένων (transit) όπως καταγράφηκε δια χειρός Harrison Forman κατά την δεκαετία του 1960:
Η ταράτσα του "goodbye" με τα χαρακτηριστικά τραπεζοκαθίσματα και την απρόσκοπτη θέα προς τον διάδρομο προσγείωσης / απογείωσης στις εγκαταστάσεις του αρχικού / δυτικού αεροσταθμού του Ελληνικού και σε δεύτερο πλάνο, ένας εκ των πύργων ελέγχου εναέριας κυκλοφορίας όπως καταγράφηκαν από τον Harrison Forman. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός το νέο κτίριο των υπηρεσιών εναέριας κυκλοφορίας του Κρατικού Αερολιμένα Αθηνών εγκαινιάστηκε παρουσία κυβερνητικών παραγόντων και επισήμων, οι οποίοι ξεναγήθηκαν στις εγκαταστάσεις, στις 30 Ιουνίου του 1967, ήτοι λίγους μήνες μετά την επικράτηση των Απριλιανών.
Επιβάτες αποβιβασθέντες από ένα από τα χαρακτηριστικά ρυμουλκούμενα λεωφορεία μεταφοράς προσώπων του Αερολιμένα Αθηνών, με τα σινιάλα της Ολυμπιακής Αεροπορίας (Olympic Airways). Στο βάθος, ο ορεινός όγκος του Υμηττού.
Επιβάτες επιβιβαζόμενοι από την πίσω σκάλα στο αεροσκάφος "Comté de Foix" της Air France, κατασκευής/τύπου Sud Aviation SE 210 Caravelle, ενώ στο βάθος διακρίνεται μερικώς ένα από τα πολλά υπόστεγα του αεροδρομίου.
Στις 7 Απριλίου του 1960, επί ημερών κυβερνήσεως Κωνσταντίνου Καραμανλή (Πρώτη Σερρών, 8 Μαρτίου 1907 – Αθήνα, 23 Απριλίου 1998), υπεγράφη στο τότε Υπουργείο Συγκοινωνιών και Δημοσίων Έργων, από τον αρμόδιο Υπουργό Σόλωνα Γκίκα (1898 – 8 Σεπτεμβρίου 1978), μια νέα σύμβαση εκπόνησης μελέτης για την περαιτέρω ανάπτυξη του Αερολιμένα Αθηνών με την ιδιωτική αμερικανικών συμφερόντων κατασκευαστική εταιρία Ammann & Whitney (έτος ιδρύσεως 1946) η οποία συνεργαζόταν με τον διεθνώς αναγνωρισμένο Αμερικανό-Φιλανδό σχεδιαστή και αρχιτέκτονα Eero Saarinen (20 Αυγούστου 1910 – 1 Σεπτεμβρίου 1961). Σύμφωνα με το σχετικό πρόγραμμα έργων ύψους 10,5 εκατομμυρίων δολαρίων, εκτός από την περαιτέρω επιμήκυνση των διαδρόμων και την κατασκευή υποστηρικτικών εγκαταστάσεων, προβλεπόταν η δημιουργία ενός νέου αεροσταθμού. Δυο χρόνια αργότερα, στις 30 Μαΐου του 1962, τέθηκε από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή η θεμέλιος λίθος του νέου (ανατολικού) αεροσταθμού, ο οποίος κατασκευάστηκε σε σχέδια Eero Saarinen, αποτελώντας ένα από τα τελευταία έργα του.
Η ολοκλήρωση του (ανατολικού) αεροσταθμού και τα επίσημα εγκαίνια έλαβαν χώρα με μεγάλη καθυστέρηση στις 28 Ιουνίου του 1969, επί ημερών Δικτατορίας των Συνταγματαρχών, παρουσία του Γεωργίου Παπαδόπουλου και άλλων αξιωματούχων.
Το κτίριο του ανατολικού αεροσταθμού του Ελληνικού, όπως καταγράφηκε δια χειρός Harrison Forman, πιθανότατα κατά το έτος 1969, μετά τα επίσημα εγκαίνιά του. Σύμφωνα με τον αρχικό σχεδιασμό του κτιρίου, στο επίπεδο της εισόδου βρίσκονταν η αίθουσα των εκδοτηρίων εισιτηρίων, ο τελωνειακός έλεγχος, διάφορα καταστήματα και ένας εξώστης με εστιατόρια ανοικτός προς την αίθουσα transit. Στον ενδιάμεσο όροφο στεγάζονταν μεταξύ των άλλων οι υπηρεσίες ελέγχου συναλλάγματος, οι τελωνειακές υπηρεσίες κ.α. ενώ στο επίπεδο των αεροδιαδρόμων βρισκόταν η εντυπωσιακή αίθουσα transit, εσωτερικού ύψους τριών ορόφων καθώς επίσης οι πύλες αναχωρήσεων. Τέλος, στο υπόγειο του κτιρίου γινόταν η διακίνηση αποσκευών και στεγάζονταν οι υπηρεσίες λειτουργίας του αεροδρομίου.
Ως γνωστόν, μετά την ολοκλήρωση του ανατολικού αεροσταθμού, πλησίον της λεωφόρου Βουλιαγμένης, όλες οι διεθνείς πτήσεις "διοχετεύονταν" σε αυτόν (το λεγόμενο "ανατολικό"), ενώ αντίστοιχα, ο κατεδαφισμένος πλέον δυτικός αεροσταθμός (επονομαζόμενος απλά ως "δυτικό"), πλησίον της παραλιακής λεωφόρου Ποσειδώνος, περιορίστηκε στην εξυπηρέτηση των εγχώριων πτήσεων.
Η αίθουσα transmit στον ανατολικό αεροσταθμό του Ελληνικού όπως καταγράφηκε μέσα από τον φακό του Harrison Forman:
Διαβάστε σχετικά θέματα:
Κείμενο - Πηγές:
Το κείμενο είναι πρωτότυπο, προϊόν προσωπικής έρευνας, προσωπικής εργασίας και προσωπικών εκτιμήσεων Στοιχεία και πληροφορίες έχουν ληφθεί από τις κάτωθι πηγές:
Ιστότοπος Πανεπιστημίου Wisconsin–Milwaukee
Τεχνικό Επιμελητήριο της Ελλάδος (ΤΕΕ)
Τύπος Εποχής
Οδηγοί Αθηνών
- Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο.
- Όσοι παρανομούν διώκονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου