Τυρόπιτα ή τυρόπιττα - στις μέρες μας με μονό "τ", παλαιότερα με διπλό - ή ακόμη και το παρωχημένο πλέον ορθογραφικά τυρόπητ(τ)α, όπως και να τη γράψει κάποιος, η τυρόπιτα αποτελεί ένα από τα πλέον δημοφιλή πρόχειρα φαγητά της Ελλάδος, το οποίο καταναλώνεται όχι αποκλειστικά αλλά συνήθως κατά τις πρωινές ώρες, έχοντας ως συστατικά την απαραίτητη ζύμη ή το φύλλο και την αλμυρή γέμιση από τυρί (συνήθως φέτα).
Στον 21ο αιώνα της έντονης τυποποίησης των προϊόντων, πλανόδιοι έμποροι τυρόπιτας και μπουγάτσας - όπως αυτοί που κάποτε κυκλοφορούσαν στους δρόμους των πόλεων - πλέον δεν υπάρχουν και σαν να μην έφτανε αυτό, σύνηθες είναι το φαινόμενο ακόμη και οι μικροί συνοικιακοί φούρνοι - όχι όλοι αλλά σίγουρα αρκετοί - ακολουθώντας το παράδειγμα των μεγάλων αλυσίδων φούρνων και μικρο-γευμάτων, για λόγους ευκολίας και κόστους, να ψήνουν και να πωλούν έτοιμα / κατεψυγμένα προϊόντα ζύμης, με αποτέλεσμα όλα τα προϊόντα να έχουν την ίδια γεύση και ποιότητα.
Στον αντίποδα, επιβιώνουν και λειτουργούν στις μέρες μας ορισμένα "τυροπιτάδικα" τα οποία παρασκευάζουν στα δικά τους εργαστήρια τυρόπιτες και λοιπά συναφή προϊόντα όπως και αρτοποιεία (φούρνοι) - ζαχαροπλαστεία τα οποία επίσης - κόντρα στις συνήθειες των καιρών - "φουρνίζουν" καθημερινά από νωρίς τα ξημερώματα τα δικά τους χειροποίητα προϊόντα.
Εκτός βέβαια από την κλασική τρίγωνη τυρόπιτα με φύλλο σφολιάτας, πολλοί προτιμούν τις παραλλαγές αυτής όπως λ.χ. τυρόπιτα κουρού, τυρόπιτα φούρνου, τυρόπιτα στριφτή, μπουγάτσα με τυρί, κασερόπιτα, ζαμπονοτυρόπιτα κτλ.
.jpeg)
Στον Πειραιά πριν τον Πόλεμο αλλά και στις αρχές του δευτέρου μισού του 20ου αιώνα, τυρόπιτες πωλούνταν σε σχετικά λίγα σημεία της πόλεως, κυρίως σε ζαχαροπλαστεία, φούρνους καθώς και σε πλανόδιους / καντίνες. Άλλωστε εκείνες τις εποχές, οι νοικοκυρές ακόμη φούρνιζαν σχεδόν καθημερινά ψωμί και πίτες με αποτέλεσμα η ζήτηση για ένα έτοιμο / ψημένο προϊόν να μην είναι τόσο έντονη.
Τυρόπητες ζεστές στο "Ποτέ την Κυριακή", με Μελίνα Μερκούρη και Ζυλ Ντασέν.

Πάντως, οι παλαιότεροι Πειραιώτες ενθυμούνται τις ιδιαίτερα αγαπητές τυρόπιτες του ζαχαροπλαστείου του Χαραμή - το κατάστημα του οποίου βρισκόταν αρχικά παραπλεύρως της Ραλλείου Σχολής Θηλέων επί της λεωφόρου Βασιλέως Γεωργίου Α' και αργότερα στις αρχές της δεκαετίας του 1970 μεταφέρθηκε στην οδό Κ. Παλαιολόγου 13, στην Τερψιθέα - όπως και του έτερου ζαχαροπλαστείου με την επωνυμία "Αλάσκα" που βρισκόταν επί της οδού Τσαμαδού, του ζαχαροπλαστείου/μπαρ Baker επίσης επί της οδού Τσαμαδού 34 (στο ύψος της οδού Ζωσιμάδων), αλλά και του μπουγατσατζίδικου "Η Θεσσαλονίκη" (Γ. Χατζόπουλος και Σια) στην οδό Ναυαρίνου, πλησίον του Ηλεκτρικού.
Από τα μέσα της δεκαετίας του 1960, ιδιαίτερη φήμη απέκτησε το εργαστήρι τυροπιτών και λοιπών σφολιατοειδών με την επωνυμία "Πινόκιο" το οποίο λειτούργησε με επιτυχία επί της οδού Καραϊσκου 98, έναντι του ιερού ναού του Αγίου Κωνσταντίνου ενώ επίσης γνωστή για τις τυρόπιτές της υπήρξε η "Ροξανίτα" (Ζαχαροπλαστείον Roxanita - από το 1974) η οποία ξεκίνησε με ένα μικρό κατάστημα λιανικής-εργαστήριο στην οδό Κολοκοτρώνη 74 συνεχίζοντας μέχρι σήμερα (21ος αιώνας) με το ίδιο κατάστημα λιανικής στο ίδιο σημείο και επιπρόσθετα ένα σύγχρονο ιδιόκτητο εργαστήριο στο Κερατσίνι, στην οδό Καλοκαιρινού 141. Αντίστοιχα εργαστήρια τυρόπιτας και σφολιατοειδών τα οποία λειτούργησαν πλησίον του κέντρου του Πειραιώς κατά τις τελευταίες δεκαετίες του 20ου αιώνα υπήρξαν το "Σπεσιάλ" στην αρχή της οδού Αγίου Σπυρίδωνος, του "Ντένη" (στην οδό Τσαμαδού) και του "Καβαδία" (γωνία Μπουμπουλίνας και Καραϊσκου, όπισθεν Οίκου Ναύτου).

Στις μέρες μας (21ος αιώνας), την παράδοση αυτών των εργαστηρίων / παρασκευαστηρίων προϊόντων ζύμης και σφολιάτας προσπάθησαν να συνεχίσουν επιχειρήσεις όπως λ.χ. το "Salto", το οποίο λειτουργεί εδώ και τρεις δεκαετίες επί της οδού Κολοκοτρώνη, το "Παλαιό Σπιτικό" στη γωνία Φίλωνος και Καραολή-Δημητρίου (σσ. έκλεισε στα τέλη του έτους 2021 μετά από 47 χρόνια δραστηριότητας), το "Πεπίτο" (από το 1983) στην πεζοδρομημένη μικρή οδό Ζωσιμαδών, το παραδοσιακό πολίτικο μπουγατσοπωλείο "Sharai" στην οδό Δημητρίου Γούναρη αλλά και "Ο Βασίλης" στην οδό Παλαμηδίου στη συνοικία της Αγίας Σοφίας.
Ενδεικτικό φωτογραφικό υλικό από το εργαστήρι "Salto":

H σύγχρονη πινακίδα του αειθαλούς ζαχαροπλαστείου "Roxanita" με παρουσία μισού και πλέον αιώνα στην οδό Κολοκοτρώνη 74:
.jpeg)

.jpg)
- Όλες οι φωτογραφίες του αφιερώματος ανήκουν στον γράφοντα το ιστολόγιο, διέπονται από κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας και προέρχονται από την προσωπική μου φωτογραφική σελίδα (ALL RIGHTS RESERVED).
- Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο.
- Όσοι παρανομούν διώκονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.
Θα ήθελα να προσθέσω το πολύ παλιό επίσης κατάστημα των αδερφών Χατζοπούλου στην οδό Αλιπέδου, στον ΗΣΑΠ Πειραιά γιαννης χατζοπουλος
ΑπάντησηΔιαγραφήΕυχαριστώ πολύ για το σχόλιο και την μαρτυρία.
ΔιαγραφήΣε ποια περίοδο λειτούργησε το κατάστημα.
Αν θέλετε να συνδράμετε κάτι παραπάνω στην έρευνα (πληροφορίες, ίσως κάποια φωτογραφία κλπ.) παρακαλώ επικοινωνήστε μαζί μου στο mlp.blogspot@gmail.com
Θα ήθελα να προσθέσω κι εγώ το φούρνο-τυροπιτάδικο του Πριφτάκη. Ήταν δίπλα ή πολύ κοντά στο εμπορικό κατάστημα ΙΩΣΗΦΙΔΗ. Έλεγαν ότι έφερε πρώτος στον Πειραιά την τυρόπιτα Κουρού αλλά δεν ξερω αν ισχύει. Το θυμάμαι (ήμουν πάρα πολύ μικρή)στα μισά της δεκατίας 1960 όμως δεν γνωρίζω αν υπήρχε και πιο παλιά.
ΑπάντησηΔιαγραφήΚάνετε καταπληκτική δουλειά για τον Πειραιά !!!!
Ο ΠΡΙΦΤΑΚΗΣ ΣΤΟΝ ΠΕΙΡΑΙΆ ΕΒΓΑΖΕ ΤΟ ΚΑΛΎΤΕΡΟ ΨΩΜΊ ΧΡΌΝΙΑ ΨΩΝΖΑΜΕ ΑΠΌ ΕΚΕΊ ΠΟΛΥΣ ΚΟΣΜΟΣ ΤΥΡΌΠΙΤΑ ΚΟΥΛΟΥΡΆΚΙΑ ΨΩΜΙ ΚΑΛΕΣ ΕΠΟΧΕΣ
Διαγραφή