ΤΑ ΜΑΚΑΡΟΝΙΑ ΤΩΝ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗ ΚΑΙ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΗ [ΜΙΣΚΟ]

Η βιομηχανία ζυμαρικών "ΜΙΣΚΟ" εκίνησε την αξιομνημόνευτη ιστορική διαδρομή της με αφετηρία τον βιομηχανικό Πειραιά του πρώτου μισού του 20ου αιώνα, σε μια εποχή όπου εν Πειραιεί δραστηριοποιούνταν ένας μεγάλος αριθμός μακαρονοποιείων και εργοστασίων παραγωγής ζυμαρικών. Έκτοτε πέρασαν αρκετές δεκαετίες έως ότου ο ... μοναχός Ακάκιος γίνει πασίγνωστος σε όλο το πανελλήνιο - μέσω της σχετικής δημοφιλούς διαφήμισης - δεχόμενος την παρατήρηση έτερου μοναχού με τη φράση: "Ακάκιε! Μη ξεχάσεις τα μακαρόνια να είναι ΜΙΣΚΟ".

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως παρόλο που η πειραϊκή "καταγωγή" της εξαγορασμένης πλέον από την Barilla βιομηχανίας ζυμαρικών "ΜΙΣΚΟ" δεν αμφισβητείται, εντούτοις η επίσημη ιστοσελίδα της εν λόγω εταιρίας αρκείται σε μια μικρή και λιτή αναφορά στο "ξεκίνημα" της βιομηχανίας, κάνοντας λόγο για τα "πρώτα ζυμαρικά που φτιάχτηκαν στο εργαστήρι των οικογενειών Μιχαηλίδη και Κωνσταντίνη στον Πειραιά." 

Επιπροσθέτως, οι κάθε λογής ιστότοποι και ιστολόγια που χαρακτηρίζουν το ελληνικό διαδίκτυο προωθώντας την στείρα αντιγραφή άνευ έρευνας των ιδίων επαναλαμβανόμενων κειμένων, αναφέρουν ως έτος ίδρυσης της βιομηχανίας ζυμαρικών "ΜΙΣΚΟ" το έτος 1927 καθώς και τους δυο ιδρυτές, τον Φώτη Μιχαηλίδη και τον Μίνωα Κωνσταντίνη ως "πρόσφυγες από την Σμύρνη". 

Η αλήθεια βέβαια είναι διαφορετική: 

Εν πρώτοις, η Εταιρία Ελληνικής Βιομηχανίας Ζυμαρικών "ΜΙΣΚΟ", των Φωτίου Μιχαηλίδη και Μίνωος Κωνσταντίνου, ξεκίνησε τις δραστηριότητές της στις αρχές του έτους 1925. Πιο συγκεκριμένα, την 27η Φεβρουαρίου του 1925, ημέρα Παρασκευή, περί τις 4.00 μ.μ. πραγματοποιήθηκαν τα επίσημα εγκαίνια του νέου εργοστασίου της βιομηχανίας Ζυμαρικών "ΜΙΣΚΟ" στον Πειραιά, όπως άλλωστε προκύπτει από τα σχετικά δημοσιεύματα του Τύπου της εποχής: 

Επίσης, όπως προκύπτει από σχετικά δημοσιεύματα και λοιπά ιστορικά τεκμήρια, μοναχά ο Φώτιος Μιχαηλίδης υπήρξε εκ Σμύρνης ορμώμενος, όπου προ της Μικρασιατικής Καταστροφής διατηρούσε όμοιο εργοστάσιο, ενώ ο Μίνως Κωνσταντίνης, εβραϊκής καταγωγής, υπήρξε έμπορος και ισχυρός οικονομικός παράγων εκείνης της εποχής, όντας εύπορος γόνος της οικογενείας Κωνσταντίνη η οποία διέμενε στην Αθήνα μην έχοντας ουδεμία σχέση με το προσφυγικό κύμα της δεκαετίας του 1920. 

Το εργοστάσιο της "ΜΙΣΚΟ" στον Πειραιά κατασκευάστηκε επί ιδιόκτητου οικοπέδου εκτάσεως 1.600 τ.π. στα πρότυπα των αντίστοιχων ευρωπαϊκών εργοστασίων (ειδικότερα των ιταλικών). Κινητήριος δύναμη του εργοστασίου υπήρξαν ιδιόκτητες ηλεκτρικές ντιζελομηχανές 100 ίππων οι οποίες εξασφάλιζαν αρχικά μια παραγωγική δυναμικότητα 10.000-15.000 κιλών ημερησίως με τη δυνατότητα διπλασιασμού της παραγωγής αυτής. 

Αρχικά το εργοστάσιο των Μιχαηλίδη και Κωνσταντίνη απασχολούσε περί τους 300 εργάτες και εργάτριες ενώ το ανώτερο εργατικό δυναμικό προερχόταν από την γειτονική Ιταλία με σκοπό την μετάδοση του know-how στους ντόπιους εργάτες (πρακτική αρκετά συνήθης σε πάρα πολλές ελληνικές βιομηχανίες του 19ου και του 20ου αιώνα). Την δε διεύθυνση του εργοστασίου ανέλαβε ο Μάριος Μιχαηλίδης, υιός του προαναφερόμενου ιδρυτού Φωτίου Μιχαηλίδη. Για την προμήθεια των αλεύρων, η διοίκηση της βιομηχανίας είχε συνάψει σχετική συμφωνία με το μεγάλο αλευρο-βιομηχανικό εργοστάσιο Geo. P. Plant Milling Co., με έδρα στο Saint Louis του Missuri των ΗΠΑ.

Στην επίσημη τελετή των εγκαινίων στις 27 Φεβρουαρίου του 1925 παρέστησαν ο κ. Ιω. Ζάρας, ιδιαίτερος του Υπουργού Εθνικής Οικονομίας ως αντιπρόσωπος αυτού λόγω κωλύματος, ο κ. Σ. Αραβαντινός πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Πειραιώς, ο κ. Σταματόπουλος πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Αθηνών, ο Δήμαρχος Αθηναίων Σπυρίδων Πάτσης και πλήθος εκπροσώπων του εμπορικού και βιομηχανικού κόσμου. 

Ο εκ των ιδρυτών της "ΜΙΣΚΟ" Μίνως Κωνσταντίνης προσφώνησε σχετικό λόγο ευχαριστώντας τους παρευρισκομένους ενώ ακολούθως ομίλησαν και οι προαναφερθέντες κ.κ. Αραβαντινός, Σταματόπουλος, Πάτσης και ο Ιω. Ζάρας. Ακολούθησε ξενάγηση εντός του νέου εργοστασίου και μικρή δεξίωση όπου προσφέρθηκαν αναψυκτικά και καμπανίτης οίνος (σσ. Αφρώδης οίνος Καμπανίας - Champagne). 

Μετά την επίσημη έναρξη των εργασιών της Εταιρίας Ελληνικής Βιομηχανίας "ΜΙΣΚΟ" αποφασίστηκε η δωρεά ενός κιβωτίου ζυμαρικών προς τα κάτωθι νοσοκομεία και φιλανθρωπικά ιδρύματα: 

Στον Μέγα Οδηγό του Πειραιώς του έτους 1929-1930, η Ελληνική Βιομηχανία Ζυμαρικών "Μισκό" (προσοχή στον τονισμό) καταγράφεται (ως εργοστάσιο ζυμαρικών) στη συμβολή των οδών Φωκίωνος και Ναυπάκτου, στη συνοικία των Εργοστασίων, με τηλέφωνο 511. 

Το διατηρητέο βιομηχανικό κτίριο φερόμενης ιδιοκτησίας Εμπορικής Τραπέζης της Ελλάδος, το οποίο διασώζεται μέχρι τις μέρες μας (21ος αιώνας) στη συμβολή των οδών Φωκίωνος 48-50 και Καλαβρύτων (σσ. παλαιότερη ονομασία ως "οδός Ναυπάκτου") και Δαφνίου, όπως καταγράφηκε στα μέσα της δεκαετίας του 2010.

Όπως καταγράφεται στην κάτωθι διαφημιστική καταχώρηση / συλλεκτική μεταλλική πινακίδα της εν Πειραιεί Ελληνικής Βιομηχανίας Ζυμαρικών "ΜΙΣΚΟ" των Μιχαηλίδη και Κωνσταντίνη, τα προϊόντα της υπό εξέτασιν επιχείρησης είχαν τιμηθεί προπολεμικά με διάφορα βραβεία και διακρίσεις σε διάφορες διεθνείς εκθέσεις. 

Ενδεικτικό ιστορικό τεκμήριο / συγχαρητήρια επιστολή του τότε Υπουργού - Γενικού Διοικητή Μακεδονίας Στυλιανού Γονατά προς τους ιδρυτές της Ελληνικής Βιομηχανίας Ζυμαρικών "ΜΙΣΚΟ" από το έτος 1930 με αφορμή την παρουσία της εταιρίας στην Έκθεση Θεσσαλονίκης:

Ενδεικτικό προπολεμικό αρχειακό τεκμήριο των Εργοστασίων "ΜΙΣΚΟ" (Ζυμαρικά - Χαλβάδες - Ταχίνια - Σησαμέλαια) των Μιχαηλίδη και Κωνσταντίνη, με έδρα στη συμβολή των οδών Φωκίωνος και Ναυπάκτου 43-45, από την δεκαετία του 1930. Μεταξύ των άλλων, στο εν λόγω τεκμήριο καταγράφονται τα βραβεία που είχαν λάβει τα ζυμαρικά πολυτελείας "ΜΙΣΚΟ" (απομίμησις Ιταλίας), σε διεθνείς εκθέσεις και στην Έκθεση της Θεσσαλονίκης. 

Ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος και η δύσκολη περίοδος της Κατοχής έπληξαν ανεπανόρθωτα την επιχείρηση των Μιχαηλίδη και Κωνσταντίνη με αποτέλεσμα η χρεοκοπημένη βιομηχανία να εξαγοραστεί μεταπολεμικά (1953) αντί του ποσού των 10.000 δραχμών από τον Ηπειρώτη βιομήχανο Ελευθέριο Μαντζίκα, τον Εμμανουήλ Παπαναστασίου (οι οποίοι είχαν ιδρύσει την εταιρία ζυμαρικών "Ρεκόρ" στην Αθήνα), την οικογένεια Θεοδωράκη (της βιοτεχνίας ζυμαρικών "Θρίαμβος") και την επίσης αναμεμειγμένη στον κλάδο παραγωγής ζυμαρικών οικογένεια Παπαχρυσάνθου από την Πάτρα. 

Η ΜΙΣΚΟ, υπό το νέο ιδιοκτησιακό καθεστώς, μεταστεγάστηκε από τον Πειραιά στην Πάτρα και ξεκίνησε μια ξέφρενη πορεία προς την κορυφή της σχετικής αγοράς ζυμαρικών, μια πορεία η οποία συνεχίζεται μέχρι τις ημέρες μας (21ος αιώνας) - παρά το γεγονός ότι η εταιρία έχει εξαγοραστεί από την ιταλική Barilla από το 1992 - και η οποία σφραγίστηκε από το γνωστότατο διαχρονικό σλόγκαν που αναφέραμε στον πρόλογο του σημερινού αφιερώματος "Ακάκιε! Μη ξεχάσεις τα μακαρόνια να είναι ΜΙΣΚΟ":

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως η φράση "Ακάκιε, μην ξεχάσεις τα μακαρόνια να είναι ΜΙΣΚΟ" προέκυψε κατόπιν μιας επισκέψεως του προαναφερθέντος Ελευθέριου Μαντζίκα στην περιοχή των Μετεώρων.

Ακολουθούν μια σειρά ενδεικτικών μεταπολεμικών διαφημιστικών καταχωρήσεων της "ΜΙΣΚΟ" από τις σελίδες του Ημερησίου Τύπου των δεκαετιών 1950 και 1960: 

Έτος 1955: Αναφορά στο Α' Χρυσό Μετάλλιο στην 20η Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης:

Στις επόμενες διαφημιστικές καταχωρήσεις παρατηρήστε την υποσημείωση "Προμηθευταί της Βασιλικής Αυλής"! 

Στις αρχές της δεκαετίας του 1960 η ΜΙΣΚΟ υπήρξε η πρώτη εταιρία η οποία παρουσίασε νέα προϊόντα, όπως κριθαράκι, σπαγγετίνι με αυγό, χυλοπίτες Μετσοβίτικες και ταλιατέλες με ντομάτα. Η παρασκευή των ζυμαρικών γινόταν εξ'ολοκλήρου από σιμιγδάλι προερχόμενο από υψηλής ποιότητας ελληνικό σκληρό σιτάρι, στηρίζοντας έτσι δεκάδες Έλληνες παραγωγούς. 

Ανακοίνωση της Βιομηχανίας Ζυμαρικών ΜΙΣΚΟ (έτος 1961): 

Ευχετήρια καταχώρηση από τις αρχές του έτους 1961:

Καταχώρηση από τον ημερήσιο Τύπο του έτους 1966:

Σύμφωνα με τον Σ.Ε.Β., κατά το έτος 1978 η ΜΙΣΚΟ ήταν η 36η μεγαλύτερη βιομηχανία της Ελλάδας, αλλά και μία από τις μεγαλύτερες βιομηχανίες ζυμαρικών στην Ευρώπη. Το πρότυπο εργοστάσιο στην Πάτρα ήταν από τα πιο σύγχρονα στα Βαλκάνια αλλά και ευρύτερα της Ευρώπης. Η παραγωγή της κάλυπτε το 37% της ελληνικής κατανάλωσης, πραγματοποιώντας ταυτόχρονα και εξαγωγές. 

Την επόμενη χρονιά (1979), στη ΜΙΣΚΟ απονεμήθηκε το βραβείο "Χρυσός Ερμής", για τις εξαγωγικές δραστηριότητες στην Μέση Ανατολή, την Ασία, και την Αφρική (σσ. η εν λόγω διάκριση ήταν μια από τις συνολικά 56 που απέσπασε στο δεύτερο μισό του 20ου αιώνα). Εκείνη την εποχή, η έδρα της εταιρίας βρισκόταν εν Αθήναις, το κεντρικό της εργοστάσιο στην Πάτρα, ενώ υπήρχαν υποκαταστήματα στην Θεσσαλονίκη, στα Ιωάννινα, στην Λάρισα, στην Πάτρα και στο Ηράκλειο.

Ενδεικτικό ιστορικό τεκμήριο / διαφημιστική καταχώρηση από τις σελίδες του Τύπου του έτους 1982 με αναφορά στο προϊόν "Μισκοτίνη Νο. 10" της MISKO:

Πηγές - Κείμενο:

Το κείμενο είναι πρωτότυπο, προϊόν προσωπικής έρευνας, προσωπικής εργασίας και προσωπικών εκτιμήσεων. 

Στοιχεία και πληροφορίες αντλήθηκαν από τις κάτωθι πηγές: 

• Ιστοσελίδα ΜΙΣΚΟ
• Ελευθέριος Μαντζίκας - Wikipedia
• Μέγας Οδηγός Πειραιώς 1929-1930, Επίσημος Έκδοσις, Εταιρίας Εκδόσεων και Τεχνών "Αρτία", Αλ. Φωτεινός και Σια, Πειραιεύς.
• Τύπος Εποχής - Οδηγοί Πόλεως

• Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο.
• Όσοι παρανομούν διώκονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.