ΟΙ ΠΑΛΙΕΣ ΠΟΤΟΠΟΙΪΕΣ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΙΑ

Στον Πειραιά του έτους 1837 με τους περίπου 1000 κατοίκους, ο ερευνητής Βάσιας Τσοκόπουλος καταγράφει την ύπαρξη ενός και μοναδικού κρασοπώλη. Το πρώτο οινοπνευματοποιείον του Πειραιά φέρεται να ιδρύθηκε, σύμφωνα με κάποιες πηγές, κατά το έτος 1839, από τον Βαυαρό Σ. Σταπ, του οποίου το επώνυμο καταγράφεται επίσης στα περί της ιδρύσεως του πρώτου φαρμακείου της πόλης. Ο ίλαρχος Γ. Αγγελόπουλος στο πολύτιμο έργο του "Στατιστική Πειραιώς", στις αρχές της δεκαετίας του 1850, ουσιαστικά προσυπογράφει τα ως άνω αναφέροντας πως το πνευματοποιείον "τούτο, κείμενον εντός της αγοράς, κατά την οδόν η Μακρά Στοά, διευθύνεται από τον κ. Στάπ, έχοντα και φαρμακείον παρ'αυτώ εξαίρετον, από το οποίον προμηθεύεται η Κυβέρνησις τα δια τον στρατόν απαιτούμενα εκάστοτε φάρμακα" [...] "Είνε δε το εργοστάσιον τούτο άξιον λόγου δια τας ποικίλας του μηχανάς, δια τα διάφορα είδη πνευμάτων (σπίρτων) άτινα εξάγει, και δια την ποσότητα και την ποιότητα αυτών, ήτις δεν είνε κατωτέρα εκείνης των πνευματοποιείον της Ευρώπης". Κατά την ίδια δεκαετία (1850), στην καρδιά του εν Πειραιεί Συνοικισμού των Χίων, πέριξ της κεντρικής και εμπορικής οδού Μακράς Στοάς (σσ. η σημερινή λεωφόρο Δημητρίου Γούναρη) λειτούργησαν οι ποτοποιίες του Ρετσινόπουλου, του Κορωναίου και του Σπανουδάκη, σε εργαστήρια τα οποία διέθεταν κυρίως ελληνικής προέλευσης μηχανολογικό εξοπλισμό.

Μετά το 1850, η έντονη ανάπτυξη του Πειραιά και η ραγδαία εκβιομηχάνισή του, ιδιαίτερα κατά τις δεκαετίες του 1870 και του 1880, θα συγκεντρώσει στο επίνειο της πρωτεύουσας πλήθος ονομαστών εργοστασίων ποτοποιίας. Οι πειραϊκές ποτοποιίες / πνευματοποιίες, πολλές εκ των οποίων βραβεύονται με μετάλλια και διακρίσεις σε Εκθέσεις του εξωτερικού, θα κυριαρχήσουν όχι μονάχα στην εγχώρια αγορά, αλλά και εκτός της ελληνικής επικράτειας, πραγματοποιώντας εξαγωγές σε διάφορες χώρες, εκμεταλλευόμενες στο έπακρο το κεντρικό λιμάνι του Πειραιώς, το οποίο είχε ήδη μετατραπεί σε σπουδαίο και κομβικό διαμετακομιστικό κέντρο. Βέβαια, η προαναφερθείσα κυριαρχία των πειραϊκών κονιακοποιών / ποτοποιών στα τέλη του 19ου αιώνα, πέρασε μέσα από πολλές φάσεις που περιελάμβαναν αντιδράσεις σε κρατικά νομοσχέδια σχετικών με πολιτικές τιμολόγησης και φορολόγησης, κρούσματα λαθρεμπορίου, αθέμιτου ανταγωνισμού και νοθείας, καταστρεπτικές πυρκαγιές και θεομηνίες κ.α.

Κατά το έτος 1875, στον Εμπορικό, Γεωγραφικό και Ιστορικό Οδηγό του Μιλτιάδη Μπούκα καταγράφονται ως οινοπνευματοποιοί οι αδελφοί Καψαμπέλη στην πλατεία Απόλλωνος (μετέπειτα πλατεία Καραΐσκάκη), ο Πολυχρόνης Κορωναίος στην οδό Μακράς Στοάς, οι Αδελφοί Μπαρμπαρέσου επίσης στην οδό Μακράς Στοάς, οι Θ. και Σα. Μπαρμπαρέσος στην οδό Ποσειδώνος, ο Παύλος Κοτσώνης επίσης στην οδό Ποσειδώνος και ο Δημ. Σεφερλής - γνωστός και για τον αλευρόμυλο που κατείχε - επί της οδού Πλούτωνος στην πλατεία Απόλλωνος. Στον ίδιο Οδηγό εντύπωση προκαλούν η ύπαρξη 16 οινοπωλείων αλλά και 10 βαρελοποιών στην πόλη του Πειραιά.

Ο Π. Καμπούρογλου, στο έργο του "Ιστορία του Πειραιώς από του 1833-1882 έτους" κατέγραφε ως εν Πειραιεί πνευματοποιεία τα κάτωθι: των αδελφών Φινόπουλου, των Κατζόνη και Παύλου, των αδελφών Μπαρμπαρέση, του Ιωάννη Τρακάκη, του Δημοσθένους Πουρή, του Νικολάου Βατίστα, του Βούβουλη και του Θεόδωρου Βαρβαρέσου. 

Ομοίως, στα μέσα της τελευταίας δεκαετίας του 19ου αιώνα, στην πόλη του Πειραιώς καταγράφονταν τα πνευματοποιεία του Νικολάου Βατίστα, του Χ. Γ. Γκραίν, του Κοτσώνη και των αδελφών Κολοσούκα, των αδελφών Μεταξά, των αδελφών Μπαρμπαρέσου, των Γεωργίου και Ν. Πιπινέλη, του Δημοσθένους Πουρή, του Γεωργίου Α. Φινόπουλου και του Ευσταθίου Φινόπουλου.

Ελληνικό κονιάκ Κοτσώνη και Αδελφών Κολοσούκα

Κονιάκ Πιπινέλη

Εργοστάσια Πνευματοποιίας Γεωργίου Α. Φινόπουλου (ιδρυθέντα τω 1860)

Οι ως άνω αναφορές, όπως έχει τονιστεί σε άλλα άρθρα του παρόντος ιστολογίου, είναι απλά ενδεικτικές, καθώς συχνά οι καταγραφές των Οδηγών αποδεικνύονταν ελλιπείς. Ενδεικτικό παράδειγμα, το εν Πειραιεί εργοστάσιο πνευματοποιίας των Ξύγκου - Κατσιμάνη και Σια, το οποίο στα τέλη του 19ου αιώνα παρήγαγε οινόπνευμα, ρούμια, λικέρ και άλλα πνευματικά ποτά!

Στις αρχές του 20ου αιώνα και πιο συγκεκριμένα κατά τον μήνα Μάιο του έτους 1900, στην Διεθνή Έκθεση Παρισίων, την πόλη του Πειραιά εκπροσώπησαν με τα προϊόντα τους στις κατηγορίες οίνων, αποστάγματα οίνων και ηδύποτα εν γένει, οι αδελφοί Μπαρμπαρέσου, ο Παναγιώτης Κορτέσσης (ή Κουρτέσης), ο Κωνσταντίνος Ζαροκώστας, ο Γεώργιος Πιπινέλης και ο Δημοσθένης Πουρής.

Στον Οδηγό Πειραιώς του 1902 του Γ. Βώκου, στον Πειραιά καταγράφονται τα κάτωθι Πνευματοποιεία: του Δ. Ι. Αραχωβίτου στην οδό Ναυαρίνου 20, του Γ.Κ. Αντωνιάδου στην Πάροδο Πολίτου, του Ι.Ν. Βατίστα στην οδό Κέκροπος 2, του Λ. Γεωργακόπουλου στην οδό Μακράς Στοάς 59, του Λ. Δερνίκου στην οδό Μιαούλη 3, του Κ. Ζαρόκωστα στην ακτή Μιαούλη, του Δ.Κ. Ζαρόκωστα στην οδό Φίλωνος 98, του Δ. Κατούλη στην οδό Μιαούλη 13, των Ι. Κολιγλιάτη και Σιας στην οδό Νικήτα (ιδρυθείσα το 1899), του Κορδαί στην οδό Σαχτούρη, του Ν. Κοτσώνη με γραφεία στην πλατεία Λουδοβίκου και εργοστάσιο στο νέο Φάληρο, των Κορωναίου και Βρατσάνου στην οδό Αιγέως 5, του Ν.Π. Κουρτέση στην πλατεία Λουδοβίκου, του Γ.Α. Κουτσουλέντη στην οδό Μιαούλη, του Γ. Κυρίου στην οδό Μιαούλη 20, του Κ.Ν. Μανούσου στην οδό Ναυαρίνου, του Ι. Μαρούλα στην οδό Βουβουλίνας, των Σ. και Η. Μεταξά στην οδό Αριστείδου, των Μπόμπου και Λαζάρου στην οδό Νικήτα 17, του Παν. Μαστάλου στην οδό Πλούτωνος, του Μπαρμπαρέσου στην οδό Μακράς Στοάς 51, των αδελφών Παυλάκη στην οδό Πλούτωνος 2, του Δ. Περρή στην οδό Μιαούλη 56, του Γεωργίου Πιπινέλη στην οδό Αλιπέδου 5, του Γ.Χ. Πολίτου στην Πάροδο Πολίτου, του Δ. Πουρή στην οδό Τσαμαδού, των Λ. και Σ. Σκοπελίτου στην οδό Αλιπέδου 1, του Π. Τζούγα στην οδό Φίλωνος 98, του Γεωργίου Α. Φινόπουλου στην οδό Πλούτωνος 31 και του Ευσταθίου Α. Φινόπουλου στην οδό Ναυαρίνου 2.

Κονιάκ Γεωργίου Α. Φινόπουλου κ Σια

Στον Πλήρη Οδηγό του Πειραιώς του 1906-1907 αναφέρονται οι εξής οινοπνευματοποιοί: ο Ευστάθιος Φινόπουλος στην πλατεία Λουδοβίκου, ο Δημοσθένης Πουρής πλησίον της πλατείας Αμαξών, ο Νικόλαος Κοτσώνης έναντι του Σταθμού των Σιδηροδρόμων Αθηνών Πειραιώς (ΣΠΑ), οι Ησαϊας Βατίστας - Σαμαράς επί της οδού Τροχιοδρόμων, ο Γεώργιος Φινόπουλος στην οδό Πλούτωνος, οι Αδελφοί Μπαρμπαρέσου επί της οδού Μακράς Στοάς, οι Αδελφοί Μεταξά επί της οδού Αριστείδου, ο Ι. Αραχωβίτης στην οδό Ναυαρίνου, ο Π. Κουρτέσης, ο Α. Σκοπελίδης και ο Χριστιανός Γκραίν, όλοι επί της οδού Θηβών, οι αδελφοί Παυλάκη επί της οδού Πλούτωνος, ο Κ. Ζαροκώστας και ο Α. Δερνίκος επί της οδού Μιαούλη, οι Κουράντης και Σια στην οδό Μακράς Στοάς, οι Βρατσάνος και Κορωναίος στην οδό Αιγέως, ο Κ. Κουρβετάρης στην οδό Αγίου Διονυσίου, ο Γ. Κουτσουλέντης στην οδό Μιαούλη, ο Ν. Μανωλόπουλος στην οδό Μακράς Στοάς, ο Ι. Κολιγλιάτης  και ο Δ. Μπόμπος επί της οδού Νικήτα, ο Δ. Κατσούλης πλησίον του Αγίου Σπυρίδωνος, ο Αθ. Μπίσιλας και ο Δ. Πλούμης επί της οδού Φίλωνος, ο Γ. Κορολόγος στην οδό Άρεως, ο Π. Κατέχος στην οδό Ηφαίστου και ο Ι. Δετώρος στην οδό Αθηνών. 

Στα τέλη του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ου καταγράφονται επίσης στον κλάδο της ποτοποιίας - πνευματοποιίας ο Α. Παναγιωτόπουλος με την ποτοποιία "Ηλέκτρα", με εργοστάσιο επί της οδού Κερατσινίου και γραφεία στην οδό Ποσειδώνος 6, οι Γ. Βαρζαράκος και Σια με την ποτοποιία "Κασταλία" της οποία το εργοστάσιο βρισκόταν στην οδό Θηβών, η κονιακοποιία των Μίχα και Τρωγάδη στην οδό Κέκρωπος 4, η ποτοποιία του Λουκά Τσότρα, η ποτοποιία του Μάστορη, η εταιρία των Ξύγκου και Μάσταλου, ο Ι. Τρικάκης, ο Γ. Αναγνωστόπουλος, ο Ν. Βατίστας κ.α.

Τον Ιούνιο του έτους 1911, ο γνωστός βιομήχανος Δημοσθένης Πουρής πρωτοστάτησε μαζί με άλλους γνωστούς ποτοποιούς της εποχής (Ανδρέας Καμπάς, αδελφοί Μπαρμπαρέσου, αδελφοί Κοτσώνη, αδελφοί Ζάχου, αδελφοί Φινόπουλοι και οι εταιρίες "Ησαΐας-Βατίστας-Σαμαράς", "Ασημακόπουλος και Λυμπερόπουλος", "Ε. Χαρίλάος και Σία" κ.α.) στη δημιουργία της κοινής Ανωνύμου Εταιρίας Οινοποιίας και Οινοπνευματοποιίας "Η Ένωσις", με αρχικό μετοχικό κεφάλαιο 3.000.000 δρχ., διαιρεμένο σε 30.000 τίτλους ονομαστικής αξίας 100 δρχ./μετοχή, με έδρα στην οδό Τσαμαδού 3, με σκοπό την προαγωγή των συμφερόντων τους.

Σε αντίστοιχο Πανελλήνιο Οδηγό του 1912, υπό Κ. Σταματίου και Β. Μπουζούρα, αναφέρονται οι κονιακοποιίες των αδελφών Μεταξά, των αδελφών Μπαρμπαρέσου στην οδό Μακράς Στοάς, του Π. Κορτέση (Κουρτέση), του Γεωργίου Πιπινέλη στην οδό Αλιπέδου πλησίον του Σιδηροδρόμου Αθηνών Πειραιώς και του Δημοσθένους Πουρή (ποτοποιία "Ρέα"). Ως οινοπνευματοποιοί / ποτοποιοί, το 1912, καταγράφονται ο Δημ. Αραχωβίτης, ο Εμ. Γεωργιάδης και Σια, ο Γ. Αναγνωστόπουλος και Σια με την ποτοποιία "Άρτεμις", οι αδελφοί Μπαρμπαρέσου, ο Νικόλαος Κοτσώνης, ο Σταύρος Μπαλής, ο Γεώργιος Φινόπουλος με το εργοστάσιο "Ερμής", η Ελληνική Οινοπνευματική Εταιρεία του Κ. Ζαροκώστα, η Ελληνική Οινοπνευματική Εταιρία των Βατίστα-Ησαΐα-Σαμαρά στην οδό Τροχιοδρόμων 11, η "Ήβη" του Ευστάθιου Φινόπουλου, οι αδελφοί Μπούμπουλη, ο Η.Γ Μεταξάς και Σια, η ποτοποιία Μεταξά-Διαμαντή και Σια, ο Κ. Κουβερτάρης και ο Π. Κατέχος, η ποτοποιία "Φήμη" των Ράπτη και Δημόπουλου, η ποτοποιία των αδελφών Παυλάκη, η ποτοποιία των Ραπτάκη-Θωμόπουλου, η ποτοποιία του Παναγιώτη Κουρτέση, του ποτοποιία του Ιωάννη Κολιγκλιάτη, η ποτοποιία των Κουράντη-Κουτσολέντη κ.α.

Γεώργιος Πιπινέλης - Κατάστημα Αποικιακών και Εργοστάσιον Κονιάκ (Οίκος Ιδρυθείς τω 1877)

Λίγα χρόνια αργότερα, σε ανάλογη έκδοση του έτους 1916, τα ονοματεπώνυμα των περισσοτέρων βιομηχάνων/ιδιοκτητών και οι επιχειρήσεις που ήδη έχουν αναφερθεί επαναλαμβάνονται με μικρές διαφορές και ορθογραφικές αποκλίσεις. Έτσι λοιπόν, στα μέσα της δεύτερης δεκαετίας του 20ου αιώνα, στον Πειραιά καταγράφονταν τα εργοστάσια κονιακοποιΐας των Βατίστα και Σαμαρά στην αρχής της οδού Κέκροπος, του Νικολάου Κοτσώνη στην οδό Μακράς Στοάς, του Παναγιώτη Κουρτέση με παραγωγή 2.000 οκάδες την ημέρα, των αδελφών Μπαρμπαρέσου επίσης επί της οδού Μακράς Στοάς, των αδελφών Σ. Η. Α. Μεταξά με παραγωγή 120.000 οκάδες ετησίως, του Δημοσθένους Πουρή με την επωνυμία "Ρέα", του Γεωργίου Φινόπουλου επί της οδού Πλούτωνος και του Ευσταθίου Φινόπουλου στην πλατεία Λουδοβίκου. Εν συνεχεία, ως ποτοποιίες καταγράφονταν τα εργοστάσια του Χ. Ασημακόπουλου επί της οδού Μιαούλη 25 (σσ. το οποίο παρήγαγε και αρώματα), των Βατίστα και Σαμαρά, του Κωνσταντίνου Ζαροκώστα, του Ιωάννου Κολιγλιάτη, των Κουράντη - Κουτσολέντη στην οδό Μακράς Στοάς, του Παναγιώτη Κουρτέση, του Ανδρέα Κοτσώνη επίσης στην οδό Μακράς Στοάς, του Η.Γ. Μεταξά και Σια επί της ακτής Μιαούλη 58 (σσ. να μην συγχέεται με τους αδελφούς Μεταξά), του Σταύρου Μπαλή, των αδελφών Μπαρμπαρέσου, των αδελφών Παυλάκη, των Ραπτάκη και Θωμόπουλου, του Δημοσθένους Πουρή στην οδό Τσαμαδού, των Ράπτη και Δημόπουλου με την επωνυμία "Φήμη", του Ευσταθίου Φινόπουλου στην πλατεία Λουδοβίκου και του Γεωργίου Φινόπουλου στην οδό Πλούτωνος. Τέλος, την ίδια εποχή καταγράφονταν επίσης οι εξής επιχειρήσεις ως οινοπνευματοποιεία: του Εμμανουήλ  Γεωργιάδου και  Σία, της Ελληνικής Εταιρίας Οινοπνευμάτων ("Τα Ηνωμένα Εργοστάσια"), του Κοτσώνη με την επωνυμία "Δήμητρα", του Γεωργίου Φινόπουλου με την επωνυμία "Ερμής", των αδελφών Μπαρμπαρέσου με την επωνυμία "Διόνυσος", του Ευσταθίου Φινόπουλου με την επωνυμία "Ήβη", του Δημοσθένους Πουρή με την επωνυμία "Ρέα", των Βατίστα – Ησαΐα – Σαμαρά με την επωνυμία "Ζεύς", του Κ. Ζαροκώστα, του Π. Κατέχου, του Κ. Κουβερτάρη, των Σ. και Α. Μεταξά, του Η.Γ. Μεταξά και Σια και του Αθανασίου Μπούμπουλη. 

Άξια μνείας επίσης, η ύπαρξη Ανωνύμων Οινοπνευματικών Εταιριών, οι οποίες προέκυπταν συνήθως κατόπιν συμπράξεως περισσοτέρων του ενός ποτοποιών / βιομηχάνων, με σκοπό κυρίως εξαγωγικό. Κατ'αυτόν τον τρόπο στον Πειραιά καταγράφονται η Ανώνυμος Οινοπνευματική Εταιρία με γραφεία επί της οδού Μιαούλη 63, η Ανώνυμος Εταιρία "Γ. Ησαϊας - Μεγαρίς" με γραφεία στην οδό Κολοκοτρώνη 69 και εργοστάσια στα Μέγαρα και η Ανώνυμος Εταιρία Οινοποιίας και Οινοπνευματοποιίας "Οινάνθη" με γραφεία στην οδό Ναυαρίνου 9.

Στον Μέγα Οδηγό του Πειραιώς του 1929-1930 (Δευτέρα Έκδοσις Συμπεπληρωμένη) καταγράφονται ξεχωριστά τα εξής Εργοστάσια Ποτών: Γ.Α. Ησαίας "Μεγαρίς", με εργοστάσιο μεν στα Μέγαρα αλλά γραφεία στην οδό Ναυαρίνου 16, Ν. Κοτσώνη με εργοστάσιο και γραφεία επί της οδού Μακράς Στοάς 55 (τηλ. 145), Α. Μεταξά στην οδό Φωκίωνος 4 (τηλ. 570), Αφοί Μεταξά με εργοστάσιο και γραφεία επί της οδού Αριστείδου 7 (τηλ. 353), Αφοί Μπαρμπαρέσου με εργοστάσιο επί της οδού Τροχιοδρόμων (τηλ. 247), γραφεία επί της οδού Μακράς Στοάς 51 (τηλ. 250) και αποθήκη επί της οδού Αθηνών-Πειραιώς, Αφοί Ι. Παυλάκη με εργοστάσιο στη συμβολή Πλούτωνος και Μεθώνης και γραφεία στη συμβολή Πλούτωνος και Αριστείδου (τηλ. 361), Δ. Πουρή με εργοστάσιο επί της οδού Αθηνών (τηλ. 358) και γραφεία επί της οδού Τσαμαδού 6 (τηλ. 2) και Υιοί Ε. Φινόπουλου και Σιας με εργοστάσιο και γραφεία επί της οδού Ναυαρίνου 2 (τηλ. 213).

Μέγα Εργοστάσιο Οινοπνευματοποιΐας "Ο Ν. Βατίστας", Μίχα και Τρωγαδή

Πέραν των ως άνω, στον ίδιο Οδηγό καταγράφονται και τα εν Πειραιεί Πρατήρια Εργοστασίων Ποτών του "Ανδρέα Καμπά" (Γ. Βαρβαρέσσος στην οδό Ρεπούλη 3), των Ξενάκη, Λιανά και Σιας επί της οδού Φίλωνος 144, του Ν. Παχνού επί της οδού Φίλωνος 76 και των Κεχαγιά, Λαμπράτη και Σιας ("Ζανής") επί της οδού Ηφαίστου 4. Ταυτόχρονα στον Πειραιά υπήρχαν και αντιπρόσωποι-εισαγωγείς ευρωπαϊκών ποτών όπως λ.χ. ο Στ. Τραμουντάνας στην οδό Νοταρά 69, ο Γ. Κόλας στην λεωφόρο Βασιλέως Γεωργίου 10, οι Δέδες και Δρακόπουλος στην οδό Αλιπέδου 13, οι Α. Δημητριάδης και Σια στην οδό Αγίου Σπυρίδωνος 7, οι Η. Γερακάρης και Σια στο Μέγαρο Βάττη στην ακτή Μιαούλη κ.α.

Εργοστάσιον Κονιακοποιίας και Ποτοποιίας Γ. Αναγνωστόπουλου

Σε ξεχωριστή κατηγορία, υπό τον τίτλο "Ποτοποιεία", στον ίδιο πάντοτε Οδηγό των τελών της δεκαετίας του 1920 καταγράφονται πλήθος προσωπικών εταιριών: Αβδεκιάν, Καλουσιάν και Σια, Αφοί Α. Αγγελέτου, Α. Αναγνώστοπουλος, Γ. Αναγνωστόπουλος, Π. Αποστολίδης, Λ. Βούρβαλας, Γ. Βώλος, Αφοί Βρεττού, Ι. Γιαννακούλιας, Κ. Δανιήλ, Κ. Δημητρόπουλος, Δεληγιάννης και Κασάκος, Δέδες και Δρακούλης, Σ. Δέμπη, Εμμανουήλ και Σιδέρη, Δ. Ζαφειρόπουλος, Κ. Ζαροκώστας, Ι. Ζερβουλής, Π. Θωμόπουλος, Θ. Θεοχαρίδης, Μ. Καλογιαννίδης, Σ. Καμπάνης, Ν. Καραμάνος, Ι. Καργαδούρης, Ι. Κολιγλιάτης, Π. Κουράνης, Λ. Κουρουνιώτης, Αφοί Κουτσουλέντη, Δ. Καραμπετιάδης, Λαδόπουλος και Σια, Υιοί Λιβανά, Ι. Μαργαρίτης, Γ.Α. Μάστρακας, Α. Μιχαλόπουλος, Ε. Μιχάς, Υιοί Μεταξά και Σία, Αφοί Μυλωνά, Στ. Μπακλής, Δ. Μπάρδης, Σ. Μπέκης, Α. Παπαγγελής, Ν. Παπουτσόγλου, Παρασκευόπουλος, Ι. Παυλόπουλος, Ρόδος και Μανδήλας, Αφοί Ραπτάκη, Ροϊδάκης και Κλη, Δ. Ροϊδη, Ρούδης και Κυριακού, Ε. Σμυρνιωτόπουλος και Γ. Καμίτσης, Τρωγάδης και Σια, Μ. Τσακίρης, Ι. Χαϊτογλου, Α. Χατζής, Β. Χιτζής, Ι. Χρόνης και Α. Χρυσοχόου. Ανάλογη δε εκτενής και αναλυτική κατηγοριοποίηση υφίσταται στον σχετικό Οδηγό και για τα Οινοποιεία του Πειραιώς.

Ποτοποιία Ιω. Κολιγλιάτη - Οδός Νικήτα 6

Μέγα Εργοστάσιον Ποτοποιΐας Αδελφών Α. Μυλωνά

Ποτοποιΐα Κ.Ι. Δανιήλ

Μια ενδεικτική ξενόγλωσση καταχώρηση της εν Πειραιεί ποτοποιίας του Ιωάννη Κολιγλιάτη (John Coligliates) από τα μέσα της δεκαετίας του 1930. Η εν λόγω πειραϊκή ποτοποιία, η οποία διέθετε εμφανώς εξαγωγική δραστηριότητα, σύμφωνα με τα αναφερόμενα είχε ως αποκλειστικούς εισαγωγείς και διανομείς στις ΗΠΑ την εταιρία Kolettis Liquor Importing Co.

Μετά το πέρασμα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και της Κατοχής, ο Οδηγός της Ελλάδος Ιγγλέση, των ετών 1947-1948, καταγράφει τα εξής εν Πειραιεί ποτοποιεία - οινοποιεία - οινοπνευματοποιεία: Α. Αλιμπράντης και Υιοί στην οδό Κωνσταντινουπόλεως 23, Α. και Ε. Αρώνης στην οδό Αλιπέδου 33, Χ. Ασημακόπουλος στη λεωφόρο Μεγάλης Βρετανίας 21γ, Μ. Βρεττός και Σία στην οδό Νικήτα 9γ, Κ. Δανιήλ στην οδό Φίλωνος 133, Δεικτάς και Θωμαϊδης στην οδό Νοταρά 109, Κ.Δ. Ζαροκώστας με εργοστάσιο στην οδό Αλιπέδου 33 και πρατήριο επί της ακτής Μιαούλη 29, Π.Χ. Θωμόπουλος με εργοστάσιο στην οδό Σμύρνης 40 και πρατήριο στην οδό Ναυαρίνου 19, Ι. και Δ. Κολιγλιάτης στην οδό Νικήτα 13, Κουβερτάρης και Βουτυρίτσας στην ακτή Κονδύλη 10β, Δ. Λίζας στην οδό Μακρών Τειχών 3, Γ. Λυσίκατος επί της λεωφόρου Δευτέρας Μεραρχίας 24, Δ. Μεϊντάνης στην οδό Νοταρά 105, Γ. Μεγαλοοικονόμου στην οδό Αρτεμησίου 44, Π. Μπάκας στην Καστέλλα, Δ. Μπατζακίδης στην οδό Αγίου Δημητρίου 31, Αδελφοί Μπαρμπαρέσου Α.Ε. στην οδό Γούναρη 1, Γ. Παπαδογιάννης στη λεωφόρο Αθηνών - Πειραιώς 63, Α. Παπαθεοδωρόπουλος στην οδό Φίλωνος 3, Αφοι Παυλάκη στην ακτή Ποσειδώνος 22, Αδελφοί Ρούδη στην οδό Νικήτα 14α, Ι. Σιδέρης στη λεωφόρο Γούναρη 39, Γ.Ν. Σταυρόπουλος στην οδό Παπαστράτου 6, Γ. Σταύρου και Σ. Παθέκας στην οδό Αιτωλικού 71, Ε. Τρωγαδής επί της λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας 45 και Μ. Τρωγαδής επί της οδού Δημοσθένους Ομηρίδου Σκυλίτση 9, Δ. Τσαγκούρης στη γωνία Φίλωνος και Χαριλάου Τρικούπη (το γνωστό ουζερί/καφενείο), Α. Τσεχπενάκης (Ποτοποιία "Στέμματος") επί της Δημοσθένους Ομηρίδου Σκυλίτση 44 και Λ. Τσότρας στον αριθμό "2" της οδού Ρετσίνα. Στον ίδιο Οδηγό καταγράφονται επίσης τα εργοστάσια ποτοποιίας Σ.Α. Μεταξά στην οδό Αριστείδου 16 και του Δ. Πουρή στην οδό Τσαμαδού 5 καθώς και τα εργοστάσια οινοπνευματοποιίας "Α. Αλιμπράντης" Α.Ε. με έδρα στην οδό Χίου 72, "Αλιμπράντης και Υιοί" στην οδό Κωνσταντινουπόλεως 23 και "Ένωσις Α.Ε." στην οδό Δωδεκανήσου 22.

Ετικέτα βαρελιού κονιάκ του εν Πειραιεί Εργοστασίου Ποτοποιίας Γεωργίου Σ. Μεγαλοοικονόμου 

Ποτοποιία Π.Κ. Δανιήλ & Σια - Φίλωνος 133, Πειραιάς

Ακολούθως παρουσιάζεται μια σειρά από ενδεικτικές αρχειακές διαφημιστικές καταχωρήσεις πειραϊκών ποτοποιιών μέσα από τις σελίδες του προαναφερόμενου μεταπολεμικού Οδηγού:

 

Ποτοποιΐα Ιωάννης Α. Σιδέρης | Οινοποιΐα Ποτοποιΐα Α. & Ε. Αρώνης

Ποτοποιία "Στέμματος" Αναστασίου Ι. Τσεχπενάκη

Οινοποιία - Ποτοποιία Κ.Δ. Ζαροκώστας

Ενδεικτική διαφημιστική καταχώρηση του Εργοστασίου Ποτοποιίας - Κονικοποιίας Νικολ. Πολυζώη (ιδρυθέν τω 1913), μέσα από τις σελίδες του πειραϊκού Τύπου των τελών της δεκαετίας του 1940.

Ενδεικτική διαφημιστική καταχώρηση του εργοστασίου ποτοποιίας "Η Φήμη", ιδιοκτησίας Νικολάου Χ. Πετρακάκου και Σια (πρώην Βατίστα), με έδρα επί της οδού Ελευθερίου Βενιζέλου, από τα μέσα της δεκαετίας του 1950:

Ενδεικτική μεταπολεμική διαφημιστική καταχώρηση της ποτοποιίας του Σταύρου Κιουρτζή, με έδρα επί της λεωφόρου Δημητρίου Γούναρη 39, στον Πειραιά.

Ποτοποιία Σταύρου Κιουρτζή (έτος ιδρύσεως 1928)

Δυο ενδεικτικές διαφημιστικές καταχωρήσεις προϊόντων της εν Πειραιεί ποτοποιίας Μ. Ζαφειρόπουλου και Υιών. 

Μ. Zaphiropoulos & Fils Fabrique de Liquers 

Μ. Zaphiropoulos & Fils Maison Vinicole

Ακολουθεί μια ενδεικτική αναφορά, με σχετικές παραπομπές σε ξεχωριστά αφιερώματα όπου υπάρχουν διαθέσιμα, σε ορισμένες από τις πλέον γνωστές και ονομαστές ποτοποιίες - πνευματοποιίες του Πειραιά των τελών του 19ου και του πρώτου μισού του 20ου αιώνα:

• Οι Αδελφοί Μ. Μπαρμπαρέσου

Διαβάστε εδώ ένα ξεχωριστό ιστορικό / φωτογραφικό αφιέρωμα στην ποτοποιία των αδερφών Μπαρμπαρέσου (ιδρυθείσα στις Σπέτσες το 1845), οι οποίοι εκ Σπετσών ορμώμενοι κατέληξαν στον Πειραιά όπου και μετέφεραν την υφιστάμενη ποτοποιία στην τότε οδό Μακράς Στοάς 47 (η σημερινή λεωφόρος Δημητρίου Γούναρη) στις αρχές της δεκαετίας του 1870 και αργότερα στο εργοστάσιο της οδού Αθηνών-Πειραιώς, στα Καμίνια.

• Εργοστάσια Πνευματοποιίας Ευσταθίου Α. Φινόπουλου

Διαβάστε εδώ ένα ξεχωριστό ιστορικό / φωτογραφικό αφιέρωμα στα Εργοστάσια Πνευματοποιίας του Ευστάθιου Φινόπουλου, μιας εκ των μεγαλυτέρων επιχειρήσεων του κλάδου στα τέλη του 19ου αιώνα, με ετήσια παραγωγή 25.000 οκάδων. Το εγκαταλειμμένο εργοστάσιο του Ευσταθίου Φινόπουλου στο νέο Φάληρο υφίσταται ακόμη στη λεωφόρο Αθηνών-Πειραιώς, στον αριθμό "64", ενώ τα γραφεία της εταιρίας βρίσκονταν στην πλατεία Λουδοβίκου (νυν πλατεία Οδησσού). 

• Εργοστάσια Κονιάκ Γεωργίου και Ν. Πιπινέλη (1877)

Τα Εργοστάσια Κονιάκ του Γεωργίου Πιπινέλη (Georges Pipinelis) - ο οποίος διατηρούσε ταυτόχρονα κατάστημα αποικιακών ειδών - ιδρύθηκαν στον Πειραιά το 1877 με έδρα στην οδό Αλιπέδου, πλησίον του Σταθμού των Σιδηροδρόμων Αθηνών Πειραιώς (ΣΠΑ). 

Στην παρακάτω καταχώρηση από τον ημερήσιο Τύπο των τελών του 19ου αιώνα τα εν Πειραιεί εργοστάσια κονιάκ του Γεωργίου και του Ν. Πιπινέλη, όντας επίσημοι προμηθευτές της Α.Μ. του Βασιλέως και του Διαδόχου, με έμβλημα το "Νάμα Ζωής" το οποίο εικόνιζε έναν άγγελο να χύνει κονιάκ από μια φιάλη Πιπινέλη επί μιας υδρογείου σφαίρας, χαρακτηρίζονταν συν τοις άλλοις από την "κολοσσιαία παραγωγή και κατανάλωση", την "μεγάλη παρακαταθήκη" ενώ αυτοπροσδιορίζονταν ως "προμηθευτές της οικουμένης":

• Η κονιακοποιία των αδελφών Μεταξά

Μια από τις πλέον μακρόβιες πνευματοποιίες όχι μονάχα του Πειραιά αλλά και ολόκληρης της χώρας είναι δίχως αμφιβολία η επιχείρηση των αδελφών Σ. και Η. και Α. Μεταξά, με έδρα επί της οδού Αριστείδου 7, πλησίον της πλατείας Καραΐσκάκη και του κεντρικού λιμένος Πειραιώς, η οποία εξειδικεύτηκε προς τα τέλη του 19ου αιώνα στην παραγωγή κονιάκ, ξεκινώντας τις εξαγωγές, αρχικά στην Αίγυπτο και την Τουρκία και, εν συνεχεία, σε ολόκληρο τον κόσμο.

Διαβάστε εδώ ένα εκτενές ιστορικό - φωτογραφικό αφιέρωμα στην ιστορική πορεία των αδερφών Μεταξά και της ομωνύμου κονιακοποιίας Μεταξά (Metaxa) από τη δεκαετία του 1870 και το πρώτο εργοστάσιο στον Πειραιά έως την κατάκτηση των παγκοσμίων αγορών, συνοδεία παλαιών φωτογραφιών και ντοκουμέντων εποχής.

Διαβάστε εδώ ένα ξεχωριστό ιστορικό / φωτογραφικό αφιέρωμα για την οικία Σπυρίδωνος Μεταξά, έργο Ερνέστου Τσίλλερ, στο κέντρο της πόλης του Πειραιά, στη συμβολή της σημερινής οδού Γρηγορίου Λαμπράκη με τη λεωφόρο Βασιλέως Γεωργίου και την οδό Λουκά Ράλλη, οικία όπου πέρασε ως γνωστόν τα παιδικά του χρόνια και ο Γιάννης Τσαρούχης.

• Το Μέγα Εργοστάσιο Οινοπνευματοποιίας και Κονιακοποιίας του Ν.Ε. Κοτσώνη

Στα τέλη του 19ου αιώνα, μια από τις μεγαλύτερες σε παραγωγή ποτοποιίες του Πειραιά - μαζί με αυτή του Φινόπουλου - υπήρξε εκείνη του Κοτσώνη ή Κοτζώνη. Ο Νικόλαος Π. Κοτσώνης ίδρυσε κατά το έτος 1875, αρχικά με τη συνδρομή των αδελφών Κολοσούκα, το Μέγα Εργοστάσιον Οινοπνευματοποιίας και Κονιακοποιίας με την επωνυμία "Η Δήμητρα". Στα τέλη του 19ου αιώνα η επιχείρηση των αδελφών Κολοσούκα και του Κοτσώνη διέθετε εργοστάσιο στο νέο Φάληρο και γραφεία τόσο στην Αθήνα όσο και στον Πειραιά, ενώ πραγματοποιούσε εξαγωγές προϊόντων σε χώρες της Ευρώπης και της Βαλκανικής, στην Ασία (Τουρκία, Συρία) και στην Αφρική (Αίγυπτος):

Καταχώρηση στον Τύπο του 1895

Καταχώρηση στον Τύπο του 1895

Αργότερα, στις αρχές του 20ου αιώνα, ο Νικόλαος Π. Κοτσώνης εμφανιζόταν πλέον ως μοναδικός ιδιοκτήτης του Εργοστασίου Οινοπνευματοποιίας "Η Δήμητρα", με το εργοστάσιο παραγωγής να παραμένει στο νέο Φάληρο και τα γραφεία στον Πειραιά να βρίσκονται στην πλατεία Λουδοβίκου, έναντι του Σιδηροδρομικού Σταθμού Αθηνών-Πειραιώς: 

Έτος 1902

Έτος 1902

Οι διακρίσεις και τα μετάλλια του Μέγα Εργοστασίου Οινοπνευματοποιίας και Κονιακοποιίας "Η Δήμητρα" του Ν.Ε. Κοτσώνη (Grande Distillerie "Dimitra" N.E. Kotsoni, Pirée, Grece) όπως καταγράφονται μέσα από ένα επιστολόχαρτο των αρχών του 20ου αιώνα:

Ενδεικτικά εμπορικά σήματα και ετικέτες προϊόντων της οινοπνευματοποιίας / κονιακοποιίας του Ν.Ε. Κοτσώνη:

• Οι υπόλοιποι Μεταξάδες ποτοποιοί

Στον Πειραιά των αρχών του 20ου αιώνα, εκτός από την ποτοποιία του Σπυρίδωνος Μεταξά, καταγράφονται αντίστοιχες επιχειρήσεις και άλλων γόνων της ιδίας οικογενείας, όπως λ.χ. ο Εργοστάσιο Κονιάκ και Πνευματωφών Ποτών (Fabrique de Cognac et de Spiritueux E.G. Metaxa), με σήμα τον Άτλαντα, του Η.Γ. Μεταξά, επί της λεωφόρου (ακτής) Μιαούλη 58: 

Επίσης, στην οδό Φωκίωνος 4, ο Αλέκος Ν. Μεταξάς παρήγαγε και εκείνος το δικό του κονιάκ, με τη φωτογραφία μάλιστα του ιδιοκτήτη να καταγράφεται πάνω στην φιάλη ως πιστοποίηση της γνησιότητας αυτού!

• Το Μέγα Εργοστάσιον Ποτοποιϊας του Πέτρου Χ. Θωμόπουλου

Ο Πέτρος Χ. Θωμόπουλος, με καταγωγή από την Καλαμάτα, μετοίκησε στον ραγδαία αναπτυσσόμενο Πειραιά των αρχών του 20ου αιώνα φέροντας μαζί του την τεχνογνωσία απόσταξης ούζου που είχε μάθει στην γενέτειρά του από τον πατέρα του. Το 1905, ο Πέτρος Χ. Θωμόπουλος μαζί με τον συνεργάτη του Ραπτάκη ιδρύουν στον Πειραιά το Αριστοτεχνικόν Εργοστάσιον Ποτοποιΐας "Η Φήμη", με έδρα στην εμπορική / βιομηχανική οδό Μακράς Στοάς 39 (η σημερινή οδός Δημητρίου Γούναρη).

Μετά το θάνατο του Ραπτάκη ο Πέτρος Χ. Θωμόπουλος θα συνεχίσει μόνος του την πορεία μέσα στο χρόνο με την μικρή ποτοποιία να αναπτύσσεται ραγδαία αποσπώντας πολλά μετάλλια και διακρίσεις σε διεθνείς εκθέσεις και διαγωνισμούς. Ειδικότερα το Ούζο Sans Rival, από τα μέσα της δεκαετίας του 1920, θα κυριαρχήσει στην ελληνική αγορά και όχι μόνο. Μέχρι τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο η Ποτοποιΐα Π.Χ. Θωμόπουλου, με το εργοστάσιό της στα Καμίνια του Πειραιά, είχε ηγετική θέση στην ελληνική αγορά και έντονη εξαγωγική δραστηριότητα. Η περίοδος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και της Κατοχής έπληξαν την ποτοποιία του Θωμόπουλου η οποία όμως στάθηκε στα πόδια της μεταπολεμικά και συνέχισε την ανοδική της πορεία κατά τις δεκαετίες του 1950 και του 1960 (ιδιαίτερα με το Ούζο Sans Rival) θριαμβεύοντας κυρίως ως προς το εξαγωγικό κομμάτι. Οι νέες συνθήκες της αγοράς που διαμορφώθηκαν κατά τις τελευταίες δεκαετίες του 20ου αιώνα έπληξαν τις δραστηριότητες της ιστορικής ποτοποιίας η οποία είχε περάσει στα χέρια του Χρήστου Π. Θωμόπουλου από τις αρχές της δεκαετίας του 1950. Με την αυγή του 21ου αιώνα και μετά την ενασχοληση και των τέκνων του Χρήστου Π. Θωμόπουλου (ως τέταρτη γενιά) με την παραδοσιακή επιχείρηση, τα εμπορικά σήματα της ποτοποιϊας μεταβιβάστηκαν σε μια νέα ανώνυμη εταιρία, που φέρει μεν την επωνυμία "Ποτοποιΐα Χρήστου Θωμόπουλου" αλλά ανήκει πλειοψηφικά στην οικογένεια Καλογιάννη (του Ούζου 12).

Διαβάστε εδώ ένα ξεχωριστό ιστορικό αφιέρωμα στην Ποτοποιϊα Πέτρου Χ. Θωμόπουλου.

• Η ποτοποιία των Αδερφών Παυλάκη

Η "Ανώνυμος Εταιρία Οινοπνευματοποιίας και Οινοποιίας" των αδερφών Ι. Παυλάκη ιδρύθηκε στον Πειραιά του έτους 1868. Αρχικά, τα γραφεία της εταιρίας των αδελφών Παυλάκη στα μέσα της δεκαετίας του 1910 καταγράφονταν στην οδό Γλάδστωνος, αργότερα κατά τη δεκαετία του 1920, βρίσκονταν στην αρχή του οδού Πλούτωνος (παρά την πλατεία Καραΐσκάκη), ενώ το εργοστάσιο βρισκόταν επί της ιδίας οδού, στον αριθμό "45" στη συμβολή με την οδό Μεθώνης. Η παραγωγή της εταιρίας των αδελφών Παυλάκη περιελάμβανε οίνους, κονιάκ και ηδύποτα. 

Στις 15 Οκτωβρίου του έτους 1927, η ως τότε ομόρρυθμη εταιρία "Αδελφοί Ι. Παυλάκη" μετατράπηκε σε Ανώνυμη Εταιρία με την επωνυμία "Ανώνυμος Εταιρία Οινοπνευματοποιίας και Οινοποιίας Αδελφοί Παυλάκη" με μετοχικό κεφάλαιο 6.000.000 δραχμών ολοσχερώς καταβληθέν έχοντας ως Πρόεδρο του Δ.Σ. τον Παρίση Ι. Παυλάκη. Εκείνη την εποχή, εκτός από το εργοστάσιο στη συμβολή Πλούτωνος και Μεθώνης, και τα γραφεία στην πλατεία Καραΐσκάκη, η εταιρία διέθετε και υποκατάστημα στην οδό Πατησίων, στην Αθήνα.

• Η ποτοποιία του Δημοσθένη Πουρή

Όπως ακριβώς συνέβη με την προαναφερθείσα ποτοποιία των αδελφών Ι. Παυλάκη, έτσι και η ποτοποιία του Δημοσθένη Πουρή ιδρύθηκε κατά το ίδιο έτος (1868). Ο Δημοσθένης Πουρής υπήρξε ένα τυπικό και αντιπροσωπευτικό παράδειγμα εκ Πελοποννήσου εργοστασιάρχη που διέπρεψε στον Πειραιά.

Διαβάστε εδώ ένα εκτενές ιστορικό / φωτογραφικό αφιέρωμα στον βίο του Δημοσθένη Πουρή, με αναλυτική αναφορά στην ποτοποιία Ρέα, στα προϊόντα των εργοστασίων του, στα μετάλλια και τις διακρίσεις που έλαβε το κονιάκ του Πουρή αλλά και τα άλλα προϊόντα συνοδεία φωτογραφιών εποχής από το πρατήριο στην οδό Τσαμαδού 6 και πολλών εμπορικών σημάτων, ετικετών και αρχειακών τεκμηρίων εποχής.

• Η κονιακοποιία του Παναγιώτη Ν. Κουρτέση

Η κονιακοποιία του Παναγιώτη Ν. Κουρτέση ιδρύθηκε στον Πειραιά στα μέσα της δεκαετίας του 1870:

Στα τέλη του 19ου αιώνα, το Ειδικόν Εργοστάσιον του Παναγιώτη Ν. Κουρτέση καταγραφόταν στην πλατεία Λουδοβίκου, έναντι του Σταθμού Σιδηροδρόμου Αθηνών-Πειραιώς:

Καταχώρηση στον Τύπο του 1895

Στην παρακάτω ετικέτα - εμπορικό σήμα του Κονιάκ του Παναγιώτη Ν. Κουρτέση, μπορούμε να διακρίνουμε εκτός από την περιγραφή του προϊόντος σε τέσσερις γλώσσες (σσ. η οποία μαρτυρά εξαγωγική δραστηριότητα), τα διάφορα μετάλλια και τις διακρίσεις με τις οποίες είχε τιμηθεί η εν λόγω κονιακοποιία, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζει εκείνη της Διεθνούς Εκθέσεως Παρισίων του έτους 1900, όπως επίσης την αναφορά - κάτω από τον βασιλικό θυρεό - ως "Προμηθευτής των Διαφόρων Νοσοκομείων". Ως γνωστόν, την εποχή εκείνη, το κονιάκ χρησιμοποιούταν κατά κόρον και για ιατρικούς / θεραπευτικούς σκοπούς!

Δίγλωσση (σε ελληνικά και γαλλικά) ολοσέλιδη διαφημιστική καταχώρηση του εν Πειραιεί Εργοστασίου Κονιάκ Π.Ν. Κουρτέση (Fabrique de Cognac P.N. Courtessi), μέσα από τον Οδηγό της πόλεως του 1902 του Γ. Βώκου:

• Η ποτοποιία των Κουτσουλέντη - Νομικού

Το ονοματεπώνυμο Κουτσουλέντης ή Κοτσολέντης καταγράφεται ήδη από τις αρχές του 20ου αιώνα στον κλάδο της ποτοποιίας. 

Στα χρόνια του Μεσοπολέμου, η ποτοποιία των Κουτσουλέντη και Νομικού, με την επωνυμία "Η Άρτεμις" και το χαρακτηριστικό σήμα εργοστασίου, είχε την έδρα της επί της οδού Δημοσθένους 3, πλησίον της παλαιάς Κεντρικής Δημοτικής Αγοράς του Πειραιώς.

Ενδεικτικό εμπορικό σήμα - ετικέτα από προϊόν (παλαιόν απόσταγμα brandy) της εν λόγω ποτοποιίας:

Ορισμένα εμπορικά σήματα / ετικέτες από διάφορα προϊόντα της ποτοποιίας Κουτσουλέντη - Νομικού:

Αξιοσημείωτο είναι βέβαια το γεγονός πως στις αρχές του 20ου αιώνα, ο Κουτσουλέντης φέρεται να συνεργάστηκε με τον Κουράντη στο ομώνυμο εν Πειραιεί Εργοστάσιον Οινοπνευματοποιίας - όπως μαρτυρά το κάτωθι επιστολόχαρτο. Αργότερα, ο Κουτσουλέντης συνεταιρίστηκε με τον Νομικό διατηρώντας την επωνυμία "Η Άρτεμις" του προϋπάρχοντος εργοστασίου.

• Το Εργοστάσιο Ποτοποιίας του Λουκά Τσότρα

Το κάτωθι εικονιζόμενο εργοστάσιο ποτοποιίας του Λουκά Τσότρα, πλησίον της πλατείας Ιπποδαμείας, επί της οδού Ρετσίνα 1, ιδρύθηκε το 1914 και καταγράφεται σε διάφορες πηγές ως ένα από τα πλέον αξιόλογα του Πειραιώς, απασχολώντας εργατικό δυναμικό 50 ατόμων, επιδεικνύοντας αρκετές διακρίσεις σε διεθνείς εκθέσεις αλλά και εξαγωγική δραστηριότητα σε διάφορες χώρες (Αίγυπτο, Σουδάν, Αβησσυνία, Κογκό, Παλαιστίνη, Συρία, Ερυθραία, Νότιο Αφρική, Τράανσβαλ, Αμερική, Αλβανία). 

Ξενόγλωσση ετικέτα από πεπαλαιωμένο brandy Ωμέγα (Omega) του Λουκά Τσότρα στην οποία διακρίνονται μετάλλια και βραβεία από συμμετοχές στις εκθέσεις του Παρισίου (Grand Prix Paris 1926), της Ρώμης (Gran Premio Esposizione di Roma 1926) και της Εκθέσεως Θεσσαλονίκης του έτους 1931 (Salonica Exhibition 1931):

Κατά τον μήνα Σεπτέμβριο του έτους 1928, το εργοστάσιο του Λουκά Τσότρα έπαθε ζημιές 1.000.000 δραχμών κατά τη διάρκεια μεγάλης πυρκαγιάς πλην όμως ήταν ασφαλισμένο σε τρεις ασφαλιστικές εταιρίες αντί αγνώστου ποσού. Στα χρόνια της Κατοχής, το εν Πειραιεί εργοστάσιο ποτοποιίας του Λουκά Τσότσα υπέστη ζημίες ύψους 600.000 δραχμών συνέπεια του συμμαχικού βομβαρδισμού της 11ης Ιανουαρίου του 1944.

Σε μεταγενέστερες καταχωρήσεις η φίρμα του Λουκά Δ. Τσότρα καταγράφεται με διεύθυνση στην οδό Αλιπέδου 13, όπως λ.χ. στις δυο κάτωθι ξενόγλωσσες διαφημιστικές καταχωρήσεις των κρασιών Ωμέγα (Omega Wines) και του μπράντι Ωμέγα (Omega Brandy).

Συλλεκτικά προϊόντα της ποτοποιίας του Λουκά Δ. Τσότρα (Bermouth Omega και ούζο) η οποία συνέχισε την ιστορική της διαδρομή και μεταπολεμικά υπό άλλη διεύθυνση (Μακαρώνας - Βαλετόπουλος), με έδρα επί της λεωφόρου Κηφισού στον Ρέντη.

Μεταπολεμικές διαφημιστικές καταχωρήσεις των προϊόντων "Ωμέγα" της ποτοποιίας του Λουκά Δ. Τσότρα:

• Η ποτοποιία "Αίγλη" των Αφων Α. Αγγελέτου

Η ποτοποιία "Αίγλη" ιδρύθηκε στην οδό Λεωσθένους, στον Πειραιά του Μεσοπολέμου, από έναν Ιταλό αριστοκράτη (με ελληνικές) ρίζες, τον Domenico (Κυριάκο) Visconti Angeletti. Μετά το θάνατο του ιδρυτή της, η ποτοποιία "Αίγλη", η οποία είχε να επιδείξει σημαντική εξαγωγική δραστηριότητα και σχετικές διακρίσεις (μετάλλια, βραβεία κ.α.), πέρασε το 1936 στα χέρια του Άγγελου Αγγελέτου, ο οποίος όμως δολοφονήθηκε το 1940 στο Τεπελένι με αποτέλεσμα το κλείσιμο της επιχείρησης ελλείψεως συνεχιστών.

Διαβάστε εδώ ένα ξεχωριστό ιστορικό αφιέρωμα στην ποτοποιία "Αίγλη" με βάση τις προσωπικές μαρτυρίες του εγγονού του ιδρυτού της ποτοποιίας κ. Άγγελου Αγγελέτου, συνοδεία εικόνων οικογενειακών κειμηλίων (ετικέτες προϊόντων και βαρελιών) της επιχείρησης.

• Το Εργοστάσιο Οινοπνευματωδών Ποτών του Αποστόλου Π. Μιχαλόπουλου

Το Εργοστάσιο Οινοπνευματωδών Ποτών "Ο Νώε" του Απόστολου Π. Μιχαλόπουλου βρισκόταν στην οδό Πλούτωνος 29, στον Πειραιά κατά τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα. 

Λεπτομέρεια από επιστολόχαρτο της εταιρίας κατά τη δεκαετία του 1930:

• Το Εργοστάσιο Κονιακοποιίας του Αθανασίου Π. Μιχαλόπουλου

Το Εργοστάσιο Κονιακοποιίας του Αθανασίου Π. Μιχαλόπουλου με έδρα στην οδό Ρετσίνα 6, καταγράφεται επίσης ως ένα από τα πλέον αξιόλογα στον Πειραιά των αρχών του 20ου αιώνα:

• Η κονιακοποιία του Σ. Εμμανουήλ και Σια

Η κονιακοποιία Σ. Εμμανουήλ και Σια βρισκόταν στην εμπορική οδό Μακράς Στοάς (η σημερινή οδός Δημητρίου Γούναρη), στον αριθμό "11". Η τετράγλωσση ετικέτα - εμπορικό σήμα του κονιάκ του Σ. Εμμανουήλ μαρτυρά εξαγωγική δραστηριότητα ενώ καταγράφεται βασιλικός θυρεός και μετάλλια - διακρίσεις. 

• Η κονιακοποιία των Στ. και Νικ. Δ. Καμπάνη

Εμπορικό σήμα - ετικέτα σε τέσσερις γλώσσες, προφανώς για εξαγωγικούς λόγους, του παλαιού κονιάκ εκ σταφύλης της βραβευμένης εν Πειραιεί κονιακοποιίας των Στ. και Νικ. Δ. Καμπάνη, από τον Πειραιά του Μεσοπολέμου.

Μεταγενέστερη ετικέτα αποστάγματος οίνου εκ σταφύλης της ποτοποιίας του Σταμ. Δ. Καμπάνη:

• Το Εργοστάσιον Ποτοποιίας του Γ.Π. Λυσικάτου

Εμπορικά σήματα και ετικέτες προϊόντων του εν Πειραιεί Εργοστασίου Ποτοποιίας του Γεωργίου Π. Λυσικάτου (George P. Lyssicatos) το οποίο διατηρούσε την έδρα του επί της οδού Δευτέρας Μεραρχίας.

Ενδεικτική μεταπολεμική διαφημιστική καταχώρηση της ποτοποιίας Γ. Λυσίκατου, με έδρα επί της οδού Δευτέρας Μεραρχίας 24, με πενταψήφιο αριθμό τηλεφώνου (42-390):

• Η Ποτοποιία του Αργυρίου Σ. Σάκκουλα

Η ποτοποιία του Αργυρίου Σ. Σάκκουλα με την επωνυμία "Ολυμπία" και βρισκόταν στα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια στην οδό Φίλωνος 76.

Η μετεξέλιξη της παραπάνω ποτοποιίας μέχρι τα σύγχρονα χρόνια ως Ποτοποιία Ι. Τσακέτα και Σια (κληρονόμοι Δ. Σάκκουλα), στην οδό Σαχτούρη 25:

• Η ποτοποιία των Αδερφών Σταυρόπουλου

Το εργοστάσιο ποτοποιίας "Η Ηχώ", των αδερφών Ν. Σταυρόπουλου (Stavropoulos Freres), με έδρα στην οδό Κερατσινίου 90, στον Πειραιά του Μεσοπολέμου.

Μεταπολεμικά, το εν λόγω εργοστάσιο ποτοποιΐας και κονιακοποιΐας του Γεωργίου Ν. Σταυρόπουλου καταγραφόταν στην οδό Παπαστράτου 6. 

Σημαντική Σημείωση:

Περισσότερα στοιχεία, πληροφορίες και αρχειακά τεκμήρια εκ πρωτογενούς έρευνας για το υπό εξέτασιν θέμα βρίσκονται στη διάθεση του γράφοντος το ιστολόγιο, πλην όμως θα δημοσιευτούν μελλοντικά, λόγω των συνεχών περιπτώσεων λογοκλοπής και υπεξαίρεσης πνευματικής εργασίας από διάφορους "ερευνητές", "συγγραφείς", "δημοσιογράφους" κτλ.

Διαβάστε σχετικά θέματα:

Η κονιακοποιία Μεταξά (1885)

Η ποτοποιΐα των Αδελφών Μ. Μπαρμπαρέσου (1845)

Ο Δημοσθένης Πουρής και η Ποτοποιία του

Η Πνευματοποιία "Ήβη" - Φινόπουλου (Νέο Φάληρο)

Ποτοποιία "Αίγλη" Αγγελέτου

Η ποτοποιία του Πέτρου Χ. Θωμόπουλου

Εργοστάσιον Εσέντζων και Αιθέριων Ελαίων Χριστιανού Γκραίν (1887)

Ποτοποιία Γεωργίου Σ. Μεγαλοοικονόμου

Ποτοποιία Αδελφών Ν. Σταυρόπουλου

Κείμενο - Πηγές:

Το κείμενο είναι πρωτότυπο, προϊόν προσωπικής έρευνας, προσωπικής εργασίας και προσωπικών εκτιμήσεων. Στοιχεία και πληροφορίες έχουν ληφθεί από τις κάτωθι πηγές:

• "Πειραιάς 1834-1912", Σταματίνα Μαλικούτη, Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς
• "Πειραιάς 1835-1870", Βάσιας Τσοκόπουλος, Εκδόσεις Καστανιώτη
• "Piraeus: From Porto Leone to the Manchester of the Orient", Liza Micheli, Editions Dromena, 1989
• "Αναζητώντας το χθες του Πειραιώς", Ιακώβου Γ. Βαγιάκη, Συλλογές
• "Ο Πειραιεύς του άλλοτε", Πάνου Λώζου, 1987
• Ελληνικό και Λογοτεχνικό Ιστορικό Αρχείο (ΕΛΙΑ)
• Πανελλήνιο Λεύκωμα Εθνικής Εκατονταετηρίδας, Εκδοτικός Οίκος Χατζηιωάννου
• Τύπος Εποχής - Οδηγοί Πόλεως - Συλλεκτικοί Χάρτες

• Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση της εργασίας με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο. 
• Όσοι παρανομούν διώκονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.